WYKŁAD 6 16.11.12r.

Temat: Polityka wynagrodzeń – przejaw zmian w obszarze rynku pracy.

Płaca a wynagrodzenie

Jako dochód z pracy

Wynagrodzenie Jako cena pracy

Wynagrodzenie jest to obowiązkowe, okresowe świadczenie o charakterze przysparzająco – majątkowym ze stosunku pracy należne pracownikowi od pracodawcy w zamian za wykonywaną pracę.

Rynkowy charakter wynagrodzeń:

- płace kształtują się w taki sposób, aby zapewnić właścicielom siły roboczej rekompensatę kosztów poniesionych na jej przygotowanie,

- cenowe właściwości płacy powodują, że pracodawcy są w stanie oferować wyższe płace, gdy muszą konkurować z innymi podmiotami o określoną kategorię siły roboczej. Wyższe płace mają osoby, które posiadają deficytowe kwalifikacje, równocześnie niższe płace mają ci, których kwalifikacje występują w nadmiarze;

- płaca ma wpływ na podaż siły roboczej często wyrazem jest wybieranie określonych zawodów, czy miejsc pracy

- płaca odgrywa też pewną rolę przy równoważenie rynku pracy (stąd też pojęcie ,,płacy równowagi”)

Funkcje wynagrodzeń

dochodowe kosztowa informacyjna motywacyjna popytowa społeczna

Funkcja dochodowa – płaca jest dla pracownika przede wszystkim źródłem dochodu, który służy jemu i jego rodzinie dla realizacji wszelkich potrzeb (czyli materialnych i niematerialnych). Zatem wysokość płacy wpływa na stopień zaspokojenia tych potrzeb. Powinna ona zapewnić środki na potrzeby bytowe pracownika oraz zagwarantować możliwość odtworzenia jego zdolności do pracy i zapewnić rozwój osobisty. Funkcja dochodowa ma również znaczenie dla pracodawcy, właściwy poziom i relacje płac między pracownikami mają pozytywny wpływ na całokształt sytuacji w przedsiębiorstwie. Funkcja dochodowa płacy wspomaga proces tworzenia i wzrostu dochodu narodowego w danym kraju. Wyższy poziom wynagrodzeń to zwiększone wydatki na dobra i usługi, które to przyczyniają się do stymulowania poziomu produkcji. Ta z kolei jest elementem składowym PKB. Oznacza to w rezultacie, że wynagrodzenie jest dodatnio skorelowane z tempem wzrostu gospodarczego. Zasadnicza część wynagrodzenia powinna być w miarę stabilna i nie powinna wykorzystywać dużych wahań. Płace zasadnicze mogą podlegać wzrostowi w miarę wzrostu kosztów utrzymania. Wzrost ten jednak musi być sprzężony ze wzrostem wydajności pracy. W sytuacji, gdy płace rosną szybciej niż rośnie wydajność pracy może dochodzić do stymulowania procesów inflacyjnych.

Funkcja kosztowa – koszty pracy to wydatki, które ponosi organizacja na zatrudnienie i rozwój personelu, zatem w określeniu kosztów pracy zawierają się również wydatki wykraczające poza ściśle określone nakłady. Uwzględniając różnorodne potrzeby pracownicze koszty pracy obejmują wydatki związane z wynagrodzeniem oraz jego elementami składowymi. Dla pracodawcy wynagrodzenie jest kosztem, przez co wpływa na konkurencyjność przedsiębiorstwa.

Funkcja motywacyjna – umożliwia kojarzenie interesów pracowników i właścicieli przedsiębiorstw. Daje ona duże korzyści w postaci wzrostu efektywności i innowacyjności przedsiębiorstwa, powoduje wzrost wartości rynkowej oraz umacnia pozycję na rynku. Aby płaca była wykorzystywana jako narzędzie motywowania pracownika, konieczne jest ustalenie odpowiednio wysokiego poziomu płacy dla pojedynczego pracownika oraz zróżnicowania gwarantującego racjonalne proporcje płac między pracownikami. Zróżnicowanie płac w systemie rynkowym powinno zapewnić motywację do coraz lepszej i wydajniejszej pracy a jednocześnie umożliwić kierownictwu dobór właściwych ludzi na właściwe miejsca.

Funkcja społeczna – płace mają ogromne znaczenie w określeniu pozycji społecznej, prestiżu, poczucia ważności jak i użyteczności (poziom satysfakcji, zadowolenia). Są one jednym z kryterium różnicowania ludzi w społeczeństwie wyznaczają miejsce jednostki w strukturze społecznej. Ważnym jest by płaca nie była niższa od poziomu kosztów utrzymania, by zapobiegała ubóstwu pracownika i jego rodziny. Zatem niezbędnym jest ochrona płacy minimalnej. Im większe jest znaczenie funkcji społecznej wynagrodzenia tym mniejsze powinny być rozpiętości w płacach (dyferencjacja).

Funkcja informacyjna – sprowadza się do umożliwienia przeprowadzenia pewnych porównań między pracownikami danej branży czy też komórkami organizacyjnymi.

Funkcja popytowa – powiązana jest z funkcją dochodową, ponieważ poziom popytu na dobra i usługi jest efektem odpowiedniego poziomu dochodów. Wyższe wynagrodzenie pozwala na zmianę dynamiki i struktury wydatków pracownika.

Rysunek 1. Relacje pomiędzy funkcjami plac

WNIOSEK:

Między funkcjami jakie pełni wynagrodzenie zachodzą ścisłe korelacje, co w rezultacie oznacza, że funkcja motywacyjna przekłada się na popytową, zaś funkcja kosztowa znajduje swoje odzwierciedlenie w funkcji dochodowej.

Klasyfikacja zasad wynagrodzenia pracowników

Ogólne Szczegółowe Zakładowe

Kodeks Pracy Ustawy i akty wykonawcze do Ustalane na szczeblu

Kodeksu Pracy np. Ust. o płacy przedsiębiorstwa

mimim., Rozp. MPiPS, Rozp. R.M.

Wszystkie mają moc prawną

Płaca brutto= Płaca nominalna

Kształtowanie wynagrodzeń w gospodarce podobnie jak inne wielkości opisujące rynek pracy charakteryzują się wahaniami sezonowymi. Oznacza to, że w danym roku można wyróżnić okres, który znacząco odchyla się od przeciętnej wartości danej cechy.