Narkomania- jest to stałe bądź okresowe przyjmowanie w celach niemedycznych środków odurzających lub środków psychotropowych albo środków zastępczych. Najpoważniejszym i jednocześnie pierwszym pojawiającym się najwcześniej sygnałem społecznym, świadczącym o wpadaniu w pułapkę uzależnienia jest izolacja jednostki od najbliższego otoczenia, narastanie konfliktów, rozbicie więzi z bliskimi osobami.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu narkomani.
Art. 1. Ustawa określa:
1) zasady i tryb postępowania w zakresie przeciwdziałania narkomanii;
2) zadania i uprawnienia organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów w zakresie przeciwdziałania naruszeniom prawa dotyczącego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu i posiadania substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii;
3) organy właściwe do wykonania
4) kary za nieprzestrzeganie przepisów ustawy i rozporządzeń wymienionych w pkt 3.
Art. 2. 1. Przeciwdziałanie narkomanii realizuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, gospodarczej, oświatowo-wychowawczej i zdrowotnej, a w szczególności:
1) działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i zapobiegawczą;
2) leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych;
3) ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych;
4) nadzór nad substancjami, których używanie może prowadzić do narkomanii;
5) zwalczanie niedozwolonego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu i posiadania substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii;
6) nadzór nad uprawami roślin zawierających substancje, których używanie może prowadzić do narkomanii
Art. 5. 1. Zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii realizują organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego w zakresie określonym w ustawie.
2. Zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii są realizowane, w zakresie określonym w ustawie, także przez:
1) przedszkola, szkoły i inne jednostki organizacyjne wymienione w art. 2 pkt 3-5 i 7-9 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.5));
2) szkoły wyższe;
3) zakłady opieki zdrowotnej i inne podmioty działające w ochronie zdrowia;
4) jednostki Wojska Polskiego, Policji i Straży Granicznej;
5) organy celne;
6) jednostki organizacyjne Służby Więziennej oraz zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich;
7) ośrodki pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie i regionalne ośrodki polityki społecznej;
8) środki masowego przekazu
Art. 6. 1. Działalność w zakresie przeciwdziałania narkomanii prowadzi Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii.
W zapobieganiu narkomani ważna jest Profilaktyka
Profilaktyka to "odpowiednie działanie które ma na celu zapobieganie pojawianiu się i
rozwojowi danego zjawiska w konkretnej społeczności (...) może również polegać na
promowaniu alternatywnych zjawisk w stosunku do tych, które usiłuje się wyrugować."
Szeroko pojęta profilaktyka to ta, która wyprzedza problem, to propagowanie zdrowego stylu
życia, dbałość o rozwój umiejętności radzenia sobie z wymaganiami jakie stawia życie,
umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Należy do niej również uświadamianie
uczniów, rodziców i nauczycieli oraz szybka interwencja w przypadku zagrożenia
uzależnieniem
Zapobieganie uzależnieniom może się odbywać na różnych poziomach. W związku z tym
wyróżnia się profilaktykę pierwszo-, drugo-, i trzeciorzędową.
PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA – to ta, która zajmuje się młodzieżą zdrową w
celu promocji zdrowego stylu życia oraz zapobiegania pojawianiu się problemów związanych
z używaniem i nadużywaniem środków odurzających
PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA – adresowana jest do grup ryzyka. Odbiorcami są
konkretne grupy młodzieży lub indywidualnych osób, które prawdopodobnie miały kontakt ze
środkami uzależniającymi.
PROFILAKTYKA TRZECIORZĘDOWA – to "interwencja po wystąpieniu uzależnienia".
Ma ona na celu przeciw działanie pogłębianiu się procesu chorobowego oraz umożliwienie
osobie objętej terapią i rehabilitacją powrotu do społeczeństwa
Szczególny nacisk kładzie się na profilaktykę uzależnień w
grupie dzieci i młodzieży szkolnej
aktualnie realizowane są w polskich szkołach różne programy
profilaktyczne:
– "Drugi elementarz, czyli program siedmiu kroków"
– "Jak żyć z ludźmi"
– "Zanim nie jest za późno”
– "Program rówieśniczego doradztwa”
– "Dziękuję - NIE" -
– "Spójrz inaczej"
Są jeszcze inne programy takie jak; "Profilaktyka uzależnień w szkole humanistycznej",
"Zanim spróbujesz", "Tak, czy nie", "Podaj dłoń", "Nasze spotkanie", "Program aktywizacji
samorządów uczniowskich", "Młodzieżowy program adaptacyjny". Odlot", "Noe", "Mię
biorę". Wszystkie te programy uwzględniają prawidłowości rozwoju psychospołecznego i
adresowane są do różnych wiekowo grup uczniów
Istnieje również wiele instytucji, które na celu mają zapobieganie narkomani, są to m.in. :
Wydział Polityki Społecznej - celem tej instytucji jest pomoc społeczna także w zakresie narkomanii, ponieważ wiele rodzin borykających się z problemem uzależnienia nie posiada środków ani możliwości odpowiednich dla podjęcia procesu leczenia.
Centrum Organizacji i Promocji Zdrowia - jednym z głównych celów tej organizacji jest informowanie młodych ludzi o skutkach zażywania narkotyków, a więc w jaki sposób oddziałują różne środki na ludzki organizm i jak trudno jest cofnąć te zmiany. Jednym z takich skutków jest zarażenie się wirusem HIV oraz choroba AIDS, stanowiąca jedną z wiodących przyczyn zgonów na świecie.
Straż graniczna - ściśle współpracuje z policją, a jej głównym zadaniem jest walka z przemytem narkotyków przez granice naszego kraju
Kuratorium Oświaty- zadaniem tej instytucji jest propagowanie różnych form nadzoru pedagogicznego nad osobami przejawiającymi problemy wychowawcze (w tym problem związany z zażywaniem narkotyków) oraz opracowanie procedur postępowania wobec osób uzależnionych na terenie szkół i różnych placówek opiekuńczo – wychowawczych
Stowarzyszenie Profilaktyki i Terapii Dzieci i Młodzieży - organizacja ta realizuje program pomocy terapeutycznej w systemie ambulatoryjnym przeznaczony dla osób uzależnionych oraz zagrożonych uzależnieniem od środków psychoaktywnych
Stowarzyszenie TADA - zajmuje się realizacją różnych programów edukacyjnych i profilaktycznych odbywających się bezpośrednio na ulicach oraz poradnictwem, które może odbywać się drogą internetową, telefoniczną lub osobiście