Urazy mózgowo-czaszkowe

Urazem mózgowo-czaszkowym określa się uszkodzenie powłok miękkich czaszki, kości czaszki i/lub jej zawartości (mózgowie, nerwy czaszkowe, opony mózgowo-czaszkowe)

• 50% zgonów spowodowane jest urazami mózgowo-czaszkowymi

• Przepływ krwi 50ml/100g na 1 min

CBF – przepływ mózgowy

MAP- średnie ciśnienie tętnicze

CPP- cieśnienie perfuzyjne

ICP – ciśnienie śródczaszkowe

CPP = MAP – ICP – ciśnienie perfuzyjne mózgu

W warunkach prawidłowego ICP zachowuje wartość stałą 5-15 mmHg

Zaburzenia przepływu mózgowego :

-prężność dwutlenku węgla

- zaburzenia metaboliczne

Objawy podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego :

• Ból głowy

• Nudności

• Wymioty

• Zaburzenia świadomości

• Objawy wklinowania mózgu

Wklinowanie mózgu ( wgłobienie) – określenie stanu, w którym wzrost ciśnienia śródczaszkowego prowadzi do przemieszczenia części mózgowia fizjologicznego przedziału anatomicznego do innego

Rodzaje wklinowania mózgu :

• Wklinowanie haka – gdy przyśrodkowa część płata skroniowego przemieszcza się miedzy wcięcie brzegu namiotu a śródmózgowie, następuje uściśniecie tożstronnego konaru mózgu, leżących we wcięciu namiotu nerwu okoruchowego i tętnicy tylnej mózgu a śródmózgowia

• Wklinowanie podsierpowe – zazwyczaj nie ma uciśnięcia ważnych życiowo struktur (rzadko zamknięciu ulega tętnica okołospoidłowa) polega to na wgłobieniu zakrętu obręczy do przestrzeni miedzy dolnym brzegiem sierpa mózgu (zatoka strzałkowa-dolna) a górną powierzchnią ciała modzelowatego

• Wklinowanie migdałków móżdżku – polega na przemieszczeniu migdałków móżdżku do otworu wielkiego. Może dojść do niego na skutek wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, towarzyszącego niektórym guzom nadnamiotów i przede wszystkim w guzach tylnego dołu czaszki

Objawy wgłobienia podsierpowego :

• Udar niedokrwienny – tachykardia

• Niedowład kończyny dolnej

Objawy wgłobienia haka :

• Niedowład połowiczy i objaw Babińskiego po stronie uszkodzenia – tachykardia

• Zaburzenia przytomności

• Sztywność odmóżdżeniowa z prężeniami

• Niewydolność krążeniowo-oddechowa i śmierć

Objawy wgłobienia migdałków móżdżku:

• Sztywność karku

• Przymusowe pochylenie głowy

• Zaburzenia z nerwów czaszkowych

• Bradykardia

• Czkawka

• Uszkodzenie ośrodka oddechowego – śmierc

• Śpiączka

Uszkodzenie urazowe mózgu :

• Pierwotne (niedotlenienie) ogniskowe i rozlane

• Wtórne – hipoksemia (niedobór tlenu we krwi), niedokrwienie , wzrost ciśnienia śródczaszkowego

Uraz akceleracyjny i deceleracyjny

Uszkodzenia rozlane :

• Gwałtowne przemieszczenie lub deceleracja przemieszczają mózg i uderza on w twarde kości czaszki – stłuczenie mózgu

• Wyniku przeciążeń powstają wewnątrz mózgu siły rozrywające włókna osiowe istoty białej – uszkodzenie aksonalne

• Mniejsze siły powodują tylko napinanie włókien i ich przejściową dysfunkcje – wstrząśnienie mózgu (nie wstrząs)

Wstrząśnienie mózgu :

• Przejściowa utrata przytomności lub innej funkcji neurologicznej w skutek urazu (od kilku sekund do kilku minut)

• Natychmiast po urazie

• Często niepamięć wsteczna

• Nudności, wymioty

Uszkodzenie aksonalne :

• Polega na rozerwaniu włókien istoty białej

• Objawy : coma (śpiączka) , - przy braku objawów ogniskowych, - ewentualne zaburzenia anatomiczne , - ciśnienie ( IRR, temperatury, poty)

• Śmiertelność do 50 %

Uszkodzenia ogniskowe :

• Złamanie kości czaszki(sklepienia, podstawy)

• Krwiak nadoponowy ( złamanie kości sklepienia, sprzyja odwarstwieniu opony nad którą gromadzi się krew), powoduje ucisk mózgu

• Krwiak podoponowy (podtwardówkowy) oraz krwiaki śródmózgowe powstają na skutek rozrywania żył mózgowych lub zranienie powierzchni mózgu (uszkodzenie naczyń opony miękkiej )

Rany głowy :

• Przenikające – duża śmiertelność

• Skalpu ( obfite krwawienie)

• Złamania otwarte lub zamknięte z wgłębieniem kości

Postępowanie w urazach głowy :

• ABC

• Stan świadomości AVPU

• Skala Glasgow – źrenice – szerokość – asymetria – reakcja na światło

• Symetria głowy (czy nie ma uszkodzeń ani wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego – uszy, nos)

• Założyc kołnierz ortopedyczny

• Zabezpieczenie pacjenta – wkłucie – poziom glukozy

• Monitorowanie

• Furosemid – leki przeciwobrzękowe

• Przed podaniem mierzymy ciśnienie (poniżej 100 nie podajemy)

• Mannitol – ciepły na zlecenie lekarza

• Drożność dróg oddechowych

Cechy wklinowania :

• Nadciśnienie (odruch Cushinga

• Tachy –lub bradykardia

• Zaburzenia oddychania

• Porażenie nerwu III (okoruchowy) i VI (odwodzącego) po stronie uszkodzenia

• Niedowład połowiczy po stronie przeciwnej (ucisk konaru mózgu) , oczy idą w stronę patologii

• Głęboka śpiączka

• Zatrzymany oddech

• Obrzęk neurogenny płuc