Dyżur: Wtorek 16-17.00, s. 30

Literatura:

Barbara Stanosz - Ćwiczenia z logiki

Porębska, Suchoń, Woźniakowska - LOGIKA materiały pomocnicze do ćwiczeń (skrypt, wyd. UJ)

Marek (to nazwisko), Onyszkiewicz - Elementy logiki i teorii mnogości w zadaniach

OGÓLNIE

Czytając tekst filozoficzny czy literacki, mamy tylko złudzenie, że podążamy za myślą autora, bo pojęcia nie są jednoznacznie zdefiniowane, więc możemy podążać jedynie "w kierunku" tym samym, co autor.

Rozumowanie (wnioskowanie): przejście z przesłanek (zdań) do wniosku z tych przesłanek. Rozumowanie może być logiczne lub nielogiczne, natomiast zdanie może być gramatyczne lub niegramatyczne, ale nie logiczne czy nielogiczne. Przejście od przesłanek do wniosku jest wtedy poprawne, gdy stosujemy reguły, które dają nam gwarancję, że jeśli przesłanki są prawdziwe,to wniosek jest prawdziwy. Logika to narzędzie do poszerzania obszaru zdań prawdziwych. Rozumowanie zgodne z logiką to rozumowanie z gwarancją. Logika nie wypowiada się nt. prawdziwości przesłanek.

Struktura logiczna zdań nie pokrywa się ze strukturą gramatyczną - analiza logiczna da inne rezultaty niż analiza lingwistyczna. Znaczenie zdań tożsamych z punktu widzenia lingwistyki może być odmienne dla analizy logicznej.

TREŚĆ

Wyrażenia dzielimy na kategorie syntaktyczne. Zostały wymyślone i opracowane przez Kazimierza Ajdukiewicza w latach 30. XX w.

Dwa wyrażenia należą do tej samej kategorii syntaktycznej, jeżeli ich wzajemna zamiana w dowolnym poprawnie zbudowanym zdaniu nie psuje tej poprawności.

Kategorie syntaktyczne:

1. Nazwy. - Janek kopie piłkę; Wtorek kopie piłkę (zdanie syntaktycznie poprawne (sensowne), ale bezsensowne semantycznie).

Denotacja (zakres) nazwy - zbiór obiektów, do których nazwa się odnosi. Elementy denotacji nazwy to denotaty lub desygnaty tej nazwy.

Klasyczny jest podział nazw na puste, jednostkowe i ogólne. Denotacja pustych jest zbiorem pustym (np. okrągły kwadrat), jednostkowych - jest zbiorem jednoelementowym, ogólnych - jest zbiorem wieloelementowym. Nazwy ogólne w logice współczesnej to własności - np. krzesło. Pewne obiekty mają własność bycia krzesłem, a inne nie.

2. Zdania. - Zdanie w sensie logiki jest to zdanie, któremu sensownie można przypisać wartość logiczną - prawdę lub fałsz.

Zasada ambiwalencji - każde zdanie w sensie logiki ma dokładnie jedną wartość z tych wartości logicznych - jest prawdziwe lub fałszywe. Dlatego zdaniami nie są polecenia czy pytania.

Klasyczna definicja prawdy (Arystotelesa) - zdanie jest prawdziwe, jeśli jego treść jest zgodna z pewnymi faktami, o których to zdanie mówi.

(Koherencyjna definicja prawdy - zdanie jest prawdziwe, jeżeli jego dołączenie do ogółu zdań wcześniej uznanych za prawdziwe nie powoduje sprzeczności.

Pragmatyczna teoria prawdy - zdanie jest prawdziwe, jeśli taka decyzja pozwala nam skutecznie osiągać cele.) - dygresja.

DYGRESJE

Myślenie niewerbalne - szacowanie. Czy zdążę przystanek? Ile mi zostało czasu?

Alfred Tarski - znany polski logik, który podał formalną definicję prawdy, dokonując przełomu.