Notatki na egzamin magisterski
POZ
Struktura i zakres świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej. W ramach POZu pacjent ma prawo do świadczeń w miejscu swojego zamieszkania, uczenia się lub pracy w warunkach ambulatoryjnych lub domowych. Do świadczeń należą
Badanie i porada lekarska.
Diagnostyka i leczenie w ramach kompetencji.
Kierowanie na leczenie specjalistyczne, szpitalne, uzdrowiskowe i do opieki długoterminowej (z wyjątkiem oddziału dla przewlekle chorych).
Opieka nad zdrowym dzieckiem (Rozporządzenia Ministra Zdrowiam z dnia 10 lipca 2003 r w sprawie zakresu świadczeń zdrowotnych, w szczególności badań przesiewowych, oraz okresów, w których te badania są przeprowadzane. Dz. U. Nr.139,poz..1337)
Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 r w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą. Dz. U 03.130.1196).
Orzekanie i opiniowanie o stanie zdrowia (z wyłączeniem przepisów medycyny pracy ).
Zapobieganie urazom i chorobom poprzez profilaktykę i szczepienia ochronne określone kalendarzem szczepień.
Opieka nad niepełnosprawnymi.
Promocja zdrowia i profilaktyka chorób (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2003 r w sprawie zakresu świadczeń zdrowotnych, w szczególności badań przesiewowych, oraz okresów w których te badania są przeprowadzane.( DZ. U. Nr.139,poz.1337).
Świadczenia pielęgniarki praktyki.
Świadczenia pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej oraz położnej środowiskowej/rodzinnej.
Świadczenia pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania
Zadania zespołu podstawowej opieki zdrowotnej.
Rozpoznanie problemów zdrowotnych i społecznych jednostki, rodziny i społeczności lokalnej. Planowanie i realizacja opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania, nauki i pracy.
Zakres udzielania świadczeń pielęgniarki środowiskowo/rodzinnej:
Pielęgniarka zobowiązana jest do udzielania kompleksowych, pielęgniarskich świadczeń w środowisku podopiecznego, gwarantujących zachowanie świadczeń profilaktycznych, ciągłości leczenia i pielęgnacji.
Pielęgniarka ma obowiązek posiadania nesesera pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej, który wyposażony powinien być w podstawowy sprzęt i materiały jednorazowego użytku:
Realizacja kompleksowej opieki nad podopiecznym w zakresie zgodnym z godzinami funkcjonowania praktyki (w tym 6 godz. pracy w środowisku) następuje od poniedziałku do piątku od godz. 8.00 do godz. 18.00 z zapewnieniem ciągłości terapii i pielęgnacji nad przewlekle i obłożnie chorym w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy.
W schorzeniach ostrych i nagłych zachorowaniach porada w dniu zgłoszenia
W schorzeniach przewlekłych w terminie uzgodnionym z ubezpieczonym.
Rejestracja pacjentów odbywa się może w każdej formie: osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem osoby trzeciej.
Zabrania się limitowania przyjęć ubezpieczonych
W czasie wyznaczonym do udzielania świadczeń w zakresie POZ pielęgniarka POZ udziela wyłącznie te świadczenia.
Zakres udzielania świadczeń zdrowotnych pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania (higienistki szkolnej):
Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania (higienistka szkolna) realizuje świadczenia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 roku w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U.03.130.1196.).
Pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania obejmuje opieką dzieci w wieku od 6 roku życia do 18/19 roku życia ( wg rocznika od klasy 0 do klasy ostatniej szkoły ponadgimnazjalnej).
W razie wypadku urazu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powodującego zagrożenie życia podopiecznego/ucznia pielęgniarka ma prawo wezwać zespół ratownictwa medycznego.
Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania ( higienistka szkolna) pracuje w gabinecie profilaktyki w szkole utworzonym zgodnie z Art. 91 ust 4 pt. 2 ustawy z dnia 27.06. 2003 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty o raz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. Nr 137, poz.1304) , lub w przypadku braku gabinetu w szkole udzielanie świadczeń realizowane jest w zakładzie opieki zdrowotnej (w gabinecie lekarza POZ na którego liście zapisany jest uczeń).
Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania zapewnia dostępność do świadczeń od poniedziałku do piątku w wymiarze czasu odpowiadającym liczbie uczniów/wychowanków poprzez:
godziny otwarcia gabinetu profilaktyki w szkole/placówce wg planu pracy,
planu godzin lekcyjnych objętych programem zdrowotnym,
organizację form promocji zdrowia i profilaktyki chorób,
planu badań przesiewowych, szczepień ochronnych.
Udział pielęgniarki w realizacji zadań wynikających z programów polityki zdrowotnej.
Zdrowie publiczne
Higiena człowieka i środowiska. Higiena żywności i żywienia. Higiena nauki i pracy. Zdrowie publiczne: kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby. Podstawowe pojęcia epidemiologiczne. Zagrożenia ekologiczne. Zagrożenia zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. Zagrożenia zdrowotne współczesnych społeczeństw świata. Systemy opieki zdrowotnej - struktura organizacyjna, cele i zadania. Rynek usług zdrowotnych. Źródła finansowania opieki zdrowotnej. Choroby społeczne. Analiza występowania wybranych chorób. Profilaktyka, prewencja chorób - cele, zadania, formy. Programowe działania na rzecz zdrowia. Struktura i zasoby pielęgniarstwa. System kształcenia i doskonalenia zawodowego pielęgniarek. Organizacje pielęgniarskie krajowe i zagraniczne.
Chirurgia
Urazy narządu ruchu: rany, stłuczenia, złamania, skręcenia, amputacje - przyczyny, metody postępowania diagnostyczno - terapeutycznego. Pielęgnowanie chorego po urazach. Przygotowanie chorego do badań diagnostycznych w różnych schorzeniach chirurgicznych. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym oraz w chirurgii ambulatoryjnej. Pielęgnowanie chorego po zabiegu operacyjnym z uwzględnieniem rodzaju znieczulenia i metody operacyjnej w obrębie przewodu pokarmowego: przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, wątroby, trzustki. Pielęgnowanie chorego po zabiegu operacyjnym w obrębie gruczołów wydzielania wewnętrznego, w obrębie śródpiersia. Pielęgnowanie chorego oparzonego. Odżywianie chorego w chirurgii. Zapobieganie powikłaniom pooperacyjnym. Zapobieganie powikłaniom po interwencji chirurgiczn
Pediatria
Udział pielęgniarki w zapobieganiu chorobom, urazom i wypadkom. Choroby i stany zagrażające życiu i zdrowiu noworodka i wcześniaka. Wady wrodzone. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób wieku rozwojowego: układu oddechowego, krążenia, dróg moczowych, układu pokarmowego, chorób krwi, narządu ruchu. Choroby alergiczne u dzieci. Metody diagnostyki i terapii. Przygotowanie dziecka do badań diagnostycznych. Pielęgnowanie dziecka chorego. Hospitalizacja jako sytuacja trudna dla dziecka i jego rodziny. Pielęgnowanie dziecka z chorobą nowotworową i niepomyślnym rokowaniem. Rodzaje i formy wsparcia.
Interna
Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób: układu krążenia, serca i naczyń, układu oddechowego, układu pokarmowego - żołądka, jelit, wielkich gruczołów - wątroby i trzustki, układu moczowego - nerek i pęcherza moczowego, układu kostno - stawowego, mięśni, układu dokrewnego, chorób krwi. Udział pielęgniarki w diagnostyce i terapii chorób internistycznych. Pielęgnowanie chorego w wybranych schorzeniach: układu krążenia, układu oddechowego, układu pokarmowego, układu moczowego, układu krwiotwórczego, układu kostno - stawowego, układu dokrewnego.
Nerwy
Promocja Zdrowia
Paradygmaty zdrowia. Zachowania zdrowotne i czynniki kształtujące stan zdrowia. Style życia. Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna w systemie opieki zdrowotnej. Ocena stanu zdrowia. Metody kształtowania zachowań zdrowotnych. Rola pielęgniarki w promocji zdrowia.
Podstawy pielęgniarstwa
Uwarunkowania historyczne i kierunki rozwoju zawodu. Rola społeczno zawodowa pielęgniarki. Czynniki wpływające na rozwój praktyki pielęgniarskiej. Wprowadzenie w zagadnienie zdrowia - uwarunkowania, potrzeby zdrowotne i ich zaspokajanie. Opieka nad człowiekiem chorym. Modele opieki. Metody gromadzenia informacji: wywiad, obserwacja, pomiar, analiza dokumentacji. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji. Proces pielęgnowania jako metoda pracy pielęgniarki. Zasady i techniki postępowania przy wykonywaniu czynności pielęgniarskich. Rola pielęgniarki w zespole interdyscyplinarnym. Teorie i modele pielęgnowania. Charakterystyka wybranych teorii pielęgnowania (F. Nightingale, V. Henderson, D. Orem, C. Roy).
Ramowe programy nauczania ( syllabus ) przedmiotów
wg rozporządzenia MZ z dnia 13 maja 2005 r. dotyczącego
standardów nauczania pielęgniarstwa
Niniejsza strona Internetowa jest częścią witryny zawierającej informacje użyteczne dla studentów realizujących studia
z zakresu Pielęgniarstwa w Instytucie Pielęgniarstwa PWSZ w Nysie.
Powrót do strony głównej Instytutu Pielęgniarstwa - kliknij tutaj
Przedmioty kształcenia ogólnego
Wychowanie fizyczne
Za podstawę kształcenia i wychowania w kulturze fizycznej uznaje się zarówno kształtowanie ciała i funkcji psychomotorycznych wychowanka, jak również ukształtowanie u niego systemu wiedzy, umiejętności i nawyków oraz pozytywnych postaw wobec kultury fizycznej, które w praktyce przejawiać się będą w dążeniu i działaniu na rzecz utrzymania przez całe życie wysokiej sprawności fizycznej i zdrowia. Aby realizować cel naczelny uczelnia stwarza warunki do dalszego rozwijania aktywności fizycznej studentów stymulującej rozwój organizmu, podejmowania samodzielnych działań studentów ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych właściwości morfofunkcjonalnych kobiet i mężczyzn, doskonalenia umiejętności sterowania własnym rozwojem fizycznym, dbałość o ciało w zdrowiu i chorobie, doskonalenia umiejętności rekreacyjno-sportowych zapewniających uczestnictwo w kulturze fizycznej w życiu dorosłym, pogłębiania wiedzy i utrwalania zasad samodzielnego, racjonalnego uczestnictwa w wybranych dziedzinach sportowo-rekreacyjnych, objęcia systematyczną i zorganizowaną pracą studentów zainteresowanych uprawianiem sportu kwalifikowanego, organizowanie współzawodnictwa sportowego na uczelni oraz w całym środowisku, organizowania obozów sportowych, rekreacyjnych i zdrowotnych. Uczelnia jest ośrodkiem stale rozwijającym wszelkie formy aktywności fizycznej człowieka, poszukującym szerokiego spektrum działania w nowoczesnym rozumieniu obszarów kultury fizycznej.
Zajęcia sportowe realizowane są w następujących formach:
1. Zajęcia ogólnorozwojowe z elementami zajęć rekreacyjno-sportowychForma ta obejmuje młodzież średnio i słabo uzdolnioną ruchowo oraz osoby niepełnosprawne. Program obejmuje zajęcia: gry sportowe zespołowe, pływalnia i ratownictwo wodne, lekkoatletyka, gimnastyka artystyczna, aerobik, taniec, łyżwiarstwo, kometka, tenis ziemny, tenis stołowy, kulturystyka, sporty walki i inne według potrzeb.
2. Sekcja szkolenia sportowegoForma ta obejmuje studentów zainteresowanych uprawianiem poszczególnych dyscyplin sportowych - sportem kwalifikowanym. Program obejmuje zajęcia: siatkówka, koszykówka, piłka ręczna, pływanie, tenis ziemny, hokej na trawie i inne według potrzeb.
3. Zajęcia fakultatywne w grupach rekreacyjnychForma zajęć nieobowiązkowa, realizowana poza normalnym trybem dydaktycznym. Program obejmuje zajęcia: turystyka piesza, górska, rowerowa, kajakowa, żeglarstwo, jeździectwo i inne według zainteresowania.
Język obcy (do wyboru)
Język angielski
a) Fonetyka - wymowa zgłosek angielskich, akcent, intonacja
b) Składnia - porównanie i rozszerzenie zakresu stosowania czasów gramatycznych.
Zastosowanie czasów w narracji. Strona bierna czasów. Zastosowanie czasowników posiłkowych. Czasowniki modalne. Czasowniki wyrażające czynności zmysłów lub stany uczuciowe. Zastosowanie bezokolicznikowych form czasowników. Zastosowanie rzeczownika. Rzeczowniki własne i pospolite, rzeczowniki zbiorowe. Formy i zakres użycia przedimków. Zwroty wyrażające ilość (liczebność, zaimki nieokreślone, przysłówki). Zastosowanie spójników czasowych. Pytania ogólne, szczegółowe i rozłączne. Wyrażenia przyimkowe. Umiejętność posługiwania się podstawowymi zasadami gramatyki w mowie i piśmie. Słowotwórstwo.
c) Tematyka i słownictwo ogólne:
Udzielenie informacji o sobie i rodzinie. Wypełnienie podstawowych dokumentów, takich jak: formularze, życiorysy, podanie, korespondencja itp.Informacje na temat różnorodnych dziedzin, np. architektury, rolnictwa, medycyny, lotów kosmicznych, olimpiady, ekologii, geografii, historii świata itp.Wprowadzenie słownictwa z zakresu wybranej specjalności w powiązaniu ze stosowanymi tekstami specjalistycznymi, redagowanie tekstów, umiejętność prowadzenia rozmów.
Język niemiecki
a) Fonetyka - wymowa zgłosek niemieckich, akcent, intonacja.
b) Składnia - rzeczownik: rodzajnik określony i nieokreślony - deklinacja rodzajnika. Deklinacja rzeczownika (słaba, mocna, mieszana). Czasownik: koniugacja czasownika posiłkowego, nieregularnego, zwrotnego, modalnego. Czasy: strona bierna. Tryby: oznajmujący, rozkazujący, przypuszczający. Zaimek osobowy, dzierżawczy, zwrotny i nieosobowy. Przyimek z celownikiem i biernikiem, dopełniaczem. Przymiotnik i przysłówek, deklinacja przymiotnika z rodzajnikiem określonym i nieokreślonym, bez rodzajnika, z zaimkiem dzierżawczym i nieokreślonym. Stopniowanie przymiotnika i przysłówka. Składnia - rodzaje zdań. Szyk wyrazów w zdaniu oznajmującym - pojedynczym, w zdaniu pytającym, w zdaniu z zaprzeczeniem. Zdania poboczne dopełnieniowe, okolicznikowe przyczyny, warunkowe, porównawcze, okolicznikowe czasu.
c) Tematyka i słownictwo ogólne:
Moja osobowość - przedstawianie się sobie nawzajem, miejsce zamieszkania, stan rodzinny, wiek.
Wygląd zewnętrzny - opis osoby, moda, sposób ubierania się, tolerancja, uprzedzenia.
Szkoła, wykształcenie, zawód, życiorys, zadowolenie z zawodu, system szkolnictwa w Polsce i w Niemczech, wybór zawodu i szanse
w nim, poszukiwanie miejsca pracy po specjalności, w ramach której prowadzony jest lektorat.
Rozrywka i telewizja - program telewizyjny, teatr, sztuka, masmedia.
Przemysł, praca gospodarka - tematyka ściśle związana ze specjalnością, w ramach której prowadzony jest lektorat.
Rodzina i osobiste kontakty - co lubimy u innych, problemy małżeńskie, rodzice i dzieci, wychowanie dawniej i dziś.
Natura i środowisko - rodzaje środowisk, pogody, geografia Polski i Niemiec, ochrona środowiska.
Niemcy za granicą i obcokrajowcy w Niemczech.
Przygotowania do podróży, przeżycia z podróży, praca za granicą, jak postrzegają nas obcokrajowcy - jak my postrzegamy ich.
Wiadomości i polityka - partie w Polsce i w Niemczech, niemiecki i polski system wyborów parlamentarnych.
To, co nas łączy - zdrowie, miłość, szczęście.
Przedmioty podstawowe
Anatomia
Podstawowe wiadomości w zakresie anatomii człowieka. Zapłodnienie i rozwój zarodka ludzkiego. Budowa ciała ludzkiego. Szkielet człowieka. Rodzaje kości i ich połączenia. Układ mięśniowy. Okolice ciała, ściany tułowia i jamy ciała. Anatomia układu nerwowego: ośrodkowego, obwodowego i autonomicznego. Drogi nerwowe. Śródpiersie. Układ krążenia. Serce. Krążenie duże i małe. Drogi oddechowe. Płuca, opłucna. Układ pokarmowy. Wielkie gruczoły jamy brzusznej. Krążenie wrotne. Otrzewna. Przestrzeń zaotrzewnowa. Nadnercza. Układ moczowy: nerki, moczowody, pęcherz moczowy. Narządy płciowe męskie i żeńskie. Narządy zmysłów. Układ chłonny.
Fizjologia
Podstawowe wiadomości z zakresu funkcji życiowych człowieka. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Biofizyczne podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego. Charakterystyka mięśni szkieletowych, gładkich, mięśnia sercowego. Czucie, ruch, percepcja. Aktywacja mózgu, sen, czuwanie. Wyższe czynności ośrodkowego układu nerwowego. Fizjologia układu dokrewnego. Fizjologia serca. Układ naczyniowy, hemodynamika i autoregulacja tkankowego przepływu krwi. Fizjologia układu oddechowego, mechanika i regulacja oddychania. Krążenie płucne i wymiana gazowa. Fizjologia nerek, filtracja nerkowa. Układ renina - angiotensyna. Produkcja moczu. Regulacja równowagi wodno - elektrolitowej i kwasowo - zasadowej. Układ trawienny, czynności motoryczne i wydzielnicze. Hormony jelitowe. Trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych. Fizjologia układu krwiotwórczego. Przemiana materii. Fizjologia wrażeń zmysłowych.
Biochemia z biofizyką
Biochemiczne podstawy integralności organizmu ludzkiego. Budowa i funkcje ważniejszych związków chemicznych występujących w organizmie ludzkim.
Genetyka
Podstawowe wiadomości z genetyki, embriologii, cytofizjologii, immunologii. Podstawy genetyki klasycznej (prawa Mendla). Kariotyp człowieka. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcią. Środowisko a zmienność organizmu. Mutacje genowe, chromosomowe. Czynniki mutagenne. Podstawowe techniki stosowane w badaniach genetycznych i immunologicznych. Zagadnienia transplantologii.
Patologia
Podstawowe pojęcia z zakresu patologii. Procesy patologiczne: zaburzenia krążenia krwi, zmiany wsteczne postępowe, zapalne i nowotworowe. Zagadnienia dynamiki procesu chorobowego oraz prawidłowej interpretacji związków przyczynowych zmienionej struktury i funkcji organizmu. Patomorfologia szczegółowa chorób wybranych narządów i układów. Starzenie się organizmu, śmierć.
Mikrobiologia z podstawami parazytologii
Podstawy mikrobiologii, wirusologii, bakteriologii i parazytologii. Systematyka drobnoustrojów chorobotwórczych. Morfologia i fizjologia komórki bakteryjnej. Morfologia otoczenia i ciała ludzkiego. Charakterystyka pasożytów wywołujących choroby u człowieka. Chorobotwórczość, drogi szerzenia się zarazków w ustroju. Podstawowe wiadomości z immunologii i epidemiologii chorób zakaźnych. Profilaktyka chorób zakaźnych (szczepionki, surowice). Zakażenia szpitalne. Pobieranie i wysyłanie materiału do badań mikrobiologicznych. Immunoprofilaktyka chorób zakaźnych. Zagrożenia chorobami zakaźnymi w Polsce i świecie. Zakażenia HIV, AIDS, wirusowe zapalenie wątroby. Choroby zakaźne przewodu pokarmowego. Neuroinfekcje.
Radiologia
Diagnostyka radiologiczna. Przygotowanie chorego do badań radiologicznych. Radioterapia: rodzaje, wskazania i opieka nad chorym leczonym radioterapią. Chemioterapia nowotworów.
Zdrowie publiczne
Higiena człowieka i środowiska. Higiena żywności i żywienia. Higiena nauki i pracy. Zdrowie publiczne: kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby. Podstawowe pojęcia epidemiologiczne. Zagrożenia ekologiczne. Zagrożenia zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. Zagrożenia zdrowotne współczesnych społeczeństw świata. Systemy opieki zdrowotnej - struktura organizacyjna, cele i zadania. Rynek usług zdrowotnych. Źródła finansowania opieki zdrowotnej. Choroby społeczne. Analiza występowania wybranych chorób. Profilaktyka, prewencja chorób - cele, zadania, formy. Programowe działania na rzecz zdrowia. Struktura i zasoby pielęgniarstwa. System kształcenia i doskonalenia zawodowego pielęgniarek. Organizacje pielęgniarskie krajowe i zagraniczne.
Farmakologia
Grupy leków i mechanizm ich działania. Farmakologia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, układu krążenia, oddechowego, moczowego, przewodu pokarmowego, gruczołów wydzielania wewnętrznego. Krew i środki krwiozastępcze. Podstawy chemioterapii. Objawy uboczne działania leków i interakcje między lekami. Edukacja pacjenta w farmakoterapii, źródła informacji o lekach. Lekozależność. Środki dezynfekcyjne.
Psychologia
Osobowość - struktura, mechanizmy i rozwój. Zachowanie człowieka w sytuacjach społecznych. Biopsychospołeczny model zdrowia i choroby. Choroba jako sytuacja trudna. Pomoc psychologiczna w chorobie. Stres a zdrowie. Zależności psychosomatyczne. Teorie, modele i koncepcje komunikacji międzyludzkiej. Style komunikowania. Przekazywanie i przyjmowanie informacji. Wpływ sytuacji jatrogennych na relację pielęgniarka - pacjent. Specyficzne problemy związane z chorobą lub niepełnosprawnością.
Socjologia
Społeczny model zdrowia. System wsparcia społecznego - zadania pielęgniarki w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych jednostki, grupy społecznej. Społeczne skutki choroby: choroba i dewiacja, stigma, problemy niepełnosprawności i jakości życia, zapobieganie bezradności. Szpital jako system społeczny: modele opieki szpitalnej, satysfakcja z opieki. Strukturalne uwarunkowania ról zawodowych lekarza, pielęgniarki. Socjologiczna problematyka relacji pielęgniarka - pacjent. Społeczne i kulturowe problemy umierania, śmierci i sieroctwa.
Pedagogika
Wychowanie jako zjawisko społeczne. Środowisko wychowawcze. Filozoficzne podstawy działalności wychowawczej. Cele wychowania jako realizacja wartości osobowych i społecznych. Strategie wychowawcze. Teorie, formy i metody wychowania. Trudności wychowawcze. Kształtowanie środowiska wychowawczego. Edukacja zdrowotna dzieci, młodzieży i dorosłych. Organizacja i metody pracy opiekuńczo-wychowawczej w wybranych zakładach opieki.
Zagadnienia prawne
Podstawy zagadnień prawnych: system prawa, struktura aktów prawnych, prawa człowieka, wykładnia prawna. Prawo o zakładach opieki zdrowotnej. Prawo ubezpieczeń zdrowotnych. Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej, przepisy dotyczące samorządu zawodowego. Prawa pacjenta. Odpowiedzialność w zawodach medycznych - odpowiedzialność cywilna, karna, pracownicza, zawodowa. Podstawy prawa pracy.
Badania fizykalne
Badanie przedmiotowe niemowląt i dzieci oraz osób dorosłych: stan psychiczny, stan ogólny, skóra, oczy, uszy, jama ustna, gardło i szyja, klatka piersiowa i płuca, gruczoły piersiowe, układ sercowo-naczyniowy, brzuch, męskie narządy płciowe, żeńskie narządy płciowe, obwodowy układ krążenia, układ mięśniowo-szkieletowy, układ nerwowy. Dokumentacja kliniczna pacjenta.
Przedmioty kierunkowe
Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki
Główne kierunki filozoficzne i ich relacje do zawodu pielęgniarki. Wybrane koncepcje filozoficzne człowieka. Etyka jako teoria moralności - jej przedmiot i podstawowe pojęcia. Analiza sytuacji moralnej i procesu podejmowania decyzji moralnej, wartości, normy i oceny moralne. Etyka w praktyce pielęgniarskiej. Kodeks etyki pielęgniarskiej. Współczesne koncepcje etyczne w praktyce pielęgniarskiej. Dylematy etyczne w pracy pielęgniarki i ich rozwiązywanie.
Podstawy pielęgniarstwa
Uwarunkowania historyczne i kierunki rozwoju zawodu. Rola społeczno zawodowa pielęgniarki. Czynniki wpływające na rozwój praktyki pielęgniarskiej. Wprowadzenie w zagadnienie zdrowia - uwarunkowania, potrzeby zdrowotne i ich zaspokajanie. Opieka nad człowiekiem chorym. Modele opieki. Metody gromadzenia informacji: wywiad, obserwacja, pomiar, analiza dokumentacji. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji. Proces pielęgnowania jako metoda pracy pielęgniarki. Zasady i techniki postępowania przy wykonywaniu czynności pielęgniarskich. Rola pielęgniarki w zespole interdyscyplinarnym. Teorie i modele pielęgnowania. Charakterystyka wybranych teorii pielęgnowania (F. Nightingale, V. Henderson, D. Orem, C. Roy).
Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna
Paradygmaty zdrowia. Zachowania zdrowotne i czynniki kształtujące stan zdrowia. Style życia. Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna w systemie opieki zdrowotnej. Ocena stanu zdrowia. Metody kształtowania zachowań zdrowotnych. Rola pielęgniarki w promocji zdrowia.
Podstawowa opieka zdrowotna: opieka domowa i pielęgniarstwo rodzinne
Struktura i zakres świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej. Zadania zespołu podstawowej opieki zdrowotnej. Rozpoznanie problemów zdrowotnych i społecznych jednostki, rodziny i społeczności lokalnej. Planowanie i realizacja opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. Udział pielęgniarki w realizacji zadań wynikających z programów polityki zdrowotnej.
Położnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo położniczo - ginekologiczne
Planowanie rodziny, metody regulacji poczęć, przygotowanie do rodzicielstwa. Metody diagnostyczne ciąży fizjologicznej i ciąży wysokiego ryzyka. Przygotowanie kobiety w ciąży i jej rodziny do porodu. Opieka okołoporodowa: postępowanie położniczo - pielęgnacyjne w porodzie przedwczesnym, fizjologicznym, powikłanym, pielęgnacja wcześniaka i noworodka po porodzie, opieka nad położnicą w połogu fizjologicznym i powikłanym. Patologia narządu rodnego, stany zapalne, zakażenia. Niepłodność. Schorzenia nowotworowe narządu rodnego. Schorzenia nowotworowe gruczołu piersiowego, rak piersi. Problemy zdrowotne kobiet w wieku przekwitania
Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne
Udział pielęgniarki w zapobieganiu chorobom, urazom i wypadkom. Choroby i stany zagrażające życiu i zdrowiu noworodka i wcześniaka. Wady wrodzone. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób wieku rozwojowego: układu oddechowego, krążenia, dróg moczowych, układu pokarmowego, chorób krwi, narządu ruchu. Choroby alergiczne u dzieci. Metody diagnostyki i terapii. Przygotowanie dziecka do badań diagnostycznych. Pielęgnowanie dziecka chorego. Hospitalizacja jako sytuacja trudna dla dziecka i jego rodziny. Pielęgnowanie dziecka z chorobą nowotworową i niepomyślnym rokowaniem. Rodzaje i formy wsparcia.
Interna i pielęgniarstwo internistyczne
Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób: układu krążenia, serca i naczyń, układu oddechowego, układu pokarmowego - żołądka, jelit, wielkich gruczołów - wątroby i trzustki, układu moczowego - nerek i pęcherza moczowego, układu kostno - stawowego, mięśni, układu dokrewnego, chorób krwi. Udział pielęgniarki w diagnostyce i terapii chorób internistycznych. Pielęgnowanie chorego w wybranych schorzeniach: układu krążenia, układu oddechowego, układu pokarmowego, układu moczowego, układu krwiotwórczego, układu kostno - stawowego, układu dokrewnego.
Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne
Urazy narządu ruchu: rany, stłuczenia, złamania, skręcenia, amputacje - przyczyny, metody postępowania diagnostyczno - terapeutycznego. Pielęgnowanie chorego po urazach. Przygotowanie chorego do badań diagnostycznych w różnych schorzeniach chirurgicznych. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym oraz w chirurgii ambulatoryjnej. Pielęgnowanie chorego po zabiegu operacyjnym z uwzględnieniem rodzaju znieczulenia i metody operacyjnej w obrębie przewodu pokarmowego: przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, wątroby, trzustki. Pielęgnowanie chorego po zabiegu operacyjnym w obrębie gruczołów wydzielania wewnętrznego, w obrębie śródpiersia. Pielęgnowanie chorego oparzonego. Odżywianie chorego w chirurgii. Zapobieganie powikłaniom pooperacyjnym. Zapobieganie powikłaniom po interwencji chirurgicznej.
Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych
Rodzaje niepełnosprawności. Problemy psychospołeczne osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Współpraca z człowiekiem niepełnosprawnym, jego środowiskiem oraz instytucjami wspierającymi warunki skuteczności procesu rehabilitacji. Cele, zasady i etapy rehabilitacji. Rehabilitacja kompleksowa: lecznicza, zawodowa, społeczna. Zaopatrzenie w sprzęt i pomoce ortopedyczne. Udział pielęgniarki w procesie rehabilitacji niepełnosprawnych. Podstawowe metody i techniki usprawniania chorych. Integracja osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, pracy, nauczania i wychowania. Rehabilitacja osób z upośledzeniem umysłowym, niedowidzących, z uszkodzeniem narządu ruchu.
Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne
Proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym i socjoekonomicznym. Odrębności fizjologiczne i psychologiczne człowieka w wieku podeszłym. Problemy zdrowotne i psychospołeczne osób w starszym wieku. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka niektórych chorób wieku starszego (cukrzyca, choroby serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, zespoły otępienne, zespół Parkinsona, depresja).
Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne
Etiopatogeneza zaburzeń neurologicznych. Metody diagnostyczne stosowane w neurologii. Zaburzenia podstawowych funkcji życiowych - krążenia, oddychania oraz zaburzenia świadomości, ich wpływ na funkcje układu nerwowego. Zaburzenia czucia, ruchu i napięcia mięśniowego. Wady wrodzone i nabyte układu nerwowego. Choroby naczyniowe mózgu. Urazy mózgu i uszkodzenia rdzenia kręgowego. Choroby demielinizacyjne. Guzy mózgu. Choroby mięśni i nerwów obwodowych. Pielęgnowanie chorych w schorzeniach układu nerwowego.
Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
Rodzaje, etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych. Obraz kliniczny zaburzeń psychicznych. Metody diagnostyki i terapii w psychiatrii. Specyfika opieki nad chorym psychicznie. Komunikowanie z chorym z zaburzeniami psychicznymi. Udział pielęgniarki w profilaktyce, diagnozowaniu i kompleksowej terapii chorób psychicznych z uwzględnieniem farmakologii, psychoterapii, terapii zajęciowej. Organizacja opieki psychiatrycznej w świetle obowiązujących regulacji prawnych.
Anestezjologia i intensywna terapia i pielęgniarstwo w anestezjologii i intensywnej opiece medycznej
Zasady reanimacji krążeniowo-oddechowej. Intensywny nadzór bezprzyrządowy i przyrządowy - rozpoznanie stanu zagrożenia życia. Pielęgnowanie chorych w stanach ostrych (wstrząs, ostra niewydolność krążenia, ostra niewydolność układu oddechowego, ostra niewydolność nerek, zatrucia, urazy wielonarządowe). Przygotowanie pacjenta do znieczulenia i pielęgnacja po znieczuleniu. Anestezja. Opieka nad chorym nieprzytomnym. Żywienie enteralne i parenteralne chorych leczonych w intensywnej terapii. Pielęgnowanie chorego z dostępem naczyniowym żylnym i tętniczym.
Opieka paliatywna
System opieki paliatywnej i hospicyjnej. Zwalczenie objawów występujących u chorych z zaawansowanym procesem nowotworowym. Komunikowanie się z chorym i jego rodziną. Wsparcie dla rodziny w okresie choroby i żałoby.
Ratownictwo medyczne
Organizacja i funkcjonowanie systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego w Polsce. Medycyna ratunkowa jako element systemu bezpieczeństwa publicznego. Akty prawne regulujące funkcjonowanie systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Rola i zadania pielęgniarki w jednostkach ratownictwa medycznego (szpitalny oddział ratunkowy, zespoły ratownictwa medycznego). Zakres medycznych działań ratowniczych podejmowanych przez pielęgniarki w systemie. Stany zagrożenia życia -interwencje będące w zakresie kompetencji pielęgniarskich.
Wyróżniki medycyny katastrof. Fazy akcji ratunkowej. Organizowanie akcji ratunkowej. Modele i zasady współpracy międzynarodowej. Zarządzanie kryzysowe w katastrofach klęskach żywiołowych. Prawa człowieka w sytuacjach nadzwyczajnych. Ocena stanu życia i zdrowia w miejscu katastrof, segregacja chorych, przygotowanie poszkodowanych do transportu, współpraca z jednostkami ratownictwa medycznego.
Dietetyka
Podstawy żywienia dietetycznego - rodzaje diet. Zróżnicowanie diet u dzieci i dorosłych. Żywienie człowieka w zdrowiu i chorobie. Żywienie chorych ze zwiększonym katabolizmem.
Metodologia i seminarium licencjackie
Przedmiot, cel i obszar badań w pielęgniarstwie. Etapy postępowania badawczego. Metody i techniki badań. Zasady interpretacji i wnioskowania danych empirycznych. Konstrukcja opracowań i projektów. Etyka w badaniach naukowych.
Przedmiot do wyboru
W roku akademickim 2006/2007 przedmiotami do wyboru były przedmioty.: Aparatura medyczna i Zakażenia wewnątrzszpitalne
Aparatura medyczna
Zastosowania aparatury medycznej. Typowe wskazań i przeciwwskazań do stosowania poszczególnych metod diagnostycznych. Fizyczne podstawy funkcjonowania i schematyczna budowa najważniejszych urządzeń diagnostycznych. Współudział pielęgniarek w realizowaniu najczęstszych procedur diagnostycznych.: 1. Aparatura i techniki ultrasonograficzne. 2. Radiologia klasyczna – sprzęt, stosowane techniki. 3. Radiologia cyfrowa. 4. Tomografia komputerowa. 5. Tomografia rezonansu magnetycznego. 6. Pozytonowi tomografia emisyjna – PET. 7. Medycyna nuklearna i techniki radioizotopowe. 8. Zastosowanie kliniczne sprzętu endoskopowego 9. Urządzenia pomocnicze diagnostyce i leczeniu chorób układu oddechowego. 10. Wybrane techniki laboratoryjne, analizatory medyczne, zastosowanie szybkich testów paskowych. 11. Sensytometria. 12. Sprzęt pomocny w leczeniu cukrzycy z uwzględnieniem technicznych uwarunkowań samokontroli i możliwości pomp insulinowych. 13. Aparaturowe uwarunkowania nowoczesnej diagnostyki kardiologicznej.14. Aparaturowe uwarunkowania nowoczesnej terapii kardiologicznej z uwzględnieniem stertowania i wszczepialnych kardiowerterów – defibrylatorów.
Zakażenia wewnątrzszpitalne
Epidemiologia zakażeń szpitalnych. Najczęstsze zakażenia szpitalne - etiologia. Występowanie określonych zakażeń w poszczególnych oddziałach. Zagrożenie zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B ( WZW typ B). Zagrożenie zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu C (WZW typ C). Salmonelozy i inne infekcje przewodu pokarmowego. Meningokokowe zapalenie opon mózgowych. Zagrożenie zakażeniem HIV w szpitalu. Podstawy diagnostycznego rozpoznania zakażenia, badanie przedmiotowe, badania analityczne, badania obrazowe, badania mikrobiologiczne. Profilaktyka zakażeń wewnątrzszpitalnych. Standardy zapobiegania zakażeniom szpitalnym. Metody eliminowania drobnoustrojów: czyszczenie i mycie, dezynfekcja, sterylizacja. Μetod eliminowania drobnoustrojów w pomieszczeniach szpitalnych.
Aktualizacja strony 22.04.2007
Informacje zawarte w obrębie niniejszej witryny określa Instytut Pielęgniarstwa PWSZ w Nysie
Interna
Choroby układu krążenia
- ból
- duszność : spoczynkowa, wysiłkowa
Astma oskrzelowa
Choroba charakteryzująca ię odwracalną obturacją dróg oddechowych ich przewlekłym zapaleniem i nadreaktwnością oskrzeli nabodźce zewnętrzne lub wewnętrzne
Przyczyna: nadrekatywnośc oskrzeli
Patofizjologia – czynniki wywołujące Skórcz oskrzeli
- atopia i cytokiny(Skórcz mięsni gładkich )
- wzmożone wytwarzanie śluzu
- nacieczenie komórkowe ściany oskrzeli (eozyno file)zwłaszcza nabłonka pskrzelowego
Czynniki wyzwalające napad:
- alergeny – kurz, pyłki, roztocza, pleśń, zwierzeta
- czynniki drażniące – dym tytoniowy, chemia, zanieczyszczenai powietrzwa
- czynniki fizjologiczne- wysiłke, silny płacz, zimne powietrze, hiperwentylacja
- infekcje
- LBA, NLPZ
Objawy przedmiotowe i podmiotowe: nagły kaszel bez odkrztuszania, duszność ze świszczącym oddechem, tachypnoe, tachykardia, ucisk w klatce piersiowej, przedłużona faza wydechu, osłuchowo – „orkiestra”(cisze - sygnał alarmowy!)
Ciężki napad astmy – duszność spoczynkowa, sinica, tętno paradokslane (mniej 20, 30 mmHg), użycie dodatkowych mięśni oddechowych
Gazometria – obniżenie pO2, pH, pCo2
Spirometria
Eozynofilia - 250-400 kom/ul – koreluje z stopniem
Leczenie - złagodzenie objawów - beta2mimetyki, leki przeciwholinergiczne, sterydy, , leczeni e przewlekłe
POCHP – rozedma płuc
Przewlekłe zapalenie oskrzeli lub rozedmoa płuc i obturacja zwykle postępująca, której może towarzyszyć nadreaktywnośc oskrzeli częściowo odwracalna
PZO – kaszel z odkrztuszaniem plwocin ci najmniej 3 miesiącew roku prze 2 kolejne lata
Rozedma płuc - nieprawidłowe utrwalone powiększenie przestrzeni położonych dystalnie od nieoddechowo
Czynniki ryzyka POCHP:palenie paprirosów, wiek, zanieczyszczenie powietrza, niedobór a1 – antytrypsyny (antyelestaza neutrofilowe)
Rozpoznanie:
Wywiad, badanie przedmiotowe, Ew. gazometria i spirometria, poliglobulia, cechy NT(EKG, echo) rtg, kl.p
Leczenie:szcepeinia zaprzestanie palenia
Objawowe
Leki brochodiatacyjne
Uzupełniające
Tlenoterapia, aktywnośc fizyczna
Zatorowość płucna
Gwałtowne zamknęcie lub zwężeni tętnicy płucnej lub części rozgałęzień prze materiał zatorowy
Podział
Anatomiczny – duże skrzepliny w autopsji
Kliniczny(zespól)
- masywna ZP – hipotensja (SBP<90mmHg) trwające >15 min. I bez innej przyczyny
- submasywna
Etiologia zp
Czynniki ryzyka (pierwotne)
Spadek antytrombiny III
Spadek białka S lub C
Cz.ry(wtórne)
Unieruchomienie, operacja, otyłośc, >40 rz, niewydolność serca, nikotynizm, wkłucia centralne, czerwienica prawidłowa?pachiwnowa?
Objawy klinczne
Duszność -70%
Tachypnoe64%
Ból w klp64%
Tachykardia 52%
Zasłabnięcia 28%
Krwioplucie21%
Kaszel20%
Niepokój20%
Potliwośc13%
Badania dodo aktowe
Wykrywamy d-dimmery, anp, bnp, płyn w opłucnej,
Leczenie
Heparyny :h.drobnocząsteczkowe, heparyny nz
Leki inwazyjne :embolektomia płucna, implantacje do żyły głownej dolnej
Powikłania leczenia :krwawienia, czasmi do Oun
Profilaktyka
Unieruchomienie, leki przeciw zakrzepowe, pończochy elastyczne
Kreatynina 3,5
Schyłkowa niewydolność nerek - dializy; na ostro po 2 godz. , żeby nie zmęczyć pacjenta łagodny przyrost prostaty, uczucie parcia na mocz, niepełna mikcja, wykapywanie
Prostata – 100 ml/duże ; ten 32b ml
Bóel w spoczynku - niestabilna choroba wieńcowa; przyjmuje azotan nitrat, betablokery, styna, zwiększenie dawek leków - obniżeni RR
Stulejka - utrudnione oddawanie moczu będzie miął zabieg obrzezania
Po udarze niedokrwiennym – aspiryna
Po udarze krwotocznym dochodzi do krwotoku - do konca żcia pacjent nie można podać trombolizy gdyż spowoduje to ponowny wylew krwi do mózgu
Zakrzep w mózgu
Dostał leki na migotanie przedsinkówzaburzenia świadomości, porażenia
Zawłą serca . Choroba wińcowa
Choroba niedokrwienna serca – wszystkie patologie, które doprowadzają do niedokriennia serca, szersze pojęcie
Choroba wincowa - tętnica i żyla wieńcowa, prowadzi do niedokrwinia serca, niewydolność naczyn wincowych – dysproporcja pomięzapotrzebowaniem, a ilością tlenu dostarczanego do mięśnia sercowego, przyczyna miazdzycy tętnic
Ból wińcowy
Ból w klatce piersiowej – za mostkowy, móże promieniowac do szyji, do żuchwy, do lewej ręki, (nawet drętwienie 2 palców)piekący, palący, rozrywający, gniecenie, uczucie ciężaru, duszności, dyskomfort z amostkiem, (kłujący ostry przeszywający to nie jest ból wieńcowy)
Pojawia się w trakcie wysiłu(w trakcie wysiłku gdyż rośnie zapotrzebowanie na tlen w sercu), w ciężkim stresie(śmierć bliskich), po obfitymn posiłku (tarwienie powoduje zapotrzebowanie we krwi iw miejscu odcinku trawiennego), wychodzi na zimnne powietrze lub bardzo ciepłego pomieszczenia
Trwa kilka minutok 10-15 minut (jeśli trwa dłużej to znaczy ze jest martwica serca – ból zawałowy- wielogodzinny ból)
Nie jest związany z fazami wdechowo – wydechowymi (nasilenie się w czasie wdechu to nie jest ból niedokrwienny)
Reakcja na azotany (nitrogliceryna, aspiryna) ustaje po kilkudziesięciu sekundach – dzieje się tak z powodu tego, ze rozszerza naczynia, ale to nie rozszerza łożysko żylne, mniej krwi wraca do serca
NITROGLCERYNA OBNIŻA CIŚNIENIE!
Zawał serca – martwica
Ból zawałowy
Ta sama lokalizacja za mostkiem, rozrywający ból w klp, ogień w klp,
Objawy towarzyszące -uczucie zarożenia życia, spadek RR, baldośc, duszność,
Wyzwala się bez żadnego powodu, np. budzi człowieka nad ranem, może być to ból spoczynkowy( jeśli pojawią się bóle spoczynkowe to znaczy ze zbliża się zawał
Trwa bardzo długo, nie reaguje na azotany i nitroglicerynę, tra powyżej 15-20min.
Zawłą serca polega na oderwaniu blaszki miażdżycowej, wytworzenie się skrzepliny na biaszcze miażdżycowej; jeżeli pojawia się ból wieńcowy to znaczy zę jest to apogeum choroby, a nie początek
Pierwsze objawy
Dławica piersiowa – 55%
Zawał serca-25%
Nagła śmieć sercowa – 20%
Nawet niewielki zawłą może doprowadzic do śmierci, gdyż mogą się pojawić groźne dla życia komórkowego zaburzenia serca – mogotanie komór – defibrylacja
Asytolia- masaż serca, adrenalina, atropina,
Angina primmetala – prowadzi do dławicy piersiowej
Do tętnicy wiencowej krew napływa przy rozkurczu serca , powodem zawłąu może być zwapnienie zastawek aorty
Tętnice wińcowe=tętnice nasierdziowe
Defekt mostków mięśniowyc –mogą zaciskać się na tętnicach
Kryteria bólu dławicowego
Lokalizacja za mostkiem, promieniowania do ramiona lewgo i żuchwy
Pojawia się w trakcie wysiłków
Ustąpienie <10 min. Spoczynku lub po przyjęciu azotanu
Po ustąpieniu wydzielania estrogenu prze jajniki prowadzi do zwiększenia ryzyka zawłu serca
Estrogen jest protekcją dla naczyń
- spoczynkowe EKG się nie nadaje
Wysiłkowe EKG to już coś
Lub EKG w trakcie bólu
Echo (jakie ma znaczenie) –jeśli miał zawła to zobaczymy obszar gdzie się serce nie kurczy, po zatym nic nie daje
Po kilkiu godzinach kardiomiocyty dochodzi śmierci komórki - po zamknięciu tętnicy po 2-4 h - angioplastyka - prze tętnice ramienną do tętnicy wieńcowej wprowadzamy balon potem stent lub fibrynolityczne
Chirurgia
Jelito grybe
Poilipy, uchyłki, colitis ulcerosa(wrzody), rak
Objawy: krwawienia, śluz w stolcu, zaburzenia rytmu wypróżniania, niedokrwistość, bóle, niedrożność,
Diagnostyka: wlew doodbytniczy, kolonoskopia, biopsja, CT, USG,
Przygotowanie jelita do badania/operacji: lewatywy, X-preparaty, płyny, antybiotyki(rifaxmina – per os, cefalosporyny, metronidazol – iv)
Uchyłki (uchyłkowatość, zapalenia)
- esica, ponad 10% - 40rż, 65%po 80 rż, dieta uboga we włóknik – wzrost ciśnienia w jelicie(wypchanie)
- bóle , zaparcia, opór
- leczenie: zachowawcze - dieta, płyny iv, antybiotyki , operacje,
Polipy
Rozpoznanie krawaienia obciążający wywiad rodzinny, rodzaje gruczolakowa te(60%), gruczolaki, brodawczakowa te(10%), polipy kosmówkowe – gruczołowe(15%)
Lokalizacjha podobna do położenia raka:
- odbytnica, esica – 70%
- zstępnica – 6%
- poprzecznica – 10%
- wstępnica -6%
- kątnica – 8%
Stan przedrakowy – wielkość powyżej 0,5 cm, polipowatośc rodzinna
Coilitis Ulcerosa
Objawy : krwiste biegunki, kurczowe bóle, gorączka,
Powikłania: rumień guzowaty, zapalenei błony naczyniowej gałki ocznej, szczelina odbytu, przetoki około odbytnicze, perforacja esicy, magacdon, toxicum, rak, krawaiwnia,
Rozpoznaie : wlew doodbytniczy, kolonoskopia, biopsja
Leczenie: imunnsupresja
Nowotwory
Diagnostyka: CEA, badania obrazowe
Objawy:
Jelito prawe: niedokrwistośc, osłabienia, bóle, guz
Jelito lewe: zmiana charakteru wypróżnienia, krew, niedrożność
Operacje : laparotomia brzuszno-kroczowa, resekcje, stomie
Stomia(problemy) – wpadanie, zwężenia, martwica, wpadnięcie, przepuklina,
Leczeni uzupełniające: chemioterapia. Follow up, metoda wątroby
Zylaki, szczelina, przetoka, ropień
-bóle krawienia,
Leczenie : zachowawcze – nasiadówki, czopki,
Zapobiegawcze : wycięcia, nacięcia ropnia, drenaż, diwulsja,
Ostre choroy jamy brzusznej u dzieci 7.05
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
Prawy róg biodrowy, poczatej jelita grubego, cienkie uwypuklonie jelita ślepego, narząd szczątkowy,
Def: ostry procez zapalny obejmujący ścianę wyrostka punktem wyjścia jest..
Wgłobienie jelitowe
Urazy brzucha
Objawy chorób: kolka żółciowa, żółtaczka, triada Characota(bóle, gorączka, derszcze, żółtaczka)
Badania lab.: bilirubina, fosotaza, transeptydaza, markery nowotworowe,
Diagnostykla obrazowa – rtg przeglądowy jamy brzusznej, niska wartośc diagnostyczna w patologii - areocholia, pęcherzyk porcelanowy, uwapnione kamienie,
Cholecystografia, cholangiografia( nie przydatne)
Cholangiografia przez dren Kehera - ocena stanu dróg żółciowych po ich operacyjnej rewizji, po 7-10 dobach popreacyjnych podajemy kontrast
USG – 95%urzyteczności w ocenie kamicy pęcherza
UDS – minisonda USG Wnętrzne przewodu trzustkowego lub przewodu żółciowego pżw
EES – endosonografia
ECPW – 3% powikłń w diagnostyce dróg żółciowych i trzustki
Cholangioskopia kontrola dróg żółciowych w czasie laparotomi lub wziernikowania 1,7 do 2,3 mm
Spiralan ocena guzów trzustki
MRCP – cholangiopancegrafia – metoda rezonansu magnetycznego
HIDA -mało istotne badanie izotopowe
PTC – przez skórne przez wątrobowe
Celiakolgrafia pozwala poznąc istotne szczegóły anatomiczne - unaczynienie, kontrast do trzonu trzewnego
Metody przyc. Kamicy – przesycenie żółci cholesterolu, zburzenia w budowie, składzie białek żółci
Kamica bezobjawowa(70% chorych, leczyć operacyjne jedunie pęcherzyk porcelanowy)
Kamica objawoa 30% chorych
Wodniaki - hydrops
Biała żółć
Ropniaki - empyena powiększony , zmieniony
Operacje : cholecystostomia (rzadko), rewizja dróg żółciowych
Śmiertelność operacyjna efektywne 0,5%/na zimno, nagły 3%
Zewnętrzne pocholostyedomi zwężenie dróg żółciowych
Przeciwskaznia do laparoskopi(względne)
Ciąża, koagulopatia, NT wrotne, rozlane zap. Otrzewnej
Rak pęcherza żółciowego
Czas przeżycia 5 miesięcy, 80% okołooperacyjna w chwili zabiegów
5-letnie przeżycie 0-10%
Skrycie - dolegliwości jak w …
Rak dróg żółciowych
Część proksymalna (bliżej wątroby – 50-70% przypadków)
Objawy courrossier
Żółtaczka medyczna +niebolesny powiększony pęcherzyk żółciowy
Bakterie
Charakterystyka - powszechne wszędobylstwo
Sulfamidy
Początek – barwniki synteza, - Bayer , F. Mitsch,J. Klene
Antybiotyki - A. Fleming , penicylina 1928, początek II wojny światowej, selman A Waksman
Barwienie metodą grama
Odpowiedź immunologiczna - wrodzona (granulocyty obojętnochłonne, kwasochłonne, makrofagi, natural killers, komórki dendryczne)
Nabyta - limfocyty B i T
Rozwój zakażenia
Etap 1 - uszkodzenie, namnożeni bakterii, początek produkcji cytokin, gromadzenie komórek odpornościowych, białej ostrej fazy , produkcja przeciwciała
Etap2 - złośliwość lub tępo namnażania – masywny rozpad, granulocytów i bakterii, martwica upłynnienia tkani(?) – ropiń , pH, pO2, os molarność, torebka, penetracja antybiotyków
Etap 3 – bakteri do krwii, aktywacja monocytów, posocznica, niewydolnośc wielorzędowa, DIC,
Posocznica – ogólnoustrojowa, odpowiedź zapalna, różny stan ciężkości, wykrywalność drobnoustrojów<60%
Profilaktyka zakażeń – przygotowanie chorego, aseptyka/antyseptyka, technika operacyjna, pielegnacja rany,
Czynniki upośledzające gojenie: niedobór żywności, niedobór białka, witamin, - niedożywienie, otyłość, wiek, choroby przewlekłe(cukrzyca), wstrząs, chemioterapia, utrata krwii, sterydy, stan psychiczny
Niedrożność na stojąco - rtg
Niedrożność porażenna
Czynniki - porfinia, mocznica, zapalenie opon mózgowych
Leczenie: płynoterapia, antybiotykoterapia, leki bólowe, rozkurczowe, sonda dożołądka
Zaplenie otrzewnej
Terść z perforacyjnego przewodu pokarmowego
- kłowe zaplenie otrzewnej
- żółciowe zaplenie otrzewnej
- perforacja przewodu tarweinnego
Objawy: tętnic, oddech, objawy otrzewne
Nagły ból w jamie brzusznej – pęknięcie tętniaka aorty, kolka żółciowa lub nerkowa, perforacja przewodu pokarmowego, zawał(niedrożność naczyn wiencowych)
Krwawieni /krwotok
Każde wynaczynienie krwii do układu pokarmowego, powstałe w wyniku, naruszenai ciągłości śluzowej zwykle z jej warstwą podśluzową
Utrata 30% krwii krążącej
Objawy : fusowate wymioty, smoliste stolce, krwiste stolce, spadekRR, Wzrost tętna, sapdek RR w pozycji stojącej, bladość powłok, zasłabnięcie
Przyczyny: wrzody, zapalenie błony śluzowej żołądka, żylaki przełyku (wymioty krwią),zap przełyku,
Objawy: utrata ok 750-1000 ml krwii,
Rozpoznanie - badanie endoskopowe
Postępowanie - ocena stanu hemodynamicznego, monitor (RR, HR), dostęp do żyły, cewnik do pęcherza, oznaczyć grupę krwii, krzyżówki,
Leczenie: endoskopwe
Wstrząs - spadek tlenu, sapdek ciśnienia w naczyniach, oddychanie beztlenowe
Przyczyny: krowtok(w, krwotoczny, hipowolemiczny – utrata wody), oparzenia , biegunki (j.w) zawał(w. kardogenny), uczulenie(w. anafilaktyczny), zakżenie organizmu(w.septyczny), uraz centralnego uk. Nerwowego(w. neurogenny)
Rozpoznanie: 60-80%, kardigenny
Przyśpieszone tętno (bez kardiogennym), spadek ciśnienia 120/80mg/Hg, bladość, gorączka, rozszerzenie, naczyń(rzadko), bkurczanie naczyń,
Skrzyzżowanie tętna - ciśnieni rozkurczowe jest niższe niż tętno
Obrzęk płuc, spadek utlenowanej krwii
Leczenie: nawodnienie naczyń, leki diuretyczne (furosemid)przetoczenie krwi, białka lub albuminy, respirator, podawanie tlenu, leki antyhamistamowe(leki na uczulenie – np. zyntec) – adrenalina
Podczas wstrząsy aktywuje się układ współczulny, który próbuje poprawić stan swojego organizmu
NZK - nagle zatrzymanie krążenia
Skutek : może być wstrząs, przyczyna: zatrzymanie pracy serca(przyczyna – zawał serca, martwica serca), migotanie komór – defibrylator, aststolia – serce przestaje bić(adrenalina, atropina), zachłyśnięcie – bedech – NZK; leki - redukcja – NZK(leki które zwalniają krążenie)
Zawał
- miazdzyca – pęknięcie śródbłonka, po pęknięciu blaszki, na blaszce robi się skrzep, który zamyka światło naczynia
Ostry dyżur - CRB – białko, które zostaje wydzielone przez komórki odpornościowe podczas fazy zapalnej,
Wzrost fibrynogen - zasolenie
Rtg brzucha wykazuje - niedrożność , perforacje wrzodów,
Wysycenie hemoglobiny telenem(saturacja) – tętnicza 90%, z żył 60%
Proxacin – niepowikłanie i powikłane zakżenia dróg moczowych, zakazenia dolnych dróg oddechowych o przebiegu lekkim i umiarkowanym zakażenia skóry tkanek miękkich, kości i stawów o przebiegu lekkim i umiarkowanym, biegunka zakaźna, dur brzuszny, rzeżączka, postać płucna wąglik
Nerki
Uszkodzenie pęcherza moczowego
Rodzaj uszkodzenia
- peknięcie pozaotrzewnowy, zwykle towarzyszy złamaniu kości łonowej
- pęknięcie wewnątrzotrzewnowe – jest zwykle wynikim bezpośredniego urazu pęcherza wypełnionego moczem
Objawy: krwiomocz, krwiak krocza, w badaniu radiologicznym złamanie kości łonowej/lub kulszowej
Rozpoznanie: cystografia wsteczna, uretografia,
Leczenie: mały wyciek pozaotrzewnowy – cewnik; większe uszkodzenie – zszyciue, drenaż, cewnik
Uszkodzenie cewki moczowej
Rodzaj uszkodzenia
- zwykle jest to uszkodzenie zamknete spowodowane urazem bezpośrednim(kopnięcie, upadek)lub skaleczenim przez załmaną kością łonową /kulszwą
- dotyczy prawie wyłzcnie mężczyzn
- uszkodzenie ulega zwykle…
Objawy: krwawienie z ujścia cewki, zatrzymanie moczu, bolesne parcie na mocz, krwiak krocza,
Rozponanie: badanie kontrastowe - cystoureografia
Leczenie: cewnik do pęcherza drogą nadłonową, badanie kontrastowe za 3-4 tygodni, jeżeli chory wymaga laparotomii, należy otworzyć pęcherz moczowy, i wprowadzić cewnik przez pęknięcie do cewki i drenowac pęcherz
W każdym przypadku urazu brzucha należy wykluczyć uszkodzenie narządów miąższowych oraz przewodu pokarmowego
Pourazowe objawy pełności oraz napięcia w okolicach lędźwiowych nasuwają uszkodzenie nerek
Każdy uraz brzucha, zwłaszcza ze złamaniem kości miednicy powinien nasuwac uszkodzenai pęcherza i/lub cenik moczowy
Nowotwory trzustki i bańki trzustkowo – wątrobowy
Rak trzustki
- zachorowalnośc 10/1000na rok; 4%zgonów w populacji spowodowanych przez nowotwory złośliwe, późne rozpoznaie
- 25% banki trzustkowo-wątrowbowej(p.ż.w. XII-nicy, brodawk a Vatera)
60%rak głowy trzustki; 10% tzronu i ogona trzustki (z nabłonka przewodów i pecherzykówtzrustkowych); 5%guzy endokrynne(z kom. Wysp trzustkowych)
Objawy kliniczne raka głowy trzustki i bańki trzustkowo-watrobowej:żółtaczka, ubytek masy ciała, bóle brzucha, objaw Courvoisier’a(powiększony woreczek żółćiwoy)
Objawy raka trzonu i i ogona : ubytek masy ciała, bóle brzucha
Rak czy guz zapalny: badanie obrazowe(ct, usg, ecpw, endoosg, mri, pet), biopsja, jedynie u chorych niekwalifikowanych do operacji
Ecpw – wsteczan endoskopia encefalografia
Resekcja rak trzustki i bańki t-w
20% rak głowy trzustki, 3 % rak trzustki i ogona, 80%rak bankit-w,
Chirurgiczne leczenie taka trzustki
- duodenopankreatektomia standardowa- operacja
- duodenopankreatektomia regionalna
- duodenopankreatektomia całkowite
Rak trzon ogona trzustki
Obwodowa resekcja trzustki (lewostronne wycięcie trzustki)
Przygotowanie przedoperacyjne: podawanie Wit. K , wyruwnaie zaburzeń wodno-elektroliwtowych, profilaktyka antybiotykowa – wszycy chorzy ; drenaż dróg żółciowych(endoskopowa lub przeskórna) - czesc chorych 27% moż wprowdzic zakażenie ; paliatywne leczeni nieresekcyjnych guzów
Żółtaczka medyczna : zespolenie p.ż.w. w 2 pęlte Rouvx endoskopowa proteza
Niedrożnośc XII-nicy: zespolenie żąłoądkowo - jelitowe, endoskopwe protezowanie XII-nicy
Silne bóle - splanchnicectomia chemiczna - operacyjne lub endoskopow – blokada splotu trzewnego - alkohol 50% lub 70%
Guzy endokrynne trzustki
- insulinoterapia (70-80%), gastronomia(20%), VIIpoma(3-4%), glukogonomia(1%), somatostaticzne, pompa
Złośliwe – 5-10% insuli terapia, 60% gastrinoma, 35% VIIPoma, 65% glukogonne
Rozpoznanie: ocena kliniczna,przedoperacyjne badanie obrazowe(usg. Ct), badanie chromosomalne, usg śródoperacyjne
Leczenie: wycięcie trzustki z guzem, resekcja ewentualne przerzutów z watroby
Chirurgiczne lecznie otyłości
Prawidłowa waga BMI – 18,5-24,9, nadwaga – 25,0-29,9, otyłość 30-39,9, otyłość olbrzymia >=40, otyłośc skrajan >50
Epidemiczny charkter otyłości
75% dorosłych ma problem z nadwagą 50% dorosłych ma nadwagę , 25% to otyli, 1-5% otyłośc olbrzymia, 10-15% z nadwagą i otyłością wymaga pomocy lekarza
Liczba ludzi otyłych wzrosła o ponad 75% , 10% dzieci w wieku 2-5 lat nadwaga
Koszty zw z otyłością opieki zdrowotnej zw z bezpośrednio z otyłością =3mld USD w GB 52-117VSChw USA
Coroby współistniejące
Cukrzyca II stopnia , NT, miazdzyca, udar mózgu, zespół bezdechu sennego, dyslipidemia, stłuszczenie watroby, choroba zakrzepow0-zatorowa, zaburzenia płodności , nowotwory, kamica pęcherza, choroby kostno-stawowe
Ryzyko zgonu BMI>30-50-100% większe ryzyko zgonu
Bmi>40 1na 7 ma szansę na osiągnięcie spodziewanje długości życia
BMI> 40 operowani lub BMI>35+ choroby wynikające z otyłości
Wskazani do leczenia zachowawcze 18-60n lat, narkomania, otyłość BMI>65,przeciwskaznai do znieczulenia ogólnego
Operacyjen leczenie otyłości – chorzy poddani częściowej resekcji żąłodka z powodu choroby wrzodowej lub gastroktomi oraz pacjenci po podaniu resekcji jelita cienkiego chudną po operacji i moają problemy z uzyskaniem prawidłowej wagii
Operacje stosowane obecnei
- operacje ograniczające wchłanianie - jejunoileal
- operacje ograniczające spożycie (restrykcje) – rekawowa resekcja żołądka, przewiązanie żołądka , pionowa plastyka żołądka (LAB)
- operacje ograniczające spożycie i wchłanianie – wytworzenie małego żołądka z zespoleniem z pętlą PoUV(RYGB)
RYGB z odzieniem małego żołądka – „złoty standard” metod laparoskopowych BMI>50 wytworzenia małego żołądka
Najczęściej wykonywan opercje bamiotyczne rękawicowa resekcja żołądka , LAB, RYGB, BPD, BPD-DS., LL
Wyniki leczenia RYGB -śmiertelnośc 0,5%, powikłania 10%, prowadzi do redukcji masy ciała przy niewielkim odsetku powikłań
Otyłości olbrzymiej
Prowadzi do redukcji nadwagi w ciągu 1-2 lat po operacji , po 10 latach redukcja masy ciała chorzy utrzymują srednio 50%, redukcja wagi, redukcja wagi ma korzystny wpływ na choroby zwiążane z otyłością, cukrzyca poprwiona 0 100% ustąpienie 82%, NT poprawione88%, ustąpieni 70%, redukcja masy ciałama wpływ na jakość życia
Podsumując
Otyłośc ma liczne powikłania :przedwczesna śmierć , wzrost liczby ludzi otyłych ma charakter epidemii, uznane operacje baria tyczne, prowadzą do trwałej redukcji masy ciał, u ludzi z BMI >40 i >35+choroby współistniejące istnieją korzyści zwiane z operacją baraityczną przewazają 0,5% ryzyka z nim związanej
Dawcy narządów i tkanek
Pobierowanie wielonarządowe, celowane: 2 nerki, serce, trzustka, watroba, 2 płuca, jelita, tkanki np. rogówka
Przeciwwskazania: zakażenia HIV, uogólnione zakażenia, choroba nowotworowa, schorzenia
Przeszczepianie narządowe
Pobieranie żywego narządu od dawcy żywego lub zmarłego
Liczba zmarłych dawców /1mln mieszkańców w Polsce średnio=14,5/1mln
Każdy człowiek jest decydentem do swojego ciała nawet po śmierci w ustawie o pobraniu i przeszczepieniu narządów, art. 5 może być w formie (sprzeciw) wpisu w centralnym rejestrze zgłoszenia sprzeciwu(CRS)
Oświadczenie pisemnego zaoptrzonego we własnoręczny podpis, oświadczenie ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch przypadków w czasi pobytu w szpitalu
Sprzeciw może być cofnięty w każdym czasie
Rola rodziny i jej zgoda na pobranie narządów
Chorzy oczekujący na nerki w Polsce
Dializowani 15000 w 2500 ośrodkach dializ, zgłoszenie do TX (transplantacja)– 2500, na aktywnej liście 1850!
Przeżycie po TX nerka na świecie 33lat, w Polsce 32lat
Przeszczepienie od żywych - zyski
- zwiększona pula dawców w sytuacji ich braku
- lepsze wyniki odległe przesczepienia
- możliwość wyników odległych przeszcepeinia
- możliwośc wyboru czasu przeszczepienia (nietypoweTX)
Bardzo ostrożnie kwalifikować biorców niektórym narządami!!!!
Warunki rozpoznawania programu Tx od żywych
Dostarczone doświadczenie zespołu chirurgicznego i opracowanie programu kwalifikacyji par do przeszczepienia w zespole chirurg-nefrolog – psycholog; opracowanie systemu opieki nad dawcą, możliwość z korzystania z doświadczeń innych osrodków przeszczepiających nerki od żywych
Kto może być dawcą:
Rodzina spokrewniona, rodzina niespokrewniona, przyjaciel i dawcy altruistyczni (w Polsce brak) – zgoda sądu na przyjaciela, a dawcy komercyjni nie
Podstawowe badanie dawcy komercyjni tylko w Iranie - legalnie u dwaccy
Badania: gr krwi, biochemia, morfologia, koaluogram, badanie ogólne moczu, 2xposiew moczu, 2x panel wirusologiczny –MCV, HBV, CMV, EBV, HIV, szczepienie p/HBV, cross-match-facts, Hla, ginekolog, cytologia, test ciążowy, mamografia, urolog, psa, pomiar RR – Holter ciśnieniowy, rtg klatki piersiowej, urologia, usg, stomatologia,
Zasady kwalifikowania dawców:
Wstępne badania w o.d., ocena psychologa, chirurga, i nefrologa, cross-match, scyntygrafia dynamiczna nerek i arteriografia TT nerkowych, TK, MRI, angioTK, i MRI
dyskwalifikacja, NT, niezgodność - cross-match, mnogie naczynia nerek dawcy i miazdzyca tych naczyń
Oster zapalneie wyrostka robaczkowego. Niedrożność. Zapalenie otrzewnej.
OZWR
Objawy ogólne: podwyższona temperaturac ciał, przyśpieszone czynności serca, ból w jamie brzusznej, pojawia się podczas kaszlu, szmery perystatyczme jelit osłabione,
Początkowo rozlany ból brzucha nstępnie promieniujący do prawego dołu biodrowego, utrata łaknienia, nudności, wymioty, zaburzenia w oddawaniu stolca, biegunka, parcie na mocz(rzadko), bolesność uciskowa i obrona mięśniowa, nasilony w punkcie McBurney’a
Objaw Blumberga – zapalenie otrzewnej
Objaw Rovsinga
Objaw jaworskiego
Rozpoznanie: badanie laboratoryjne(liczba leukocytów może ale nie musi przekroczyć 1200 wmm3, wzrost odsetek młodych białych krwienek), usg jamy brzusznej, wykluczenie innych patologi
Różnocowanie OZWR: lymphadentis mesentericca(zapalenie węzłów chłonnych kreski), martwica przyczepka sieciowego, perforacja przewodu pokarmowego, zapalenie pęcherzyka żółciowego i/lub trzustki, niezyt jelitowy, kolka moczowodowa, skręt torbieli jajnika,
Naciek około wyrostkowy
Niedrożność
Porazennna
Mechaniczna
- zatkanie - kilkanaście godzin
- zadziezgnięcia – kilka godzin w obu przypadkach prowadzi do porażennej wtórnej
Przyczyny: uwięznięcie przepukliny, zrosty, skręt jelita(njacześciej), ciałko obce(niedrozność zółciowa – przetoka pęcherza zółciwego – doXII-nicy), wgłobienie
POZ
Objawy i postępowanie w hipoglikemi
Objawy : drżenie rak, agresywnośc, utrata przytomności, przyśpieszone bicie tętna i serca, zwężne źrenic, łaknienie gorące poty, poniżej 45mg%
Postępowanie : sprowadzenie poziomu glukozy we krwi do normy, podanie dozylne - glukozy 5% 50ml, coś słodkiego
Objawy zawału serca
Postępowanie w POZ: ból w klatce piersiowej okolicy mostkowej, ból promienujacy,
Pacjent ma charakterystyczne zaczerwienioną twarz
Pomiar ciśnienia
Podanie nitrogliceryny
CHUK:
Czynniki : otyłośc, bezruch, nałogi( papierosy, kofeina, alkohol,) sters, typu A osobowości, (kawa wypłukuje magnez i wpń, podobno ochronnie na serce), antykoncepcja,
Otyłośc wisceralnego -oponka – otłuszczenie okolic serca
Dieta - mało soli(6g – mała lyżeczka soli), dużo jarzyn i owoców, mało czerownego mięsa, (ma homocysteinę czyli czynniki aterogenny, półprodukt z aminokwasów egzogennego)
Suplementacja ważna B6 i B12 – dieta, mniej tłuszczy i cholesterolu
Areofobowe – praca mieśni
Mg – 300mg/24h czekolada
NAdciśnieni tętnicze
Częsta łatwo wykrywalna, poczatkowo bezobjawowa choroba, polegająca na utrzymaniu się podwyższonych wartości ciśnienia tęynicznego i prowadząca do poważnych powikłań narządowych stanowiących jej fazę objawową
Nadwaga, otyłośc, dieta z dużą ilością soli i małą potasu, z duża ilością tłuszczów, palenie tytoniu, cukrzyca, mała aktywoność fizyczna, stres są to czynniki ryzyka
Nt pierwotne wystepuje u ok. 90-95% chorych na NT, u chorych ze stwierdzonym tym NT wykryto zaburzenia: wzrost objętości wyrzutowej serca wtórne w stosunku do wzrostu objętości płynów krążących, krązenie hiperkinetycznego i stymulującji neuronalnej serca, nadwrażliwośc na sód, spadek liczby nefronów w wyniku zaburzń rozwoju nerek, spaddek aktywności układu renina – angiotensyna – aldosteron (RAA) i współczulnego itp.
NT wtórne - jest powodowane przez
- choroby nerek (retencja wody i sodu w organiźnmie, spadek oporu naczyniowego naczyniowego , spadek rutmu substancji rozszerzających naczynia w nerkach
- bedech nocny
- NT polekowe (NLPZ, steroidy nadnerczowe, pochodne cefalosporyny, doustne środki antykoncepcyjne, erytropoetyna, cyklosporyna A, takrolmus)
- NT naczyniowo – nerkowe
- koartykacja aorty (zmniejszenie światła aorty)
Powikłania narządowe:
Neurologiczne – udary mózgu, otępienia
Kardiologoczne – przerot mięsnia sercowego, niedokrwieni serca itp.
Nefrologiczne – mikroalbuminuria, niewydolność nerek, białkomocz
Przyśpieszonie miażdżycy tętnic
Okulistycznych
Leczeni:
- niefarmakologiczne =- zmniejszenie masy ciała, dieta bogata w owoce i wrzywa, ograniczona podaż sodu w diecie, aktywnośc fizyczna, obniżenie spozywania alkoholu
- farmakologiczne – diuretyki, leki betaadrenolityczne, inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę I do angiotensyny II, sartany, antagoniści wpania, leki blokujące receptory alfa 1, antagoniści receptorów imidazolowych
- stany zagrażające życie
Encefalopatia nadciśnieniowa, OZW(stre zespoły wieńcowe), obrzęki aorty, tetniaki rozwarstwiające aortę, rzucawka porodowa, przełom u chorych z guzem chromochłonnym
Nadciśnienie tętnicze wczesne
Objawy: bóle głowy – potylica, skóra ciemnoczerwona(rumień i szyji) –
Obniżają RR – Captopril (12,5 i 25g)
Furosemid
Optylmne mniej niż 120/80
Prawidłowe 120-130/80-84
Prawidłowe optymalne 130-139/ 84-89
udary, zawały, choroba niedokrwinna
Badania laboratoryjne:
Krew
Morfologgia
RBC – erytrocyty – K+4,0 – 5,2* 10 /ul m+ 4,5 -5,9 *10 6/ul
HGB hemoglobina – K+120-150g/l M=140-170g/l
HCT hematokryt K=36-46% m=41-53%
Mcv sredni aobjętośc RBC 80-94mikrom(fL)
MCH srednia masa HGBw RBC 26-32pg
MCHC srednia stężnie HGB w RBC 32-36 g/dl
WBC leukocyty 4,1-10,9* 10 3/mikrol
NEU granulocyty obojętnochłonne 40-70%
LYM limfocyty 20-40%
MONO monocyty 3-8 %
EOS g. kwasochłonne 1-5%
BASO g. zasadochłonne 0,0-1%
PLT płytki krwii – 140 - 400 * 10 3 / mikrol
MCP srednia obętośc PLT 7,2 – 11,1 fL
OB. (obczyn Biernackiego) pomiar szybkości opadania erytocytó w danym czasie
K= mniej niż 12 mm/h m=mniej niż 8mm/h
Glukoza 65-110 mg/dl(mg%)
Mocznik 15-45 mg/dl
Wydalany przez nerki, koncowy produkt przemiany azotowej białek
Kreatynina k=0,5 – 1,2 mg/dl m=0,6 - 1,4 mg/dl
Produkowana mięśniach, nie jest toksyczna, marer funkcji nerek
Cholesterol 140 – (180)200mg/dl
LDL 0-135 mg/dl
HDL 35-80mg/dl
Triagicerydy 60-160mg/dl
Alt k=1-35U/l m=1-40 U/l
Amontransferaza alaninowa, enzyme wewnątrzkomórkowy
AST k=1-35U/l m=1-40 U/l
Aminotransferaza aspraginowa
Sód 132-145 mmol/l
Potas 3,7 – 5,1 mmol/l
Albuminy - 3,5 -5 g/dl
CK 40 -197U/l - kinaza keratynowa
Ck –MB frakcja sercowa kinazy kretynowej 0-25 U/l
Mocz
Przejrzystość
Barwa
Cięża właściwy – 1,015 – 1,030g/ml
pH 5,0-7,0
urobilinogen – 1,0mg/dl Sladowo
nie powinno być: glukozy, ketonów, bilibrubuny, białak, leukocytów, krwii, azotanów
EGFR 140 ml(min.*1,75m2)
Wsłczynik przesączu kłębuszkowego
Orientacyjny wskaźnik ilości funkcji nefronów
EKG
Badanie sprawdzające czynność elektryczną serca
Odprowadzenia
I, II, III – dwubiegunowe, kończynowe
aVR, aVL, aVF – jednobiegunowe, kończynowe
odprowadzenia odsercowe – V1, V2, V3, V4, V5. V6 v3 i 4 pokazują przednią scianę sreca, v5i 6 pokazują boczną scianę srca
czarn - uziemnie PN
czerwona PR
zółtaLR
zielonaLN
zapis PQRST
p – repolaryzacja przedsionków
QRS depolaryzacja komór
T repolaryzacja komór
Odcinek PQ=0,2s
QRS=0,09s
aVR – widzi prawe serce ujemne
II, III, aVF – wszystkie zawłay dodatnie
I aVL – dodatnei boczne ściany
aVR
V1 ujemne QRS
Woltarz 10mm/volt
25
50 mm/s szybkośc przesuwania papieru
Choroba niedokrwinna serca
Zespół objawów klinicznych spowodowanych zaburzeniem równowagi między dowozem tlenu i innych sub niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania serca a jego aktualnym zapotrzebowaniem
Czynniki ryzyka: zaburzenai gospodarki lipidowej, NT, palenie tytoniu, nadwaga, otyłośc, cukrzyca, hemocyt sina, płeć męska, małe stężenie estrogenów, obciążeni rodzinne, przewlekłe procesy zapalne, ekspozycja na dwutlenek siarki zawarty w spalinach, przewlekłe choroby nerek
Objawy: ból wiencowy, nieme niedokrwiennie, kardiologiczny zespół X,
Leczenie farmakologoczne:\
Leki p/płytkowe, statyny, inhinbitory enzymu konwertującego aqngitensynę, leki przeciwdławicowe i przeciwniedokrwienne, antagoniści wapnia, azotany oraniczne
OZW - Ostre zespoły wieńcowe
Obejmujące zawął serca, niestabilną chorobę wieńcową oraz niektóre przypadki nagłego zgonu sercowego, patogeneza tych chorób jest taka sama i może się wiążać z peknięciem niestabilnej b;Laszki miażdżycowej
Pediatria
Zakżenia dróg oddechowych, prawidłowe rozpoznanie podstawą skutecznej terapii
Sterptoccus pneumonia, haemophilus influenze
Epidemiologia:
zuzycie ok 75% wszystkich dostępnycjh antybiotyków
najczęstsza dolegliwośc
samo pneumokowe zaplaeni płuc
czynnik etilologiczny
ostre zaplenie oskrzeli – 95% wirusy
oster zapleni gardła – 80% wirusy
Oster zapklenie zatok - wirusy gdy objawy <10 dni bez obrzęku twarzy
Profilaktyka
Szczepeinia
- p/grypowe – 10-ciokrtotne, zmniejszenie ryzyka zachorowań
- S. pneumonia chroni 2/3 zaszcepionych (o mogło zapobiec 50% zgonowi wywołanych tym zakażeniem , USA 40tys. W roku)
Prawidłowe Rozpoznanie – prawidłowa terapia
Następstwa niewłaściwa rozpoznania =leczenie
Powtarzanie wizyt u lekarza, dodatkowe leki, spadek zaufania do służby zdrowia
Filary racjonalnej terapii
Widza i doświadczenie kliniczne, aktualne dane epidemiologiczne i mikrobiologiczne, wiedza z zakresu farmakorologii,
Najczestsze choroby układu oddechowego
Ostre infekcje górnych dróg oddechowych
Etiologia : wirusy – 60-90%
Charakterystyka: sezonowść zachorowań, diagnostyka wirusologiczna jest droga i prowadzona tylko w niektórych ośrodkach
Rozoznaie: ból gardła o niewielkim nasileniu, kaszel,
Leczenie: objawowe – p/goraczkowe i p/bólwe, actifed(p/kaszlowe), p/wysiłkowe, zmniejszające obturacje
Paracetamol (p/gorączkowe, p/bólowe): dzieci
- p.o. – 10-15 mg/kg dawkę (co 4-6 godzin)
- p.r. 20-30mg/kg dawkę (co 4-6godzin)
Dorosli po i pr 300 – 500mg co 4 godziny
Ibuprofen
Dzieci po – 7-10mg/kg dawkę 3-4x/dobę
Dorośli po – 200-400mg co 4-6 h
Te dawki leku można łączyć
Po 5 dniach nie ma wyraźnych objawów nadważenia bakteryjnego – nie stosować antybiotyku
OZUŚ – ostre zapelnie ucha środkowego
Rozpoznaie
- klinoczne 0 ból rozpierający, niepokój, niedosłuch, niechęć do ssania, gorączka, biegunka
- otoskopia - badanie
Etiologia: wirusy(inicjują; adenowirusy, para grypa typ3, grypa), nadważenie – Moraxella catarhalis, Streptococus, Haemophilis
S. pneumonia
Wzrost liczby o obniżonej wrażliwości na penicylinę, ; cefuroksym, cefraiksin – wysoka aktywność bakteriobójcza
H. influenza
Rosnąca liczba szczepów wytwarzających beta – laktamzayopornych na penicylinę , ampicylinę amoksycylinę
M. catarrahalis
70lata nieszkodliwe
80 -90 p[atogen i kaptogen
Dominująca liczba szczepów wytwarzających…
Leczenie: 24-48(72) h czujnego wyczekiwania, leki objawowe (paracetamol, ibuprofen), pogarszenie , bark poparwy u niemowląt – antybiotyki
Antybiotykoterapia: u dzieci poniżej 6 miesiąca życia
Leczenie:
Lek II rzutu – amoksycylina
Dawkowanie u dzieci<12 rz 80-90 mg/kg/dawkax2 prze 10 dni
Leczenie skojarzeniowe brak poprawy, częste nawroty – akseryl, cefuroksyn
Makrolich nadwrażliwości lub nietolerancja
Ceftrakson 50-100mg/kg/dawka/24 h/3dni(ciężkie przebiegające, niemowlęta)
Ostre zapalnei migdałków
Objawy : nagły początek, wysoka gorączka, ból brzucha, nudności, malinowe gardło, nalot na języku
Streptococous pyogenes – 10-15% OZ gardła
Transmisja: droga kroplekowa, do 24 h od włączenia leczenia
: doskonała identyfikacja
100% wrażliwości na penicylinę
Leczenie:
Fenoksymetylpernicylina p.o. 10 dni 2-3X/dobę
Uczulenia na penicylinę , makrolich, ceftrakson
Częste nawroty - amoksycylina+ kw. Ulawulamowylub…
OZ Zatok
Objawy: ból czoła , głowy
Diagnostyka: bakteryjne czy wirusowe, bólowy obrzek twarzy, objawy >10 dni
Antybiotykoterapia: niestosujemy gdy mniej niż 7 dni stosujemy ciężki przebieg powyżej…
Leczenie: amoksycylina (90mg/kg/dawka 5-10 dni) brak poprawy, nawroty
Amoksycyklina + kw. Klarwlozowy
Ciężkie lub niemowlęta ceftrakson
Nadwrażliwość lub nietolerancja Matloch…
Zaplenie nagłośni
Objawy: gorączka, zaburzenia połykania, niewielka chrypka, ślinotok, obrzęk szyji, o każdej porze dnia i roku
Wysoka śmiertelność
Etiologia: H. influenza z grB(w innych karjach nie istnieje)
Leczenie…
OZ oskrzeli
Objawy: nieproduktywny kaszel, pieczenie za mostkiem, temperatura ciała niezmienna, świsty, fruczenia
Etiologia: wirusy 60-90%; bakterie to co zawsze
Badanie - nie koniecznie
Leczenie: 7-10 dni terapia objawowa; p/goraczkowe, p/zapalne, nawilżacze, wziewne, antybiotykoterapia – pogorszenie, goraczka, ropna wydzielina, niewydolność oddechowa
Bakterie
Etiologia tyowa – betaloktoma
Etiologia atypowa – mycoplasma, chlamydia
Zapalnei płc
Obajwy: ostry kaszel, trzeszczenia, stłumienia, kaszel +gorączka+tachykardia+trzeszczenia
Ostry początek, wysoka gorączka, wilgotny kaszel, odkrztuszanie ropej wydzieliny – typowe
Atypowe – suchy kaszel, podostry początek, zmiany dyskretne albo brak zmian
Diagram laboratoryjny podwyższone OB., CRP podwyższone, rozmaz
Antybiotykoterapia
3 tygodnie – 3rz – cefruksyn
5 -15 rz -amoksycylina
Centrum kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych