Hałasem są wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodzliwe drgania ośrodka sprężystego, działające za pośrednictwem powietrza na organ słuchu i inne zmysły oraz elemnety organizmu człowieka

Hałas, podobnie jak inne dźwięki, to drgania wprawionych w ruch cząsteczek powietrza rozchodzcąe się w postaci fal akustycznych, podstawowymi wielkościami charakteryzującymi hałas są ciśnienie akustyczne i częstotliwości .
Hałas słyszalny od 20 – 20000 Hz
infradźwięki 1-90 Hz
ultra 100000

Rozróżnia się również, przed wszystkie w środowisku pracy, hałas ze względu na zmienność natężenia w czasie
hałas ustalony zmienność nie większa niż 5 db
hałas nieustalony większa niż 5 db

Źródła
-środki transportu i komunikacji
-źródła przemysłowa
-nieprzemysłowe stanowiska pracy
-obiekty komunalne i wojskowe

Szkodliwy wpływ hałasu na zdrowie człowieka związany jest między innymi z:
-częściowa lub pełną utratą słuchu
-zwiększonymi zagrożeniami chorobą nadciśnieniowa
-zaburzeniami nerwowymi
-chorobami przemiany materii
-utrudnieniami związanymi ze snem i odpoczynkiem

Społeczne skutki negatywnego oddziaływania hałasu:
-obniżenie sprawności i wydajność pracy oraz nauczania
-trudność we wzajemnym porozumiewaniu się
-zwiększona liczba wypadków w pracy i na drogach
-powstawanie lokalnych napięć międzyludzkich

Metoda walki z hałasem
-rozwiązania prawne
-rozwiązania techniczne i organizacyjne

Poziomy hałasu określone są wskaźnikami hałasu uwzględniającymi w szczególności dane demograficzne oraz dotyczące sposobu zagospodarowania i użytkowania terenu

L_DWN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku jako przedział od 22 – 6
wskaźniki hałasu mające zastosowanie do ustalenia i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej osoby
równoważny poziomu dźwięku A dla pory dnia
równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy

Teren szczególne uciążliwość hałasu jest to obszar, który eksponowany jest na hałas szczególnie wysokimi poziomami, przekraczającymi granice uciążliwości, a nawet szkodliwości hałasu, kryterium zaliczenia danego obszaru do terenów szc
Wskaźnik naruszeni stopnia klimatu akustycznego
la_n = la_śr - La_dop
la- równoważny poziom dźwięku
la_dop- dopuszczalne

Celem funkcjonowania podsystemu jest zapewnienie informacji dla potrzeb ochrony przed hałasem realizowany jest przez programy ochrony prze hałasem, mapy akustyczne, mapy powinny umożliwiać neutralizację źródeł hałasu, minimalizować oddziaływanie np. ekrany akustyczne

Dopuszczalne poziomy hałasu okres w zależności od
rodzajów terenu, sposobu zagospodarowania
rodzaju obiekt
w zależności od czasu
Zadanie dotyczy pomiarów i ocen hałasu emitowanego przez źródła przemysłowe i komunikacyjne

Badania obejmują wyznaczenia równoważnego poziomu hałasu i warunków poza akustycznie niezbędnych do interpretacji wyników i oceny klimatu akustycznego

Zakres podejmowanych pra pomiarowych podzielona na
zakres podstawowy ( w większość- obligatoryjne zakres badań pozwalający na spełnienie wymagań)
zakres rozszerzony realizujący w pełni potrzeby monitorowania stanu akustycznego środowiska ( w oparciu o szczegółowe wytyczne)

W ramach badań hałasu drogowego prowadzone co roku w trzech różnych obszarach na terenie województwa
W przypadku badań w celu określenia wartości wskaźników długookresowych

Wojewódzki inspektoriat w wojewódzkim programie środowiska określa zakres badań własnych, a także zakres wykorzystania

mapy akustyczne stanowią dzisiaj podstawowy element ekspertyz i opracowań akustycznych, których zadaniem jest
planowanie obszarów zabudowy mieszkaniowe
racjonalne planowanie zakresu i kolejności prac wyciszeniowych
ocena oddziaływania inwestycji drogowych na środowisko (budowa nowych dróg, obwodnic, modernizacja istniejących szlaków komunikacyjnych
określania źródeł hałasu odpowiedzialnych za przekroczenia wartość dopuszczalnych w środowisku

ocenia się ze głównym zagrożenia klimatu akustycznego w Pl jest hałas komunikacyjny, szczególnie drogowy a coraz mniejsze znaczenia ma hałas przemysłowy
zwiększa się oddziaływania hałasu związanego z rozwojem komunikacji lutniczej, w większość ograniczonego do obszarów położonych wokół lotnisk
czasu się ze w PL narażanie na hałas dotyczy 13 mln osób. Specjaliści oceniając stan słuchu społeczeństwa sygnalizują poważne zagrożenia
liczne i kompleksowe badania, prowadzone od początku lat 90 wśród dzieci i młodzieży ze szkół i uczuleni wykazały że od 20 do 30% badanych ma problemy ze słuchem
Zagrożenia hałasem kolejowym w Pl w roku 2009 zostało oszacowane na podstawie rozkładów jazdy pociągów przejeżdżających po głównych krajowych liniach kolejowych o łącznej długość 12 tys.
hałas lotniczy na obszarach wokół portów lotniczych należy do najbardziej uciążliwych zjawisk akustycznych w środowisku. Na terenie Pl jest jedno główne lotnio Okęcie .


Promieniowanie jonizujące
paa państwowej agencji atomistyki
cezar centrum ds. zdarzeń radiacyjnych
iarc międzynarodowa agencja badań nad rakiem
clor centralne laboratorium ochrony radiologicznej

rodzaje oddziaływania:
-promieniowanie jonizujące
-promieniowanie niejonizujące
-promieniowanie elektromagnetyczne
-promieniowanie wysokiej częstotliwości
-pola magnetycznego

Promieniowanie jonizujące to wysyłanie i przenoszenie energii, wywołujące na swej drodze jonizację.
W Pl człowiek pochłania roczną dawkę promieniowa kosmicznego o wielkości 0,1 mSv co stanowi 11% całkowitej dawki rocznej

Promieniowa korpuskularne
promieniowe alfa
promieniowanie b-
promieniowanie neutronowe

źródła promieniowania jonizującego
promieniowa kosmiczne: protony, miony, piony, cząstki alfa, elektrony, promieniowanie X
naturalne promieniowanie środowiska
sztuczne źródła

Naturalne radionuklidy – są uwalanie do środowiska w wyniku antropogenicznej


Sztuczne izotopy promieniotwórcze są uwalanie do środowiska w sposób:
o kontrolowany
o niekontrolowany

opad promieniotwórczy po wybuchach jądrowych
diagnostyka rentgenowską i inny
zagrożenia zawodowe w górnictwie
inne (przedmioty)
2,78 naturalne sv/rok/osoba
0,82 antropogeniczne sv/rok/osoba

Jednostki promieniowa mogą określać
źródła promieniowa wówczas mówimy o aktywności źródła
działanie promieniowania na otoczenia, wówczas mówimy o dawce promieniowania
Aktywność – liczba spontanicznych przemian jądrowych zachodzący źródle w jednostce czasu

w układzie si podstawową jednostka aktywności jest bekerel (Bq)
1Bq= 1s^-1

promieniowania jonizujące :
-dawki promieniowania jonizującego podzielone na 3 rodzaje
-dawkę ekspozycyjną
-dawkę pochłonięta
-równoważnik dawki
Moc dawki – określa dawkę która przypada na jednostkę casu

dawka pochłonięta jest miarą pochłania promieniowani przez różne materiały
w układzie SI jednostką dawki pochłoniętej jest grej (Gy)
1 Gy = 1 Jkg^-1
dawniej mierzono dawkę pochłonięta w radach (rd)
1 rd = 0,01 Gy
dla celów ochrony radiologicznej wprowadzono dodatkowo pojęcie równoważnika dawki
równoważnik dawki – jest to dawka pochłonięta w danej tkance lub narzędzie z uwzględnieniem skutków biologicznych wywołanych przez różne rodzaje promieniowa
Równoważnik dawki możemy obliczyć ze wzoru
h= QD
gdzie Q – współczynnik wagowy promieniowa
d- dawka pochłonięta w tkance lub narządzie

Efektowny równoważnik dawki
E= Ew_{t H}
gdzie wt – współczynnik wagowy tkanki
h- średni równoważnik dawki w tkance lub narządzie

Jednostko równoważnikowa dawki w układzie Si jest siwert (SV) jeden siwert odpowiada jednemu dżulowi ka kg
1sv=1J/kg


moc dawki (D`)
jednostka mocy dawki pochłoniętej jest
gy/s=grej/sekunda , 1Gy/s= W/kg= wat/kilogram

Promieniowanie jonizujące
Pomijają źródła naturalne, zagrożenia stwarza
-poddanie ciała promieniowaniu jonizującemu podczas tutynowych badań z uzyciem dignostyki medycznej takiej jak TRG oraz mammogrfia/
-miejsce zamieszkania w pobliżu elektroni atomowej, elektrowni węglowe, kopalni plutonu i urano
-praca z diagnostycznymi radiologicznymi urządzeniami
-praca z urządzeniami w których zachodzą procesy nuklearne
-częste loty na dużych wysokościach
- testowanie broni atomowej oraz wybuhcy elektrownie jądrowej

Skutki kontaku żewje komórki z pormieniowaniem jonizującym
1 komórka jest tak zniszczona że nie może pełnić sowich dotychczasowych funkcji i ginie
2. Komórka pomimo iż wciąż żywa traci zdolność do odbudwoy
3. DNA komórki zostało tak uszkodzone, że powstające kopie różnie się bardzo od komórki macierzystej (zdrowej). To może powodować rozmnażanie komórek nowotworowych.

Bilogiczne skutki ptego prominiowania dzieli się zwykle na:
-somatyczne
-genetyczne
Oba rodzaje mogą być wynikiem zarówno napromieniowania zewnętrznego
jak i wewnętrznego

Skutki somatyczne dzieli się w zależności od stopnia popromiennego uszkodzenia orgaznizmu:
-wczesne
-późne

Ze względu na relację między dawką promineniowa a efektem biologicznym skutki promieniowania dzielimy na:
-niestochastyczne (pewne), keidy możemy wykazać ścisły związek linowy między wielkością dawki a natężeniem skutku
Stochastyczne jeśli możemy mówic o zależnośc prawdopo wystąpieni określonego skutku funkcji pochłoniętej dawki prmoniowania

Wle dowodów oddziaływania promieniowa jonizującego na ludzi uzyskana na podstawie obserwacji ludz, którzy przeżyli wybuch bomby atmowej w Hiroszimie i Nagasaki

Awaria elektrowni atomowej w Czarnobylu w 1986 rok – Jod a rak tarczycy- radioakwtynw izotop jodu – promieniowanie jonizujące jest jedyną ustaloną przyczyną raka tarczycy.
Promieniowanie a nowotwory
mammografia- w przypadku ammografi pacjentka podczas badania otrzymuje średnio 3mGy
Radon a nowotwory złośliwe
promieniowanie kosmiczne a nowotwory złośliwe
populacje zamieszkujące w pobliżu obioetków nuklearnych
Art. 35 traktak zobiwązuje kążde państwo człónkowiske do tworzenia insalicji
monitorowanie systuacji radiacyjnej
zależnie od zakresu wykonywanych zadań wyróżnią się pomiary umożliwające
monitoring ogólnokrajwy
monitoring lokalny

pomiary wtykononywan w ramch monitoringu ogólnokrajaoego i moniotringu lokalnego umożlwiją:
ocenę sytuacji radilogoicznej kraju i ocenę zagrżenia radiacyjnego ludności w sytuacji zdarzeń radiacyjnych i w warunkach normalnych
badanie długookroswych zmian radioaktywności środowiska i żywności
prognozowanie skutków zaniesczysczenia środowiska substnacjmi prominenitówrzymi
szybkie wykrycie i alarmowanie

Pomiary prowadzone są przez
stacje pomiarowe tworzące system wczesnego wykrywania skażen promieniotwórczych
podstawowe placówki pomiary skażen promienitwórczyhc materiałów śrowiskowych i żywności
placówki specjalistyczne jednostek badawaczo-rozwojowych wyżesz uczelni iraz innych instytucji

W ramach monitoringu krajowego wykonywane są następujące badania:
pmiarmocy dawki promieniowa gamma (stajce wczesnego wykrywania skażen promi)
-oznaczenienie zawtości radioizotopów oraz całkowitej zawartości izotopów alfa i beta promienitwórych w aerozloach atmosferycznych
oznaczenie zawrotśc radioiziotppda w próbkach gleb
ozacznie w prodkutkach żywnościowych paszy surowej i w wodzie pitenj

podsystem monitoringu porminiwa jonizującego w środowisku obejmuje następujące zadania:
-badania zawartości sztucznych izitopo alfa i beta promieniotwórczych w powietrzu
- bdania stężenia cezu 137 w powietrzu , wodzie i glebie
badania stężęn wybranych radionuklidów w
monitoring lokalny wokół wybranych obietkow
ośrodek jądrowy w świerku i krajowe składowisko odpadów promieniotwórczych w różanie
tereny byłych zakładów wydobywczych i przeróbczych rud uranu

Moitoring pól elektromagnetycznych
promieniowanie niejonizujące nazywamy promieniowa elekteomagnetyczne z zakresu optycznej części widma ttego promieniowa to znaczy promieniowanie:
nadfioletowe
światło
promieniowanie podrczerwone
poel elektormgnetyczne – de

promieniowanie niejozniuzjaće to promieniowanie którego energia oddziałując na każde ciało materialne w tym także na ciał oczłiweka nie powoduje w nim procesu jonizacji
jest ona ściśle związane ze zmimana poele elektryczneg i magnetycznego
Źródla
elekktroenergrtyczne linie napowietrze wyskoego napięcia
stacja radiowe i telewizycje
stacje radiolokacji i radionawigacji
Stacje transformatowet
łączność radioaw w tym CB radio, radotelfony, telefonia komórka

poele elektromagentyczne występujące w środowisk może być
pchodzenia naturalnego
sztucznie wprowadzone do środowiska
- w sposób zamierzony
- niezamierzony

Zgodnie z ustawą Pawo ocgrony środowiska ochorna przed polami elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez:
utrzymanie poziomów pół leltrmagnetycznych poniżej dopusczalnyych poziomó lub co najmnie na tych poziomach
zmniejscze poziomów

Sprządzenia raportu o odzdziaływaniu na śrowisko wymagają
Stacje elektroenergetyczne lub napowietrz linie lektoenergetyczne o napięcu znamionwym wynoszącym nie mnie niż 220 kv o długośc nie niejej niż q5 km
instalcje radio

Wykonywania badań poziomów ppół elektromagnetycznych w śrowdiku zgdonie z zapisami ustawy jest zadaniem wojewódzkiego insspektroa ocgrony srodwiska
Zgodnie z rozporządzenie okresowe badania poziomów pół elektromany

W latach 2013- 2015 kontynuowane będą prace w ramch podsystemu monitroignu PEm w zakresie obserwacji poziomów sztucznie wytworzonych.

Zadanie pomiary i ocena poziomu pól elektromagnetczynch w środwiksu
na terenie każdego z wojewódz poamiery będą wykonywane w 135 pkt pomiarowcyh w ttrzyletnim cyklu pomiaorwym dla trzech typów terenó dostępnych dla ludność
w
Pomiary PEM w miesie powyżej 250 tys ieszkanców –

ludzie racujaćy w ob.®ebie działania takego pola sąszczególnie podatni na chorobę raofalową zwnaną także chorobą mikroflaową, zespół ten charakteryzuje się następującymi objawami
pieczenia pod powietak i łzawnie
bół głowy
drażliwość nerwowa
wypadnie włosów
suchość skó®y
oczopląć
arytmia serca
objawy nerwicowe
zaburzenia błędnika

Promienoowa eellelsdlsadlsadlas a nowotwory złośliwe
pola magnetyczne o niskje częśtotliwośc zostały aklasyfikowane przez iarc do grupy czynników o możliwym działaniu raktówrzym dla ludzi (gr 2 b)