ETYKA URZĘDNICZA
Wykład nr 1 z dnia 27.02.2011 roku
16.04.2011 rok zaliczenie test otwarty na ostatnich zajęciach
1. Podstawowe pojęcia
2. Służba cywilna
3. Służba cywilna
4. Inni pracownicy administracji samorządowej
5. Patologie życia publicznego
TRÓJPODZIAŁ WŁADZY
- w myśl art. 10 Konstytucji RP
- 1. Ustrój Rzeczpospolitej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej
- 2. Władzę ustawodawczą sprawuje Sejm i Senat władzę wykonawczą Prezydent RP i Rada Ministrów władzę sądowniczą sądy i trybunały
POCHODZENIE TERMINU
Termin administracja pochodzi od łacińskiego słowa służyć przedrostek ad ma wzmocnić ten służebny sens (H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna)
Według J. Supernata ten sam przedrostek miał podkreślić celowy i wykonawczy charakter tego działania w wieku XII/XIII termin administratio oznaczał główne zarządzanie cudzym majątkiem
POJĘCIE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Administracja publiczna to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także organy samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikających ze współżycia ludzi w społeczeństwie (J. Boć Prawo administracyjne Wrocław 2008)
Administracja publiczna to zespół działań czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzących na rzecz interesu publicznego przez różne podmioty organy instytucje na podstawie umowy i w określonych prawem formach (H. Izdebski, M. Kulesza Administracja publiczna)
ADMINISTRACJIA PUBLICZNA – ZNACZENIE PODMIOTOWE
Administracja publiczna jest to działalność organów administracyjnych
Administracja publiczna to aparat powołany do realizacji określonych działań
Administracja publiczna oznacza organy tworzące administrację publiczną
SŁUŻBA PUBLICZNA
Kadra wykonująca zadania aparatu państwowego w tym administracyjnego nazywana jest służbą publiczną.
Wykonywanie zadań administracji dokonuje się w działaniu osób będących organami oraz pracownikami urzędowymi tych organów lub inaczej nazywanego aparatu publicznego tych organów. Same pojęcie służby publicznej służby państwowej oraz służby cywilnej nastręczają wielu trudności interpretacyjnych.
URZĘDNIK
Brak jednolitego pojęcia (pracownik zatrudniony na stanowisku urzędniczym urzędnik w ust. O służbie cywilnej)
Zamiennie z funkcjonariuszem publicznym którego status determinowany jest trzema wyznacznikami
- tzn. czynnik zawodowy administracji publicznej
- zatrudnienie w aparacie państwa czy samorządu
- powołanie do wykonywania w sposób fachowy i ciągły za wynagrodzeniem
CECHY STOSUNKU PRAWNEGO URZĘDNIKA I ZATRUDNIONEGO GO PODMIOTU PUBLICZNOPRAWNEGO
S. Kasznica wymienia 10 cech swoistych stosunku urzędniczego: publicznoprawny charakter, dobrowolność wstąpienia i pozostawania w nim nie tylko prawny ale i moralny charakter (w tym obowiązek wierności wobec państwa) specjalne przygotowanie fachowego stosowane do pełnienia funkcji, podległość władzy służbowej, szczególne obowiązki i odpowiedzialność służbowa, zdolność występowania w imieniu państwa, dyspozycyjność („powinien on oddać swoją osobę do dyspozycji państwa”)
PRACOWNICY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Trzy podstawy prawne regulujące status pracowników administracji publicznej
- ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych (Dz. U. 2008, nr 223 poz. 1458
- ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej (Dz. U. nt 227 poz. 1505)
- ustawa z dnia 16 września 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. 2001 nr 86 poz. 953 ze zm.)
PRACOWNICY URZĘDÓW PAŃSTWOWYCH
Ustawa określa obowiązki i prawa urzędników państwowych oraz innych pracowników zatrudnionych w:
1) Kancelarii Sejmu,
2) Kancelarii Senatu,
3) Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
3a) (skreślony),
4) (skreślony),
5) (skreślony),
6) Biurze Trybunału Konstytucyjnego,
7) Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich,
7a) Biurze Rzecznika Praw Dziecka,
8) Biurze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
9) Krajowym Biurze Wyborczym,
9a) Biurze Rzecznika Interesu Publicznego,
10) Państwowej Inspekcji Pracy,
11) (skreślony),
12) regionalnych izbach obrachunkowych,
13) Biurze Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
14) Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Ustawa określa obowiązki i prawa osób zatrudnionych w:
1) Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
2) urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,
3) urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,
4) Rządowym Centrum Studiów Strategicznych,
4a) Rządowym Centrum Legislacji,
5) komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży,
ZWIĄZKI TREŚCIOWE
Zakładają statyczny punkt widzenia porównujemy treść obowiązujących norm prawnych i norm moralnych w taki sposób jak gdyby oba systemy były niezmienne a ich interpretacja nie budziła wątpliwości.
ETYKA
Etyka (gr. Ethika „traktat obyczajach obyczaj charakter) w sensie potocznym ogół ocen i norm molarnych w danej epoce i zbiorowości społecznej lub konkretny ich system tj. moralność etyka normatywna (encyklopedia PWN)
Samodzielna nauka poświęcona normą ludzkiego zachowania
Część filozofii zajmująca się molarnością tym jak żyć by nie czynić krzywdy drugiemu człowiekowi
Etyka normatywna nauka zajmująca się ustalaniem co jest moralnie dobre a co złe oraz na podstawie przyjętych ocen i związanych z nimi powinności – wyznaczająca dyrektywy postępowania
ETYKA W SŁUŻBIE PUBLICZNEJ
W służbie publicznej pod pojęciem etyki rozumiemy pewien szeroki zakres zachowań czy też postępowań oscylujących wobec nie tylko pewnych ograniczeń czy nawet zakazów lub nakazów ale także a nawet przede wszystkim wobec powinności (L. Kieres wykłada inauguracyjny w DWSSP roku akademickiego 2005/2006)
DEONTOLOGIA
Zbiór zasad etycznych odnoszących się do pewnego określonego aspektu działalności głównie związanej z zawodem np. etyka adwokacka etyka lekarska etyka radcy prawnego etyka urzędnicza