WITAMINA	FUNKCJE	WYSTĘPOWANIE	SKUTKI NIEDOBORU
A retinol β-karoten	- składnik barwników wzrokowych siatkówki - regulacja ekspresji genów i różnicowania komórek (β-karoten jest antyoksydantem) - produkcja hormonów - tworzenie kości - prawidłowy rozwój i funkcjonowanie skóry	trany rybne, wątroby baranie, wieprzowe, wołowe, masło, jaja, mleko, oleje roślinne, szpinak, morele, sałata, jarmuż, dynia, groszek zielony, boćwina, szczaw, marchew	- kurza ślepota, - suchość spojówek, - keratynizacja skóry (nadmiar witaminy A)
D kalcyferol	- utrzymywanie równowagi wapniowej, wzrost wchłaniania Ca^2+ z w jelitach - mobilizacja składników mineralnych w kościach - regulacja ekspresji genów i różnicowania komórek	tłuszcze z wątrób ryb, mleko, masło, jaja, wątroba wołowa, wieprzowa, barania i cielęca, sery żółte; dodatek do margaryn, mleka sproszkowanego	- krzywica( upośledzona mineralizacja kości) - osteomalacja( demineralizacja kości)
E Tokoferol tokotrienol	- antyoksydant, rola w procesach sygnałowych komórek - ochrona przed rozwojem miażdżycy – hamuje utlenianie frakcji LDL cholesterolu	oleje roślinne, oleje z kiełków pszenicznych, olej sojowy, bawełniany, sałata, szpinak, kapusta, masło, jaja, kasza jęczmienna i gryczana, tran, szparagi, orzechy, fasola biała, groch, płatki owsiane, brukselka	Bardzo rzadko - przeważnie zaburzenia neurologiczne
K Filochinon – K1 Farnochinon – K2 Menadion	- koenzym w syntezie γ-karboksyglutaminianu dla enzymów krzepnięcia krwi i macierzy kości - zapobieganie krwawieniom - utrzymywanie prawidłowej struktury kości i gojenie złamań	zielone części roślin (kapusta, szpinak, kalarepa, lucerna), marchew, pomidory, truskawki, groch, ziemniaki, sery żółte, żółtka jaj, wątroba	- zaburzenia krzepnięcia krwi - skazy krwotoczne
B1 Tiamina	- koenzym dehydrogenazy pirogronianowej i α-ketoglutarynianowej oraz transketolazy - reguluje kanał Cl^- w przewodnictwie neuronów - produkcja krwinek czerwonych - przemiany metaboliczne glukozy we krwi w związki wysokoenergetyczne - funkcjonowanie włókien układu nerwowego, serca i mięśni	ziarna zbóż i ich przetwory (mąka żytnia, pieczywo), wątroba wieprzowa i wołowa, drożdże, płatki owsiane, jaja, ziemniaki, orzechy, groch, fasola	- uszkodzenie nerwów obwodowych (beri-beri) lub ośrodkowego układu nerwowego (zespół Wernickiego -Korsakowa)
B2 Ryboflawina	- koenzym w reakcjach utleniania i redukcji - prostetyczny składnik flawoprotein - produkcja związków wysokoenergetycznych - właściwe funkcjonowanie skóry i błon sluzowych	wątroba, mięso, jaja, ser, zielone warzywa liściaste, mąka, mleko, drożdże, płatki owsiane, szpinak, marchew, chleb biały, makrela	- uszkodzenie nabłonka kącików warg, języka, ust - łojotokowe zapalenie skóry
Kwas foliowy Folacyna Witamina B9	- koenzym w reakcjach przenoszenia aktywnych grup jednowęglowych - tworzenie kwasów nukleinowych DNA i RNA - chemiczny przekaźnik w mózgu - zapobieganie chorobom serca i miażdżycy - tworzenie erytrocytów	zielone cześci roślin (szpinak), wątroba wołowa, drożdże., kawon, dynia, kapusta, ziemniaki, mleko, jaja, wołowina, groszek zielony, marchew, chleb pełnoziarnisty, kasza jęczmienna; Mikroflora jelitowa człowieka również jest zdolna do syntezy.	- niedokrwistość megaloblastyczna
B12 Kobalamina	- koenzym w reakcjach przenoszenia aktywnych grup jednowęglowych i kwasu foliowego - tworzenie erytrocytów - tworzenie materiału genetycznego (DNA i RNA) - prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego	wątroba, nerki, mięso wołowe, mleko, ryby, nerki wołowe, śledź, makrela, łosoś, pstrąg, mózg wieprzowy, ozór wołowy, flądra, dorsz, wołowina, baranina, cielęcina; Produkty roślinne nie zawierają witaminy B12.	- niedokrwistość złośliwa (niedokrwistość megaloblastyczna + zwyrodnienie kręgosłupa)
Niacyna (Wit. PP) Kwas nikotynowy Nikotynamid B3	- koenzym w reakcjach utleniania i redukcji - czynnościowa struktura NAD i NADP - rola w regulacji wapnia śródkomórkowego i procesach sygnałowych komórek - regulacja poziomu cholesterolu - regulacja przepływu krwi w naczyniach krwionośnych - regulacja poziomu cukru we krwi	wątroba, mięso, niektóre jarzyny, ziano zbóż, drożdże, mięso wołowe, wieprzowe, pełnoziarnisty chleb, marchew, groszek, szpinak, jabłka, kapusta, pomarańcze, ziemniaki, makrela	- pelagra - zapalenie skóry - psychoza depresyjna
B5 Kwas Pantotenowy	- czynna grupa CoA i białek przenoszącego grupy acylowe: synteza i przemiana kwasów tłuszczowych - synteza hormonów sterydowych i innych związków chemicznych - prawidłowa budowa i funkcjonowanie skóry oraz włosów - ochrona przed infekcjami	wątroba, mięso, jaja, groch, płatki owsiane, pełnoziarnisty chleb, chleb biały, mleko, ziemniaki, szpinak, marchew, kapusta	- uszkodzenie nerwów obwodowych - „zespół palących stóp”
B6 Pirydoksyna Pirydoksal Pirydoksyamina	- koenzym procesów transaminacji i dekarboksylacji aminokwasów oraz fosforylacji glikogenowej - modulacja działania hormonów steroidowych - produkcja erytrocytów i leukocytów	wątroba, mięso, przetwory zbożowe, drożdże, mięso wołowe, mięso wieprzowe, chleb biały, kapusta, płatki owsiane, mleko, marchew, ziemniaki, ryby	- zaburzenia gospodarki aminokwasowej - drgawki
H Biotyna	- koenzym w reakcjach karboksylacji, glukoneogenezy i syntezy kwasów tłuszczowych - rola regulacji cyklu komórkowego - wspomaganie funkcji tarczycy - prawidłowa budowa i funkcjonowanie skóry oraz włosów	wątroba, żółtko jaj, groch, kalafior, ziarna pszenicy, mleko, kurczak, śledź, wieprzowina, wołowina, banany, winogrona, pomarańcze, szpinak, cebula, sałata, buraki, marchew, kapusta, drożdże, grzyby	- upośledzenie przemiany węglowodanowej i tłuszczowej - zapalenie skóry
C Kwas askorbinowy	- koenzym w reakcjach hydroksylacji lizyny i proliny zachodzących w syntezie kolagenu -antyoksydant - nasila wchłanianie żelaza w jelitach - produkcja kolagenu i podstawowych białek w organizmie (kości, chrząstki, ścięgna, więzadła) - zwiększanie wydajności układy odpornościowego - przyspieszenie gojenia ran	owoce i warzywa, szczególnie owoce dzikiej róży, czarna porzeczka, papryka, kalafior, kapusta włoska, nać pietruszki, ziemniaki, truskawki, cytryny i pomarańcze, kalafior, szczypior, agrest, grejpfrut, rabarbar, bób, pomidory, rzepa, jarmuż, chrzan, rzodkiewka, brukselka, brokuły	- gnilec - upośledzenie gojenia się ran - utrata cementu zębów - krwawienia podskórne