Profilaktyka drugorzędowa

Miśkiewicz Justyna

Edukacja wczesnoszkolna z terapią wczesnoszkolną

Co to jest profilaktyka?

Profilaktyka-jest to nauka zajmująca się niepożądanym zachowaniom wychowanków.

Profilaktyka uzależnień- dotyczy sposobów zapobiegania różnego rodzaju uzależnień tj.: alkoholizm, narkomania, uzależnienie od Internetu, gier komputerowych, telefonów komórkowych, przemocy, agresji itp.

PROFILAKTYKA – to ciągły proces, który dostarcza osobom, grupom społecznym i organizacjom sposobności do:

• wzbogacenia wiedzy lub świadomości osobistych i grupowych możliwości

• rozwijania umiejętności wykorzystania osobistych potencjałów

• twórczego wykorzystania pomocy z zewnątrz w celu nabywania zdolności do skutecznego radzenia sobie z problemami życiowymi, aby tym samym skutecznie zapobiegać problemom psychicznym, emocjonalnym czy społecznym /J.D. Floyd/

PROFILAKTYKA

TO ZAPOBIEGANIE

PROBLEMOM

ZANIM ONE WYSTĄPIĄ !!!

STARY PODZIAŁ POZIOMÓW PROFILAKTYKI

PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA	Adresaci: grupy niskiego ryzyka, szerokie nie zdiagnozowane populacje Cele: promocja zdrowego stylu życia zmniejszenie ryzyka wystąpienia problemów Przekaz: „Poczekaj!”
PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA	Adresaci: grupy zwiększonego ryzyka /po inicjacji/ Cele: powstrzymanie rozwoju istniejących zaburzeń umożliwienie wycofania się Przekaz: „Wycofaj się!”
PROFILAKTYKA TRZECIORZĘDOWA	Adresaci: grupy ryzyka zaktualizowanego/uzależnieni/ Cele: powstrzymanie rozwoju istniejących zaburzeń i problemów umożliwienie powrotu do społeczeństwa Przekaz: „Ogranicz!”

NOWY PODZIAŁ POZIOMÓW PROFILAKTYKI

PODZIAŁ TRADYCYJNY	NOWY PODZIAŁ
PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA	PROMOCJA ZDROWIA PSYCHICZNEGO PROFILAKTYKA UNIWERSALNA
PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA	PROFILAKTYKA SELEKTYWNA PROFILAKTYKA WSKAZUJĄCA
PROFILAKTYKA TRZECIORZĘDOWA	LECZENIE, READAPTACJA SPOŁECZNA POSTREHABILITACJA

Profilaktyka drugorzędowa

Profilaktyka drugorzędowa ma na celu ujawnianie osób o najwyższym ryzyku dysfunkcjonalności oraz pomaganie im w redukcji tego ryzyka (a więc zapobieganie rozwojowi zaburzeń). Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania (10 – 18 lat). Jest to okres budowania pomostu od dzieciństwa do dorosłości.

• Co to są zachowania ryzykowne.?

To takie zachowania, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji , a więc zaburzających prawidłowy rozwój. Są to m.in. :

• Palenie tytoniu – jako oznaka stawania się dorosłym,

• Używania alkoholu – manifestowanie niezależności

• Używanie środków odurzających i psychoaktywnych- ciekawość

• Wczesna inicjacja seksualna - fascynacja

• Zachowania agresywne i przestępcze – presja grupy

Powyższe zachowania przy braku ich zahamowania – pociągają za sobą inne.

• Cel działań

• ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji

• umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych.

• Adresat i cele

Adresowana jest do grupy podwyższonego ryzyka. Celem działań jest ograniczanie głębokości i czasu trwania dysfunkcji, umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych (np. poradnictwo rodzinne i indywidualne, socjoterapia). Poprzez różne działania przekazuje się młodzieży komunikat: WYCOFAJ SIĘ (dopóki jeszcze możesz ).

• Programy

Programy drugorzędowe adresowane są do małych grup dzieci, młodzieży przeżywającej liczne trudności. Organizowane są np. grupy socjoterapeutyczne, które dzieciom zaniedbanym wychowawczo umożliwiają lepsze przystosowanie się do wymogów życia społecznego. Ponieważ zachowanie dziecka jest najczęściej reakcją na sytuację domową i szkolną, niezwykle ważne jest równoczesne oddziaływanie na rodzinę i szkołę.

• Realizatorzy

W profilaktyce drugorzędowej realizatorami działań są przede wszystkim psychologowie i socjoterapeuci. Działania profilaktyczne prowadzone są w szkołach, poradniach, itp.

METODY I FORMY PRACY

Atrakcyjność i efektywność programów profilaktycznych jest większa jeśli spełniane są kryteria nowoczesnego kształcenia, do których należą:

• stosowanie aktywizujących metod pracy;

• aranżowanie znaczących osobistych doświadczeń i odkryć.

Ważny jest również element twórczy w programie, uczestnictwo i podmiotowość uczestników.

Dobry program dba o zadowolenie z uczestnictwa w nim poprzez stosowanie możliwie, angażujących metod pracy. Cenne mogą być elementy pedagogiki zabawy. Cenne jest również kształtowanie w możliwie szerokim zakresie ważnych umiejętności życiowych poprzez trening i doświadczenia praktyczne.

Przykładowe metody do pracy to:

• krąg uczuć;

• rysunki;

• piosenki;

• psychodramy;

• przedstawienie kukiełkowe;

• dyskusja klasowa;

• burza mózgów;

• twórcze rozwiązywanie problemów;

• uzupełnianie zadań;

• krótkie opowiadania;

• gry i zabawy;

• praca w małych grupach;

• socjodrama (rozwiązywanie konfliktów grupowych);

• drzewo decyzyjne;

• metoplan;

• dyskusja wielokrotna;

• debata;

• dyskusja związana z wykładem;

• „dywanik pomysłów”;

• metoda sytuacyjna;

• inscenizacje;

• ankiety, sondaże.

Działania profilaktyki drugorzędowej:

· informacyjne – ich celem będzie dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru, ukierunkowane są one na zmianę postaw, a co za tym idzie zmianę zachowań,

· edukacyjne – ich celem będzie pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych

i społecznych, przydatnych, korzystnych a nawet niezbędnych do tego, by odbiorcy byli w stanie

sami lepiej radzić sobie z zagrożeniem (umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom ze strony otoczenia itp.),

· alternatywne – ich celem będzie pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb (np. sukcesu,

przynależności) oraz osiąganie satysfakcji życiowej przez stwarzanie możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną (artystyczną, społeczną, sportową itp.),

· interwencyjne – celem tych działań będzie pomoc osobom mającym trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu ich problemów oraz wspieranie w sytuacjach kryzysowych .

"znajdujesz to, czego szukasz, tracisz to, co zaniedbujesz" !!!