Hipokrates-wyróżnił 4 typy temperamentu: typ flegmatyka, choleryka, melancholika i sangwinika.
Według Hipokratesa flegmatyk to człowiek odznaczający się mało dynamicznym usposobieniem, nie ulegający gwałtownym emocjom, słabo reagujący na podniety, ale za to wytrwały w działaniu i konsekwentny w uczuciach. Można zaryzykować żartobliwe stwierdzenie, że jest to topowy typ pracownika w brytyjskich korporacjach. Choleryk - to z kolei typ bardziej popularny w korporacjach amerykańskich; człowiek wybuchowy, o silnych i szybko powstających reakcjach uczuciowych; odznaczający się dużą energią życiową i brakiem opanowania. Reakcje choleryka są niewspółmierne do bodźca.
Melancholik - to człowiek o usposobieniu łagodnym, biernym, którego cechuje brak impulsywności, silne, wolno narastające reakcje uczuciowe. Melancholik w działaniu jest mało odporny i co za tym idzie - niewytrwały. Typ melancholika cechuje się małą ruchliwością, apatią, przewlekłymi stanami przygnębienia (skłonnością do depresji).
Sangwinik - to człowiek o żywym, pogodnym, uczuciowym, aktywnym usposobieniu, wrażliwy, o silnych i szybkich reakcjach. Sangwinik łatwo dostosowuje się do zmiennych warunków życia, jest odporny na trudności.
Jung-dwa zasadnicze typy osobowości: Ekstrawertyk - osoba, której zachowanie nacechowane jest pozytywnym zainteresowaniem światem zewnętrznym (bardziej niż własnymi przeżyciami), o aktywności skierowanej na otoczenie, prospołeczną, łatwo nawiązującą kontakty, z ogólną zaradnością i orientacją w realiach rzeczywistości. Są to ludzie, którzy reagują szybko i wyraźnie. Dają odpowiedzi, zanim nad nimi pomyślą. Trudno im się skoncentrować na słuchaniu. Robią dużo szumu i zamieszania wokół siebie i dobrze się czują w takiej atmosferze. Introwertyk - osoba kierująca uwagę na własne wewnętrzne przeżycia; u introwertyków obserwuje się brak szerszego zainteresowania otoczeniem oraz skłonność do zamykania się w sobie i różnego stopnia izolację od innych. Z psychologicznego punktu widzenia każdy z nas jest niepowtarzalny, lecz mimo to wykazujemy wiele cech wspólnych, które da się pogrupować właśnie w ww. kategorie. Są to np.: sposoby reagowania, sposób ubierania się, analizowania, mówienia, odczuwania i inne. Jesteśmy układanką różnych typów osobowości, ale na pewno jedna spośród nich jest dominującą. Każdy typ osobowości ma swoje mocne i słabe strony, co widać także w środowisku zawodowym.
Coaching-coach trenuje, a coachee jest trenowany. Coaching to metoda rozwoju osobistego, sposób na stawianie i realizację celów, na zwiększenie poczucia satysfakcji z własnego życia. To również metoda dzięki, której możemy odnaleźć „własną drogę” w życiu, określić jak chcielibyśmy żyć i wprowadzić zmiany zgodne z własnymi wartościami i potrzebami. Polega na indywidualnej rozmowie z coachem. Coaching opiera się 5 zasadach:
Każdy człowiek jest ok (w porządku).
Każdy posiada wszystkie potrzebne zasoby, żeby osiągnąć swój cel.
Za każdym zachowaniem stoi pozytywna intencja
Każdy dokonuje najlepszego wyboru spośród dostępnych mu możliwości.
Zmiana jest nieuchronna. Praca coachingowa zgodnie z tymi zasadami ułatwia klientowi coachingu poruszanie się po jego świecie wewnętrznym i zewnętrznym bez żadnych ocen, krytyki przy pełnej akceptacji, a to daje niepowtarzalną możliwość poszukania w sobie odpowiedzi na wiele pytań, które sobie zadajemy w bezpiecznej, sprzyjającej temu atmosferze, wolnej od lęku przed oceną. Te zasady umożliwiają coachowi pracę przynoszącą pozytywne efekty, gdyż wyznając je nie próbuje być ekspertem a tylko towarzyszem swojego klienta i cierpliwie pomaga mu dojść do własnych rozwiązań.
Cel ekologiczny- Narzędzia do sprawdzania ekologii to np. tzw. "pytania kartezjańskie":
co się stanie, jeśli osiągnę cel?co się nie stanie, jeśli osiągnę cel? ze trwała a zarazem ekologiczna zmiana powinna nastapic w sposob niezauwazalny dla ogolnego systemu. Cel ekologiczny to taki, po osiągnięciu którego nie spowodujesz katastrofy w swoim otoczeniu. rozumiane może jako "rachunek zysków i strat" po osiągnięciu celu. Strefa komfortu-strefa bezpieczeństwa, nawyki, coś znanego, przyzwyczajenia,czyli wszystko co znane i przychodzące z łatwością. Często aby dokonać zmian,potrzeba opuścić swoją strefę komfortu i przeciwstawić się dotychczasowym nawykom. Przy wsparciu coacha można poszerzyć swoją strefę komfortu co w przyszłości pozwoli poszerzyć możliwości i elastyczność oraz samodzielność w działaniu. Wizualizacja-tworzenie obrazu w głowie, wyobrażenie sobie swojego celu,tego do czego dążymy. Championing-(wiara w coachee’a),jest to element postawy coacha,jego wiara,zadawanie pytań.aby championing występował w procesie coachingu, coach musi dopilnować do precyzyjnego wyznaczenia celu przec klienta. SMART-metoda formułowania celu, cel powinien być S-prosty,M-mierzalny,A-ambitny,R-realistyczny,T-określany w czasie. GROW- metoda dążenia do celu, zadawanie pytań,motywacja,znalezienie w rzeczywistości 1 opcji dzięki której można dojść do postawionego celu. G-cel ,R-rzeczywistość,O-opcja ,W-co dalej? SWOT-metoda ta analizuje słabe i mocne str naszego celu oraz szanse i zagrożenia rzeczywistości. Analiza SWOT oraz późniejsza praca nad wzmocnieniem jej wyników jest wspaniałym narzędziem w drodze do sukcesu. Pomaga nam opanować chaos, uporać się z przeszkodami oraz skorzystać z nadarzających się okazji. Sprawia że jesteśmy bardziej świadomi i pełniej wykorzystujemy swój potencjał.
3 stany ego(Berne)- Berne stwierdził, że u każdego człowieka występują trzy stany ego (zwane też stanami Ja): Dorosły, Rodzic i Dziecko. Są to pewne schematy zachowań, zawierające stany emocjonalne, przekonania, sposób działania i komunikowania się. Każda postać ma swój specyficzny język i wyraża się poprzez specyficzną mowę ciała – dzięki czemu można je dość łatwo rozpoznać. Stany ego są efektem tego, czego doświadczyliśmy w interakcjach, szczególnie w czasie dzieciństwa. Każdy z nas posiada wszystkie trzy stany i może się między nimi przełączać, niestety często dzieje się to zupełnie poza naszą świadomością. wynika również, że niektórzy mają dominującą tendencję do wchodzenia w relacje z poziomu którejś z postaci. Dzieje się też często tak, że niektóre zachowania innych osób, „wciągają” nas w serię reakcji. RODZIC-Berne twierdzi, że ten stan ego tworzy się do około 5 roku życia. Dla Rodzica ważne jest to, co wolno i czego nie wolno. Wyraża normy i zasady, czasem takie, które przyswoiliśmy sobie, a dziś są nie do końca aktualne czy racjonalne. I znów, jak to z rodzicami bywa, mamy dwie wersje. Rodzic Opiekuńczy – troszczy się o innych, wspiera, doradza w przyjazny sposób i motywuje. Mówi: na pewno ci się uda, radzę ci to zrobić, spróbuj zrobić to inaczej. Rodzic Krytyczny – charakteryzuje się karaniem, wpędzaniem w poczucie winy oraz destruktywną formą krytyki. Używa uogólnień (zawsze, wszyscy, nigdy) i zwrotów typu: ile razy mam ci mówić, trzeba było zrobić to inaczej, to niedopuszczalne, tak nie można. DOROSŁY-najbardziej rzeczowym stanem. Ważne są dla niego fakty, pytania, odpowiedzi, koncentruje się na zadaniu i nie kierują nim emocje. Opiera się na obserwacji i weryfikacji, a nie normach (Rodzic) czy emocjach (Dziecko). To stan, który ułatwia załatwianie spraw i wychodzenie z konfliktów z dorosłymi osobami opartych na emocjach i władzy. Do problemów podchodzi konstruktywnie i opiera się na logicznym rozumowaniu, jest nastawiony na chwilę obecną i obiektywną ocenę rzeczywistości, korzystając ze wszystkich dostępnych zasobów. Dorosły korzysta ze zwrotów w rodzaju: Czy dobrze rozumiem, że…, wydaje mi się, że…, co? kto? w jaki sposób? Jak to rozwiązać?. DZIECKO-Ten stan ego to zestaw zachowań , który niesiemy jak zapisaną taśmę z czasów naszego dzieciństwa. Dziecko jest przede wszystkim nośnikiem naszych emocji. Negatywny aspekt Dziecka (Zbuntowane i Uległe) nie potrafi godzić się z obiektywnymi ograniczeniami, wykazuje brak zdecydowania i negatywny stosunek do innych ludzi. Dziecko Zbuntowane – nie chce, nie lubi, nie będzie tego robić, a już na pewno nie będzie słuchać innych. To jest ta część nas, która lubi się obrażać, dąsać i mieć humory. Tupie nogą, odwraca się i robi upartą minę. Dziecko Uległe – gdy słyszy krytykę, patrzy w podłogę i nic nie mówi, odczuwając wstyd lub gniew. Skarcone, posłusznie wykonuje polecenie. Dziecko Spontaniczne - chce się bawić, jest autentyczne, radosne, twórcze i ciekawe świata. Nie boi się pytać, potrafi w swobodny sposób wyrażać swoje uczucia (tak pozytywne jak i negatywne) i pragnienia.
Autoprezentacja:
Zauważmy jak ważne jest pierwsze 5 minut interakcji z nowo poznaną osobą. Od razu rodzi się wobec niej postawa – oparta na pozytywnych bądź negatywnych emocjach, które są efektem np. uśmiechu (tu warto popracować nad techniką szczerego uśmiechania się) czy odpowiednio podanej ręki w trakcie poznawania się. Sztuczny uśmiech, kiepski tembr głosu, uciekające spojrzenie, chytry wzrok czy zbyt mocny lub zbyt słaby uścisk dłoni może odegrać kluczową rolę w nieudanych negocjacjach, szczególnie wtedy gdy nie ma czasu na bliższe relację i dogłębne poznanie kontrahenta. Siła autorytetu, efekt podobieństwa/ dopasowania, danie możliwości pozornego wyboru to tylko jedne z licznych kruczków psychologicznych, które zwiększą naszą perswazyjność w biznesowej rozmowie. Kierowanie wrażeniem to sztuka jakiej może się nauczyć każdy z nas poprzez świadome skonstruowanie własnego wizerunku biznesowego /czy marki "Ja".
Zauważmy, że świadoma autoprezentacja jest bardzo funkcjonalna – odpowiednio ,,uszyta” ułatwia wpływ na innych i pozyskanie dóbr lub uniknięcie strat, utrzymanie pozytywnej samooceny i konstrukcje własnej tożsamości. Jest także odpowiedzialna za regulację emocji – nasila pozytywne, a osłabia te negatywne oraz kontaktów społecznych – zapewnia szybkie rozeznanie, kto jest, kim i sprawny przebieg interakcji.
*technik autoprezentacji:
- ingracjacja – proces polegający na schlebianiu jakiejś osobie, wychwalaniu jej i próbie przypodobania się jej, przy czym często jest to osoba o wyższym statusie. Zachowania ingracjacyjne mogą przybierać formę np. prawienia komplementów, przytakiwania, wyrażania swojego współczucia i gotowości pomocy;
- promowanie siebie – aktywne eksponowanie zalet własnej osoby poprzez opisywanie swoich zdolności, talentów, manifestowanie wiedzy i dążenie do wywarcia na innych korzystnego wrażenia;
- pławienie się w cudzej chwale – dążenie do poprawienia własnego wizerunku poprzez wiązanie się z ludźmi, którzy odnieśli sukces lub są sławni;
- kreowanie usprawiedliwień dla możliwej porażki – tworzenie utrudnień i wymyślanie usprawiedliwień dla samego siebie, żeby w wypadku niepowodzenia dysponować gotowym wytłumaczeniem.
Wyróżniamy także techniki autoprezentacji obronne czyli zachowania ukierunkowane na ochronę zagrożonej tożsamości naszej osoby. Ludzie angażują się w działania, które obniżają szansę ich sukcesu, ale i zwalniają z osobistej odpowiedzialności za porażkę (a w razie sukcesu nasilają osobistą chwałę). Kolejna technika to dobrze nam znane wymówki – zaprzeczanie intencji wyrządzenia szkody i przekonywanie, że nie miało się kontroli nad przebiegiem zachowania – „to przecież nie moja wina” czy „byłem pod wpływem alkoholu, nic nie pamiętam”.. Gdy to nie pomaga ostatnią deską ratunku są przeprosiny – akceptowanie własnej odpowiedzialności za szkodę, okazanie żalu, kompensowanie szkody ofierze. Jest to najskuteczniejszy sposób przywracania własnego pozytywnego obrazu w oczach innych.
Warto mieć w swoim repertuarze także asertywne taktyki autoprezentacji – zachowania ukierunkowane na zbudowanie, pozyskanie, utrwalenia jakiejś nowej tożsamości naszej osoby. Tu możemy wyróżnić następujące warianty: prezentowanie siebie jako osoby zasługującej na sympatię, schlebianie innym, prezentowanie poglądów podobnych do poglądów partnera, wyrządzanie przysług. Mamy wtedy dylemat lizusa – im ważniejsze jest dla nas pozyskanie sympatii jakiejś osoby, tym większa jest szansa, że osoba ta zdaje sobie sprawę i wątpić będzie w szczerość naszych zabiegów autoprezentacyjnych.
Czasami skuteczna może się okazać technika zastraszania (intymidacja). Tworzymy wtedy wizerunek człowieka groźnego. Celem zastraszania jest dążenie do tego, aby partner przypisał aktorowi właściwości „bycia niebezpiecznym”. Tu należy jednak dysponować adekwatnym wyglądem albo wykazać się konkretnym działaniem, by wzmocnić znaczenie wypowiedzianych słów, inaczej przestajemy być wiarygodni.
SKUTECZNA AUTOPREZENTACJA
1. Pierwsze wrażenie
W ciągu pierwszych kilkudziesięciu (od 3 do 15) sekund powstaje u innych osób tzw. pierwsze wrażenie na nasz temat, które silnie rzutuje na to jak będą nas postrzegać przez cały czas. Ten wizerunek jest bardzo trudno później zmienić (efekt aureoli, efekt diabelski). 2. Uścisk dłoni
Podajemy dłoń prosto lekko przechyloną w prawą stronę, naturalny uścisk, nie za mocno ale też nie wiotko. 3. Odpowiedni wygląd, ubiór
Zadbajmy o to by ubiór był odpowiedni do sytuacji tj. perfekcyjnie dobrany, dopracowany
w najmniejszym szczególe. Nasz wygląd będzie pracował na naszą korzyść już od pierwszej sekundy autoprezentacji. Kobieta, która pragnie kreować wizerunek profesjonalistki, powinna unikać zbyt wybujałej biżuterii i rozpuszczonych włosów. 4. Dokonania; komunikowanie o naszych dokonaniach, w czym merytorycznie jesteśmy dobrzy
Tu zamiast wygłaszać frazę: jestem człowiekiem zaradnym, lepiej przedstawić to na przykładach.
Kiedyś podczas konferencji nagle wyłączono prąd, komputer i projektor przestały działać. Wydawało się, że to już koniec. Ja po prostu uwielbiam takie ekstremalne sytuacje. Poprosiłem wszystkich, aby wysłuchali mojego wykładu w ciemności, bo to jeszcze bardziej pomoże nastawić się im na słuchanie. Byli zachwyceni …
Pewnego dnia mój szef po prostu nie pojawił się w pracy, nie odbierał też telefonu. Problem polegała tym, że miał tego dnia spotkanie za spotkaniem. Miałem dwa wyjścia. Mogłem wszystkie odwołać i możliwe, że stracilibyśmy ważne kontakty, albo po prostu odbyć te spotkania... jako on.
5. Umiejętność określenia własnych atutów osobowościMusimy zdecydować jak chcemy, żeby nas spostrzeżono. Odpowiedź jest prosta – być sobą. Naszym zadaniem będzie wybranie i wydobycie na wierzch tej części swojego ja, która w danej sytuacji pomoże nam w osiągnięciu celu. 6. Umiejętność sprecyzowania własnych wadPrzynajmniej jednej, przez to staniemy się bardziej wiarygodni. 7. Umiejętność określenia co jest dla nas ważne, przez coś co inni nas zapamiętająBędzie to tzw. nasz clip reklamowy. Zainwestujmy w nieco branżowej lektury i wypiszmy sobie na kartce najświeższe i najciekawsze informacje. Możemy je wykorzystać wtrącając zdanie:Ta branża ma spory potencjał rozwojowy. Pisze o tym zresztą ostatni The Economist. Nawet jeśli nie uda nam się zamieścić tych zdań w samym trzonie autoprezentacji, pozostawmy je pamięci. Można wyciągnąć te asy z rękawa już w samym toku rozmowy. 8. Efekt halo Psychologiczny efekt, który sprawia, że lubimy raczej ludzi podobnych do siebie. Czy zatem manipulować swoim temperamentem, udawać, że jesteśmy inni niż
w rzeczywistości? Nie. Po prostu postarać się nieco dopasować go rozmówcy. 9. Odpowiednia mowa ciała Gestykulacja określana często jako mowa ciała. Jest to ogół gestów oraz niewerbalnych komunikatów, zarówno nadawanych, jak i odbieranych przez ludzi. W procesie porozumiewania się sygnały niewerbalne wywierają większy wpływ na rozmówcę niż słowa. Każdy człowiek mówi dzięki organom mowy, ale rozmawia całym ciałem. 10. Odpowiednie użycie kanału werbalnego Spójność wypowiedzi, akcentowanie wypowiedzi, robienie krótkich przerw. Odpowiadając na pytania nie należy mówić chaotycznie i bezmyślnie. Nad każdym pytaniem należy się chwilkę zastanowić. Można zwolnić tępo mówienia, a jeżeli pytanie okaże się trudne lub kłopotliwe, to można przed udzieleniem odpowiedzi wziąć dyskretnie głęboki oddech, chwilę jeszcze pomyśleć i dopiero odpowiedzieć. 11. Potakiwanie Ma niezwykle istotne znaczenie, bowiem wyraźnie wskazuje na zaangażowanie słuchacza
w rozmowę. Uważajmy jednak na to co mówi rozmówca. Może chcieć nas sprowokować do zaprzeczeń i wówczas potakiwanie będzie miało komiczny skutek. 12. UśmiechNaturalny, nie wymuszony. 13. Kontakt wzrokowyJest oznaką grzeczności i uwagi. Według specjalistów kontakt wzrokowy powinien się utrzymywać przez 30% - 60%. 14. Układ ciałaPostawa naszego ciała wiele mówi rozmówcy o naszym stosunku do niego np. pogodny wygląd, lekko pochylony w stronę mówiącego tułów, mogą nam bardzo pomóc
w pozyskaniu sympatii odbiorcy. Należy podczas rozmowy unikać postawy zamkniętej, która polega na krzyżowaniu rąk i nóg. Nie należy też zaciskać pięści.
Funkcje autoprezentacji:
1. ułatwia wpływ na innych i pozyskanie dóbr lub uniknięcie strat
2. ułatwia utrzymanie pozytywnej samooceny i/lub konstrukcje własnej tożsamości
3. regulacja emocji – nasila pozytywne, a osłabia negatywne emocje
4. regulacja kontaktów społecznych – zapewnia szybkie rozeznanie, kto jest, kim i sprawny przebieg interakcji społecznych
CO WPŁYWA NA SAMOOCENĘ:* wygląd zewnętrzny *cechy psychiczne(inteligencja,systematyczność) * cechy społeczne(ocena siebie w różnych syt.społecznych) *poczucie własnej wartości *dążenie do pozyskania pozytywnej autoprezentacji *dążenie do podtrzymywania mniemania o sobie,
EFEKTY EKSPOZYCJI(błędy w zachowaniu) &czystej ekspozycji(im bardziej się pokazujemy tym bardziej nas polubią) &izolacji(zwracamy uwagę na to co jest odmienne,co się wyróżnia z tłumu) &kontrastu(zwracamy uwagę na cos cop jest bardziej interesująco od tej drugiej) &skupienia(błąd w ocenie czegoś,zwracając uwagę wyłącznie na 1 wyróżniający się aspekt ignorując inne)
Schemat komunikacji
Nadawca (źródło - intencja, myśl, pomysł) → kodowanie → komunikat → kanał komunikacyjny → komunikat → dekodowanie → odbiorca → sprzężenie zwrotne
Jak już wspomniano, źródłem komunikacji jest nadawca, w umyśle którego powstaje jakiś pomysł, myśl, intencja, którą chciałby przekazać drugiej stronie. Komunikat, to aktualna, dana forma informacji, które są przekazywane. Komunikat mieć różne formy - pisemne, ustne, znaki i sygnały (np. policjant kierujący ruchem, alfabet morsa, alfabet flagowy).
Wybór drogi przekazu informacji (czyli kanału informacyjnego)ma duże znaczenie, ponieważ każdy kanał ma swoje specyficzne kody, które muszą być zrozumiałe w taki sam sposób przez obie strony komunikacji. Kodowanie, to przekładanie wiadomości, którą chcemy przekazać, na pewien kod. Odbiorca jest odpowiedzialny za dekodowanie, a więc przekładanie odebranych sygnałów na treści. Aby było możliwe trafne odtworzenie przekazywanych informacji, konieczna jest znajomość i zgodna interpretacja przez nadawcę i odbiorcę używanych znaków, kodów.Bardzo istotnym etapem komunikacji interpersonalnej jest sprzężenie zwrotne. Pozwala ono na upewnienie się, że odbiorca zrozumiał wiadomość zgodnie z intencjami nadawcy. PŁASZCZYZNY KOMUNIKACJI:
płaszczyzna formalna (rzeczowa) - na tej płaszczyźnie przekazywane są informacje w sposób oczywisty, formalny, ustrukturyzowany.
płaszczyzna autoprezentacji (autoportretu) - na tej płaszczyźnie informujemy drugą osobą poprzez przekazywany komunikat, w jakim jesteśmy nastroju, co czujemy, itp.
płaszczyzna wzajemnych relacji - na tej płaszczyźnie przekazujemy informacje na temat tego, jakie jest nasz stosunek do rozmówcy i do otoczenia.
płaszczyzna apelu - na tej płaszczyźnie przekazujemy życzenia czy pragnienia względem rozmówcy.
RODZAJE KOMUNIKACJI: ze względu na charakter relacji nadawca-odbiorca. *pionowa-(pracownik-szef) pozioma(pracownik pracownik) *pozytywna/negatywna(małżeństwo,przyjaciele) *symetryczna(mówimy tyle samo)/niesymetryczna *jednokierunkowa/dwukierunkowa *formalna/nieformalna
POZIOMY KOMUNIKACJI: *Fatyczny(aby zasygnalizować gotowość do kontaktu,1 spotkanie) *Instrumentalny( wywołanie określonego zachowania u drugiej osoby, przekazania informacji, instrukcji) *Afektywny( lepsze poznanie rozmówcy, wywołanie określonego zachowania u drugiej osoby, przekazania informacji, instrukcji).
FUNKCJE KOMUNIKACJI: $ informacyjna(zbieranie informacji potrzebnych do wydania decyzji) $ motywacyjna( zachęcanie do rozmowy) $kontrolna(informowanie o standardach, powinnościach, obowiązkach) $ematywna(wyrażanie emocji,uczuć)
DYSTANS W KOMUNIKACJI: 0-45 cm – strefa intymności (zarezerwowana dla najbliższych) 45-120 cm – strefa towarzyska (znajomi, przyjaciele) 120 – 360 cm – strefa kontaktów społecznych (nieznajomi) powyżej 360 cm zaczyna się strefa wystąpień publicznych.
Wkroczenie osób nieuprawnionych, w którąś ze sfer stanowi naruszenie naszej prywatności – odbieramy to jako silny psychiczny dyskomfort.
Zasady skutecznej komunikacji:
Skuteczne komunikowanie się z otoczeniem zapewnia przestrzeganie zaledwie trzech reguł: jasności komunikatu (używanie prostego, zrozumiałego słownictwa), jego zwięzłości (skracanie zbędnych, długich wypowiedzi) i empatii (umiejętność wczucia się w rolę naszego rozmówcy, jego nastawienia i oczekiwań co do formy i zawartości wysyłanych wzajemnie komunikatów).
Bariery efektywnej komunikacji: *nieuważne słuchanie * mało ważny temat dla rozmówcy *czynniki rozpraszające uwagę *hałas,rozmowa z 2 osobami na raz *brak czasu na komunikacje *oczekiwanie na zawieranie głosu *emocje *kłutnia*zablokowanie słuch *nie przyjmowanie krytyki
Blokady komunikacyjne:
Chalenie,pochlebstwa strofowanie,zawstydzanie, interpretacja i stawianie diagnozy
TECHNIKI INF.ZWROTNEJ:
ZET-mówmy informacje ogl negatywną i pozytywną,następnie szczegółową neg i pozytyw oraz co chcemy zmienić.
Kanapki-dobrze był,co możesz jeszcze zmienić,alei tak było super.
ZEEP- * opisz to co czujesz
* opisz sytuację, w której doświadczasz tych uczuć
* opisz skutki, jakie niesie sytuacja
* opisz oczekiwania dotyczące zmiany zachowania.
Komunikat typu JA-negatywne zachowanie które powoduje uczucia odbiorcy oraz efekty tego,oczekiwania.