PODZIAŁ ZAPALEŃ 1. W zależ od t trwania: ostre(i. acuta), podostre(i. subacuta), przewlekłe(i. chronica)2. W zależ od czynników: bakteryjne, grzybicze, pasożytnicze, aseptyczne, urazowe 3. Umiejscowienie odczyny zap w narządzie: miąższowe(i parenchymatosa) śródmiąż(i. interstitialis)4.stan zap może być ogr do pewnej części narządu- zap ogniskowe lub ograniczone( i. focalis) wieloogniskowe(i. polyfocalis) rozlane(i. diffusa)5.uwzględniając cechy anatomiczne: wysiękowe(i. exsudativa), wytwórcze(i.proliferativa) uszkadzające(i. alterativa) ZAPALENIE WYSIĘKOWE 1.surowicze(i. serosa) 2.nieżytowe(i. catarrhalis)3.włoknikowe(i. fibrinosa)4.ropne (i. purulenta)5. Krwotoczne(i. haemorrhagica)6. Posokowate (i. ichorosa) ZAPALENIE SUROWICZE - może być w każdym narządzie i tk -może poprzedzać inne zap wysiękowe -płyn wysiękowy zawiera >4% białka, przypomina wygl surowice krwi, zólty lekko opalizujący - płyn może gromadzic się w tkance, na jej pow lub w jamie ciała - tkanka powiększona, obrzękła - wysięk przepaja tk, gromadzi się w obrebie tk lacznej rozsuwa jej włokna oraz miąz narządu wypelnia tez wolne przestrzenie narządu np. pęcherzyki płucne - przebieg zap: ostry lub podostry PODZIAŁ ZAP NEREK 1.zakazenie nerek droga krwionosna( zstepujaca) a) zap nerek nieropne - zap kłębuszkowe(ogniskowe, rozlane) - zap srodmiazszowe ( ostre, podostre) b) zap ropne nerek( przerzutowe) 2. Zap nerek droga przewodów moczowych ( wstepujaca) a) zap miedniczke nerkowych b) odmiedniczkowe zap nerek ZAPALENIE MIĘŚNI- Myositis chronica intestinalis cosinophilica -rzadko spotykane -mięśnie powiększone, przeświecające, o zielonkawym połysku -predyspon-owcz niem- mm żuchwy i skroniowe -tło alergiczne (rzadko pasożyty) -objawy: sztywność, obrzęk węzłów chł, utrudnienie pobierania pokarmu -hitopat- dużo eozynofilii OSTRE ZAP KŁĘBUSZKOWE NEREK: -tło immunologiczne -wyst jako objaw ch. Nieżytowej górnych dr odd, nowotworach, ch Rubartha -białkomocz, krwinkomocz 2 typy: -kompleksowe- Ag-Ig grom się w kłębuszku -przeciwbłonowe- poj się Ig przeci antygenom podst. Kłębuszków nerk -MAKRO: nerka blada, obrzęknięta, niewiele powiększona -MIKRO: wysięk surowiczy, zapalny w kł- ucisk na pętle naczyniowe-zepchnięte, namnożenie kom śródbłonka (odczynu zapalnego) ZAPALENIE KŁĘBUSZKOWE PRZEWLEKŁE: MAKRO: zrost miąższu z torebką, trudno ściąga się ją, powierzchnia naerek pobrużdżona, zwężenie kory nerki MIKRO: zgrubienie torebki Bowmana, zmiany szkliste w kłęb, wałeczki szkliste w kanalikach zamiast nabłonkoa ZAP. ROPNE: drogą krwionośną, konie (E. coli, stretto) Bydło (Coryne, E. Coli, Staphylo) Świnie (E.coli); postać ogniskowa- ropnie w miąższu nerek otoczone obw pasem przekrwienia obocznego. Postać rozlana (cielęta)- z pow wypływa ropny, mętny płyn ODMIEDNICZKOWE ZAP- u bydła, jako powikłanie poporodowe przy zatrzymaniu łożyska, zakażenie macicy, początkowo objawy są słabe pozniej: nerki- śluzowo ropny wysięk w kielichach, rozpad i martwica brodawek, torbiele w nerkach, ucisk i zanik nerek. MIKRO: ogniskowo- ropne ogniska jeśli zakaż dr zstęp zmiany w kłębuszkach ogniskowe martwicowe i naciek leukocytów. Rozlane- naciek leukocytów między kanalikami w obrębie kłębuszka ZAP ŚRÓDMIĄŻSZOWE NEREK-czynn inf- toksycny, przy chorobach- nosówka, leptospiroza, wąglik, zap otrzewnej, mastitis. Tworzą się w 1 fazie nacieki zapalne z kom 1-jądrowych (plazmocyty, histiocyty, limf)- ucisk na nefrony. W 2fazie powst ziarnina-> bliznowacieje-> zanik kanalików i rozrost podścieliska. Zanik kanalików- tworzy się marska nerka jako zejście zapalenia. Często u psów >8r.ż. MARKO: ostra: powiększona, kremowe guzki na miąższu, w rdzeniu torbiele, Przewlekła: pobrużdżenie, twarda, pomniejszona, marska. MIKRO ostra-nacieki kom 1-jądrowych, przewlekła- miedzy kanalikami rozrost tk łącznej	ZAP NIEŻYTOWE - zap wysiękowe bł śluzowych, w których do wysięku dołacza się w nadmiarze śluz - wysięk: ciągliwy, lepki, mocno przylegający do podloza( trudny do usunięcia) - bł sluzowe: zywo czerwono zabarwione, obrzekle,pokryte duza iloscia sluzu ZAP WŁOKNIKOWE - na pow bl śluzowych, surowiczych oraz w płucach - najcz dotyczy otrzewnej, opłucnej, stawow, pluc, nasierdzia( serce kosmate – corvillosum) - doch na skutek uszkodzenia bariery naczyniowej, czego następstwem jest wydos się przez nn krwion fibrynogenu przeksz się w włóknik - wysiek: w zal od składu zoltawy plyn, galaretowaty - na pow bl sl sa szorstkie i matowe a) pow – wysiek latwo usuwany z pow bl b)głębokie: dyfteroidalne, dyfteroidalno-wrzodziejace, zestrupujace ZAP USZKADZAJACE (i. alerativa) - wyraźnie zaznaczają się zmiany wsteczne - w kom miąższowych narzadow obser się w mniejszym stopniu wysiekania i rozplem kom - objawy wysiekania mogą wyst w formie przekrwienia słabego stopnia, obrzęku zap, oraz drobnokom nacieku - rozplem dotycz zrebu lacznotka - wyst w narządach miąższowych(nerki watroba serce, oun) glownie w przebiegu chorob zakaznych - p ostry lub przewkely - zejście zap na ogol nie pomyślne WYGLĄD GRUZEŁKA GRUŹLICZEGO tuberculum - tk zap ziarninowa rozni się od zwyklej ziarniny: brak nn krionosnych, ma odmienna bud, ma typowa martwice serowata -zbud przede wszystkim z kom nabłonkowatych pochodnych uladu siateczkowo- srodblonkowego – duże kom z owalnym jadrem o blado bariwacej się cytoplazmie; uklladaja się palisadowato w stosunku do srodka gruzelka lub współśrodkowo ZAP. WYTWÓRCZE-I. PRODUCTIVA- cechuje rozplem tk miejscowych (przewaga zmian postępowych) przy słabo zaznaczonych zmianach wstecznych i wysiękaniu. OSTRE- kom ukł siat- śródbł i śródbł naczyń ulegają namnożeniu. PRZEWLEKŁE- znaczny rozrost tk łącznej włóknistej. MIKRO: rozrost tk łącznej, nacieki zapalne złożone z limf i niekiedy kom plazmatycznych, tk łączna bliznowacieje i kurczy się, uciska na kom miąższu prowadząc do zaniku. Przewlekłe też może być z zanikiem miąższu lub z wysiekiem albo z rozrostem innych tk. Narząd jest twardszy, pomniejszony (bliznowacieje) lub powiększony (rozrost). Zejście przeważnie niepomyślne. Przyczyna- czynn mech, ciała obce, bakt, powstaje na skutek przewlekłego lub powtarzającego się działania czynników o słabym natężeniu. ZAP. USZKADZAJĄCE- I. ALTERATIVA- wyraźne zmiany wsteczne (zwyrodnienie miąższowe, tł, martwica) w kom miąższowych narządów, w mniejszym stopniu wysięk i rozplem. Wysięk jako słabe przekrwienie, obrzęk zapalny, Drobnikom naciek. Rozplem- zrębu łącznotk. Z. uszk wyst w narz miąższowych głównie w przebiegu ch zakaźnych. Może być ostre lub przewlekłe. Zejście niepomyślne.	KRUPOWE ZAP PŁUC - powstaje na tle zakaznym( tlo bakt: Pasterella, streptococcus- saprofity ukl odd wyw infekcje przy spadku odporności - rozpoczyna się od schorzałego oskrzela, rozsz srodoskrz i odoskrzelowo na pozostaly miąż plucny stadia 1. Nawału ( s. infiltrationis)- płuca przekrwione, ciemnoczerwone, powiększone, spoistości tęgiej o zachowanej powietrznosci, w pęcherzykach plyn surowiczy, nn rozsz i wypelnione krwia 2. Zwątrobienia: (s. hepatisationis)a) czerwone( hepatisatio rubra)pluca powieksozne,spoistości tęgiej, ciemnoczerwone, ciężkie(bezpowietrzne) pow przekroju matowa sucha, w pęcherzykach pl czerwone krwinki włóknik leukocyty b)rdzawe (h.fusca) rdzawe zabarwienie pluc(Hb-> hemosyderyna) c) szare(h. grisea)w pęcherzykach duza ilość leukocytów i złuszczonych nablonkow, pluca: twarde, ciężkie, bezpowietrzne, na pow przektr suche ziarniste d) zólte( h. flava)pluca zólte – zwyrodnienie tl leukocytów i nabl oddech 3. Rozplynnienia (s. lysis) enz proteol uplynn wysiek wloknikowy rozp masy ulegaja wessaniu pluca wilgotne i wiotkie CH MAREKA u drobiu -p ostra - postac trzewna - postac nerwowa- dotycz splotu barkowego, nn krzyżowo- ledziowych - nn grube z wybroczynami( nacieki wzdłuż wlokien nerwowych) - może być postac rozlana BSE - zmiany miedzy rdzeniem przedluzonym a móżdżkiem - brak zmian w postaci naciekow - tworza się wakuole w mózgu ( wakuolizacja tk mózgowej) - wytw przez priony- diagnostyka immunohistochemiczna i Ig bialko prionowe wybarwia się na brazowo - do badania cala glowa?	PROMIENICA (Actinomycosis) - przewlekle zap ziarnikowe któremu towarzysza procesy wytwórcze i wysiek( ropa) - promieniowce - actinomyces bovis- p kosci u bydla i gr mlecznego swin, actinobacillus lignieresi- p skory i narządów o utkaniu wiotkim - głownie u świn, bydła rzadziej u inn gat zwierzat i człowieka - zaraz: wraz ze zjedzona roslina wrota zakazen jama ustna: ob. Zarazka można wykazac w próchniejących zebach, miedzy zebami, na bl sl jezyka, policzkow w kryptach migdałków - zmiany zap najczęściej w mm jezyka, kościach zuchwy i szczeki - p jezyka: rozsiana-liczne guzki lok się w mm jezyka, mogą się zlewac, przebijać na zew i tworzyć kraterowate wrzody; rozlana- „drewniany jezyk” - p skorna: p wytworcza guzowata- grzybiasta p rozlana- rozlegly obrzek skory duże jamy z ropą u swin i bydla dod tzw słoniowacizna promienicza ( swinie ucho twarde z guzami na pow; bydlo – wargi) - p kosci: gl u bydla, kk zuchwy rzadziej szczeki, na skutek przeniesienia procesu zap z dziasel lub zebodowlow, poczat dotyczy okostnej później jamy szpikowej, doch do ziarnikowego zap kosci skutkującego rozpadem i zanikiem tk kostnej GRUŹLICA RZEKOMA (Pseudotuberculosis) - przy Y. pseudotuberculosis -rezerwuar: gryzonie, zajęczaki, ptaki, rzadko ssaki -zak droga pokarmowa lub przez skore - zmiany w ww chłonnych, śledzionie, wątrobie, nerkach, jelitach - narządy powiększone, usiane guzami( na przekroku guzy maja ognisko martwicy serowatej) - w postaci skórnej( rzadko) lub narządowej - mikroskop: centrum guza – martwica serowata z tendencja do wapnienia; dookoła luźno ulozone kom nablonkowate oraz poj neutrofile KOLIGRANULOMATOZA - wyst u ptakow grzebiących - zap wytwórcze, wywolane przez śluzowe szczepy E. coli - j. ślepe, watroba, sledzina, krezka - guzki zb z kom nabłonkowatych oraz limfocytow - w starszym w centrum ognisko m serowatej otoczone wakuolami tl histiocytami, - obwodowo niespecyficzna ziarnina zap zlozona glownie z limf neutrofili i eozynofilii