METODYKA ZAJĘĆ KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNYCH
Literatura:
Gajkowska, Herda „Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne w szkole”
Jastrząb J. „Usprawnienie funkcji psychomotorycznych dzieci dyslektycznych”
Florkiewicz V. „Terapia pedagogiczna” – scenariusze zajęć
Szumniak „Rozpoznawanie i reedukacja uczniów o częściowo zaburzonym rozwoju psychomotorycznym”
Tomczak, Ziętara „Kwestionariusz diagnozy i narzędzia badawcze w terapii pedagogicznej”
Komunikacja
„Dziecko nie odczuwa zmęczenia przy takiej pracy, która związana jest z jego życiem i jest niejako funkcjonalna”
Co to jest komunikacja?
Komunikacja to wymiana informacji między jej uczestnikami. Nośnikami danych mogą być słowa (komunikacja werbalna), gesty, teksty, obrazy, dźwięki, czy też sygnały elektroniczne albo fale radiowe. Ważne jest aby były one zrozumiałe dla nadawcy i odbiorcy.
Model komunikacji dwustronnej
Do aktu komunikacji dojdzie jedynie wtedy, gdy spełnione zostaną następujące warunki:
Informacja zostanie przekazana w języku zrozumiałym dla obu komunikujących się stron,
Zaistnieje skuteczny nośnik tej informacji,
Przekaz pozostanie czysty od zniekształceń przez czynniki zewnętrzne (tzw. szum),
Przekaz spotka się z odbiorem,
Informacja w założeniu będzie przeznaczona dla danego odbiorcy,
Badania mówią, iż procentowy podział komunikacji przedstawia się następująco:
Komunikacja niewerbalna – 35%
Komunikacja werbalna – 7%
Komunikacja parajęzykowa – 38%
Komunikacja interpersonalna – układ procentowy
Mowa ciała – 65%
Sposób mówienia – 25%
Treść, słowa – 10%
Komunikacja werbalna - to porozumiewanie się za pomocą słów, głównie służy do przekazu informacji. Do zasadniczych zalet tego rodzaju komunikacji należą szybkość i łatwość uzyskania sprzężenia zwrotnego. Wadą tej formy jest podatność na zniekształcenia. Podatność na zniekształcenia komunikatów rośnie przy większej liczbie osób, które biorą udział w ich przekazywaniu.
Komunikaty werbalne
Wiedząc co jest ważne w przekazie słownym możemy skutecznie się nim posługiwać. Jednak należy uważać, aby to, co mówimy zostało odczytane dokładnie tak jak chcemy. Aby zapobiec ewentualnym nieporozumieniom, powinniśmy posiąść umiejętność aktywnego słuchania.
Komunikacja niewerbalna
Komunikaty niewerbalne odnoszą się przede wszystkim do stosunku między nadawcą i odbiorcą. Na to jak nadajemy i odbieramy komunikaty, duży wpływ wywierają czynniki pozawerbalne, takie jak ruchy ciała, ubiór, odległość osoby z którą rozmawiamy, postawa, gesty, wyraz twarzy, ruchy oczu i dotknięcia.
Komunikacja niewerbalna może wyrazić się poprzez:
Odległość w jakiej stoimy od kogoś,
Gesty,
Wzdychanie, płacz, marszczenie brwi, uśmiechanie się, błaznowanie,
Nasz wygląd (twarz, włosy, ciało, odzież i jej kolory, męskość, kobiecość),
Ton głosu,
Nasze otoczenie (dom, pracę, samochód, rodzinę, przyjaciół),
Sposób w jaki siedzimy, stoimy, chodzimy, kontaktujemy się wzrokowo,
Sposób w jaki tworzymy otoczenie fizyczne, w którym pracujemy i mieszkamy.
Kontakt wzrokowy – w znacznym stopniu określa wzajemny stosunek ludzi do siebie, negatywny lub pozytywny, bliski czy z dystansem.
Właściwości mowy i głosu:
Jeśli chcemy być komunikatywni, powinniśmy używać głosu świadomie i adekwatnie do treści wypowiedzi,
Komunikat będzie wiarygodny i zrozumiały dla odbiorcy, gdy będzie istniała zgodność między słowami, a ich niewerbalnym przekazem,
Decydujące znaczenie ma tu ton głosu, tempo mówienia, akcentowanie i intonacja. Przykładem niespójnej wypowiedzi może być zdanie wyrażające pozytywną ocenę np. „to jest świetny pomysł” ale wyrażone w sposób ironiczny, sarkastyczny. Odbiorca uwierzy w to co jest wyrażone niewerbalnie, a więc będzie to dla niego opinia negatywna.
Jeśli z kolei zależy nam na nawiązaniu i podtrzymaniu kontaktu, możemy dostosować swój ton, czy rytm głosu do jego głosu. Potocznie mówi się, że nadajemy na tych samych falach, a oznacza to, że umiejętnie odzwierciedlamy i dopasowujemy swój sposób mówienia do tego, czym posługuje się druga osoba.
Przykładowe interpretacje gestów:
Ramiona:
Wzruszanie ramionami oznacza lekceważenie lub brak zdecydowania,
Wychylanie ramion do przodu – otwarcie, brak motywacji do kontaktu
Garbienie się – zamykanie się w sobie
Ręce i dłonie:
Ręce sztywne, dłonie nieruchome oznaczają napięcie, stres,
Zaciśnięte pięści - silną złość i agresję,
lekceważenie lub pośpiech,
Nogi i stopy:
Stopy spokojnie oparte o podłoże oznaczają pewność siebie,
Szerokie rozstawienie nóg lub krzyżowanie – dużą pewność siebie,
Nerwowe pukanie lub ruszanie nogą – niepokój, napięcie, zniecierpliwienie
Pozycja ciała
Sposób siedzenia czy stania ujawnia informacje na temat naszego samopoczucia. Jednym z komunikatów emitowanych przez postawę ciała jest stan napięcia psychicznego. Świadczą o nim znaki statyczne (stopy ściśle przylegające do siebie, ręce przyciśnięte do ciała, zaciśnięte dłonie) oraz kinetyczne (ciągłe poruszanie rękami, nogami, kręcenie głową). Za pomocą postawy ciała komunikujemy również nasze nastawienie wobec rozmówcy. Bezpośrednie ustawienie ciała ułatwiające kontakt wzrokowy, wychylenie ciała do przodu, dotykanie jest wyrazem pozytywnego nastawienia do rozmówcy.
Odległość i dystans
To jak blisko ktoś nas staje, jest pewnego rodzaju informacją o jego stosunku do nas.
Mówi się, że czasem ludzie tworzą między sobą niewidzialne ściany lub dystans. Zasada ogólna mówi, że im bardziej dwie osoby są sobą zainteresowane, tym bliżej siebie stoją.
Przestrzeń:
Amerykański psycholog społeczny Hall, wyróżnił 4 sfery, które nazwał i scharakteryzował w następujący sposób:
Sfera intymna – przestrzeń najbliższa człowiekowi, do ok 45cm wokół ciała. Do tej sfery mają dostęp tylko osoby silnie związane z nami emocjonalnie.
Sfera osobista – odległość między 45 – 120cm wokół ciała, którą rezerwujemy dla znajomych.
Sfera społeczna – odległość od 120 – 360cm, w której pozwalamy znajdować się nieznajomym. Jest ona najwłaściwsza dla kontaktów przełożony – podwładny, pracownik – klient.
Sfera publiczna – dystans powyżej 360cm, utrzymywany zwykle przez osoby pozostające ze sobą w relacjach oficjalnych oraz podczas wystąpień publicznych.
Dotyk – świadczy o stosunku emocjonalnym do drugiej osoby. Zależy m.in. od uprzejmości, kultury osobistej , preferencji jednostki oraz kontekstu kulturowego.
Bariery zewnętrzne:
Czynniki dźwiękowe,
Różnice językowe,
Różnice kulturowe.
Zewnętrzne bariery komunikacyjne to wiele dźwięków, jakie do nas docierają i mogą zakłócić przekaz komunikacyjny. Są to np. rozmowy innych osób, telefon, muzyka, telewizja czy radio, gwar miejski, szum. Różnice językowe pojawiają się pojawiają się wtedy, jeżeli jedna z osób podczas rozmowy używa słów niezrozumiałych dla drugiej strony (np. żargonu, wtrąceń obcojęzycznych). Niekiedy zdarza się, że również pod względem kulturowym możemy się nie zrozumieć z naszym mówcą. Może to wówczas wynikać z nieznajomości obyczajów, tradycji czy też obyczajów partnera.
Bariery wewnętrzne:
Samopoczucie,
Brak empatii,
Określone nastawienie do odbiorcy,
Wybiórczość uwagi,
Zachowania obronne.
Samoprezentacja
Na samo prezentację człowieka składają się:
Wygląd fizyczny,
Budowa ciała,
Ubranie,
Fryzura,
Makijaż,
Biżuteria,
Dodatki (okulary, torebka)
Elementy te dostarczają wielu przydatnych informacji o drugiej osobie: o jej samowyobrażeniu, temperamencie, sposobie bycia, pozycji społecznej itp.