Skład chemiczny atmosfery:*stały: azot(78%),tlen(21%), inne gazy(1%); *zmienne: para wodna, CO2, SO2, cząstki mineralne i organiczne.Budowa atmosfery(od warstw górnych w dół): Termosfera, Mezosfera,(warstwa ozonowa),Stratosfera,Troposfera.Energia słoneczna dociera do powierzchni Ziemi w postaci krótkofalowego promieniowania elektromagnetycznego. Promieniowanie słoneczne dociera w sposób bezpośredni rozproszony. Część promieniowania ulega rozproszeniu, a część odbiciu. Albedo (białość) – to stosunek ilości promieniowania odbitego do padającego, jest parametrem określającym zdolność odbijania promieni przez daną powierzchnię. a)Czynniki warunkujące rozkład temp. : (fi) i związany z nią kąt podania promien.słon.; wysokość n.p.m; temp. sapada o 0,6/na 100m ; rzeźba terenu; odległość od zbiorników wodnych; wielkość i zwartość lądów; prądy morskie; charakter podłoża. b)Rekordy termiczne:+57,8 (Libia); -91,5(Vostok, Antarktyda), -71(Ojmiakon)(mieszkańcy). Wilgotność powietrza[%][100%]kondensacja(skraplanie). Klasyfikacja chmur: ze wzg. Na wys.: piętro wysokie, piętro średnie, piętro niskie, chmury pionowe. Ze wzg. na wygląd:-pieniaste(Cirrus); Kłębiaste(Cumulus); Warstwowe(Stratus). Typy genetyczne opadów: konwekcyjne(spowodowane są silnym ogrzaniem podłoża) np. deszcze zenitalne; frontalne(gdzie stykają się ze sobą masy powietrza o różnych temperaturach); orograficzne(spowodowane napotkaniem na przeszkodę terenową).Osady atmosferyczne:+ rosa,sadź(białe igiełki);(temp na minusie)szron;gołoledź. Ciśnienie atmosfer. 1hPa=100N/m2; Ciśnienie maleje wraz z wysokością – średnio o i 11 hPa na 100m(maleje). Za normalnie przyjmuje się 1013hPa. WIATRY – poziome ruchy powietrza spowodowane zróżnicowaniem ciśnienia atmosferycznego w dolnej troposferze. Wiatr wieje zawsze od wyżu do niżu. Siły warunkujące wiatr:siła Coriolisa; siła tarcia; siła odśrodkowa. Wiatry stałe: pasaty, stałe wiatry Zach., polarne. Wiatry okresowe(sezonowe)-monsuny.LATO: Od wody do lądu ZIMA Od lądu do wody(wieje wiatr).Wiatry lokalne: bryza (dzienna wieje znad zbiornika wodnego nad ląd przynosząc chłodne powietrze, nocna wieje znad lądu nad morze – jej powstanie uwarunkowane jest różnicą temperatury podłoża); Wiatry zboczowe; fenowe (ciepłe i suche wiatry występujące po zawietrznej stronie pasma górskiego). Wiatry katastrofalne: huragan;tajfun;Willy-Willy;tornado. Pogoda - chwilowy stan atmosfery w danym miejscu; Klimat rozumiemy przez ogół zjawisk pogodowych, jakie panują na danym obszarze w długoletnim okresie. Klimat jest oceniany na podstawie wieloletnich badań. Czynniki warunkujące klimat:szer.geograf. ; wys. n.p.m., układ form rzeźby ; Ogólna cyrkulacja atmos.; prądy morskie; 1. Strefa klimatów równikowych
;Strefa klimatów zwrotnikowych ; Strefa klimatów podzwrotnikowych ; Strefa klimatów umiarkowanych. Strefa klimatów okołobiegunowych . Polska leży w strefie klimatu przejściowego strefy umiarkowanej. Czynniki niemeteorologiczne kształtujące klimat Polski: szerokość geograficzna,
ukształtowanie terenu, odległość od zbiorników wodnych, prądy morskie. Czynniki meteorologiczne kształtujące klimat Polski: masy powietrza, układy baryczne, fronty atmosferyczne.Rozkład elementów klimatu:Temperatura powietrza: zima – południkowy przebieg izoterm, lato – różnoleżnikowy przebieg izoterm śr. roczna temperatura – 6-8,3˚C śr. rocza amplituda – 15-23˚C okres wegetacyjny (liczba dni ze śr. temp. dobową >5˚C) – do 230 dni (zachód Polski) Opady atmosferyczne: śr. roczna suma opadów maleje ku centralnej Polsce – od 500 do 700mm Wiatry: przeważają wiatry zachodnie ze średnią prędkością 5m/s Cechy klimatu Polski: 4 pór roku, anomalie pogodowe, zmienność i kapryśność pogód. Masy powietrza polarno-morskie (PPm) - Dopływa do nas z kierunku północno-zachodniego (NW). W lecie przynosi ochłodzenie, a w zimie przynosi ocieplenie, mgły i odwilż. Masy powietrza polarno-kontynentalne (PPk)- ze wschodu; Masy powietrza arktyczno-morskie (PAm) - Masa napływająca znad Arktyki (N); Masy powietrza arktyczno-kontynentalne (PAk) - Przemieszczają się znad północno-wschodniej Europy (NNE); Masa powietrza zwrotnikowo-morskie (PZm) - Napływa znad Wyżu Azorskiego (SW); Masa powietrza zwrotnikowo-kontynentalne (PZk) - Napływa znad północnej Afryki i Azji Mniejszej (S)Podstawą badania pogody są pomiary i obserwacje dokonywane przy użyciu specjalistycznej aparat uryna stacjach meteorologicznych(termograf EKG).Dane zbierane na stacjach są przesyłane do krajowego centrum (IMiGW) w Warszawie gdzie są gromadzone i przetwarzane. Mapy synoptyczne-powstają na podstawie danych , kluczowym ich elementem są fronty atmosferyczne. Czerapundżi – 20.000 tyś mm(opady) .