Prawne regulacje pozyskiwania środków z Unii Europejskiej

Wykład I 26.02.2011

• płatnicy netto (Niemcy, W. Brytania) – wpłacają składki a nie otrzymują dotacji;

• otrzymywanie dotacji z Unii Europejskiej

• otrzymywanie dotacji z kraju (wypłacane w świadczeniu w naturze, nie w pieniądzu) więcej wpłacamy niż wypłacamy (ok. 1%) z możliwości

• dotacje w dziale infrastruktury, kadr –szkolenia, remonty ośrodków kulturowych, tworzenie sieci informatycznej – wyposażenie placówek szkolnych, renowacje zabytków

• struktura Unii Europejskiej (instytucje zajmujące się funduszami)

1. Unia Europejska jako „struktury”

Geneza:

• II wojna światowa: podźwignięcie gospodarek światowych po wojnie, kontrola nad surowcami i przemysłem ciężkim, zadłużanie się państw Europejskich przed i po wojnie – kredytodawca były Stany Zjednoczone, podział Europy (i świata) na 2 bloki USA i ZSRR „zimna wojna”, wytworzenie broni jądrowej, rozbudowa przemysłu ciężkiego;

• państwa, które w Europie jako pierwsze przeciwstawiły się wpływom USA (lata 50’) były Francja i W. Brytania;

• plany pomocy po II wojnie światowej: UNRA – program pomocowy dla zniszczonych państw przez wojnę , nie bazował na pieniądzu tylko w naturze; środki materialne nie pieniężne; „plan Marshalla” – nie dostępny dla państw „bloku wschodniego”, nie dostępny dla Polski i Czechosłowacji ponieważ ZSRR nam nie pozwolono do skorzystania z tej pomocy; obowiązywał do lat 50’;

• pomoc USA zaczynała dominować w Europie co powodowało wzrost wpływów USA w Europie. doprowadziło to do protestów.

• chęć stworzenia stałych struktur pozwalających na nieuzależnienie się od USA;

• 1946r. – mowa W. Churchilla

• 1949r. – powstanie struktury Rady Europy; tworzyło ją 10 państw; ta organizacja zajęła się kwestiami Europy takie jak: prawa człowieka, współpraca kulturalna;

obecnie Rada Europy skupia 49 państw, Polska jest członkiem tej rady od 1991r. W tej organizacji biorą udział również państwa spoza Europy np. Kazachstan. Państwo Watykan nie wpisuje się do tej struktury. Współpracują z tą strukturą m. In. USA i Japonia;

• Trybunał Praw Człowieka w Strassburgu – to nie jest instytucja unijna, jest to instytucja Rady Europy, działa od 1950r. w oparciu o Europejską Konwencję Praw Człowieka, nie zależna od instytucji UE;

• maj 1948r. – rozpoczęto rozmowy na szczeblu międzynarodowym o zjednoczeniu państw Europejskich w dziedzinie gospodarczej

• J. Monet – opracował plan modernizacji i rozwoju Europy w planie światowym; uzyskał poparcie i R. Schumanna (Francja) i u K. Adenauer (Niemcy);

• R. Schumann – wystąpił z elementami planu Monet, został poparty przez Adenauera;

• 18. kwietnia 1951r. – podpisanie traktatu paryskiego;

• 1 lipca 1952r. – wszedł w życie, miał istnieć przez 50 lat, powstała Europejska Współpraca Węgla i Stali; powstanie EWWiS odnosiło się do:

• dynamiczny rozwój państw członkowskich

• kontrola i rozwój przemysłu ciężkiego

• 1958r. – traktat ustanawiający EURATOM

Trzy wspólnoty działające niezależnie lecz wspólnie:

1. EWWiS

2. Europejska Wspólnota Gospodarcza

3. Europejska Wspólnota Energii Jądrowej EURATOM

Równocześnie ustalono, że Zgromadzenie Europejskie Węgla i Stali będzie podejmować decyzje w sprawie 3 wspólnot.

• 1962r. – powołano Parlament Europejski dla 3 wspólnot; w tym czasie nie odgryw szczególnej roli – wąskie kompetencje

• rezultaty 3 wspólnot:

• 1968r. – w ramach tych wspólnot zostały zniesione cła handlowe pomiędzy tymi państwami;

• 1962r. wspólna polityka gospodarki rolnej

• 1973r. – pierwsze poszerzenie UE o Irlandię, Danię i W. Brytanię (na prawach szczególnych)

• współpraca w zakresie EURATOM prowadzi do zwiększania zakresu działalności

• Jednolity Akt Europejski – ostateczne zorganizowanie Europejskiej Wspólnoty politycznej (struktura wspólnotowa zajmująca się sprawami zew. polityki zagranicznej). Obecnie stworzenie instytucji Ministra Spraw Zagranicznych;

• 1974r. – powstały działania Rady Europejskiej

• 1986r. – sformułowano Radę Europejską powstanie na szczycie dwu i trzy krotnie w roku;

• JAE – zwiększył kompetencje Rady Europejskiej; wyznaczono obszary priorytetowe:

• obszar gospodarczy

• kwestia polityki walutowej (pierwsze plany utworzenia linii monetarnej) przystąpiono do prac stworzenia unii walutowej;

• obszar polityki społecznej

• obszar badań naukowych i technicznych

• obszar ochrony środowiska

• 1993r. – uchwała Traktatu z Mastricht, traktat o Unii Europejskiej:

• wyznaczenie 3 filarów UE:

1. gospodarczy

2. bezpieczeństwa i polityki

3. współpraca w zakresie policyjnym i sądowniczym

• sfinalizowano prace w sprawie unii walutowej

• 1999r. – wprowadzenie waluty EURO

• 1993-1999r. –pieniądz wirtualny ECU (w bloku wschodnim lata 60’ rubel transferowy – również waluta wirtualna);

• w traktacie z Mastricht

- wzmocnienie praw i bezpieczeństwa obywateli europejskich;

- nowe realne zmiany instytucji Rady Europejskiej: wyznaczenie głównych celów działania UE; instytucja koordynująca działaniem UE;

• traktat z Mastricht – wprowadzono Radę Unii Europejską – dawniej Rada Ministrów;

• trzy rady:

1. Rada Europy

2. Rada Europejska

3. Rada Unii Europejskiej

• traktat lizboński znosi 3 filary;

• Rada Unii Europejskiej z siedzibą w Brukseli – wydaje dyrektywy, zalecenia i opinie