Gruczoł i hormon	Tkanki i narządy docelowe	Zasadnicze działanie
Podwzgórze
Hormony uwalniające (liberyjny) i hamujące uwalnianie (satyny)	Przedni płat przysadki	Stymulują lub hamują wydzielanie specyficznych hormonów
Podwzgórze (wytwarzanie) Tylny płat przysadki (magazynowanie i uwalnianie)
Oksytocyna	Macica Gruczoły mleczne	Stymuluje skurcze (podczas porodu oraz w końcu aktu płciowego) Stymuluje dopływ mleka do przewodów zbiorczych (kurcząc mięśnie przewodów wyprowadzających z gruczołów mlekowych)
Wazopresyna (hormon antydiuretyczny – ADH)	Nerki (kanaliki zbiorcze)	Stymuluje resorpcje wody; zatrzymuje wodę (powoduje: skurcz mięśni naczyń krwionośnych, ↑ p. krwi, ↑ resorpcję zwrotną wody w kanalikach nerkowych i zbiorczych)
Przedni płat przysadki
Somatotropina (hormon wzrostu – GH)	Działanie ogólnoustrojowe	↑ transport aminokwasów do kom. ↑ syntezę białek, bierze udział w przemianie: węglowodanów (poprzez ↑ syntezy glukozy we krwi), tłuszczów (ma działanie lipolityczne: im ↑GH tym ↑wolnych kw. tłuszczowych we krwi), mineralnej (zatrzymuje większość kationów we krwi); ukierunkowuje metabolizm na przewagę anabolizmu nad katabolizmem, pobudza wątrobę i inne narządy do wydzielania czynników wzrostowych, pośrednio wpływając na wzrost kości długich
Prolaktyna (hormon luteotropowy – LTH)	Gruczoły mleczne	Zapoczątkowuje i stymuluje laktację, wzmaga syntezę białka w kom., hamuje wydzielanie folio- i lu tropiny blokując owulację i menstruację
Hormon lipotropowy (LPH)	Działanie ogólnoustrojowe	Przyspiesza hydrolizę trój glicerydów w tk. tłuszczowe, powodując ↑ st. wolnych kwasów tłuszczowych we krwi.
Hormony tropowe: Tyreotropina (TSH)	Tarczyca	Pobudza działalność wewnątrzwydzielniczą tarczycy
Adrenokortykotropina (ACTH)	Kora nadnerczy	Pobudza korę nadnerczy do wydzielania hormonów
Hormony gonadotropowe (folio tropina – FSH, hormon luteinizujący: lu tropina – LH)	Gruczoły płciowe	Stymuluje wzrost i działanie gruczołów rozrodczych (FSH: u ♀ pobudza ↑ i dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego oraz wydzielanie estrogenów, u ♂ pobudza spermatogenezę; LH: u ♀ powoduje jajeczkowanie i powstanie ciałka żółtego, oraz sekrecję progesteronu i estrogenów, u ♂ pobudza komórki śródmiąższowe jądra do wydzielania testosteronu
Tarczyca
Tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3)	Działanie ogólnoustrojowe	Wzmagają tempo metabolizmu: ↑ zapotrzebowanie na tlen, przyspieszają spalanie wewnątrzkomórkowe, ↑ wydz. GH, ↑ syntezę białek, ↑ resorpcję węglowodanów w jelitach, w kom. Przyspieszają glikogenolizę, ↑ syntezę i rozpad cholesterolu w kom. Wątroby oraz ↑ jego wychwytywanie z krwi, ↑ przemianę wodno-mineralną – przyspieszają wydalanie z org. H2O i soli min.
Kalcytonina	Tkanka kostna	Obniża poziom wapnia we krwi, poprzez hamowanie uwalniania Ca z kości; Działanie antagonistyczne do parathormonu
Gruczoły przytarczyczne
Parathormon	Tkanka kostna, nerki, przewód pokarmowy	Podwyższa poziom Ca we krwi: uwalnia jony Ca z kości, ↑ wchłanianie Ca z jelit (aktywuje witaminę D), ↑ resorpcję zwrotną Ca z kanalików nerkowych; obniża poziom fosforanów we krwi (↑ ich wydalanie z moczem)
Wysepki Langerhansa w trzustce
Insulina	Działanie ogólnoustrojowe	↓ poziom glukozy we krwi, przyspieszając jej pobieranie i „spalanie” w komórkach; pobudza glikogenezę; stymuluje magazynowanie tłuszczów i biosyntezę białek
Glukagon	Wątroba, tkanka tłuszczowa	Podnosi poziom glukozy we krwi, stymulując glikogenolizę i glukoneogenezę; mobilizuje rezerwy tłuszczów
Rdzeń nadnerczy
Aminy katecholowe: Adrenalina (epinefryna) - ok. 80%	Mięśnie, mięsień sercowy, naczynia krwionośne, wątroba, tkanka tłuszczowa	Pomagają w sytuacjach stresowych; poprawiają ukrwienie (rozszerza naczynia w mięśniach szkieletowych, zwęża przy skórze i narządach jamy brzusznej), przyspieszają pracę serca, podnoszą ciśnienie krwi oraz intensywność przemiany materii; rozkurcza m. gładkie przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego i oskrzeli; ↑spalanie tłuszczów; podnoszą poziom cukru we krwi, ↑ przechodzenie do krwi wolnych kw. tł., pobudza OUN (rozszerza źrenice, poprawia przytomność umysłu)
Noradrenalina (norepinefryna) – ok.20%
Dopamina
Kora nadnerczy
Glikokortykoidy (kortykosterol i kortyzol)	Działanie ogólnoustrojowe	Pomagają w sytuacjach długotrwałego stresu; podnoszą poziom glukozy we krwi (↑ glukoneogenezę); mobilizują rezerwy tłuszczów, ↓ syntezę białek w narządach limfatycznych, tym samym osłabiają tworzenie przeciwciał i hamują odporność org. (immunosupresja), utrzymują prawidłową pobudliwość mięśni, ↑ wydz. soku żołądkowego i przesączanie kłębuszkowe w nerkach ułatwiając wydalanie wody
Mineralokortykoidy (aldosteron)	Kanaliki nerkowe	Utrzymują równowagę sodowo – potasową: ↑ resorpcję zwrotną Na^+ z moczu pierwotnego i ↑ wydzielanie K^+, w kom. mięśniowych i nerwowych ↑ K^+ i ↓ Na^+, ↑ w jądrze kom. syntezę mRNA
Androgeny (testosteron i estradiol)		↑ syntezę białek i wzrost org, pod ich wpływem rozwijają się niektóre drugorzędne cechy płciowe o typie męskim