1. Czym są i do czego służą syntetyczne miary reprodukcji ludności.? pozwalają one ocenić tempo wzrostu liczby ludności ogółem, liczby ludności określonych grup oraz wielkość potencjału demograficznego całej ludności lub określonych grup. Do miar tych zaliczamy współczynniki przyrostu naturalnego, dynamiki demograficznej, dzietności. 2. Przyrost naturalny, jak się oblicza.? Przyrost naturalny- jest to różnica między liczbą urodzeń a liczbą zgonów w badanym okresie na określonym terytorium. W= U-Z/ L * C 3. Przyrost naturalny a współczynnik przyrostu naturalnego Współczynnik przyrostu naturalnego- jest względną miarą przyrostu naturalnego. To różnica między liczbą urodzeń i liczbą zgonów, obliczona na 1000, 10 000 lub 100 000 ludności. 5. Współczynnik dynamiki demograficznej Współczynnik dynamiki demograficznej- wyraża stosunek liczby urodzeń w badanym roku do liczby zgonów w tymże roku. Współczynnik dynamiki demograficznej może przyjmować wartości: – 0<WD<1 – gdy roczna liczba urodzeń nie kompensuje nawet rocznej liczby zgonów (liczba ludności badanej populacji maleje) – WD = 1 – gdy roczna liczba urodzeń równa się rocznej liczbie zgonów (liczba ludności badanej populacji nie ulega zmianie) – WD – gdy roczna liczba urodzeń nie tylko kompensuje roczną liczbę zgonów, lecz także daje określoną nadwyżkę liczby urodzeń nad liczbą zgonów 7. Współczynnik dzietności. Współczynnik dzietności- stanowi sumę rocznych współczynników płodności dla kolejnych roczników wieku 15-49 ukończonych lat. Wyraża on średnią liczbę dzieci, jaką urodziłaby kobieta w ciągu okresu rozrodczego, przy stałym wzorcu płodności z danego roku kalendarzowego. 9. Współczynnik reprodukcji Współczynnik reprodukcji brutto- Charakteryzuje aktualną płodność, wyrażając średnią liczbę żywo urodzonych dzieci płci żeńskiej przypadających na 1 kobietę będącą aktualnie w wieku rozrodczym. Jest iloczynem współczynnika dzietności i współczynnika wyrażającego częstość rodzenia dziewcząt Współczynnik reprodukcji netto- Charakteryzuje aktualną płodność i umieralność, wyrażając średnią liczbę żywo urodzonych dzieci płci żeńskiej, które dożyją wieku swych matek, a przypadających na 1 kobietę będącą aktualnie w wieku rozrodczym, przy założeniu niezmiennego, aktualnego poziomu cząstkowych współczynników płodności i umieralności zgodnych z tablicami płodności i trwania życia. 6. Wsp. dynamiki demograficznej- analiza poziomu w latach 50-tych i współcześnie. W latach 50-tych współczynnik dynamiki demograficznej wynosi 2,64, co ukazuje że urodzenia w tych latach nie tylko rekompensowały liczbę zgonów, ale dawały również znaczną nadwyżkę. Obecnie, współczynnik ten wynosi 1,135 co w nieznacznym stopniu rekompensuje liczbę zgonów. Obecna sytuacja spowodowana jest, iż społeczeństwo się starzeje, coraz mniej kobiet rodzi dzieci, stawiają one na rozwój zawodowy, dominuje model rodziny 2+1 oraz polityka prorodzinna jest dosyć słaba- nie ma żadnych udogodnień dla rodzin posiadających dzieci, panuje moda na późne rodzenie dzieci, bądź w ogóle. |
1. Definicja migracji. Wędrówki (migracje) ludności- zmiany stałego miejsca zamieszkania i miejsca czasowego pobytu. W badaniach nad migracjami ludności bierze się pod uwagę: – Obszar, na którego terenie przemieszcza się ludność (określany granicami jednostek administracyjnych) – Czas pobytu w nowym lub czas nieobecności w poprzednim miejscu – Cel zmiany miejsca zamieszkania (miejsca pobytu) 2. Czym różnie się zjawisko migracji od zjawiska cyrkulacji. Migracja prowadzi do trwałej/ względnie trwałej zmiany miejsca zamieszkania, a cyrkulacja nie. 3. Na czym polegają zjawiska emigracji, imigracji, reemigracji, repatriacji, migracji pozornej? • Emigracja (odpływ) – opuszczenie miejsca zamieszkania, zbiorowość osób wyjeżdżających za granicę na stałe. • Imigracja (napływ) – przybycie do nowego miejsca zamieszkania, zbiorowość osób przybywających z zagranicy na stałe. • Reemigracja – powrót ludzi do poprzednich miejsc zamieszkania opuszczonych niegdyś w celu osiedlenia się w innym miejscu. • Repatriacja – powrót do kraju osób, które opuściły go w wyniku wcześniejszych akcji osadniczych, wydarzeń wojennych, zmian granic, zwykle repatriacja ma charakter zorganizowany, przeprowadzana przez władze publiczne. • Migracja pozorna – zmiana meldunku mieszkańców wywołana zmianami granic administracyjnych obszaru 4. Źródła informacji o migracjach. • Spisy ludności – zawierają pytania na temat miejsca urodzenia lub poprzedniego miejsca zamieszkania. Dodatkowo można ustalić saldo wędrówek ludności na danym terytorium przez porównanie danych dwóch spisów (po wyeliminowaniu zmian wynikających z ruchu naturalnego) • Bieżąca rejestracja meldunkowa • Bieżąca rejestracja graniczna (paszportowa) i wizowa • Badania ankietowe i monograficzne – przeprowadzane na niewielkich zbiorowościach 5. Kryteria podziału ruchów migracyjnych. CZAS- a. stałe trwałe, b. czasowe, okresowe, sezonowe, c. wahadłowe, d. krótkotrwałe OBSZAR- a.wewnętrzne, b. zewnętrzne, c. wewnątrz kraju ale między poszczególnymi jednostkami KIERUNEK- a. ze wsi do miast, b. z miast do miast, c. z miast na wieś, d. ze wsi na wieś 6. Współczynniki napływu i odpływu wędrówkowego. Podstawowymi miernikami natężenia ruchu wędrówkowego są współczynniki napływu i odpływu wędrówkowego: |
7. Współczynnik przyrostu wędrówkowego. Budowa współczynnika przyrostu wędrówkowego jest analogiczna do budowy współczynnika przyrostu naturalnego w.p.w=(Ln-Lo)/L*C • Jeśli odpływ jest większy niż napływ wędrówkowy to mówimy o ubytku wędrówkowym. • Współczynnik przyrostu wędrówkowego można też zapisać jako różnicę współczynników napływu i odpływu wędrówkowego. 8. Czym różnią się migracje na pobyt stały i migracje na pobyt czasowy? -Migracje na pobyt stały to migracje wewnętrzne lub zagraniczne związane z osiedleniem się na stałe (zameldowaniem na pobyt stały w świetle przepisów polskiego prawa), tzw. migracje definitywne. -Migracje czasowe to migracje wewnętrzne lub zagraniczne związane z pobytem czasowym, trwającym dłużej niż 2 miesiące. W szerszym ujęciu terminem tym można objąć wszystkie migracje o charakterze nie definitywnym, tzn. nie na osiedlenie, a zatem według podziału zalecanego przez ONZ- migracje długookresowe i krótkookresowe 8. Współczynnik dzietności- analiza jego poziomu na początku XX wieku, w latach 50 i współcześnie. Początek XX wieku- współczynnik dzietności wynosił 6,225, co ukazuje że kobieta urodziłaby średnio tyle dzieci przy danym wzorcu płodności dla tych lat. Lata 50- współczynnik dzietności wynosił 3,725, widac tu spadek. Współcześnie- wynosi 1,382, widać tu nadal spadek. Spowodowane jest to tym, iż w obecnych czasach panuje wzorzec płodności dla jednego dziecka, kobiety stawiają na rozwój zawodowy, itd. 10. Współczynnik reprodukcji brutto i netto- analiza ich poziomu na początku XX wieku w latach 50 i współcześnie Początki XX wieku- współczynnik brutto i netto wynosiły odpowiednio 3,084 oraz 1,653. W latach 50- 1,79 oraz 1,491, współcześnie- 0,63 oraz 0,68. Jego tendencja schyłkowa wiąże się ówczesnym wzorcem płodności oraz umieralności. 9. Imigracja i emigracja w Polsce w latach 1966 – 2011. Analiza wykresu. Imigracja do roku 1990 kształtowała się na niskim poziomie. Było to spowodowane sytuacją kraju- sytuacja powojenna, komunizm. Od 1989 nastąpiło nastapiła przebudowa systemu politycznego w Polsce, co zwiększyło falę imigrantów do Polski. Emigracja w Polsce ciągle się wachala. Jej największy wzrost ( i zarazem najszybszy) zaczął się w roku 2004, gdy Polska przystąpiła do UE. Następnie, po „ostygnięciu” fali emigracyjnej, liczba emigracja zaczęła spadać, aż w roku2009 osiagnęła w miare stały poziom. 10. Imigracja i emigracja w Polsce w 2011 roku – kierunki. Emigracja- głownie Niemcy (prawie 40% emigracji), UK, USA, Niderlandy oraz Irlandia, Norwegia Imigracja- UK, Niemcy, USA, Irlandia, Ukraina |
1. Prognozowanie demograficzna – co to jest? Przewidywanie kształtowania się w przyszłości zjawisk i procesów demograficznych, ich kierunków oraz tempa rozwoju jak również przemian strukturalnych. Prognoza zawiera przewidywania dotyczące stanu i struktury ludności według podstawowych cech demograficznych i społeczno-ekonomicznych, przyszłego poziomu płodności i umieralności, rozmiarów przemieszczeń terytorialnych ludności, liczby i struktury gospodarstw domowych i rodzin. 2. Czym się różni pojęcie prognozy od projekcji? • Projekcje – ukazują przyszły przebieg procesów ludnościowych przy pewnych założeniach dotyczących zmian składowych dynamiki ludności. (projekcje studialne) • Prognozy – są to projekcje, których założenia zostały uznane za najbardziej prawdopodobne 3. Prognoza biologiczna i pomigracyjna. • Prognozy biologiczne – uwzględniają zmiany spowodowane urodzeniami, zgonami i starzeniem się ludności (naturalnymi przesunięciami generacji w miarę upływu czasu). • Prognozy pomigracyjne - poza wyżej wymienionymi, uwzględniają migracje. 4. Parametry wyznaczające granice prognozowania demograficznego. • Czasowe – horyzont czasowy • Przestrzenne – prognozy w skali świata i jego regionów – mega – kraju – makro, – jednostek administracyjnych – mezo – miast i gmin - mikro • Rzeczowe – ilość charakterystyk badanej zbiorowości 5. Na czym polega metoda składnikowa? Metoda składnikowa (czynnikowa)- polega na prognozowaniu osobno kolejnych składników dynamiki ludności: • Płodności • Umieralności • Ruchów migracyjnych 12. Wejście do UE a emigracja Polaków Wejście do UE pozwoliło na swobodny przepływ siły roboczej do takich krajów jak: od 2004: UK, Irlandia, Szwecja, od 2006: Hiszpania, Portugalia, Finlandia, Grecja, Włochy, od 2007: Holandia, Luksemburg, od 2008: Francja, od 2009: Belgia, Dania oraz od 2011: Austria i Niemcy 11. Szacunkowe migracje na pobyt czasowy w latach 2002 – 2011. Liczba migrantów, główne kierunki. Maj 2002- za granicą 786 000 polaków, w tym 626 000 co najmniej 12-miesiecy. Główne kraje migracji: Niemcy, USA, Włochy, Kanada, UK i Francja. Od maja 2004 nastąpiła zmiana- możliwość pracy w poszczególnych krajach członkowskich UE. |
---|