potencjały stopniowane (podprogowe, lokalne):
-są b. ważne w sygnalizacji na mniejsze odległości
-są lokalnymi, ograniczonymi zmianami pot błonowego o charakterze depo lub hiperpola
-wywołują powstawanie słabych, lokalnych prądów jonowych, które szerząc się zwiększają lub zmniejszają pobudliwość neuronu
-amplituda zmian potencjału może być różna zależnie od siły działającego bodźca
-formują się pod wpływem bodźców podprogowych
-sumujące się potencjały stopniowane przyczyniają się do inicjacji pot czynno w obrębie początkowego odcinka aksonu, odgrywają więc role w przekazywaniu info przez kom nerwowe.
potencjały czynnościowe:
-to inaczej impulsy nerwowe
-są sygnałami przenoszącymi info na znaczne odległości
-powstają w błonie aksonów pod wpływem działania bodźców progowych i wyższych, w wyniku nagłych, krótkotrwałych, odwracalnych zmian potencjału spoczynkowego
-wszystkie bodźce osiągające wartość progową lub przewyższające ją wywołują powstawanie pot czynno o stałej wielkości, czyli amplitudzie
-za ich pośrednictwem przenoszona jest info wzdłuż aksonu lub z komórki nerwowej na inne komórki
-pot czynno jest wynikiem dyfuzji jonów Na+ i K+ zgodnie z grad i powstaje na skutek nagłych zmian w przep błony aksonu dla tych jonów po zadziałaniu skutecznego bodźca
Spoczynkowy potencjał błon
Zewn pow błony aksonu wykazuje potencjał elektryczny + natomiast wewn błona potencjał elektryczny -. Elektryczna polaryzacja błony aksonu jest wywoływana swoistym rozdzieleniem przez błonę ładunków + i –
Spoczynkowy potencjał utrzymuje się dzięki:
-Różnicy stężenia jonów Na+ i K+ po obu stronach bł. Kom. powodując dyfuzję tych jonów zgodnie z gradientem
-Selektywnej przepuszcz dla jonów Na+ i K+
-Czynnemu transportowi jonów Na+ i K+ przeciw gradientowi
W każdej synapsie możemy wyróżnić:
▪ część presynaptyczna: zakończenie aksonu doprowadzające impulsy, mające zwykle kształt kolbki, pokrytej błoną presynaptyczną. W kolbce znajdują się mito i drobne pęcherzyki synaptyczne magazynujące mediatory synaptyczne
▪ szczelinę synaptyczną – przestrzeń, w której znajdują się wolne jony Ca+ ² a także różne enzymy
▪ część postsynaptyczna – to błona kom odbiorczej. Część tej błony, leżącą naprzeciw presynaptycznego zakończenia aksonu nazywamy błoną subsynaptyczną
Acetylocholina:
- uwalniana w synapsach nerwowo- mięśniowych, nerwach układu autonomicznego, w mózgu
- neurony cholinergiczne rozkładane przez enzym cholinoesterazę
- pobudza mięśnie szkieletowe
- otwiera kanały sodowe, dopływ Na depo bł kom m i doprowadza do skurczu mięśni
- hamuje pracę serca poprzez hiperpol w obwodowych PW synapsach serca, działa na przedsionki serca ujemnie chronotropowo
Noradrenalina (nor epinefryna):
- uwalniana w układach W, w mózgu, w rdzeniu przedłużonym
- neurony adrenergiczne, razem z dopaminą i adrenaliną należy do grupy katecholamin
- rozkładana przez enzym HAO- monoaminooksydazę
-nadmiar re absorbowany zwrotnie
Automatyzm mięśni gładkich
-w niektórych komórkach występuje powolna depo spoczynkowa – zdolność do samo pobudzania się
komórki te to kom. rozrusznikowe
-komórki te przekazują pobudzenie komórkom sąsiednim na drodze szerzenia elektronicznego
-Fale wolne podstawowego rytmu elektrycznego (BER) wynikające z samo pobudzania komórek Cajala
Potencjał czynnościowy – 4 fazy
-Faza 0 – gwałtowna depo i odwrócenie pot do wartości +20 mV, kończy się iglicą = lawinowy napływ jonów Na+ do włókna m serc
-Faza 1 – wstępna repo - częściowa repo do wartości ok. 0 mV = zamknięcie się kanałów dla jonów Na+ i napływ jonów Cl-
-Faza 2 - plateau = płaski okres pot – pot staje się coraz bardziej -, trwa przez cały okres skurczu = powolne przedłużone otwieranie się kanałów dla dokomórkowego prądu jonów Ca 2+ oraz zrównoważona przepuszczalność dla jonów Na+ i K+
-Faza 3 – faza końcowej repo – osiągnięcie wartości spoczynkowej pot, rozpoczyna się pod koniec skurczu = zamknięcie kanałów dla Ca2+ i przedłużone otwarcie kanałów dla K+ aż do pełnej repo i powrotu do pot spoczynkowego
-Faza 4 – to pot błonowy pomiędzy poszczególnymi pobudzeniami (spoczynek)
Automatyzm serca
-Zdolność do samowytwarzania rytmicznie występujących stanów pobudzenia czynno dzięki tkance bodźcotwórczej, zdolnej do rytmicznej, spontanicznej depo
-Tworzy ona w sercu układ bodźco – przewodzący
-Pobudzenie powstałe w tej tkance rozprzestrzenia się na całe serce
-Tkanka bodźcotwórcza zbudowana jest z komórek o małej ilości miofibryli, dużym jądrze i słabo zaznaczonym poprzecznym prążkowaniu
Tony serca
-Ton 1 skurczowy – systoliczny – powodowany jest drganiem zamykanych zastawek przedsionkowo – komorowych, strun ścięgnistych, drganiem wywołanym przez prądy wirowe krwi, oraz drganiem samego mięśnia sercowego przechodzącego w stan napięcia, trwa on przy częstotliwości skurczów serca 60 – 80 na minutę – około 150 ms
-Ton 2 – diastoliczny (rozkurczowy) – powodowany zamknięciem zastawek półksiężycowatych aorty i tętnicy płucnej, trwa krócej od pierwszego
Ton 3 – słabo słyszalny, występuje w rozkurczu serca, powodowany jest wibracją krwi napływającej do obu komór, ton najsłabszy
Mięsień sercowy – budowa
-Włókna mięśniowe mają długość ok. 50 – 100 mikrometrów
-Komórki mięśnia sercowego są:
*Rozgałęzione
*1 jądrowe
-Jądro leży centralnie w komórce
-Posiadają liczne mitochondria
-Wzajemnie kontaktują się ze sobą za pomocą wstawek
-Kom m serc (kariocyty) ułożone są szeregowo, tworzą pęczki i łączą się ze sobą za pośrednictwem czynn kontaktów zwanych wstawkami (na wysokości błon granicznych Z)
-Wstawki biegną poprzecznie do osi długiej komórek
-Błony biegunowych powierzchni tych kom tworzą w obszarze wstawki połączenia międzykom zwane złączami ścisłymi (nexus)
-W obrębie ścisłych złączy leżą koneksony – kanały białkowe łączące 2 sąsiednie kom
Mechanizm skurczu serca
-Bodźce skurczowe są wytwarzane automatycznie i przewodzone
-Wytwarzanie pot czynno zapoczątkowują kom bodźcotwórcze (rozrusznikowe)
-Pot rozprzestrzeniają się poprzez wstawki na cały mięsień
-Czas trwania pot w poszczególnych włóknach jest długi – ok. 100 – 200 razy większy niż we włóknach m szk
-Skurcz mięśnia sercowego ma zawsze charakter skurczu pojedynczego
Układ bodźco – przewodzący
-Węzeł zatokowy Keith – Flacka w prawym przedsionku
-Węzeł przedsionkowo – komorowy Aschoff – Tawary pod wsierdziem prawego przedsionka
-Pęczek przedsionkowo – komorowy Hissa, będący przedłużeniem węzła przedsionkowo – komorowego biegnący wzdłuż przegrody międzykomorowej
-Włókna Purkinjego – 2 odnogi pęczka na terenie komór przechodzące w siateczkę komórek mięśniowych przewodzących serca
Znaczenie – węzeł zatokowo-przedsionkowy
-Fizjologiczny rozrusznik serca
-Jego komórki inicjują rytm pobudzenia, narzucając go innym komórkom
-Depolaryzują się najszybciej w stosunku do innych komórek układu bodźco – przewodzącego
-Wyzwolony w węźle stan pobudzenia szybko się rozprzestrzenia w sercu, decydując o skurczach serca – przedsionków i komór
-Stan pobudzenia wyzwolony przez węzeł rozprzestrzenia się w mięśniu przedsionków z prędkością 1m/s
Znaczenie – węzeł przedsionkowo – komorowy
-Z przedsionków pobudzenie dociera do węzła p-k pokonując strefę graniczną
-Strefa graniczna – to włókna mięśniowe związane z tkanka łączną, tu następuje zwolnienie szybkości depolaryzacji do 0,05 m/s, co powoduje wystąpienie skurczu komór dopiero po zakończeniu skurczu przedsionków
-Jest podrzędny w stosunku do węzła zatokowego, jednak może wytwarzać impulsy pobudzające mięsień serca samodzielnie
-Pobudzenie z węzła p – k do ścian komór przemieszcza się wyłącznie przez układ bodźco – przewodzący a więc przez Pęczek Hissa i włókna Purkinjego
prawo wszystko albo nic- jeśli bodziec jest progowy lub wyższy to włókno kurczy się całkowicie
Działanie chronotropowe- zwiększa częstotliwość skurczu mięśnia sercowego
Działanie batmotropowe- zwiększa pobudliwość mięsni komór serca
Działanie chronotropowe- zwiększa szybkość przewodzenia w mięśniu sercowym
Działanie inotropowe- zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego
Załamek P (100ms)- depolaryzacja i repolaryzacja przedsionków
Odcinek PQ- przewodzenie od węzła do mięśnia komór
Zespół QRS- depolaryzacja mięśnia komór
Odcinek ST- repolaryzacja mięśnia komór
Załamek T(80ms) repolaryzacja komór
Podział dróg odd:
Górne: nos z jamą nosową i zatokami przynosowymi, gardło
Dolne: krtań, tchawica, oskrzela i oskrzeliki
Mięśnie wdechowe:
-mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne
- przepona
- mięsień zębaty i dźwigacz grzbietu
- opłucna płucna i ścienna, płyn opłucnowy
Mięśnie wydechowe:
- zachodzi dzięki elastyczności tkanki płucnej i zwiotczeniu mięśni wdechowych
- mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne
- tłocznia brzuszna
Opory oddechowe:
-opór dróg odd ( tarcie między warstwami powietrza przesuwający się w drogach odd)
- opór rozciąganej tkanki płucnej i ścian klatki piersiowej ( opór sprężysty)
- bezwładność wynikająca z przyspieszenia masy powietrza
- opór tarcia tkanek przesuwających się względem siebie