1. Pojęcie strony procesowej.

Strona postępowania (w procesie: strona procesowa) – w prawie to podmiot, który ma interes prawny w wydaniu korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia będącego przedmiotem określonego postępowania (zwłaszcza cywilnego, karnego, administracyjnego i sądowoadministracyjnego), a występuje sam w swoim imieniu bądź w którego imieniu i na jego rzecz działa inny podmiot (pełnomocnik procesowy, np. adwokat).

2. Katalog stron procesowych.

Zasadnicze:

bierne: oskarżony;

czynne: [powód cywilny i karne: {pokrzywdzony i oskarżyciele: (publiczny, prywatny, posiłkowy: (uboczny i subsydiarny))}]

Szczególne:

Quasi-pozwany cywilnie, podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej, interwenient, rodzic lub opiekun

3. Właściwość sądu; pojęcie i rodzaje właściwości

Właściwość – w prawie formalnym fakt posiadania kompetencji przez organ władzy publicznej do rozstrzygnięcia powstałej przed nim sprawy. Właściwość organu regulują najczęściej osobne przepisy prawne normujące ogół instytucji procesowych. Sam fakt określania przez prawo właściwości organów urzeczywistnia zakaz prowadzenia postępowania w tej samej sprawie przez inne organy oraz ułatwia unikanie sporów o właściwość.

Rodzaje: właściwość miejscowa, właściwość rzeczowa i funkcjonalna.

4. Właściwość miejscowa sądu i kryteria jej wyznaczania.

Miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo. Jeżeli przestępstwo popełniono na polskim statku wodnym lub powietrznym właściwy jest sąd macierzystego portu statku. Jeżeli przestępstwo popełniono w okręgu kilku sądów, właściwy jest ten sąd, w którego okręgu najpierw wszczęto postępowanie przygotowawcze. Jeżeli nie można ustalić miejsca popełnienia przestępstwa, właściwy jest sąd, w którego okręgu:

• ujawniono przestępstwo,

• ujęto oskarżonego,

• oskarżony przed popełnieniem przestępstwa stale mieszkał lub czasowo przebywał - zależnie od tego, gdzie najpierw wszczęto postępowanie przygotowawcze.

Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej sądu według przepisów poprzedzających, sprawę rozpoznaje sąd właściwy dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

5. Właściwość rzeczowa Sądu Okręgowego jako sądu I-szej instancji.

Sąd rejonowy orzeka w I instancji we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawą do właściwości innego sądu (rozpoznaje ponadto środki odwoławcze w wypadkach wskazanych w ustawie).

Sąd okręgowy orzeka w pierwszej instancji w sprawach o następujące przestępstwa (art. 25 § 1 kpk):

• o zbrodnie,

• o występki, gdy sprawca spowodował śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka, a od 12 lipca 2007 roku również w przypadkach, gdy wyrządzona przez sprawcę przestępstwa szkoda będzie znacznej wartości,

Sąd apelacyjny, na wniosek sądu rejonowego, może przekazać do rozpoznania sądowi okręgowemu, jako sądowi pierwszej instancji, sprawę o każde przestępstwo, ze względu na szczególną wagę lub zawiłość sprawy.

6. W jakim składzie, trybie procedowania i jakiego rzędu sąd rozpoznaje sprawy o zbrodnie?

1 sędzia i 2 ławników

7. Składy orzekające w Sądzie Rejonowym, Okręgowym, Apelacyjnym, Najwyższym.

art. 47§1 – W pierwszej instancji sąd rozpatruje sprawy na rozprawie w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego, dwóch ławników (z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz sprawy ze stosunków rodzinnych z wyjątkiem spraw o alimenty).
art.47§4 – Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych, jeśli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. (np. w kwestii wyłączenia sędziego rozstrzyga trzech sędziów – art. 52§2)
art.47§3 – Sprawy inne niż określone w §1 sąd w pierwszej instancji rozpoznaje w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
W drugiej instancji rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Postanowienia dotyczące postępowania dowodowego następuje przy udziale jednego sędziego (art.367§3).
Wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się sprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku (art. 323)

Art. 534. Sąd Najwyższy - skład orzekający

§ 1. Jeżeli ustawa nie wymaga wydania wyroku, Sąd Najwyższy orzeka jednoosobowo, chyba że Prezes Sądu Najwyższego zarządzi rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów.
§ 2. Jeżeli kasacja dotyczy orzeczenia Sądu Najwyższego, podlega rozpoznaniu w składzie siedmiu sędziów, chyba że orzeczenie zostało wydane jednoosobowo; w takim wypadku Sąd Najwyższy orzeka w składzie trzech sędziów.

W powiększonym składzie (7 sędziów) lub całej izby jeżeli rozstrzyga zagadnienie prawne przekazane mu przez sąd odwoławczy

8. Wyznaczanie składów orzekających.

Jeden sędzia :

Na rozprawie głównej we wszystkich trybach post włącznie ze zwyczajnym, w sądzie rejonowym i okręgowym (z wyjątkiem zbrodni)

Na posiedzeniu w sądzie rejonowym i okręgowym jeżeli post prowadzono w trybie uproszczonym, prywatnoskargowym lub przyśpieszonym a prezes sądu okręgowego zarządził rozpoznanie sprawy przez 1 sędziego.

9. Właściwość z przekazania.

Sąd apelacyjny, na wniosek sądu rejonowego, może przekazać sprawę sądowi okręgowemu, jako sądowi pierwszej instancji sprawę o każde przestępstwo, ze względu na wagę lub zawiłość sprawy.

10. Właściwość z wyznaczenia

Łączność spraw (?)

11. Właściwość funkcjonalna Sądu Rejonowego.

Stosuje tymczasowe aresztowanie w post przygotowawczym

12. Właściwość funkcjonalna Sądu Okręgowego.

-rozpoznaje apelacje od wyroków sądów rejonowych

-rozpoznaje zażalenia na postanowienia sądów rejonowych

-wydaje oskarżonemu list żelazny

-wydaje i orzeka o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania

13. Właściwość funkcjonalna Sądu Apelacyjnego.

-rozpoznaje apelację od wyroków sądów okręgowych

-rozpoznaje zażalenia na postanowienia sądów okręgowych

-przedłuża tymczasowe aresztowanie ponad tzw. Okresy maksymalne

14. Właściwość funkcjonalna Sądu Najwyższego.

-rozpoznaje kasacje

-rozstrzyga zagadnienia prawne przekazane mu przez sądy okręgowe jako sądy 2 instancji i sądy apelacyjne

15. Wyłączenie sędziego z mocy prawa.

Art. 40-42 KPK

16. Wyłączenie sędziego w trybie art. 41 k.p.k.

art. 41

§ 1. Sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.

§ 2. Wniosek o wyłączenie sędziego, zgłoszony na podstawie § 1 po rozpoczęciu przewodu sądowego, pozostawia się bez rozpoznania, chyba że przyczyna wyłączenia powstała lub stała się stronie wiadoma dopiero po rozpoczęciu przewodu.

17. Zasada niezawisłości sędziowskiej.

Niezawisłość sędziowska – konstytucyjna zasada wymiaru sprawiedliwości, zgodnie z którą sędzia rozstrzygając sprawę podlega wyłącznie Konstytucji i ustawom, nie podlega żadnym naciskom i żadnym zależnościom z zewnątrz, szczególnie ze strony władzy wykonawczej. Niezawisłość jest niezależnością sędziego w orzekaniu, nie oznacza natomiast braku podporządkowania służbowego. Wymaga jednakże, aby kontrola prawidłowości orzeczenia należała wyłącznie do innego sądu i odbywała się w trybie określonym prawem^[1].

Według Trybunału Konstytucyjnego^[2] na niezawisłość sędziowską składają się następujące elementy:

• bezstronność w stosunku do uczestników postępowania,

• niezależność wobec organów (instytucji) pozasądowych,

• samodzielność sędziego wobec władz i innych organów sądowych,

• niezależność od wpływu czynników politycznych, zwłaszcza partii politycznych,

• wewnętrzna niezależność sędziego.

Dbałość o niezawisłość sędziów i niezależność sądów uzasadnia się interesem ogółu społeczeństwa. Ma ona zapewniać stabilność w wykonywaniu funkcji wymiaru sprawiedliwości bez względu na zmiany, jakie mogą zachodzić w organach władzy ustawodawczej i wykonawczej.

18. Gwarancje ustrojowe zasady niezawisłości sędziowskiej.

1) posiadanie obywatelstwa polskiego i korzystanie z pełni praw politycznych

2) wysokie kwalifikacje zawodowe

3) nieusuwalność sędziego

4) stałość stanowiska

5) nieprzenoszalność

6) zakaz przynależności do partii politycznej, związku zawodowego oraz prowadzenia działalności pub nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów

7) niedopuszczalność podjęcia innego zatrudnienia i sposobu zarobkowania, gdyby osłabiało ono zaufanie do bezstronności , przynieść ujmę godności urzędu (wyjątek działalność dydaktyczno naukowa)

8) immunitet sędziowski

9) dyscyplinarna odpowiedzialność sędziego

10) materialny status sędziego

19. Gwarancje procesowe zasady niezawisłości sędziowskiej.

1) nadrzędność sądu wobec stron procesowych

2) kolegialność orzekania

3) obowiązek obiektywizmu

4) zapewnienie tajności narady i głosowania nad orzeczeniem

5) zagwarantowanie autonomii orzekania, zwanej także zasadą samodzielności jurysdykcyjnej sądu

20. Wskaż wydziały Sądy Rejonowego.

• cywilny,

• karny,

• rodzinny i nieletnich (sąd rodzinny),

• pracy (pracy i ubezpieczeń społecznych w sądach rejonowych mieszczących się w miastach będących siedzibami sądów okręgowych, w których utworzono wydziały ubezpieczeń społecznych),

• ksiąg wieczystych,

• gospodarczy (w sądach rejonowych mieszczących się w miastach będących siedzibami sądów okręgowych),

21. Wskaż wydziały Sądu Okręgowego.

• cywilny (oddzielnie wydział cywilny oraz cywilny odwoławczy),

• karny (oddzielnie wydział karny oraz karny odwoławczy),

• penitencjarny i nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń sądowych,

• pracy.

• ubezpieczeń społecznych, (jeśli liczba spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, rozpatrywanych przez sąd okręgowy jest niewielka to zamiast tego wydziału i odrębnego wydziału pracy, tworzy się wspólny wydział pracy i ubezpieczeń społecznych)

• gospodarczy.

W SO w Warszawie istnieje ponadto:

• Odrębna jednostka organizacyjna do spraw z zakresu ochrony konkurencji, regulacji energetyki, telekomunikacji i transportu kolejowego (sąd ochrony konkurencji i konsumentów)

• Odrębna jednostka organizacyjna do spraw rejestrowych powierzonych temu sądowi na podstawie odrębnych przepisów np. rejestr zawodowy, rejestr partii politycznych (Wydział VII)

• Odrębna jednostka organizacyjna do spraw z zakresu ochrony wspólnotowych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów przemysłowych (sąd wspólnotowych znaków towarowych i wzorów przemysłowych)

22 . Wskaż wydziały Sądu Apelacyjnego.

• prawa cywilnego, gospodarczego oraz rodzinnego i opiekuńczego,

• prawa karnego,

• prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

23. Organy Sądów Rejonowych.

prezes sądu i dyrektor sądu, z zastrzeżeniem

24. Organy Sądów Okręgowych.

Prezes Sądu, Kolegium Sądu, Dyrektor Sądu

25. Organy Sądów Apelacyjnych.

prezes sądu, kolegium sądu i dyrektor sądu

26. Zadania Prezesa Sądu.

Prezes sądu:

1) kieruje sądem i reprezentuje sąd na zewnątrz, z wyjątkiem spraw należących do kompetencji dyrektora sądu, a w szczególności:

a) kieruje działalnością administracyjną sądu, w zakresie wskazanym w art. 8 pkt 2,

b) jest zwierzchnikiem służbowym sędziów, referendarzy sądowych oraz asystentów sędziów danego sądu,

c) powierza sędziom i referendarzom sądowym pełnienie funkcji i zwalnia z ich pełnienia, chyba że ustawa stanowi inaczej,

2) dokonuje analizy orzecznictwa w kierowanym sądzie pod względem pozio-mu jego jednolitości i informuje sędziów o wynikach tej analizy, a w razie stwierdzenia istotnych rozbieżności w orzecznictwie informuje o nich Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,

3) pełni inne czynności przewidziane w ustawie oraz przepisach odrębnych.

27. Ile trwa kadencja Prezesa i Wiceprezesa Sądu Apelacyjnego?

Są powoływani na okres 6 lat i nie mogą być ponownie powołani do pełnienia funkcji prezesa lub wiceprezesa sądu w tym sądzie przed upływem sześciu lat od zakończenia kadencji.

28. Ile trwa kadencja Prezesa i Wiceprezesa Sądu Okręgowego?

29. Ile trwa kadencja Prezesa i Wiceprezesa Sądu Rejonowego?

Prezes sądu rejonowego jest powoływany na okres 4 lat, najwyżej na dwie kolejne kadencje, i nie może być powołany do pełnienia funkcji prezesa lub wiceprezesa sądu rejonowego przed upływem czterech lat od zakończenia pełnienia tej funkcji.

30. Kiedy nawiązuje się stosunek służbowy sędziego?

Art. 65. Skutek stosunku służbowego sędziego - powstanie

§ 1. Stosunek służbowy sędziego nawiązuje się po doręczeniu mu aktu powołania.
§ 2. Sędzia powinien zgłosić się w celu objęcia pierwszego stanowiska w ciągu czternastu dni od dnia otrzymania aktu powołania.
§ 3. W razie nieusprawiedliwionego nieobjęcia pierwszego stanowiska sędziowskiego w terminie określonym w § 2, powołanie traci moc; okoliczność tę stwierdza Minister Sprawiedliwości.

31. Kiedy stosunek służbowy sędziego rozwiązuje się z mocy prawa?

Art. 32. Rozwiązanie stosunku służbowego sędziego z mocy prawa

§ 1. Stosunek służbowy sędziego rozwiązuje się z mocy prawa, jeżeli sędzia zrzekł się urzędu lub został przeniesiony w stan spoczynku z powodu uznania orzeczeniem wojskowej komisji lekarskiej za trwale niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. Zrzeczenie się urzędu jest skuteczne po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia na ręce Ministra Sprawiedliwości oświadczenia, chyba że na wniosek sędziego Minister Sprawiedliwości określi inny termin. O rozwiązaniu stosunku służbowego z mocy prawa Minister Sprawiedliwości zawiadamia Krajową Radę Sądownictwa, Ministra Obrony Narodowej i sędziego, z tym że w wypadku zrzeczenia się urzędu również Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Sędziego, który zrzekł się urzędu, wyznacza się za jego zgodą ponownie na stanowisko zajmowane poprzednio lub na stanowisko równorzędne poprzednio zajmowanemu, jeżeli nie ma innych przeszkód prawnych i istnieje taka możliwość.
§ 3. W przypadku nieskorzystania przez sędziego z przysługującego mu prawa, o którym mowa w § 2, zwalnia się go z zawodowej służby wojskowej, chociażby nie spełniał warunków określonych w przepisach o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.

32. Kiedy sędzia przechodzi w stan spoczynku z mocy prawa?

Obecnie zgodnie prawem o ustroju sądów powszechnych sędzia kobieta może przejść w stan spoczynku po ukończeniu 55 lat pod warunkiem przepracowania na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 25 lat, a sędzia mężczyzna ma do tego prawo, gdy ukończy 60 lat, jeśli przepracował na stanowisku nie mniej niż 30 lat.

W myśl rządowej reformy z tych uprawnień będą mogli skorzystać tylko ci sędziowie i prokuratorzy, którzy wyżej wymieniony wiek osiągną do 31 grudnia 2017 r. Po tej dacie będą przechodzić w stan spoczynku w wieku 67 lat.

33. Kiedy sędzia przechodzi w stan spoczynku na swój własny wniosek?

Sędzia może przejść na swój wniosek w stan spoczynku, po ukończeniu 55 lat przez kobietę, jeżeli przepracowała na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 25 lat, a 60 lat przez mężczyznę, jeżeli przepracował na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 30 lat.

34. W jakiej sytuacji sędzia może być przeniesiony w stan spoczynku.

Sędzia może być, na mocy decyzji Krajowej Rady Sądownictwa, przeniesiony wcześniej w stan spoczynku jeżeli z powodu choroby lub utraty sił uznany został przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków sędziego albo jeżeli z powodu choroby lub płatnego urlopu dla poratowania zdrowia nie pełnił służby przez okres roku.

35. W jakiej sytuacji zgoda sędziego na przeniesienie na inne miejsce służbowe nie jest wymagana?

1) zniesienia stanowiska wywołanego zmianą w organizacji sądownictwa lub zniesienia danego sądu lub wydziału zamiejscowego albo przeniesienia siedziby sądu

2) niedopuszczalności zajmowania stanowiska sędziego w danym sądzie w skutek zawarcia między sędziami związku małżeńskiego albo powstania powinowactwa

3) gdy wymaga tego wzgląd na powagę stanowiska, na podstawie orzeczenia sądu dyscyplinarnego, wydanego na wniosek kolegium właściwego sądu lub KRS

4) przeniesienia w wyniku kary dyscyplinarnej

36. Immunitet sędziego.

Zgodnie z art. 181 Konstytucji RP, sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody sądu dyscyplinarnego określonego w ustawie, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności.

Sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania (czyli w celu np. ustalenia tożsamości, zdjęcia odcisków palców, zbadania trzeźwości). O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się prezesa właściwego miejscowo sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

W stosunku do przestępstw jest to więc tzw. immunitet formalny, czyli uniemożliwiający pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności bez zgody sądu dyscyplinarnego.

W odniesieniu do wykroczeń sędzia sądu powszechnego posiada immunitet materialny, czyli uchylający karalność za wykroczenie. Zgodnie bowiem z art. 81 Prawa o ustroju sądów powszechnych za wykroczenia sędzia odpowiada wyłącznie dyscyplinarnie. Przepis ten stosuje się także do sędziów wojewódzkich sądów administracyjnych (art. 29 Prawa o ustroju sądów administracyjnych). W związku z tym, odmowa przyjęcia mandatu jest obowiązkiem sędziego, a niewykonanie tego obowiązku może oznaczać chęć uniknięcia odpowiedzialności dyscyplinarnej za dane wykroczenie, przez co samo w sobie jest przewinieniem dyscyplinarnym.

Immunitet i nietykalność gwarantują, iż sędzia będzie wolny od nacisków i szykan oraz szantażu i prowokacji, w szczególności pochodzących od osób niezadowolonych z jego rozstrzygnięć.

37. Pojęcie przewinienia dyscyplinarnego.

38. Kary dyscyplinarne w świetle ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Art. 37. Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów 

§ 1. Za wykroczenia oraz za przewinienia dyscyplinarne sędziowie ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną przed sądami dyscyplinarnymi.
§ 2. Przewinieniem dyscyplinarnym w rozumieniu ustawy jest naruszenie obowiązków sędziego, w tym oczywista i rażąca obraza przepisów prawa, uchybienie powadze stanowiska sędziowskiego, naruszenie dyscypliny wojskowej oraz zasad honoru i godności żołnierskiej.
§ 3. Sędzia odpowiada dyscyplinarnie także za swoje postępowanie przed objęciem stanowiska, jeżeli przez nie uchybił obowiązkowi piastowanego wówczas urzędu państwowego lub okazał się niegodnym stanowiska sędziego.

39. Przedawnienie przewinienia dyscyplinarnego.

40. Czy sąd może podać prawomocne orzeczenie dyscyplinarne do wiadomości publicznej?

Tak nawet w przypadku gdy postępowanie nie jest jeszcze ukończone

41. Sądy dyscyplinarne w sprawach dyscyplinarnych sędziów (I i II instancja).

42. Czy postępowanie dyscyplinarne jest jawne?

Tak.

43. Czy Prezes Sądu może wyznaczyć ławnika dodatkowego do rozprawy. Jeśli tak, to w jakiej sytuacji? Ilu ławników dodatkowych może wyznaczyć Prezes Sądu w jednej sprawie?

Art. 171. Przesłanki i tryb ustanowienia ławnika dodatkowego 

§ 1. Prezes sądu może wyznaczyć ławnika dodatkowego do rozprawy, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że będzie ona trwać czas dłuższy. W razie potrzeby można wyznaczyć dwóch ławników dodatkowych; w takim razie należy wskazać kolejność, w której będą oni wstępować do udziału w naradzie i głosowaniu.
§ 2. Ławnik dodatkowy bierze udział w naradzie i głosowaniu, jeżeli jeden z ławników nie może uczestniczyć w składzie sądu.

44. Co to jest policja sesyjna i jakie są jej uprawnienia?

To ogół uprawnień przewodniczącego rady (lub zastępującego go w prowadzeniu obrad wiceprzewodniczącego), służących mu do zapewnienia porządku na sali obrad.

1.Kary porządkowe

2. Przymusowe doprowadzenie do organu procesowego.

3.Obciazenie dodatkowymi kosztami postępowania

Ogół uprawnień do stosowania środków wymuszających zachowanie porządku w czasie rozprawy nazywa się policją sesyjna ( posiedzenia)

Część tych uprawnień ma przewodniczący rozprawy, a część skład orzekający. Przewodniczący:

a)wydaje wszelkie zarządzenia niezbędne do utrzymania na sali sądowej spokoju i porządku ( 372)

b)może upomnieć oskarżonego ( 375 § 1) i każda inna osobę ( nie będąca uczestnikiem rozprawy), jeżeli narusza powagę spokój lub porządek czynności sądowych ( 42 § 1 ustawy o ustroju sądów powszechnych u.s.p. )

c) może wydalić oskarżonego lub te osobę z sali rozpraw ( 375§ 1, 42 § 1 usp, ) jeżeli upomnienie nie było skuteczne.

Sąd ( skład orzekający) dysponuje środkami mającymi charakter kar porządkowych, mimo identycznego nazewnictwa ze środkami karnymi:

a)w razie ciężkiego naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny do wysokości dwukrotnego najwyższego wynagrodzenia lub kara pozbawienia wolności do 7 dni zaś osobie pozbawionej wolności można wymierzyć karę przewidzianą w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności ( 43 § 1 usp )

b)może wydalić z sali także osobę biorącą udział w sprawie, gdyż mimo uprzedzenia o skutkach prawnych jego nieobecności nadal zachowuje się niewłaściwie ( 42 §2 usp)

c)może wydalić z sali publiczność z powodu jej niewłaściwego zachowania się ( art. 46 usp )

d) może ukarać karą porządkową grzywny do wysokości dwukrotnego najniższego wynagrodzenia za ubliżanie w piśmie powadze sądu lub użycie wyrazów obraźliwych ( 43 § 2 usp )

Przepisy o policji sesyjnej nie maja zastosowania do sędziów i ławników należących do składu orzekającego ani do prokuratora ( jako oskarżyciela publicznego), a kary pozbawienia wolności – do adwokatów i radców prawnych biorących udział w sprawie ( 45 usp)

45. Wskaż powszechne jednostki prokuratury.

Prokuratura Generalna oraz prokuratury apelacyjne, okręgowe i rejonowe.

46. Zadania prokuratury.

- zadaniem prokuratura jest strzeżenie prawo żadności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw. (Polega na prowadzenie lub nadzorowanie postępowania przygotowawczego w sprawach karnych oraz sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego przed sądami w sprawach karnych.)
* Prowadzenia czynności od wszczęcia postępowania do ułożenia czy do zakończenia sprawy do sądu.
Każde postępowanie powinno być zatwierdzone przez prokuratora (o ułożeniu czy do sądu z aktem oskarżenia)

Podstawowym zadaniem prokuratury jest gromadzenie dowodów zbieranych przez organa ścigania oraz ew. zwykłych obywateli, przygotowywanie na ich podstawie aktów oskarżenia, kierowanie tych aktów do sądów i następnie reprezentowanie państwa w sprawach sądowych, które te akty rozpatrują.W Polsce prokuratura może zarówno reagować na doniesienia organów ścigania, jak i na sygnały od obywateli, a także sama zlecać organom ścigania i nadzorować prowadzenie śledztw.W Polsce prokuratura nie posiada własnych organów ścigania, lecz ma obowiązek korzystania z usług powołanych do tego służb (Policji, Urzędów Skarbowych i Celnych, Policji Karno-Skarbowej oraz służb Specjalnych).

47. Definicja prokuratora nadrzędnego.

48. Wskaż prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.

• prokuratorzy powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury

• prokuratorzy wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury

• prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

49. Kto powołuje Prokuratora Generalnego, kto i w jakim terminie zgłasza kandydatów na stanowisko Prokuratora generalnego.

Prokuratora Generalnego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej spośród dwóch kandydatów zgłoszonych przez Krajową Radę Sądownictwa i Krajową Radę Prokuratury

50. Ile trwa kadencja Prokuratora Generalnego.

6 lat

51. Czy po zakończeniu kadencji Prokurator Generalny może być ponownie powołany na to stanowisko?

nie może być on ponownie wyznaczony

52. Czy po zakończeniu kadencji Prokurator generalny może przejść w stan spoczynku niezależnie od osiągniętego wieku.

Po zakończeniu pełnienia obowiązków przechodzi w stan spoczynku.

53. Czy wraz z osiągnięciem przez Prokuratora Generalnego wieku uprawniającego do przejścia w stan spoczynku kończy się jego kadencja?

Chuj go wie chyba tak

54. W jakiej sytuacji zgoda prokuratora na przeniesienie na inne miejsce służbowe nie jest wymagana?

1) zniesienia stanowiska wywołanego zmianą w organizacji prokuratury lub zniesienia danej jednostki organizacyjnej prokuratury albo przeniesienia jej siedziby;
2) przeniesienia w wyniku kary dyscyplinarnej.

55. Kto kieruje Prokuraturą Rejonową, Okręgową i Apelacyjną?

Prokurator generalny i Prokuraturą apelacyjną kieruje prokurator apelacyjny, Prokuraturą okręgową kieruje prokurator okręgowy, Prokuraturą rejonową kieruje prokurator rejonowy

56. Na czym polega zasada dewolucji?

„Prokurator Generalny może zlecać podległym mu prokuratorom wszelkie czynności należące do zakresu działania prokuratury, chyba że ustawa zastrzega określaną czynność wyłącznie do jego właściwości” oraz „prokurator przełożony może zlecić podległym prokuratorom, wykonanie czynności należących do zakresu jego działania, chyba że ustawa zastrzega daną czynność wyłącznie jego właściwości”.

57. Na czym polega zasada dewolucji?

Dewolucja – przejęcie sprawy do załatwienia lub do wykonania określonego zadania przez organ wyższego stopnia od organu niższego stopnia.

58. Na czym polega zasada hierarchicznego podporządkowania w prokuraturze?

Zasada hierarchicznego podporządkowania jest to główna zasada regulująca organizację prokuratury. Organy prokuratury tworzą hierarchię na szczycie, której stoi Prokurator Generalny. Prokuraturę stanowią: Prokurator Generalny oraz prokuratorzy powszechnych (rejonowych, okręgowych i apelacyjnych) oraz wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Prokurator jest zobowiązany do wykonywania zarządzeń, wytycznych i poleceń przełożonych. Polecenia dotyczące czynności procesowych prokurator przełożony wydaje na piśmie, a na żądanie prokuratora również uzasadnia na piśmie.

Polecenia dotyczące sposobu zakończenia postępowania przygotowawczegoi postępowania przed sądem może wydać tylko bezpośredni przełożony prokuratora. Prokurator może zażądać zmiany polecenia, a także wyłączenia od wykonywanych czynności lub udziału w danej sprawie.

Zasada hierarchicznego podporządkowania wyraża się w dwóch szczegółowych regułach organizacyjnych prokuratury:

- zasady substytucji,

- zasady dewolucji.

59. Na czym polega zasada substytucji w prokuraturze?

Zarówno zasada substytucji, jak i zasada dewolucji stanowią konsekwencję hierarchicznego podporządkowania, które obowiązuje w prokuraturze82. Jego przejawem jest obowiązek prokuratora wykonywania zarządzeń, wytycznych i poleceń przełożonego prokuratora (art. 8 ust. 2, zd. 1 ustawy o prokuraturze). Zatem substytucja najszerzej ujęta oznacza, że prokurator przełożony ma prawo zlecić czynność prokuratorowi podwładnemu. Wyraża ją art. 10 ust. 2 in principio i ust. 3 in fine Ustawy o prokuraturze: „Prokurator Generalny może przedsiębrać wszystkie czynności należące do zakresu działania prokuratury” oraz „prokurator przełożony może przejmować czynności prokuratorów podległych”. Zatem w wypadku substytucji podwładny prokurator wstępuje w prawa i obowiązki przełożonego.

60. Wskaż organy prowadzące postępowanie przygotowawcze (śledztwo).

ORGANY PROCESOWE POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO:

a) w przypadku śledztwa są nimi:

- prokurator - kierujący lub jako nadzorujący i wykonujący czynności dla niego zastrzeżone,

- sąd - stosuje tymczasowe aresztowanie i wykonuje czynności dla niego zastrzeżone,

- policja - o ile prokurator przekaże jej prowadzenie śledztwa (może w całości lub części) albo dokonanie poszczególnych czynności śledztwa,

Polska ma bardzo rozbudowany aparat organów ścigania. Wynika to z faktu, iż postępowanie przygotowawcze może być prowadzone przez dużą grupę organów ścigania. W zależności od formy postępowania przygotowawczego mogą je prowadzić różne organy - od wyspecjalizowanych w tych czynnościach prokuratury, czy ABW (w przypadku śledztwa) poprzez organy instytucji, których głównym celem nie jest prowadzenie tych postępowań takich jak organy Inspekcji Handlowej, czy Straży Leśnej Lasów Państwowych (w przypadku dochodzenia).

Kto prowadzi śledztwo:

Postępowanie przygotowawcze może być prowadzone w dwóch formach: śledztwa lub dochodzenia. Należy podkreślić, iż śledztwo jest główną formą prowadzenia tego postępowania. Z uwagi na fakt, iż śledztwa prowadzi się w sprawach większej wagi, w sprawach trudniejszych jest też ono bardziej sformalizowane niż dochodzenie. W związku z powyższym zobligowane do jego prowadzenia muszą być organy wyspecjalizowane w prowadzeniu postępowań przygotowawczych i następczego oskarżania przed sądem. Takim ustawowym organem jest prokuratura, której jednym z głównych zadań jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw (w tym również prowadzenie postępowań przygotowawczych (art. 2 ustawy o prokuraturze z dnia 20 czerwca 1985 r.)

Zgodnie z treścią przepisu art. 312 Kodeksu postępowania karnego ponadto organami mogącymi prowadzić śledztwo są również organy Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby Celnej oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego - w zakresie ich właściwości.

61. Wskaż organy prowadzące postępowanie (dochodzenie).

w przypadku dochodzenia są nimi:

- policja,

- prokurator - o ile przejmie sprawę do osobistego prowadzenia,

- Straż Graniczna,

- organy UOP w sprawach bezpieczeństwa i ochrony porządku konstytucyjnego,

- sąd - stosujący tymczasowe aresztowanie i wykonuje czynności dla niego zastrzeżone,

- organy, które są uprawnione do prowadzenia dochodzenia uproszczonego, tj. urzędy skarbowe, inps. kontroli skarbowej, Inspekcja Sanitarna itp.

Kto prowadzi dochodzenie

W odniesieniu do przedstawienia wykazu podmiotów mogących prowadzić postępowanie przygotowawcze należy wskazać w pierwszej kolejności, iż mogą to uczynić wszystkie podmioty uprawnione do prowadzenia śledztwa. Dochodzenie może zatem prowadzić prokuratura (jeśli podejmie taką decyzję), a także organy Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby Celnej oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego - w zakresie ich właściwości.

Naturalnie dochodzenie może prowadzić również policja, która w toku dochodzenia może przedstawiać zarzuty oraz ma uprawnienie do samodzielnego zamknięcia dochodzenia (z tym, że jego merytoryczna treść jest zatwierdzana przez prokuratora).

62 Organy nadzorujące postępowanie przygotowawcze.

prokurator

63 Organy postępowania sądowego (głównego i odwoławczego).

ORGANY PROCESOWE POSTĘPOWANIA GŁÓWNEGO, ODWOŁAWCZEGO I KASACYJNEGO:

a) sąd, zazwyczaj jest to sąd kolegialny, który ma formę:

1) składu mieszanego:

- w sądzie okręgowym w prawach o przestępstwa zagrożone karą 25 l. lub dożywotniego pozbawienia wolności - jest dwóch sędziów i trzech ławników,

- w pozostałych przypadkach - jeden sędzia i dwóch ławników,

2) składu zawodowego:

- w II instancji, w SN w sprawach o kasację oraz w sądzie I instancji o ile sąd tak postanowi - w składzie trzech sędziów,

- w sądzie apelacyjnym i pozostałych w składzie pięciu sędziów,

Sądem może być też jeden sędzia - w sądzie rejonowym orzekającym na posiedzeniu, w Sądzie Najwyższym w postępowaniu kasacyjnym - jeśli ustawa nie wymaga wydania wyroku. b) przewodniczący składu orzekającego (rozprawy) lub sędzia prowadzący posiedzenie pojednawcze w sprawie z oskarżenia prywatnego, c) prezes sądu (przewodniczący wydziału) - działa jako organ administracyjny w sądzie, wykonuje też czynności procesowe.

64. Organy postępowania wykonawczego.

a) sąd I instancji wydający orzeczenie podlegające wykonaniu,

b) są penitencjarny - są w którym jest sąd okręgowy, udziela on przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, orzeka o warunkowym przedterminowym zwolnieniu, itp.,

c) sędzia penitencjarny - sprawuje nadzór nad legalności i prawidłowością postępowania,

d) dyrektor kierujący określonym zakładem przewidzianym w przepisach prawa karnego wykonawczego,

e) komisja penitencjarna w zakładzie karnym,

f) sądowy kurator zawodowy, komornik, urząd skarbowy,

g) odpowiedni terenowy organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego lub inny organ uprawniony przez ustawę.

65. Definicja pokrzywdzonego.

Pokrzywdzonym w rozumieniu prawa karnego procesowego jest ten, czyje dobro prawne takie jak np. życie, zdrowie, mienie, cześć, zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. W tej roli może występować osoba fizyczna, prawna, a także instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna choćby nie posiadała osobowości prawnej. Za pokrzywdzonego uważa się także zakład ubezpieczeń w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez przestępstwo albo jest zobowiązany do jej pokrycia.

Jeżeli pokrzywdzony jest osobą małoletnią jego prawa wykonuje przedstawiciel ustawowy, albo osoba pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje.

W razie śmierci pokrzywdzonego jego prawa mogą wykonywać osoby najbliższe, a w ich braku prokurator.

66. Oskarżyciel posiłkowy.

Oskarżyciel posiłkowy – instytucja polskiego postępowania karnego, która pozwala pokrzywdzonemu działać obok prokuratora lub zamiast niego w postępowaniu karnym.

Wyróżnia się dwa rodzaje oskarżycieli posiłkowych:

- oskarżyciel posiłkowy uboczny[1] działający w postępowaniu obok oskarżyciela publicznego. Aby stać się oskarżycielem posiłkowym, pokrzywdzony musi złożyć oświadczenie do sądu, w którym będzie toczyć się sprawa, iż będzie działał w takim właśnie charakterze. Oświadczenie takie musi zostać złożone w terminie od wniesienia aktu oskarżenia do sądu, do momentu jego odczytania na rozprawie głównej. Złożone po upływie terminu jest bezskuteczne.

- oskarżyciel posiłkowy subsydiarny[2] działa samodzielnie, zastępując oskarżyciela publicznego w sytuacji, gdy ten odmawia wszczęcia postępowania lub umarza je, bez skierowania sprawy do sądu. By pokrzywdzony nabył prawo do wniesienia własnego aktu oskarżenia muszą być spełnione następujące przesłanki:

Prokurator odmawia wszczęcia postępowania przygotowawczego lub umarza wszczęte postępowanie,

Postanowienie to zostało zaskarżone zażaleniem do sądu (art.306 §1 w zw. z art.465 §2),

Sąd uchyla postanowienie prokuratora, wskazując powody uchylenia, ewentualnie także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić,

Prokurator prowadzący postępowanie ponownie nie znajduje podstaw do wszczęcia postępowania lub ponownie umarza wszczęte postępowanie.

Po wyczerpaniu tej procedury pokrzywdzony może w ciągu miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o ostatnim postanowieniu prokuratora wnieść własny subsydiarny akt oskarżenia. W tym zakresie obowiązuje przymus adwokacki. Oskarżycielowi posiłkowemu, w przeciwieństwie do pokrzywdzonego, przysługują przed sądem prawa strony. Oznacza to, że może on zgłaszać własne wnioski dowodowe, zadawać pytania osobom przesłuchiwanym, a także wywodzić środki odwoławcze od orzeczeń sądu. Podczas rozprawy oskarżyciel posiłkowy zajmuje miejsce przed stołem sędziowskim po prawej stronie, obok prokuratora.

67. Skarga subsydiarna.

Polega ono na możliwości wystąpienia pokrzywdzonego w roli oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego, w sytuacji gdy oskarżyciel publiczny nie wniósł aktu oskarżenia lub umorzył postępowanie przygotowawcze. Na powyższe decyzje przysługuje pokrzywdzonemu zażalenie do sądu, który jako bezstronny organ rozstrzyga o zasadności prokuratorskiej decyzji i może powyższe postanowienie podtrzymać lub uchylić. Pokrzywdzony w myśl art. 55 § 1 k.p.k. w razie powtórnego wydania przez prokuratora postanowienia o odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowania uzyskuje możliwość wniesienia w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu aktu oskarżenia do sądu. O tym uprawnieniu należy go pouczyć.Akt oskarżenia powinien być sporządzony i podpisany albo przez adwokata albo przez radcę prawnego, w przypadku gdy pokrzywdzonym jest instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna. Do aktu oskarżenia dołącza się po jednym odpisie dla każdego oskarżonego oraz dla prokuratora, który może przyłączyć się do oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela posiłkowego. Pozostali pokrzywdzeni tym samym czynem, mogą aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej przyłączyć się do postępowania.

68. Omów instytucję oskarżyciela posiłkowego ubocznego.

Oskarżyciel posiłkowy uboczny[1] działający w postępowaniu obok oskarżyciela publicznego. Aby stać się oskarżycielem posiłkowym, pokrzywdzony musi złożyć oświadczenie do sądu, w którym będzie toczyć się sprawa, iż będzie działał w takim właśnie charakterze. Oświadczenie takie musi zostać złożone w terminie od wniesienia aktu oskarżenia do sądu, do momentu jego odczytania na rozprawie głównej. Złożone po upływie terminu jest bezskuteczne.

Oskarżycielem posiłkowym ubocznym może być pokrzywdzony, który po wniesieniu przez oskarżyciela publicznego do sądu aktu oskarżenia złoży oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Oświadczenie o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego należy złożyć na piśmie bądź ustanie do protokołu na rozprawie lub na posiedzeniu, nie później niż do czasu otwarcia przewodu sądowego tj. odczytania aktu oskarżenia.

69. Omów instytucję oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego.

Oskarżycielem subsydiarnym może być natomiast pokrzywdzony, który jest uprawniony do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia. Warunkiem umożliwiającym pokrzywdzonemu działanie w charakterze oskarżyciela subsydiarnego jest wniesienie przez pokrzywdzonego zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub umorzenia postępowania przygotowawczego, które musi zostać przez organ uwzględnione. Dopiero w przypadku ponownego wydania postanowienia o odmowie wszczęcie postępowania lub umorzenia postępowania przygotowawczego pokrzywdzony ma prawo do wniesienia samodzielnego aktu oskarżenia. Subsydiarny akt oskarżenia pokrzywdzony może wnieść w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia zawiadomienia o wydaniu postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego. Akt oskarżenia powinien zostać podpisany przez adwokata lub radcę prawnego.

Oskarżyciel posiłkowy subsydiarny[2] działa samodzielnie, zastępując oskarżyciela publicznego w sytuacji, gdy ten odmawia wszczęcia postępowania lub umarza je, bez skierowania sprawy do sądu. By pokrzywdzony nabył prawo do wniesienia własnego aktu oskarżenia muszą być spełnione następujące przesłanki:

- Prokurator odmawia wszczęcia postępowania przygotowawczego lub umarza wszczęte postępowanie,

- Postanowienie to zostało zaskarżone zażaleniem do sądu (art.306 §1 w zw. z art.465 §2),

- Sąd uchyla postanowienie prokuratora, wskazując powody uchylenia, ewentualnie także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić,

- Prokurator prowadzący postępowanie ponownie nie znajduje podstaw do wszczęcia postępowania lub ponownie umarza wszczęte postępowanie.

Po wyczerpaniu tej procedury pokrzywdzony może w ciągu miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o ostatnim postanowieniu prokuratora wnieść własny subsydiarny akt oskarżenia. W tym zakresie obowiązuje przymus adwokacki.

70. Definicja powoda cywilnego.

Art. 62. Pokrzywdzony może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej wytoczyć przeciw oskarżonemu powództwo cywilne w celu dochodzenia w postępowaniu karnym roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa.

71. Kiedy sąd odmawia przyjęcia powództwa cywilnego?

Art. 65. § 1. Sąd przed rozpoczęciem przewodu sądowego odmawia przyjęcia powództwa cywilnego, jeżeli:

1) powództwo cywilne jest z mocy przepisu szczególnego niedopuszczalne,

2) roszczenie nie ma bezpośredniego związku z zarzutem oskarżenia,

3) powództwo zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną,

4) to samo roszczenie jest przedmiotem innego postępowania lub o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono,

5) po stronie pozwanych zachodzi współuczestnictwo konieczne z instytucją państwową, samorządową lub społeczną albo z osobą, która nie występuje w charakterze oskarżonego,

6) złożono wniosek, o którym mowa w art. 46 § 1 Kodeksu karnego.

§ 2. Jeżeli pozew odpowiada warunkom formalnym, a nie zachodzą okoliczności wymienione w §1, sąd orzeka o przyjęciu powództwa cywilnego.

§ 3. Mimo przyjęcia powództwa cywilnego sąd pozostawia je bez rozpoznania, jeżeli po rozpoczęciu przewodu sądowego ujawni się okoliczność wymieniona w§ 1.

§ 4. Na odmowę przyjęcia powództwa cywilnego lub na pozostawienie go bez rozpoznania na podstawie § 3 zażalenie nie przysługuje.

72. Podmioty uprawnione do wniesienia powództwa cywilnego.

Art. 63.§ 1. W razie śmierci pokrzywdzonego osoby najbliższe mogą w terminie określonym w art. 62 wytoczyć powództwo cywilne o przysługujące im roszczenia majątkowe wynikające z popełnienia przestępstwa.

§ 2. W razie śmierci powoda cywilnego osoby najbliższe mogą wstąpić w prawa zmarłego i dochodzić przysługujących im roszczeń. Niewstąpienie tych osób nie tamuje biegu postępowania; sąd wydając orzeczenie kończące postępowanie pozostawia wówczas powództwo cywilne bez rozpoznania.

Art. 64.

Prokurator, w terminie przewidzianym w art. 62, wytacza powództwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego lub osoby, o której mowa w art. 63 § 1, albo popiera wytoczone przez pokrzywdzonego lub tę osobę powództwo, jeżeli wymaga tego interes społeczny.

73. Podejrzany

Art. 71.§ 1. Za podejrzanego uważa się osobę, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego.

74. Oskarżony

Art. 71 § 2. Za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

§ 3. Jeżeli kodeks niniejszy używa w znaczeniu ogólnym określenia „oskarżony”, odpowiednie przepisy mają zastosowanie także do podejrzanego.

75. Prawa oskarżonego

Art. 72.§ 1. Oskarżony ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli niewłada w wystarczającym stopniu językiem polskim.

§ 2. Tłumacza należy wezwać do czynności z udziałem oskarżonego, o którym mowa w § 1.

§ 3. Oskarżonemu, o którym mowa w § 1, postanowienie o przedstawieniu, uzupełnieniu lub zmianie zarzutów, akt oskarżenia oraz orzeczenie podlegające zaskarżeniu lub kończące postępowanie doręcza się wraz z tłumaczeniem; zazgodą oskarżonego można poprzestać na ogłoszeniu przetłumaczonego orzeczenia kończącego postępowanie, jeżeli nie podlega ono zaskarżeniu.

Art. 73.§ 1. Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie.

§ 2. W postępowaniu przygotowawczym prokurator udzielając zezwolenia na porozumiewanie się może w szczególnie uzasadnionym wypadku zastrzec, że będzie przy tym obecny sam lub osoba przez niego upoważniona.

§ 3. Prokurator może również zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą.

§ 4. Zastrzeżenia, o których mowa w § 2 i 3, nie mogą być utrzymywane ani dokonane po upływie 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.

76. Obowiązki oskarżonego.

Art. 74.§ 1. Oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść.

§ 2. Oskarżony jest jednak obowiązany poddać się: 1) oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom niepołączonym z naruszeniem integralności ciała; wolno także w szczególności od oskarżonego pobrać odciski, fotografować go oraz okazać w celach rozpoznawczych innym osobom,

2) badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na jego ciele, z wyjątkiem chirurgicznych, pod warunkiem, że dokonywane są przez uprawnionego do tego pracownika służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu oskarżonego, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest nieodzowne; w szczególności oskarżony jest obowiązany przy zachowaniu tych warunków poddać się pobraniu krwi, włosów lub wydzielin organizmu, z zastrzeżeniem pkt 3,

3) pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze śluzówki policzków, jeżeli jest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, że zagrażałoby to zdrowiu oskarżonego lub innych osób.

§ 3. W stosunku do osoby podejrzanej można dokonać badań lub czynności, o których mowa w § 2 pkt 1, a także, przy zachowaniu wymagań określonych w § 2 pkt 2 lub 3, pobrać krew, włosy, wymaz ze śluzówki policzków lub inne wydzieliny organizmu.

§ 4. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób poddawania oskarżonego oraz osoby podejrzanej badaniom, a także wykonywania z ich udziałem czynności, o których mowa w § 2 pkt 1 i 3 oraz § 3, mając na uwadze, aby gromadzenie, utrwalanie i analiza materiału dowodowego były dokonywane zgodnie z aktualną wiedzą w zakresie kryminalistyki i medycyny sądowej.

Art. 75.§ 1. Oskarżony, który pozostaje na wolności, jest obowiązany stawić się na każde wezwanie w toku postępowania karnego oraz zawiadamiać organ prowadzący postępowanie o każdej zmianie miejsca swego zamieszkania lub pobytu trwającego dłużej niż 7 dni, o czym należy oskarżonego uprzedzić przy pierwszym przesłuchaniu.

§ 2. W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego można zatrzymać go i sprowadzić przymusowo.

§ 3. Przepisy art. 246 stosuje się odpowiednio. Zażalenie na postanowienie sądu rozpoznaje ten sam sąd w składzie trzech sędziów.

77. Przesłanki obrony obligatoryjnej.

Art. 79.§ 1. W postępowaniu karnym oskarżony musi mieć obrońcę, jeżeli:

1) jest nieletni,

2) jest głuchy, niemy lub niewidomy,

3) zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.

4) (uchylony).

§ 2. Oskarżony musi mieć obrońcę również wtedy, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.

§ 3. W wypadkach, o których mowa w § 1 i 2, udział obrońcy jest obowiązkowy w rozprawie oraz w tych posiedzeniach, w których obowiązkowy jest udział oskarżonego.

§ 4. Jeżeli w toku postępowania biegli lekarze psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność oskarżonego zarówno w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu, jak i w czasie postępowania nie budzi wątpliwości, udział obrońcy w dalszym postępowaniu nie jest obowiązkowy. Prezes sądu, a na rozprawie sąd, może wówczas cofnąć wyznaczenie obrońcy.

Art. 80.

Oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, jeżeli zarzucono mu zbrodnię lub jest pozbawiony wolności. W takim wypadku udział obrońcy w rozprawie głównej jest obowiązkowy, a w rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej, jeżeli prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne.

78. Przesłanki obrony z urzędu.

Art. 78.§ 1. Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

§ 2. Sąd może cofnąć wyznaczenie obrońcy, jeżeli okaże się, że nie istnieją okoliczności, na podstawie których go wyznaczono.

Art. 81.

§ 1. Jeżeli w warunkach określonych w art. 78 § 1, art. 79 § 1 i 2 oraz w art. 80 oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy wyznacza mu obrońcę z urzędu.

§ 2. Na uzasadniony wniosek oskarżonego lub jego obrońcy prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy może wyznaczyć nowego obrońcę w miejsce dotychczasowego.

79. Osoba podejrzana.

Osoba, którą podejrzewa się o popełnienie przestępstwa (przypuszcza się, że je popełniła), ale której nie przedstawiono jeszcze zarzut popełnienia przestępstwa. Osoba ta nie jest stroną w postępowaniu karnym. (źródło arselege)

80. Skazany.

Osoba w stosunku, do której zapadł prawomocny wyrok skazujący. Wyrok uprawomocnił się i wyczerpane zostały wszystkie drogi odwoławcze.

81. Zadania oskarżyciela publicznego.

- formułowanie aktu oskarżenia

- popieranie przed sądem aktu oskarżenia

- wykrywanie przestępczości

82. Uprawnienia pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym.

Pokrzywdzony może ustanowić sobie w toku postępowania pełnomocnika, a jeśli wykaże, że warunki materialne nie pozwalają mu na poniesienie kosztów związanych z pełnomocnictwem bez uszczerbku dla siebie i rodziny, może złożyć do prokuratora w postępowaniu przygotowawczym ( do sądu - w postępowaniu sądowym), wniosek o wyznaczenie mu pełnomocnika z urzędu. W razie okazania osoby podejrzewanej pokrzywdzony może domagać się, aby czynność tę przeprowadzono w sposób wyłączający możliwość jego rozpoznania przez osobę rozpoznawaną.

W toku postępowania przygotowawczego pokrzywdzony może zwrócić się do sądu z żądaniem przesłuchania świadka, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo, że nie będzie można go przesłuchać na rozprawie. Pokrzywdzony, za zgodą prowadzącego postępowanie, może przeglądać akta i sporządzać z nich odpisy lub odpłatnie otrzymać kserokopie lub uwierzytelnione odpisy, a także złożyć zażalenie na odmowę udostępnienia akt. W razie uchylenia lub zmiany tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego na inny środek zapobiegawczy, prokurator powiadamia o tym niezwłocznie pokrzywdzonego (chyba, że pokrzywdzony oświadczy, że z takiego uprawnienia rezygnuje, o czym powinien być wcześniej pouczony.

Pokrzywdzony ma prawo złożyć zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia - śledztwa oraz umorzenia postępowania, a także przysługuje mu prawo do złożenia zażalenia na czynności inne niż postanowienia i zarządzenia, które naruszają jego prawa.

Pokrzywdzony może wnieść do sądu akt oskarżenia o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego w razie powtórnego wydania przez prokuratora postanowienia o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego. Termin do wniesienia aktu oskarżenia wynosi miesiąc od doręczenia pokrzywdzonemu zawiadomienia o postanowieniu. Akt oskarżenia powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata. W razie umorzenia lub zawieszenia postępowania przygotowawczego, w którym zgłoszone było powództwo cywilne, pokrzywdzony, w terminie 30 dni od daty doręczenia postanowienia, może żądać przekazania sprawy sądowi właściwemu do rozpoznawania spraw cywilnych.

83. Uprawnienia pokrzywdzonego w postępowaniu przejściowym, jeśli pokrzywdzony jest stroną postępowania.

84. Uprawnienia pokrzywdzonego w postępowaniu przejściowym, jeśli pokrzywdzony nie jest.

85. Obowiązki pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym.

Powszechnym obowiązkiem jest np. złożenie zeznań w charakterze świadka, wydanie dowodów przestępstwa oraz inne. W przypadku niewywiązywania się z prawnego obowiązku pokrzywdzony może zostać obciążony karami porządkowymi, a nawet sankcjami karnymi.
Do innych obowiązków porządkujących zaliczyć trzeba między innymi obowiązek przestrzegania terminów procesowych.

86. W jakiej sytuacji pokrzywdzony może z mocy prawa uzyskać status oskarżyciela posiłkowego ubocznego.

87. Katalog przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego.

Uprawnienie do złożenia prywatnego aktu oskarżenia wynika z bezpośredniego naruszenia bądź zagrożenia dobra prawnego czynem, który należy do katalogu przestępstw ściganych w trybie prywatnoskargowym:

a) umyślne i nieumyślne lekkie uszkodzenie ciała – art. 157 § 2 i 3 k.k.

b) zniesławienie – art. 212 § 4 k.k.

c) zniewaga – art. 216 § 5 k.k.

d) naruszenie nietykalności cielesnej – art. 217 § 3 k.k.

88. Definicja i katalog przedstawicieli procesowych stron.

To podmiot działający w imieniu strony i na jej rzecz. Reprezentowania strony wynika z ustawy, umocowania przez stronę lub ustanowienia przez organ procesowy.

Katalog: przedstawiciele ustawowi – w przypadku oskarżonego lub pokrzywdzonego w przypadku kiedy jest nieletni, ubezwłasnowolniony itp.

- obrońcy (oskarżonego) jedynie adwokat, w przypadku wykroczeń również radca

- pełnomocnicy (strona inna niż oskarżony) adwokat lub radca prawny

89. Uprawnienia obrońców w postępowaniu karnym.

Art. 84.

§ 1. Ustanowienie obrońcy lub wyznaczenie obrońcy z urzędu uprawnia go do działania w całym postępowaniu, nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia, jeżeli nie zawiera ograniczeń.

§ 2. Wyznaczenie obrońcy z urzędu nakłada na obrońcę obowiązek podejmowania czynności procesowych do prawomocnego zakończenia postępowania. Jeżeli jednak czynności należy dokonać poza siedzibą lub miejscem zamieszkania obrońcy z urzędu, prezes sądu, przed którym ma być dokonana czynność, a w postępowaniu przygotowawczym prezes sądu rejonowego miejsca czynności, na uzasadniony wniosek dotychczasowego obrońcy może wyznaczyć dla dokonania tej czynności innego obrońcę spośród miejscowych adwokatów.

§ 3. Obrońca wyznaczony z urzędu w postępowaniu kasacyjnym lub w postępowaniu o wznowienie postępowania powinien sporządzić i podpisać kasację lub wniosek o wznowienie postępowania albo poinformować na piśmie sąd, że nie stwierdził podstaw do wniesienia kasacji lub wniosku o wznowienie postępowania. Jeżeli kasacja lub wniosek zostaną wniesione, obrońca ten jest uprawniony do udziału w toczącym się postępowaniu.

Art. 86.§ 1. Obrońca może przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego.

§ 2. Udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego.

90. Przymus adwokacki.

Przymus adwokacki (przymus adwokacko-radcowski) – obowiązek zastąpienia strony przez fachowego pełnomocnika przy dokonywaniu określonej czynności procesowej albo w określonej fazie postępowania. Oznacza pozbawienie strony zdolności postulacyjnej.

W postępowaniu karnym przymus adwokacko-radcowski występuje w czterech przypadkach:

1. przy wnoszeniu subsydiarnego aktu oskarżenia (art. 55 § 2 Kodeksu postępowania karnego),

2. przy składaniu kasacji oraz zażalenia na zarządzenie o odmowie przyjęcia kasacji (art. 526 § 2 i art. 530 § 3 kodeksu),

3. przy składaniu apelacji od wyroku sądu okręgowego (art. 446 § 1 kodeksu),

4. przy składaniu wniosku o wznowienie postępowania (art. 545 § 2 kodeksu).

91. Na czym polega immunitet adwokata?

Art. 8 u. adw.
1. Adwokat przy wykonywaniu zawodu adwokackiego korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa.
2. Nadużycie tej wolności, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie strony, jej pełnomocnika lub obrońcy, kuratora, świadka, biegłego lub tłumacza, podlega ściganiu tylko w drodze dyscyplinarnej.

92. Co to jest substytucja adwokata?

Upoważnienie, zastępstwo procesowe udzielone innemu adwokatowi lub aplikantowi adwokackiemu posiadającemu uprawnienia do występowania przed sądem.

93. Kiedy stosunek obrończy ustaje?

(kiedy zostaje wypowiedziany, przez klienta lub zerwany przez obrońcę) – potrzebne szczegóły!

94. Katalog podmiotów uprawnionych do ustanowienia pełnomocnika.

Patrz punkt niżej przy pełnomocniku.

95. Pełnomocnik a obrońca – podobieństwa i różnice.

Obrońca:

Art. 82. Obrońcą może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury.

Art. 83.

§ 1. Obrońcę ustanawia oskarżony; do czasu ustanowienia obrońcy przez oskarżonego pozbawionego wolności, obrońcę może ustanowić inna osoba, o czym niezwłocznie zawiadamia się oskarżonego.

§ 2. Upoważnienie do obrony może być udzielone na piśmie albo przez oświadczenie do protokołu organu prowadzącego postępowanie karne.

Art. 84.

§ 1. Ustanowienie obrońcy lub wyznaczenie obrońcy z urzędu uprawnia go do działania w całym postępowaniu, nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia, jeżeli nie zawiera ograniczeń.

§ 2. Wyznaczenie obrońcy z urzędu nakłada na obrońcę obowiązek podejmowania czynności procesowych do prawomocnego zakończenia postępowania. Jeżeli jednak czynności należy dokonać poza siedzibą lub miejscem zamieszkania obrońcy z urzędu, prezes sądu, przed którym ma być dokonana czynność, a w postępowaniu przygotowawczym prezes sądu rejonowego miejsca czynności, na uzasadniony wniosek dotychczasowego obrońcy może wyznaczyć dla dokonania tej czynności innego obrońcę spośród miejscowych adwokatów.

§ 3. Obrońca wyznaczony z urzędu w postępowaniu kasacyjnym lub w postępowaniu o wznowienie postępowania powinien sporządzić i podpisać kasację lub wniosek o wznowienie postępowania albo poinformować na piśmie sąd, że nie stwierdził podstaw do wniesienia kasacji lub wniosku o wznowienie postępowania. Jeżeli kasacja lub wniosek zostaną wniesione, obrońca ten jest uprawniony do udziału w toczącym się postępowaniu.

Art. 85.

§ 1. Obrońca może bronić kilku oskarżonych, jeżeli ich interesy nie pozostają wsprzeczności.

§ 2. Stwierdzając sprzeczność sąd wydaje postanowienie, zakreślając oskarżonym termin do ustanowienia innych obrońców. W wypadku obrony z urzędu sąd wyznacza innego obrońcę. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

§ 3. W postępowaniu przygotowawczym uprawnienia sądu określone w § 2 przysługują prezesowi sądu właściwego do rozpoznania sprawy.

Art. 86.

§ 1. Obrońca może przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego.

§ 2. Udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego.

Pełnomocnik:

Art. 87.§ 1. Strona inna niż oskarżony może ustanowić pełnomocnika.

§ 2. Osoba niebędąca stroną może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jej interesy w toczącym się postępowaniu.

§ 3. Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może odmówić dopuszczenia do udziału w postępowaniu pełnomocnika, o którym mowa w § 2, jeżeli uzna, że nie wymaga tego obrona interesów osoby niebędącej stroną.

Art. 88.Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny. Do pełnomocnika stosuje się odpowiednio art. 77, 78, 83, 84 i 86 § 2.

Art. 89. W kwestiach dotyczących pełnomocnika, a nie unormowanych przez przepisy niniejszego kodeksu, stosuje się odpowiednio przepisy obowiązujące w postępowaniu cywilnym.

96. Omów instytucję policji sądowej.

Policja sądowa został unormowana w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 2007r. w sprawie szczegółowych zadań i zasad funkcjonowania policji sądowej. Policja sądowa jest usytuowana w strukturze organizacyjnej komend wojewódzkich Policji i Komendzie Stołecznej Policji. Do jej zadań w świetle §3 wspomnianego rozporządzenia należy: ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w budynkach sądów oraz prokuratur, ochrona życia i zdrowia sędziów, prokuratorów oraz innych osób, w związku z wykonywaniem przez nich czynności wynikających z realizacji zadań wymiaru sprawiedliwości, wykonywanie czynności procesowych zleconych przez sąd lub prokuratora, wykonywanie zarządzeń porządkowych sądu, wydawanych w celu uniemożliwienia zachowania zakłócającego porządek rozprawy lub godzącego w powagę sądu, konwojowanie i doprowadzanie osób na polecenie sądu, prokuratora i właściwego komendanta Policji, ochrona pomieszczeń osób konwojowanych lub doprowadzanych do czynności procesowych, usytuowanych w sądach lub prokuraturach w celu uniemożliwienia samowolnego oddalenia się osób tam umieszczonych, bezprawnego wtargnięcia osób postronnych oraz zapobieżenia innym zdarzeniom niebezpiecznym w skutkach dla bezpieczeństwa i porządku publicznego albo zagrażającym uszkodzeniem lub utratą chronionego mienia.

97. Definicja i katalog rzeczników interesu społecznego.

Art. 90.§ 1. W postępowaniu sądowym do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego udział w postępowaniu może zgłosić przedstawiciel organizacji społecznej, jeżeli zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego lub ważnego interesu indywidualnego, objętego zadaniami statutowymi tej organizacji, w szczególności ochrony wolności i praw człowieka.

§ 2. W zgłoszeniu organizacja społeczna wskazuje przedstawiciela, który ma reprezentować tę organizację, a przedstawiciel przedkłada sądowi pisemne upoważnienie.

§ 3. Sąd dopuszcza przedstawiciela organizacji społecznej, jeżeli leży to w interesie wymiaru sprawiedliwości.

Art. 91. Dopuszczony do udziału w postępowaniu sądowym przedstawiciel organizacji społecznej może uczestniczyć w rozprawie, wypowiadać się i składać oświadczenia napiśmie.

- może nim być także prokurator, który odstąpił od oskarżenia, a działa oskarżyciel posiłkowy subsydiarny.

98. RPO jako rzecznik interesu społecznego – uprawnienia RPO w procesie karnym.

99. Przedstawiciel społeczny jako rzecznik interesu społecznego.

100. Prokurator jako rzecznik interesu społecznego.

101. Terminy-pojęcie i rodzaje, skutki przekroczenia

Art. 122. § 1. Czynność procesowa dokonana po upływie terminu zawitego jest bezskuteczna.

§ 2. Zawite są terminy do wnoszenia środków zaskarżenia oraz inne, które ustawa za zawite uznaje.

Art. 123. § 1. Do biegu terminu nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin.

§ 2. Jeżeli termin jest oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach, koniec terminu przypada na ten dzień tygodnia lub miesiąca, który odpowiada początkowi terminu; jeżeli w danym miesiącu nie ma takiego dnia, koniec terminu przypada na ostatni dzień tego miesiąca.

§ 3. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy, czynność można wykonać następnego dnia.

Art. 124. Termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529), w polskim urzędzie konsularnym lub złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji odpowiedniego zakładu, a przez członka załogi polskiego statku morskiego kapitanowi statku.

Art. 125. Pismo omyłkowo wniesione przed upływem terminu do niewłaściwego sądu, prokuratora, organu Policji albo innego organu postępowania przygotowawczego uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

Art. 126. § 1. Jeżeli niedotrzymanie terminu zawitego nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych, strona w zawitym terminie 7 dni od daty ustania przeszkody może zgłosić wniosek o przywrócenie terminu, dopełniając jednocześnie czynności, która miała być w terminie wykonana; to samo stosuje się do osób niebędących stronami.

§ 2. W kwestii przywrócenia terminu orzeka postanowieniem organ, przed którym należało dokonać czynności.

§ 3. Na odmowę przywrócenia terminu przysługuje zażalenie.

Art. 127. Wniosek o przywrócenie terminu nie wstrzymuje wykonania orzeczenia, jednakże organ, do którego wniosek złożono, lub organ powołany do rozpoznania środka zaskarżenia może wstrzymać wykonanie orzeczenia; odmowa wstrzymania nie wymaga uzasadnienia.

102. Katalog czynności procesowych

Od art. 92 kpk do końca rozdziału.

103. Doręczenia – pojęcie i rodzaje.

Art. 100.§ 1. Orzeczenie lub zarządzenie wydane na rozprawie ogłasza się ustnie.

§ 2. Orzeczenie lub zarządzenie wydane poza rozprawą należy doręczyć prokuratorowi, a także stronie i osobie niebędącej stroną, którym przysługuje środek zaskarżenia, jeżeli nie brali oni udziału w posiedzeniu lub nie byli obecni przy ogłoszeniu; w innych wypadkach o treści orzeczenia lub zarządzenia należy powiadomić strony.

§ 3. Wyrok zapadły na posiedzeniu oraz postanowienie z uzasadnieniem w wypadku wskazanym w art. 98 § 2 doręcza się stronom.

§ 4. Jeżeli ustawa nie zwalnia od równoczesnego sporządzenia uzasadnienia, orzeczenie doręcza się lub ogłasza wraz z uzasadnieniem; w wypadku określonym w art. 98 § 2 po ogłoszeniu postanowienia podaje się ustnie najważniejsze powody rozstrzygnięcia.

§ 5. Jeżeli sprawę rozpoznano z wyłączeniem jawności ze względu na ważny interes państwa, zamiast uzasadnienia doręcza się zawiadomienie, że uzasadnienie zostało sporządzone.

§ 6. Po ogłoszeniu lub przy doręczeniu orzeczenia należy pouczyć uczestników postępowania o przysługującym im prawie, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia lub o tym, że orzeczenie nie podlega zaskarżeniu. Oskarżonego, o którym mowa w art. 335 lub 387, należy także pouczyć o treści art. 443 w związku z art. 434 § 3.

104. Polecenie

§ 4. W wypadkach określonych w ustawie sąd oraz prokurator wydają polecenia

Policji lub innym organom.

105. Orzeczenie

Art. 92. Podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w postępowaniu, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia.

106. Postanowienie

Art. 93.§ 1. Jeżeli ustawa nie wymaga wydania wyroku, sąd wydaje postanowienie.

§ 3. W postępowaniu przygotowawczym postanowienia i zarządzenia wydaje prokurator oraz inny uprawniony organ, a sąd – w wypadkach przewidzianych w ustawie.

Art. 94.

§ 1. Postanowienie powinno zawierać:

1) oznaczenie organu oraz osoby lub osób, wydających postanowienie,

2) datę wydania postanowienia,

3) wskazanie sprawy oraz kwestii, której postanowienie dotyczy,

4) rozstrzygnięcie z podaniem podstawy prawnej,

5) uzasadnienie, chyba że ustawa zwalnia od tego wymagania.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do zarządzeń.

107. Wyrok

108. Zarządzenie

§ 2. W kwestiach niewymagających postanowienia prezes sądu, przewodniczący wydziału, przewodniczący składu orzekającego albo upoważniony sędzia wydają zarządzenia.

§ 3. W postępowaniu przygotowawczym postanowienia i zarządzenia wydaje prokurator oraz inny uprawniony organ, a sąd – w wypadkach przewidzianych w ustawie.

109. Protokół

110. Notatka

111. Czynności, z których obligatoryjnie sporządza się protokół

112. Narada

Art. 108. § 1. Przebieg narady i głosowania nad orzeczeniem jest tajny, a zwolnienie od zachowania w tym względzie tajemnicy nie jest dopuszczalne.

§ 2. Podczas narady i głosowania oprócz członków składu orzekającego może być obecny jedynie protokolant, chyba że przewodniczący uzna jego obecność za zbędną.

Art. 109.

§ 1. Naradą i głosowaniem kieruje przewodniczący, a jeżeli co do porządku i sposobu narady oraz głosowania podniesione zostaną wątpliwości, rozstrzyga je skład orzekający.

§ 2. Po naradzie przewodniczący zbiera głosy poczynając od najmłodszego, najpierw od ławników według ich wieku, następnie od sędziów według ich starszeństwa służbowego, a sam głosuje ostatni. Sprawozdawca, jeżeli nie jest przewodniczącym, głosuje pierwszy.

Art. 110.

Narada i głosowanie nad wyrokiem odbywają się osobno co do winy i kwalifikacji prawnej czynu, co do kary, co do środków karnych oraz co do pozostałych kwestii.

113. Głosowanie

Art. 110. Narada i głosowanie nad wyrokiem odbywają się osobno co do winy i kwalifikacji prawnej czynu, co do kary, co do środków karnych oraz co do pozostałych kwestii.

Art. 111. § 1. Orzeczenia zapadają większością głosów.

§ 2. Jeżeli zdania tak się podzielą, że żadne z nich nie uzyska większości, zdanie najmniej korzystne dla oskarżonego przyłącza się do zdania najbardziej doń zbliżonego, aż do uzyskania większości.

Art. 112. Sędzia, który głosował przeciwko uznaniu oskarżonego za winnego, może wstrzymać się od głosowania nad dalszymi kwestiami; wówczas głos tego sędziego przyłącza się do zdania najprzychylniejszego dla oskarżonego.

Art. 113. Orzeczenie podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego, nie wyłączając przegłosowanego, chyba że orzeczenie zamieszczono w protokole.

Art. 114. § 1. Przy składaniu podpisu członek składu orzekającego ma prawo zaznaczyć na orzeczeniu swoje zdanie odrębne podając, w jakiej części i w jakim kierunku kwestionuje orzeczenie.

§ 2. Zdanie odrębne może dotyczyć również samego uzasadnienia orzeczenia; wówczas zdanie to zaznacza się przy podpisywaniu uzasadnienia.

§ 3. Jeżeli ustawa nie wymaga sporządzenia uzasadnienia wraz z wydaniem orzeczenia, w razie zgłoszenia zdania odrębnego, uzasadnienie należy sporządzić z urzędu w terminie 7 dni od wydania orzeczenia, a składający zdanie odrębne dołącza w ciągu następnych 7 dni jego uzasadnienie; obowiązek ten nie dotyczy ławnika.

Art. 115.

§ 1. Uzasadnienie orzeczenia podpisują osoby, które orzeczenie wydały, nie wyłączając osoby przegłosowanej.

§ 2. W sprawach rozpoznawanych w składzie sędziego i dwóch ławników uzasadnienie podpisuje tylko przewodniczący, chyba że zgłoszono zdanie odrębne. W sprawach rozpoznawanych w składzie dwóch sędziów i trzech ławników uzasadnienie podpisują obaj sędziowie, chyba że zgłoszono zdanie odrębne.