PRAWO KONSTYTUCYJNE

1. Źródła prawa

1. prawotwórcza działalność organów państwowych- akty normatywne, które zawieraja określone zadania

2. materialne- zespół obiektywnych i subiektywnych czynników działających na kształtowanie prawa

3. formalne- różne formy działalności organów państwowych

4. powszechnie obowiązujące

5. akty prawa miejscowego- obowiązujące na terenie działania organów, które je ustanowiły

6. ustawa konstytucyjna

7. rozporządzenia z mocą ustawy

akty normatywne- jednostronne, ustanawiane przez upoważnione organy, które zawierają normy prawne, mają charakterystyczny krąg odbiorców określony w sposób generalny:

1. abstrakcyjność- sytuacje określone w sposób abstrakcyjny

2. przesłanki

-formalne- podstawa prawna wydania aktu, kompetencje organu do wydania aktu, treść i forma…)

- materialne- realizacja przesłanek podstawy państwowej i zgodność aktu normatywnego z aktami wyższego rzędu

1. jego ogłoszenie

klasyfikacja aktów normatywnych:

1. wydawane na podstawie szczegółowych upoważnień ustawowych

2. wydawane na podstawie przepisów kompetencyjnych

3. organy

-w skali całego państwa

- obowiązujące na danym terytorium

1. podmiotu regulacji

-dot. prawa materialnego

-ustrojowego

- procesowego

Budowa:

1. nagłówek (nazwa, data)

2. podstawa prawna (poza ustawami)

3. preambuła- kwestie zasadnicze

4. treść zasadnicza ( artykuły, ustępy, paragrafy)

1. różne przepisy:

derogacyjne- określają, które i jakiej części aktu normatywnego pozostają w mocy w momencie wejścia w życie nowego aktu n.

interpolarne- regulują kwestie związane z rozstrzyganiem kolizji w stosowaniu nowego aktu

1. część ogólna

2. część szczególna

1. podpis

KONSTYTUCJA:- najwyższe źrodło prawa, wszystkie akty niższego rzędu muszą być z nią zgodne

- uchwala ją zgromadzenie narodowe

- inaczej ustawa zasadnicza

- przyznaje kompetencje organów

- zawiera postanowienia dotyczące organów, podstaw ustroju gosp., społecznego i publicznego

- określa prawa i obowiązki obywateli

USTAWA KONSTYTUCYJNA

- uchwala ją sejm i senat

- określa zmiany w obowiązującej konstytucji ( prawo zmiany mają 1/5 posłów, prezydent)

większości głosów:

- zwykła- więcej za niż przeciw

- bezwzględna- 50% +1

- kwalifikowana – określona ułamkiem

kworum- wymagana ilość osób, aby głosowanie odbyło się i było ważne

1. sejm- co najmniej 50 % posłów lub prezydent -> 60 dni -> senat

2. sejm 2/3 głosów, kworum 50% posłów

3. senat bezwzględna, kworum co najmniej 50%

czytania projektów- I czytanie nie wcześniej niż 30 dni od dnia przedłożenia projektu ustawy sejmowej

Jeżeli ustawa o zmianie konstytucji dot. rozdziałów: 1,2,12 to uchwalenie jej przez sejm odbywa się nie wcześniej niż 60 dni po I czytaniu projektu tej ustawy

Wnioskodawcy mogą zażądać referendum zatwierdzającego, zgłaszając do marszałka sejmu. W ciągu 60 dni odbywa się referendum.

Zmiana będzie przyjęta, jeżeli w referendum opowie się większość osób za zmiana idzie do prezydenta, który ma 21 dni na podpisanie

UMOWY MIĘDZYNARODOWE

To porozumienie, zgodne oświadczenie woli co najmniej 2 podmiotów prawa międzynarodowego np.. posłów organizacji

Regulowane są przez przepisy prawa międzynarodowego i krajowego

ratyfikacja- zatwierdzenie umowy przez państwo, wdrożenie do systemu prawnego

zwykłe umowy nie obowiązują obywateli danego państwa

UMOWY MIĘDZYNARODOWE ZWYKŁE- nie wymagają ratyfikacji

O zamiarze przedłużenia do ratyfikowania umowy międzynarodowej prezes Rady Ministrów musi powiadomić sejm, ale dotyczy tylko umów, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie.

Kraj za pomocą umowy międzynarodowej może przekazać kompetencje organów państwowych organizacji lub organowi międzynarodowemu

USTAWA O RATYFIKACJI:

1. większosć 2/3 głosów sejmu w obecności co najmniej połowy poslów, w przypadku senatu tak samo

2. zgoda na ratyfikację przez referendum ogólnokrajowe i decyzje czy zmiana nastąpi przez ustawę czy referendum podejmie sejm bezwzględną większością głosów w drodze uchwały

od chwili ratyfikacji ogłoszenia obejmuje całe terytorium państwa

Przepisy umowy międzynarodowej ratyfikowanej mają pierwszeństwo przed krajowymi

USTAWY- PROCES LEGISLACYJNY

1. zgłoszenie inicjatywy ustawodawczej ( posłowie, senat, prezydent, RM, co najmniej 100 tyś obywateli, którzy mają prawo do wybierania do sejmu)

2. wnioskodawcy zgłaszając projekt ustawy przedstawiają jej skutki finansowe

3. proces przechodzi procedurę trzech czytań

I czytanie- może być przeprowadzone na posiedzeniu sejmu albo na wprost forum właściwej komisji. W nim odbywa się uzasadnienie projektu, ustawy przez wnioskodawcę i debata w kwestiach ogólnych nad ustawą

I czytanieskierowanie lub odrzuceniekomisja właściwa3 wyjścia:

- przyjęcie ustawy bez poprawek

- przyjęcie projektu z poprawkami

- odrzucenie

Jeżeli przyjmie projekt przechodzi do II czytania

II czytanie- rozpoczyna się od wystąpienia sprawozdawcy danej komisji, który przedstawia stanowisko dane przez komisję, ale informuje o wnioskach mniejszości

• debata w toku, której mogą być zgłaszane poprawki ( wnioskodawcy, posłowie i RM)

• komisja właściwa – ( projekt wraca) analizuje tekst i przygotowuje sprawozdanie

- wycofanie może być tylko zakończone do II czytania przez wnioskodawcę

III czytanie- polega na przedstawieniu kolejnego sprawozdania komisji i głosowaniu. Sejm ustala reguły większości głosów

III czytanie w sejmie marszałek sejmusenat ( ma 30 dni na podjęcie decyzji)

- przyjmuje ustawę bez zmian

- uchwala poprawki

- odrzuca w całości

Kiedy senat odrzuci ustawę uchwaloną przez sejm lub zaproponowane poprawki wtedy nie zostaje przyjęte jeżeli nie uzyska bezwzględnej większości głosów, a kworum równe połowie

W sytuacji kiedy senat odrzuci ustawę lub zgłosi poprawki uważa się ustawę za przyjętą, jeżeli po powrocie do sejmu nie odrzucili jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustalonej liczby posłów

marszałek sejmuprzekazuje ustawe prezydent: może

1. podpisać ustawę w ciągu 21 dni- wtedy ogłasza w dzienniku ustaw RP, ale zanim podpisze może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem czy dana ustawa jest zgodna z konstytucją

- jeżei trybunał ogłosi zgodność to prezydent nie może odmówić podpisania

- jeżeli ogłosi niezgodność to prezydent może podpisać ustawę z pominięciem tych przepisów niezgodnych ( pod warunkiem że nie są nierozerwalne z konstytucją). Przed podpisaniem zwraca się jeszcze raz do marszałka sejmu.

1. zwrócić ustawę do sejmu w celu usunięcia błędów. Ma prawo weta kiedy nie wystąpił do Trybunału może wystąpić z wnioskiem i przekazać ustawę sejmowi do ponownego rozpatrzenia

• sejm zajmuje się rozpatrzeniem, aby uchwalić ustawę musi być większość kwalifikowana 3/5 i obecność przynajmniej ½ posłów

• kiedy ustawa przejdzie prezydent ma 7 dni na podpisanie ( nie kieruje już do TK tylko ogłasza w dzienniku ustaw)

• w sytuacji kiedy RM uzna że dany projekt jest ważny, terminy w senacie i u prezydenta są skrócone:

- dla senatu z 30 do 14 dni

- dla prezydenta z 21 do 7 dni

Rozporządzenia- akt normatywny wydawany przez organy państwowe. Jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. katalog organów do wydania rozporządzeń jest zamknięty. Do wydania konieczne jest szczegółowe upoważnienie zawarte w ustawie. Wydawane są przez organy państwowe i powinno zawierać:

1. organ

2. zakres spraw przekazanych do regulowania

3. wytyczne dot. treści aktu

- jest jest aktem wykonawczym do ustawy

- musi być zgodne z wyższymi ustawami

- wydawane w tych samych sprawach w których stanowi się ustawy

- ma uzupełniać tematykę ustawową

- jest aktem samodzielnym, ale rodzi pewne konsekwencje prawotwórcze

Zarządzenia- nie mają charakteru powszechnie obowiązującego, ale wewnętrzny i obowiązują jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu zarządzenia

- mają określony ciąg adresatów, są kierowane do podmiotów podporządkowanych administracyjnie i służbowo organowi wydającemu dany akt

- nie można nimi regulować praw i obowiązków obywateli lub osób prawnych, jeżeli nie znajdują się w zależności organizacyjnej lub służbowej

- wydawane są przez konstytucyjne organy w zakresie przyznanych im kompetencji. Są to uchwały RM, zarządzenie prezesa RM i Ministrów

- muszą być zgodne z ustawami i aktami wyższego rzędu

- nie ma zakazu w sprawie subdelegacji

- konstytucja nie formułuje wymogu jakie powinno spełniać ustawowe uprawnienie do wydania zarządzenia

- upoważnienia do wydania zarządzeń nie muszą być tak szczegółowe

- mogą być tylko wydawane na podstawie ustawy

AKTY PRAWA MIEJSKIEGO

Stanowią źródła prawa powszechnie obowiązującego, ale na drodze działania organu, który je ustanowił:

- organy uprawnione do stosowania tych aktów

- samorząd gminy, powiatu i województwa

- terenowe organy administracji niezespolonej ( te które nie podlegają wojewodzie)

- organy centralne nie mogą stanowić aktów prawa miejskiego

PODZIAŁ WŁADZY W PAŃSTWIE:

1. ustawodawcza (sejm i senat)

2. wykonawcza (rada ministrów)

3. sądownicza (sądy i trybunały)

Podział i równowaga władze mają się uzupełniać

System polityczny parlamentarno- gabinetowy:

- Rada ministrów z premierem powoływana jest przez parlament we współpracy z prezydentem i ponosi odpowiedzialność polityczną

PARLAMENT= SEJM+SENAT

Skład rządu: prezes RM i ministrowie

mogą być też powołani wiceprezesi i przewodniczący określonych komitetów

Prezes RM- pełni funkcję

1. przewodniczącego RM

a)kierownicza

- przewodniczy posiedzeniu RM, zwołuje, otwiera, zamyka, ustala porządek i formułuje ostateczne stanowisko rządu

- kieruje obradami, wyraża zgodę na zastępowanie nieobecnego ministra

- przedstawia końcową redakcję tekstów i rozstrzygnięć

- zarządza tajność obrad, kontroluje i koordynuje zadania ministrów

b) organizacyjna- określa zakres działania ministrów, wpływa na pracę rządu

c) reprezentacyjna

- podpisuje w imieniu RM akty prawne, oświadczenia i inne

- przyjmuje pisma adresowane do rządu

- przekazuje informacje opinii publicznej]- dba o właściwe relacje między RM, a większością parlamentarną

- dba o kontakty z prezydentem

- reprezentuje Polskę w stosunkach międzynarodowych

1. Jest jednoosobowym naczelnym organem Administracji Rządowej (te funkcje nie mogą być nakazane przez RM)

- sprawuje zwierzchnictwo służbowe nad pracownikami administracji rządowej

- sprawuje nadzór nad centralnymi organami A.RZ. i terenowymi organami A.RZ.

- pełni nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego

- pełni funkcję prawotwórczą

MINISTROWIE:

- kierują określonym działem administracji rządowej (działowi, resortowi)

- wypełniają zadania naznaczone przez premiera ( wyznaczone na drodze rozporządzenia- nie może dot. spraw administracji rządowej)

1. działowi- ich zadania i kompetencje określa ustawa o działach administracji rządowej( ich powołanie jest obowiązkowe bo lista działów jest określona ustawowo)

2. bez teki- nie kierują żadnym działem, powołani są w skład rządu (zależnie od woli premiera), są bardziej zależni od prezesa RM

Procedura powoływania i odwołania jest taka sama: powoływani są w trybie zastrzeżonym dla RM lub poszczególnych członkow

Prezes RM jest zobowiązany do złożenia wniosku o uchylenie zarządzeń lub rozporządzeń ministra jeżeli jest ono niezgodne z prawem. RM musi uchylic takie rozporządzenie lub zarządzenie ministra.

W skład RM mogą wchodzić też:

1. przewodniczący komitetu ustalonego w ustawie i do nich stosuje się przepisy dot. ministrów działowych

2. wiceprezesi- ich powoływanie nie jest obowiązkowe, zależy od woli prezesa RM, tak samo ich liczba nie jest ustalona ustawowo.

- ma na celu nie tylko zastępstwo prezesa w czasie niemożności wykonywania obowiązków lub nieobecności, ale pełni funkcję stałego pełnomocnika prezesa RM.

-Nie jest to samodzielny organ administracji rządowej, czyli nie ma prawem określonych kompetencji, a swoje obowiązki wykonuje w ramach kompetencji prezesa RM

- w imieniu premiera i przed nim odpowiada za realizację powierzonych zadań

Wiceprezes, który jednocześnie kieruje działem administracji rządowej ma status jednoosobowego naczelnego organu a.rz., posiada prawem określone zadania i kompetencje

Tworzenie rządu stanowi połączenie czynności prezydenta, parlament i prezesa RM w ramach:

I TRYB

- prezydent desygnuje premiera, a ten proponuje skład RM

- prezydent powołuje prezesa RM na stanowisko wraz z pozostałymi członkami rządu 9 w ciągu 14 dni), następnie odbiera przysięgę od tak powołanej RM

- konieczne jest uzyskanie wotum zaufania od parlamentu ( akceptacja dla działania rządu)

- prezes RM w ciągu 14 dni od powołania przedstawia sejmowi program działania rządu z wnioskiem o udzielenie mu wotum zaufania i takie wotum sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej ½ posłów

II TRYB:

- sejm desygnuje Prezesa RM i proponowanych przez niego członków bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej ½ posłów

- gdy sejm udzieli wotum to prezydent powołuje premiera i odbiera przysięgę

III TRYB

-wygląda tak samo jak tryb I różnica jest taka, że większość głosów potrzebna do uzyskania wotum jest zwykła

Jeśli w 3 trybach nie zostanie utworzony rząd to prezydent skraca kadencję sejmu i zarządza wybory

ZMIANY W SKŁADZIE RZĄDU

Przypadki i przyczyny:

1. dotyczące ministra lub rekonstrukcja całego rządu

2. prezydent na wniosek prezesa RM dokonuje zmian w składzie RM ( dot. powołania i odwołania nowego członka RM, przy czym będzie to dot. wszystkich bez prezesa RM)

3. dymisja premiera oznacza dymisję całego rządu, odwołanie ministrów odbywa się za kontr asygnacją prezesa RM, a powołanie nowego ministra odbywa się na mocy prezydenckiego postanowienia i wymaga zgody prezesa RM

- dymisję RM składa prezes RM na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego sejmu

- w przypadku nie uchwalenia przez sejm wotum zaufania dla RM

- w przypadku wyrażenia RM wotum nieufności

- prezydent może odmówić dymisji RM, gdy premier składa dymisję ( oświadczenie wyrażające wolę zakończenia urzędowania)

- dymisja RM powoduje konieczność złożenia dymisji przez sekretarzy i podsekretarzy stanu oraz wojewodów i wicewojewodów

PREZYDENT:

- najwyższy zwierzchnik i przedstawiciel

- sprawuje władzę wykonawczą

- wybierany jest przez naród

- kadencja trwa 5 lat i musi mieć 35 lat

- wybiera się w dwóch turach, ale nie koniecznie ( jeśli uzyska bezwzględną większość głosów)

- ważność wyborów musi potwierdzić sąd najwyższy

- można zgłosić protest przeciwko ważności wyborów

1. kompetencje:

- aby akty urzędowe były ważne muszą być kontrasygnowane przez premiera RM ( ponosi odpowiedzialność polityczną przed sejmem)

- prerogatywy- akty prezydenta za które nie odpowiada on ani premier

PRAWO ADMINISTRACYJNE

Część prawa publicznego, przedmiotem jest administracja publiczna, system norm prawnych obowiązujących administracyjnie:

- działalność

- postępowanie administracyjne

- organizacja

Wiąże przede wszystkich organy administracyjne i dotyczy ich działalności ale tez reguluje relacje pomiędzy organami administracji publicznej, a jednostką. Służy przede wszystkich urzeczywistnianiu prawa do tzw. „dobrej administracji”

Cechy;

-prawo publiczne, któro za przedmiot regulacji ma państwo

- nieskodyfikowana gałąź prawa

- bezwzględnie obowiązujące, czyli zawiera dyspozycje, które nie mogą być zamienione, ograniczone, ani wyłączone wolą stron

- istnieje obowiązek wytycznych przez normę prawną dla organów administracyjnych, bo upoważniają one te organy do działania ale także zobowiązują do tego działania

- reguluje strukturę i działanie administracji

- zawiera element władztwa, przydzielonego organem władzy publicznej

- ustala treść zachowań swoich adresatów na dwa sposoby:

1. konstruuje normy prawne, które bezpośrednio kształtują sytuację adresata

2. konstruują normy prawne, które wymagają konkretyzacji w postaci podjecia czynności prawnej przez określony organ ( sytuacja adresata określona pośrednio)

PODZIAŁ

1. ustrojowe- kto wykonuje

- reguluje organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracji

- reguluje strukturę aparatu administracji

- określa status prawny poszczególnych organów i wzajemne powiązania między nimi

1. materialne- przedmiot działania

- zawiera normy prawne, które ustalają wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji publicznej i podmiotów, które znajdują się na zewnątrz tej administracji

- normy formalno-prawne, które ustanawiają podstawy działania adm, publicznej

1. procesowe- jak działają organy

- przepisy regulujące czynności podejmowane przez organy administracji publicznej

- określają uprawnienia i obowiązki uczestników procesu administracyjnego

PRZEDMIOT AP

Rozróżnia się administrację w znaczeniu:

1. podmiotowym

- struktura złożona z organów administracji oraz innych podmiotów jednostek administracyjnych: organy wyodrębniona organizacja, instytucje, które powołane są do realizacji określonych celów o charakterze zadań publicznych

- system podmiotów utworzonych i wyposażonych przez ustawę w kompetencje do prowadzenia organizatorskiej działalności w kierunku wewnętrznym i zewnętrznym: w stosunku do podmiotów podporządkowanych organizacyjnie jak i do społeczeństwa

- celowa struktura organizacyjna i funkcjonalna powołana do realizacji zadań publicznych dla zaspokojenia potrzeb społeczeństwa

1. przedmiotowym

- działalność o charakterze administracyjnym, wykonywana przez państwo Lu wskazane przez panstwo podmioty; działanie na rzecz interesu publicznego

- zjawisko społeczne, które cechuje inicjatywa i działalność ukierunkowana na przyszłość trwała, praktyczna, celowa, konkretna i bezpośrednia, która zmierza do osiągnięcia celów

1. mieszanym

- administracja publiczna jest to określona struktura i oparte na prawie działanie

-system złożony z ludzi zorganizowanych w celu stałej, systematycznej i skierowanej na przyszłość realizacji dobra wspólnego, która polega na bieżącym wykonywaniu ustaw

ADMINISTRACJA PUBLICZNA

To prawnie wyodrębniona część aparatu państwowego, organizacja ludzi, władza wykonawcza wyodrębniona w celu realizacji zadań, które wymagają wspólnego działania i działalność w celu realizacji dobra wspólnego

CECHY:

- działa w imieniu państwa i na jego rachunek

- dysponuje przymusem i władztwem administracyjnym, czyli ma możliwość jednostronnego ustalania zakazów i nakazów zachowania się, zabezpieczona przymusem państwowym (zawsze regulowana przez przepisy prawa)

- podział:

a) władcza- stosuje środki przymusu państwowego i wydaje akty jednostronne

b) nie władcza- nie używa środków przymusu, działa jako służba dla społeczeństwa

- ma charakter polityczny( cele i rezultaty działania ocenia się w kategoriach politycznych)

- wpływa na kształtowanie stosunku obywateli do podmiotów administracji

- działa w interesie społecznym i publicznym, na rzecz dobra wspólnego

- działa na podstawie prawa i w granicach określonych przez prawo: obowiązuje zasada: administracja może to co jest bezpośrednio dopuszczone przez przepisy prawa i obywatel nie może robić wszystkiego czego prawo mu nie zakazuje

- ma charakter wykonawczy, czyli organy administracji wykonują i konkretyzują obowiązujące prawo

- działa w sposób aktywny i sama inicjuje część swoich zadań

- nie działa w celu osiągnięcia zysku

- działa w sposób zorganizowany na zasadach podporządkowania

- działa w parciu o personel zawodowy

- działa w sposób ciągły i stabilny

- działa bezosobowo i na terenie, który podlega jej kompetencji

- ma charakter monopolistyczny

SFERY

1. zewnętrzna- działalność podejmowana względem podmiotów nie podporządkowanych służbowo i administracyjnie organom administracji

2. wewnętrzna- stosunki z organami lub jednostkami podporządkowanymi służbowo lub organizacyjnie danemu organowi administracji

STOSUNEK ADMINISTRACYJNO-PRAWNY

Jest to rodzaj stosunku prawnego, sytuacje w których istnieje obowiązek zachowania się jednego podmiotu w stosunku do drugiego w określony sposób. Sytuacja prawna podmiotów jest połączona. Powstaje na skutek poddania pewnej rzeczywistej działalności regulacjom prawa adm.

CECHY:

- władcza

- obowiązkowy- brak swobody przy określaniu współuczestników jak i jego treści

- wszelkie konflikty wynikające ze stosunku są rozstrzygane na podstawie przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego

- nierówność podmiotów stosunku

ELEMENTY:

1. podmiot

2. przedmiot

3. treść

1. podmiot

1. niepubliczne- realizuje funkcje i zadania z zakresu administracji publicznej

2. publiczne- składają się na cały aparat administracji publicznej: organy a.p., państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, instytucje publiczne

działania organów AP musi posiadać określone prawem kompetencje: Każdy z podmiotów musi być wyposażony w podmiotowość administracyjno-prawną po to, aby mógł być adresatem kierowanych do niego uprawnień i obowiązków

2. przedmiot- tworzą zadania AP i zawsze muszą wynikać z prawa administracyjnego materialnego i przynależeć do kompetencji organów AP

3. treść- uprawnienia i obowiązki polegające na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu. maja charakter osobisty(nie mogą być przenoszone naiwne osoby i wygasają wraz ze śmiercią osoby uprawnionej), nie są ekwiwalentne. Organ ma wyznaczyć działanie ale nic za tro nie dostaje.

uprawnienie- sfera zachowań nie nakazanych i nie zakazanych przez prawo

obowiązek- sfera zachowań zakazanych i nakazanych przez prawo

ORGANY AP

1. samorządowe- gmina, powiat…- wykonuje własne zadania, ale realizuje też zadania zlecone z AP, podmiot jest samodzielny i nie zależny

2. państwowe- W skład AP państwowej wchodzą organy podległe sejmowi i nie wchodzące w skład rządu ( krajowa rada telefonii i telewizji, rezydent, organy NBP)

1. rządowe- podlega prezesowi RM

-centralne- nie wchodzą w skład danego działu administracji rządowej i podlegają prezesowi RM lub wchodzą w skład działu ale nie podlegają ministerstwu

- terenowe

1. nierządowi

Organ centralny –to pojęcie węższe niż organ naczelny. Tworzone są na podstawie ustaw, swoją właściwość miejscową rozciągają na obszar całego państwa, podlegają nadzorowi zwierzchniemu organów naczelnych, ulegają częstym przeobrażeniom

organ naczelny- wyróżnia się ogólnopaństwowym zasięgiem działania, zwierzchnią nadrzędną pozycją względem innych organów w tym centralnych, powoływane są przez sejm lub prezydenta i w ich działalności dominują sprawy o charakterze ogólnym

Organ AP

- jednostka organizacyjna, wyodrębniona z organizacji państwowej

- posiada ustalony prawem zakres działania

- działa w imieniu państwa i na jego rachunek lub jednostki samorządu terytorialnego

- może posługiwać się środkami władczymi

- posługuje się swoistymi, prawnymi formami działania

- powoływany jest do realizacji funkcji administracyjnej

- wykonuje zadania z zakresy AP

- działa w ramach kompetencji wynikających z przepisów prawa

kompetencja- zespół praw i obowiązków organów AP ze wskazaniem prawnych form do realizacji zadań ( nie są to zxadania!!!)

właściwość- zadolność prawna do rozstrzygania kategorii spraw:

1. terytorialno- miejscowa

2. rzeczowa- dana kategoria sprawy

3. funkcjonalna- określa organ właściwy do rozstrzygnięcia sprawy, nie może samodzielnie przekazywać, przenosić i ograniczać kompetencji

dewolucja- przyjęcie przez organ wyższy sprawy do rozpoznania od niższego organu

zadania- to stan rzeczy, który ma być osiągnięty lub utrzymany, określanie ich to wyliczenie spraw jakimi organ się zajmuje, do pojęcia zadań konieczne są przepisy upoważniające do takiego działania

PRAWNE FORMY DZIAĄŁNIA AP

Jest to typ konkretnej czynności organu administracji, wszystkie które reprezentują działalność administracji: środek do załatwienia konkretnej sprawy

Podział:

1. ze względu na wywołanie skutków

1. faktyczne- są pozbawione cech władczości, polegają na apelowaniu, przekonaniu i uznaniu administracyjnym- organ ma prawo dokonać wyboru czy podejmować określone działanie czy nie; uznanie to nie oznacza dowolności w działaniu, podstawą do podjęcia działań jest ustawa ale wystarczy także ogólna norma kompetencyjna ( np. działalność społeczno- organizatorska, zaświadczenia, poświadczenia), działania te nie są nakierowane na wywołanie skutków prawnych

2. prawne- są nakierowane na wywołanie określonych skutków prawnych- celem ich działania jest określony skutek: są podejmowane w oparciu o konkretny przepis upoważniający do działania

1. władztwo

1. władcze- (imperium) organ może w sposób jednostronny kształtować sytuacją prawną adresata stosunku administracyjno-prawnego, rozstrzyga o pozycji prawnej drugiej strony, a adresat musi się podporządkować rozstrzygnięciu organu ( działanie zabezpieczone jest przymusem państwowym)

2. nie władcze- równorzędność stron, brak władztwa i nadrzędności organu

1. podział na strony

1. jednostronne- są w ramach działań publiczno-prawnych, organ samodzielnie decyduje o sytuacji adresata podjętego działania, zobowiązuje do działania i związane jest z władztwem( no polecenie służbowe)

2. dwustronne- organy dokonują ustaleń ci do zachowań adresatów razem z adresatami, równorzędność

1. strefy działania administracji:

1. wewnętrzna- najczęściej organ administracji stosuje działania w stosunku do podmiotów podlegających mu służbowo i administracyjnie; organ ten może decydować o obsadzie personalnej organu podporządkowanego i może wydawać mu polecenia

2. zewnętrzna- organy działają w stosunku do podmiotów całkowicie niepodlegających organizacyjnie ani służbowo

1. adresat skutku prawnego:

1. akty indywidualne- adresatem jest podmiot ściśle oznaczony lub grupa podmiotów

2. akty generalne- adresat jest ogólny poprzez podanie zespołu cech. które mogą odnosić się do bliżej nie określonej liczby podmiotów, tak jak sytuacja w której adresatowi nakazano zachowanie, czyli określa rzeczywistość pozwalającą na stosowanie tego aktu wielokrotnie (akty normatywne, zarządzenia, rozporządzenia) są publikowane lub ogłaszane

Akt administracyjny- władcze działanie administracji podejmowane w granicach prawa, skierowane do oznaczonego adresata i nastawione na wywołanie określonych skutków:

- wydawany przez organy, które wykonują administrację publiczną, czyli władcze oświadczenie woli organu wyrażonej w imieniu państwa

- wydawany na podstawie prawa i w celu wykonania

- jest zabezpieczone przymusem państwowym, wydając ten akt organ władczo i jednostronnie rozstrzyga o prawach i obowiązkach adresata aktu- czynność jednostronna, ale dwustronnie wiążąca czyli dot. organu jak i adresata

- podwójna konkretność- adresat jest oznaczony indywidualnie, a sytuacja konkretnie

decyzja- ma te same cechy co akt plus dodatkowe:

- wydawana jest po przeprowadzeniu sformalizowanego postępowania

- akt decydowania- czynność, która kończy proces decyzyjny

- akt wyboru między różnymi alternatywami

- zawiera: rozstrzygnięcie i uzasadnienie

- jest to kwalifikowana postać aktu administracyjnego

postanowienie- władcze, dotyczy poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, ale nie rozstrzyga co do istoty sprawy, dot. zagadnień procesowych

polecenie służbowe- ma charakter indywidualny, wydawany w stosunku do organu podporządkowanego służbowo, kształtuje sytuację prawna podmiotu, nie wymaga szczególnej formy, ale powinno dojść do adresata ,a on zobowiązany jest je wykonać

W ramach działań nie władczych:

-umowa cywilno-prawna

- porozumienie aktu

- ugoda i przyrzeczenie