SYSTEMY INFORMACYJNE

dr hab. inż. Aleksander Zgrzywa, prof. PWr.

Bud. A-1, pok. 203 F. tel. [phone], email: [e-mail]

Instytut Informatyki ( I-32)

Zakład Systemów Informacyjnych (ZSI)

Literatura podstawowa:

1. Manning C. D., Raghavan P., Schutze H.: Introduction to Information Retrieval, Cambridge University Press, New York, 2009, dostępne także bezpłatnie: www.cambridge.org

2. Kłopotek M. A.: Inteligentne wyszukiwarki internetowe , Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa, 2001.

3. Wrycza S. (red.): Informatyka ekonomiczna. Podręcznik akademicki, PWE, Warszawa, 2010.

4. Hofmann M., Beaumont L.: Content Networking. Architecture, Protocols, and Practice, Morgan Kaufmann, Amsterdam, 2005.

5. Baeza-Yates R., Ribeiro-Neto B.: Modern Information Retrieval, ACM Press, Adison-Wesley, New York, 1999.

6. Witryny internetowe podane przez prowadzącego.

Literatura uzupełniająca:

1. Nguyen N.T., Zgrzywa A., Czyżewski A.(Eds.): Advances in Multimedia and Network Information System Technology, Spriger Verlag, Berlin, 2010.

2. Zgrzywa A., Choroś K., Sieminski A.(Eds.) : New Trends in Multimedia and Network Information Systems, IOS Press, Amsterdam, 2008.

3. Zawiła-Niedźwiecki J. : Informatyka gospodarcza, Wyd. C. H. Beck, 2010.

1. Definicja i typologia systemów informacyjnych

1.1. System informacyjny i system informatyczny

Definicji systemu infor­macyjnego w literaturze przedmiotu można znaleźć wiele, w zależności od tego, czy system definiuje informatyk, czy ekonomista.

Jedna z definicji systemu informa­cyjnego jest następująca.

System informacyjny to zestaw współdziałających składników w celu groma­dzenia, przetwarzania, przechowywania i udostępniania informacji, aby wspo­magać podejmowanie decyzji, koordynowanie, sterowanie, analizowanie i wi­zualizację informacji.

Można zatem stwierdzić, że system informacyjny dowolnej organizacji to zbiór elementów dających się przedstawić za pomocą iloczynu kartezjańskiego:

SI = X{U,P,D},

gdzie:

SI - system informacyjny danej organizacji,

U - użytkownicy systemu,

P - procesy informacyjne,

D - dane, baza danych.

W praktyce działania firm oraz instytucji, systemy informacyjne funkcjonują z wykorzystaniem infrastruktury teleinformatycznej i powszechnie są nazywane systemami informatycznymi.

System informatyczny to taki system informacyjny, który wspomaga funkcjonowanie firm i instytucji z wykorzystaniem infrastruktury teleinformatycznej,

W nawiązaniu do tej definicji kartezjański zapis systemu informatycznego przedstawia się następująco:

gdzie:

SIT - system informatyczny danej organizacji,

S - oprogramowanie,

H - sprzęt komputerowy,

N - sieci komputerowe,

U, P, D - jak wyżej.

Dynamikę systemu informacyjnego i informatycznego opisują ich funkcje, które przedstawiono w Tab.1.

Tab. 1.

1.2. Klasy systemów informatycznych

Komputery zaczęto stosować w działalności biznesowej na początku lat 50. XX wieku, po okresie militarnych zastosowań komputerów.

Rozpoczęło się to od zastąpienia pracy człowieka w najbardziej żmudnych, rutynowych obliczeniach, np. stanu materiałów w magazynach czy listy płac (automatyzacja przetwarzania danych).

Kolejnym etapem było zastosowanie komputerów do wspomagania decyzji biznesowych, czyli informatyzacja. Współcześnie głównym zadaniem kom­puterów jest wspieranie procesów globalnego komunikowania się (Internet).

W klasycznym ujęciu nauk o zarządzaniu w każdej firmie wyodrębnia się trzy poziomy zarządzania:

1. operacyjny — krótkookresowy, często związany z bezpośrednim funkcjonowa­niem firmy, np. obsługą klienta;

2. taktyczny — średniookresowy, związany z zarządzaniem działami organizacji, np. działem sprzedaży;

3. strategiczny — długookresowy, związany z zarządzaniem organizacją.

Każdy z tych szczebli wymaga innych informacji, różniących się:

stopniem szczegółowości (szczegółowe lub zagregowane),

miejscem powstania (wnętrze lub otoczenie organizacji)

czasem dostarczenia (dostęp natychmiastowy lub po jakimś czasie).

Wsparcie informatyczne ewoluowało od wsparcia działań operacyjnych i taktycznych do wsparcia działań strategicznych.

Dla uproszczenia rozważań można wyodrębnić:

1. poziom operacyjny, obejmujący stosunkowo proste działania bieżące i decyzje o niewielkim zaangażowaniu zasobów, np. udzielenie klientowi niewielkiego rabatu;

2. poziom zarządczy, obejmujący decydentów szczebla taktycznego i strategicz­nego oraz decyzje o średnim (np. pozyskanie kredytu obrotowego) lub wielkim zaangażowaniu zasobów (np. fuzja dwóch firm).

Kryterium to pozwoliło na wyodrębnienie następujących klas systemów informatycznych:

1. systemy transakcyjne, ST (ang. Transactions Systems, TS) - służące do ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych (transakcji); dane zgromadzone w systemach ewidencyjnych są danymi wejściowymi dla systemów wyższych klas; według szacunków systemy te stanowią wciąż znaczącą część wszystkich systemów eksploatowanych w organizacjach;

2. systemy automatyzacji biura, SAB (ang. Office Automation Systems, OAS)

— czyli systemy pomocnicze dla wszystkich szczebli w strukturze organizacyjnej, ułatwiające tworzenie i wymianę szeroko rozumianej korespondencji biuro­wej (listy, raporty, zestawienia i analizy, prezentacje itp.);

1. systemy informowania kierownictwa, SIK (ang. Management Information Systems, MJS) — wspomagające funkcje planowania i kontroli dla średniego (taktycznego) poziomu kierownictwa przez tworzenie sumarycznych raportów;

2. systemy wspomagania decyzji, SWD (ang. Decision Suport Systems, DSS)- interaktywne systemy wspierające podejmowanie złożonych decyzji przez menedżerów szczebla taktycznego i strategicznego;

• systemy ekspertowe SE (ang. Expert Systems, ES) — zawierające wyspecja­lizowaną wiedzę ekspertów pozwalającą generować racjonalne rady i decyzje na podstawie tzw. reguł produkcji; opierają się one na logicznym rachunku zdań
zbudowanych na operatorach logicznych, wyrażonych głównie implikacjami
(Jeśli warunek (zestaw warunków}... to... zestaw działań/decyzji).

W ostatnim okresie informatyzacja organizacji gospodarczych i administracyj­nych została zdominowana przez zintegrowane systemy informatyczne klasy ERP oraz powiązane z nimi systemy SCM, CRM, WFM, BI i biznesu elektronicznego, łączące cechy wymienionych klas.

Producenci oprogramowania tych systemów dokonują ich stałej aktualizacji, integrując nowe moduły.