Najwybitniejsi pisarze okresu Młodej Polski:
Władysław Stanisław Reymont: (1867-1925) - polski pisarz, prozaik i nowelista, jeden z głównych przedstawicieli realizmu krytycznego z elementami naturalizmu w prozie Młodej Polski. Charakteryzując twórczość Reymonta badacze przede wszytki zwracają uwagę na jego szczególny talent obserwacyjny. Obserwacja świata u Reymonta odbywa się wszystkimi zmysłami jest on „urodzonym sensualistą”. Reymont potrafi przybliżyć najdrobniejsze elementy opisywanej rzeczywistości oraz panoramiczny przekrój przez społeczeństwo. Ważnym elementem jego warsztatu pisarskiego jest poetyka naturalistyczna. Innym ważnym nurtem – po części stojącym w sprzeczności do naturalizmu – w którego obręb można wpisać twórczość Reymonta jest impresjonizm. Najwyraźniej jest to widoczne w Komediantce, oraz w Chłopach. Reymont czerpie zarówno z dorobku realistycznej prozy pozytywizmu, jak również z nowatorskich rozwiązań. Z pozytywizmem łączy go przede wszystkim szczególne umiłowanie dla Sienkiewicza. Można znaleźć w jego twórczości również echa romantyzmu, szczególnie „pogłosy Mickiewicza”. Z czasem zbliża się coraz bardziej do modernizmu. Dzieła Reymonta wbrew pozorom bywają bardzo trudne do klasyfikacji. Najważniejsze dzieła: Chłopi (technika impresjonistyczna w opisach przyrody, naturalizm - ucięcie nogi przez Kubę, ekspresjonizm - opisy wichury, realizm - opis codziennego życia na wsi), Ziemia obiecana (panorama miasta, opisanego w sposób naturalistyczny z elementami kunsztownego impresjonizmu)
Wacław Berent (1873-1940) powieściopisarz, tłumacz, główny przedstawiciel realizmu w literaturze Młodej Polski. Krytyk haseł pozytywistycznych i modernistycznej filozofii polskiej i europejskiej bohemy, postulującej służebność wobec sztuki. W powieści Ozimina przedstawił budzenie się dążeń niepodległościowych. Był przeciwnikiem romantyzmu. Najważniejsze dzieła: Próchno - napisane w stylistyce dekadenckiej „powieści o artyście”; polifoniczność zakładająca czynne uczestnictwo czytelnika w świecie przedstawionym jako partnera w prowadzonej tu dyskusji; narracja personalna; zbliża się znacznie ku teatralizacji powieści); Ozimina.
Stefan Żeromski (1864-1925) polski prozaik, publicysta, dramaturg, nazwany "sumieniem polskiej literatury". W swoich dziełach poruszał często problematykę społeczną. W centrum jego zainteresowań znalazł się temat ubóstwa, katastrofalne położenie warstwy robotniczej i chłopstwa. Najważniejsze dzieła: Ludzie bezdomni, Siłaczka, Zapomnienie, Zmierzch, Doktor Piotr, „Rozdziobią nas kruki, wrony…” (impresjonizm – opisy przyrody, jesienny pejzaż; realizm – stan fizyczny i psychiczny wędrowca; naturalizm – biologiczność śmierci; ekspresjonizm – relacja tego, co działo się z ciałem Winrycha i konia po śmierci -bestialski atak wygłodniałych wron; symboliczny tytuł).
Tadeusz Boy Żeleński lekarz, krytyk literacki i teatralny, pisarz, poeta-satyryk, kronikarz, eseista, tłumacz literatury francuskiej. Zwolennik racjonalizmu, dopatrywał się go w kulturze i literaturze francuskiej. Po powrocie do kraju, od 1906 roku współtworzył krakowski kabaret „Zielony Balonik”, w którym dawał upust swym satyrycznym ciągotom. "Słówka" ukazały się w 1913 r. we Lwowie i stanowiły dokumentację twórczości Żeleńskiego przeznaczonej dla "Zielonego Balonika". To jemu zawdzięczamy podział Młodej Polskę na „tatrzańską” i „szatańską” i wskazanie w ten sposób dwóch najważniejszych obszarów skupiających zainteresowanie artystów epoki.
Znasz li ten kraj jest zbiorem felietonów Tadeusza Boya Żeleńskiego na temat Krakowa z początku XX wieku, pisanym z perspektywy naocznego obserwatora i krytycznego komentatora ówczesnej obyczajowości, kultury, a także najważniejszych postaci składających się na światek tzw. bohemy artystycznej, która przeszła do legendy polskiej sztuki i literatury. Zamysł utworu powstał w trakcie pisania przedmowy do kolejnego wydania „Słówek” - zbioru scenek dramatycznych i skeczów, które Boy tworzył na potrzeby kabaretu Zielony Balonik.
Stanisław Brzozowski (1876-1901) polski filozof, pisarz, publicysta i krytyk teatralny i literacki epoki Młodej Polski, tłumacz, przedstawiciel fin de siècle'u. Uważany za jednego z najwybitniejszych twórców dekadentyzmu, mistrza poetyckiej formy i stylu. Legenda Młodej Polski była krytyczną analizą światopoglądu pokolenia „końca wieku. Stanowi ważne ogniwo w procesie nazwanym przez Kazimierza Wykę likwidacją Młodej Polski;. Stąd ostre ataki Brzozowskiego na symbolizm jako główny kierunek ideowo-estetyczny epoki, stąd jego liczne antypatie literackie, pozytywny stosunek do Wyspiańskiego, wcześniej także do Żeromskiego. Na postawę Brzozowskiego jako krytyka miały wpływa jego sympatie do ideologii socjalizmu. Brzozowski uważał że współczesność wymaga postawy aktywnej opartej na kulcie pracy.