PODSTAWY SOCJOLOGII 22.03.2010
SIECI SPOŁECZNE
KIEDYŚ: Podejście sieciowe jest pewnym sposobem analizy, prowadzenia badań – procedura badawcza, której celem badań były powiązania między jednostkami.
Duncan Watts – fizyk i socjolog, który jest uznawany za człowego badaczy starających rozwiająać się podejście sieciowe w obrębie nauk społecznych.
Sieci społeczne – taki typ sieci, w którym mamy do czynienia ze zbiorem węzłów i krawędzi, w przypadku których role węzłów pełnią organizacje albo poszczególne jednostki. Każda struktura powyżej 3 osób, w przypadku możemy dokonać wizualizacji tej struktury w kategoriach węzłów czy krawędzi. Grupa społeczna jest traktowana jako specyficzny rodzaj sieci
Barry Wellman – zachowanie poszczególnych osób czy też organizacji jest ujmowane przez pryzmat strukturalnych ograniczeń ich działania.
Do rysunku:
Poszczególne punkty są analizowane kontekście miejsca w danej strukturze
Nacisk kładziony nie jest na wewnętrzne cechy jednostek
Ważnym zagadnieniem są relacje między poszczególnymi jednostkami a nie ich atrybuty
Konsekwencja analizy sieciowej – próbuje odpowiedzieć jaki jest wpływ struktury na zachowanie jednostki
Każda zanalizowane struktura jest traktowana jak sieć. Każda struktura sieciowa może być podzielona na mniejsze struktury sieciowe. Od badacza zależy od jakiego poziomu chce dane sieci analizować
Punkt wyjścia do badań nad sieciami społecznymi - jedną z podstawowych inspiracji dla badań zjawisk usieciowienia świata społecznego było badanie, które zostało przeprowadzone przez Stanleya Milgrama – przeprowadzony w roku 1977 – dotyczył powiązań między jednostkami. Polegał na tym, że wybrał kilkaset osób z dwóch miejscowości w USA i te osoby dostały listy, które miały przekazać do maklera giełdowego mieszkającego w Bostonie. Osoby mogły te listy przesyłać tylko przez swoich znajomych, by to doszło w końcu do tego maklera giełdowego w Bostonie. Ostatnia osoba musiała znać adres tego maklera, żeby w końcu do niego dotrzeć. Milgrama interesowało ile osób pośredniczących będzie między dwoma osobami (na początku a na końcu). Zdaniem Milgrama liczba kroków między tymi osobami wynosi 6 osób – list z jednego miejsca dotarł za pomocą 6 ogniw pośrednich do Bostonu. Następnie to badanie było przeprowadzone w kilku innych kontekstach i zwykle z tego badania wychodziło, że te 6 ogniw pośredniczących jest pewnym standardem.
Zjawisko małego świata – mamy do czynienia z silnym powiązaniem lokalnym, ale z przeskokiem na poziom globalny
Problem małego świata – w jaki sposób wyodrębniać osoby, które mają masę rozmaitych powiązań
Mark Granovetter – zajmował się empirycznymi analizami w latach 70. Dotyczących funkcjonowania rozmaitych systemów społecznych. We wszystkich analizach sieciowych mamy do czynienia z powiązaniami różnego rodzaju między jednostkami:
Silne więzi społeczne – takie więzi, które mają charakter wspólnotowy, np. relacje między krewnymi, przyjaciółmi. Mają charakter bardzo mocny, osoby znają się dobrze, mają wiele cech wspólnych. One charakteryzują grupy społeczne. Decydują o spójności grup społecznych, służą do rozpowszechniania informacji w obrębie grup
Słabe więzi społeczne – odnoszą się np. do znajomości. Przeważają liczebnie nad więziami silnymi. Osoby wcale nie muszą się znać. Mają charakter przelotny, przygodny, niepogłębiony. Nie służą do wzmacniania wspólności, ale mogą być źródłem nowych informacji dla grup połączonych silnymi więziami
Badania Granovettera dotyczące pracy - przy szukaniu pracy osoby, które posiadały słabe więzi były w stanie szybciej i efektywniej znaleźć pracę, a w przypadku silnych więzi było na odwrót. Im wyższa klasa społeczna, im wyższe wykształcenie, tym większe znaczenie miały więzi słabe, a im niższa klasa społeczna, im niższe wykształcenie, tym większe znaczenie miały więzi silne. Analizując sieci społeczne należy wyodrębniać te dwa typy więzi.
Lepszą strategię osiągania sukcesów jest zawieranie dużo powierzchownych znajomości – szukanie osób, z którymi można na krótko nawiązać jakiś kontakt, np. duża szansa na znalezienie pracy. Dla funkcjonującej jednostki przynależenie do grupy ma większe znaczenie, niż zawieranie krótkotrwałych znajomości.
Pespektywa sieciowa – była bardzo ograniczona wcześniej, bo nastąpiły pewne przemiany społeczne, które sprawiły, że powiązania sieciowe stały się bardziej istotne niż to było wcześniej. Wspierana przez nowe systemy komunikacyjne.
Społeczeństwo oparte na grupach a społeczeństwo oparte na sieciach
RÓŻNICE
| SPOŁECZEŃSTWO OPARTE NA GRUPACH | SPOŁECZEŃSTWO OPARTE NA SIECIACH |
|---|---|
| Dominującą formą kontaktu są kontakty twarzą w twarz | Dominującą formą kontaktu są kontakty zapośredniczone |
| Istnienie wyraźnej hierarchii – społeczeństwo hierarchiczne | Spłaszczenie istniejących hierarchii |
| Rodzina miała charakter wspólnotowy | Narastające zjawisko seryjnych małżeństw (małżeństwo – rozwód – małżeństw – rozwód), struktura otwarta – więzi silne mieszają się z więziami słabymi |
| Pierwszym punktem odniesienia jednostki jest wspólnotowa w której funkcjonuje | Pierwszym punktem odniesienia jednostki jest własna, osobista sieć, która może mieć charakter rozproszony |
| Dominują pozycje mające charakter przypisany | Zwiększa się znaczenie pozycji osiąganej – nie mamy do czynienia z eliminacją pozycji przypisanych, ale większe znaczenie odgrywają pozycje osiągane |
| Grupa samowystarczalna – zapewnia jednostce wszystko | Niemożliwość istnienia samowystarczalności na poziomie grupowym |
| Fundamentalne granice | Brak fundamentalnych granic |
| ? Spójność wewnętrzna nie jest bardzo duża ? | Bardziej elastyczne – lepiej dostosowują się do nowych warunków |
| Grupy społeczne obejmują większą liczbę aktywności danych osób | Każda jednostka może funkcjonować w sieciach pers olanych i dane osoby pod względem formalnym mogą utworzyć rodzinę, a te same osoby mogą uczestniczyć w odmiennych sieciach nieznanych przez innych członków rodziny |
| Ograniczona ilość ról społecznych | Dana jednostka może jednocześnie odgrywać jakąś ilość ról, które mogą być ze sobą sprzeczne, tak naprawdę może być kimś innym – nie ma ograniczeń |
Przejście od społeczeństwa opartego na grupach do społeczeństwa opartego na sieciach – prywatyzacja relacji społecznych - w przypadku społeczeństw opartych na grupach relacje, które tam zachodziły zależały od grupy – to grupa decydowała o pewnych cechach jednostki i w jaki sposób jednostka funkcjonuje w obrębie danej zbiorowości. Cechą charakterystyczną zjawiska prywatyzacji relacji społecznych jest to, że mamy do czynienia z sytuacją, w której jednostka dokonuje częściowo selekcji relacji, które chce podtrzymywać, a te których nie chce może w sposób rozmaity ograniczyć wchodząc na poziom empiryczny
Istota grup opartych na sieciach – patrzeć na jednostki w kontekście sieci, które zbudowały, nie jednostkowo
Społeczeństwo, które nas otacza i formy zbiorowości życia są inne niż te, z którymi mieliśmy do czynienia wcześniej
Przejście od grup społecznych do sieci społecznych można nazwać rewolucją
Struktury sieciowe mają negatywny wpływ na jednostkę – funkcjonowanie w sieciach ma czynniki stresogenne
Przemiana w kierunku sieciowym nie jest dokonana do końca