Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (11)

9.Międzynarodowe stosunki polityczne w Europie w okresie negocjacji (lata 60/70 XX w.)

ROKOWANIA ROZBROJENIOWE Porozumienia zawarte po II wojnie światowej, zmierzające do ograniczenia wyścigu zbrojeń.

Ich przedmiotem były: trzy rodzaje broni masowej zagłady (atomowa, bakteriologiczna i chemiczna), broń konwencjonalna, systemu strategiczno - nuklearne, a także środki budowy zaufania i zapobiegania wojnie nuklearnej.

Negocjacje rozbrojeniowe toczyły się w formie rokowań regionalnych, dwustronnych bądź pod auspicjami ONZ i w jej ramach ( w 1952 utworzono Komisję Rozbrojeniową ONZ, a w 1954 jej organ wewnętrzny - Komitet Rozbrojeniowy ).

1. Układy i traktaty dotyczące rozbrojenia

a) główne koncepcje rozbrojeniowe

- koncepcja rozbrojenia powszechnego, radykalnego, sensu stricto. Zakłada całkowite rozbrojenie, pozbycie się wszelkiej broni ze świata. Nigdy nie została wdrożona.

- kontrola zbrojeń – nad arsenałem broni międzynarodowa kontrola, by nie doprowadzić do użycia tej broni

- koncepcja środków zaufania w dziedzinie wojskowości – tworzenie systemu zaufania u strony przeciwnej, kontrola wojskowa, powiadamianie w momentach manewrów wojskowych, wymiana informacji wojskowych

- porozumienia ograniczające rozprzestrzenianie się broni nuklearnej

Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, podpisany 1 VII 1968, wszedł w życie 5 V 1970.

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej - pracująca na rzecz bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej, upoważniona do kontrolowania zasobów atomowych, założona 29 VII 1957.

b) najważniejsze układy rozbrojeniowe w okresie zimnowojennym (między USA a ZSRR):

5 VIII 1963 – układ w sprawie zakazu doświadczeń z bronią jądrową w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą (ale nie pod ziemią!). Podpisany w Moskwie. Spowodował rozwój broni podziemnej, ładunków wybuchowych

20 VI 1963 – podpisanie umowy o bezpośredniej linii telefonicznej Biały Dom-Kreml (Waszyngton-Moskwa) w Genewie( gorąca linia)

1 VII 1968 – układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej,(układ o nieproliferacji broni jądrowej), podpisany w Nowym Jorku, wszedł w życie 5 V 1970

30 IX 1971 w sprawie środków zmniejszających niebezpieczeństwo użycia broni jądrowej i modernizacji gorącej linii,

25 V 1972 w sprawie zapobiegania incydentom na otwartym morzu oraz 22 VI 1973 o zapobieżeniu wojnie nuklearnej.

Układy o Ograniczeniu Zbrojeń Strategicznych:

Na SALT I Złożyły się 2 dokumenty:
1) bezterminowy Układ o ograniczeniu systemów obrony przeciwrakietowej ( ABM ), pozwalający każdej ze stron na posiadanie systemu obrony przeciwrakietowej złożonego ze 100 wyrzutni, uzupełniony w 1974 protokołem ograniczającym liczbę rejonów dyslokacji takiego systemu z dwóch do jednego.
2) Pięcioletnie Tymczasowe porozumienie o niektórych środkach w zakresie ograniczenia strategicznych zbrojeń ofensywnych ( ICBM ), przewidujące zamrożenie liczby stałych, naziemnych wyrzutni rakiet międzykontynentalnych, ograniczenia liczby wyrzutni rakiet balistycznych na okrętach podwodnych oraz ilość okrętów podwodnych, wyposażonych w takie głowice.
Druga runda rokowań o ograniczeniu zbrojeń strategicznych ( SALT II ) zakończyło podpisanie 18 VI 1979 W Wiedniu układu ustalającego nowe limity ilościowe i jakościowe systemu broni strategicznych ( każda ze stron miała mieć prawo do 1600 systemów przenoszenia ładunków jądrowych ).Jednak układ ten w skutek interwencji Radzieckiej w Afganistanie i odkrycia przez Amerykanów przewagi strategicznej ZSRR nie został ratyfikowany przez Kongres USA, co spowodowało impas w dalszych rokowaniach.

SALT I – pierwszy z układów o ograniczeniu zbrojeń strategicznych podpisany 26 maja 1972 roku między USA, a ZSRR podczas wizyty prezydenta USA Richarda Nixona w Moskwie. Podpisanie dokumentu poprzedziły dwustronne rokowania w latach 19691972.

Układ ten stanowił element dialogu amerykańsko-radzieckiego podczas zimnej wojny. Dotyczył redukcji systemów obrony przeciwrakietowej – ograniczono liczbę wyrzutni rakietowych do stu, a do sześciu liczbę stacji radiolokacyjnych. Układ wszedł w życie 3 października 1972 r. SALT I był przełomem w stosunkach USA – ZSRR. W rzeczywistości układ ten stał się porażką USA, ponieważ naruszył równowagę strategiczną na korzyść ZSRR. Późniejszy marszałek Nikołaj Ogarkow przekonał Amerykanów, że nowy radziecki pocisk UR-100 (SS-11) jest bronią defensywną i jako taki nie podlega reżimowi tego traktatu (co mijało się z prawdą).

SALT II – druga runda rokowań w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych między USA a ZSRR, zakończona podpisaniem traktatu ustalającego limity ilościowe i jakościowe systemów broni strategicznej

Negocjacje

Nadspodziewanie poważne wyniki osiągnęli Gerald Ford i Leonid Breżniew podczas zapoznawczego spotkania we Władywostoku, na którym ustalono wstępnie, że w wyniku porozumienia SALT II obydwie strony zredukują arsenał środków przenoszenia broni jądrowej do 2300 sztuk (sumaryczna liczba dozwolonych środków przenoszenia w systemach morskich, lądowych oraz lotniczych), przy czym tylko 1320 z nich wyposażonych może być w wielogłowicowe ładunki nuklearne.

Układ SALT II, w znacznej mierze opierający się na uzgodnionych we Władywostoku zasadach, podpisany został 18 czerwca 1979 r. podczas szczytu w Wiedniu, na którym spotkali się Jimmy Carter i Leonid Breżniew. Już w chwili podpisywania budził on liczne wątpliwości i nie został ratyfikowany przez Senat USA. Bezpośrednim powodem braku zgody na ratyfikację, była radziecka inwazja na Afganistan. Zarówno jednak prezydent Jimmy Carter jak i prezydent Ronald Reagan zgadzali się stosować postanowienia nieratyfikowanego traktatu, o ile będzie je stosował Związek Radziecki. Podobną deklarację złożył I Sekretarz KC KPZR Leonid Breżniew.

Kulisy porozumień

Głównym powodem rozpoczęcia rozmów, były rozmieszczone w Europie radzieckie pociski pośredniego zasięgu Pionier (SS-20). Chcąc utrzymać równowagę na starym kontynencie, prezydent USA J. Carter, prezydent Francji V. Giscard d'Estaing, kanclerz RFN H. Schmidt oraz premier brytyjski J. Callaghan podczas obrad w Gwadelupie podjęli 6 stycznia 1979 r. jedną z najważniejszych decyzji strategicznych Zachodu po II wojnie światowej. Zdecydowali o rozmieszczeniu w Europie 464 nowoczesnych pocisków manewrujacych BGM-109 Tomahawk i 108 pocisków balistycznych MGM-31 Pershing. Decyzja ta połączona była z ofertą niezwłocznych rozmów rozbrojeniowych na temat broni średniego zasięgu. Gospodarka radziecka nie była w stanie w tak krótkim czasie wyprodukować porównywalnej broni. W rezultacie ZSRR musiał albo powrócić do polityki odprężenia i wycofać rakiety SS-20, albo pogodzić się z tymczasową przewagą militarna NATO i jednocześnie uruchomić ogromne środki finansowe, konieczne do technologicznego współzawodnictwa z Zachodem.

Wiedeńskie rokowania rozbrojeniowe, rozmowy w sprawie wzajemnej redukcji sił zbrojnych i zbrojeń (z wyjątkiem sił morskich) w Europie Środkowej (dotyczyły obszaru Polski, Czechosłowacji, NRD, RFN, Belgii, Holandii i Luksemburga) podjęte w 1973 z udziałem państw NATO i Układu Warszawskiego. Tylko część krajów miała prawo podejmowania wiążących decyzji (oprócz wyżej wymienionych także państwa, których siły zbrojne stacjonowały w regionie - Kanada, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i ZSRR). Rokowania prowadzone były równolegle do obrad KBWE.

Kilkanaście lat dyskusji nie zaowocowało zawarciem umów (strony nie mogły się pogodzić co do sposobu ustalania pułapów zbrojeń, zakresu redukcji i jej przebiegu).

KBWE (Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie)

14 XII 1964 – propozycja zwołania międzynarodowej konferencji bezpieczeństwa i współpracy zgłoszona przez polskiego ministra spraw zagranicznych Adama Rapackiego na XIX sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Miała się opierać na tzw. planie Rapackiego z 2 X 1957 – projekcie utworzenia strefy bezatomowej w Europie Środkowej

Kolejne posiedzenia Doradczego Komitetu Politycznego państw Układu Warszawskiego

Duży wkład Finlandii:

W 1970 prezydent Finlandii Urho Kekkonen zadeklarował chęć spotkań przywódców państw europejskich i państw amerykańskich. Niemożliwe byłyby rozmowy, gdyby nie fakt normalizacji stosunków między Niemcami Zachodnimi (kanclerzem Willy Brandt 1969-1974) a blokiem wschodnim i ZSRR. Brandt stwierdził, że należy uregulować stosunki z ZSRR, Polską i Czechosłowacją a także z obszarem Berlina. Doszło do ocieplenia stosunków.

1 VIII 1975 – Akt Końcowy KBWE, podpisany przez szefów państw i rządów 35 państw. Polskę reprezentował Edward Gierek.

Regulacje przyjęte w Akcie Końcowym podzielone zostały na tzw. koszyki:

Każda delegacja wrzucała swoje propozycje do koszyków, później je selekcjonowano i pogrupowano w 5 zasadniczych koszyków, wg których miano następnie podjąć działania.

I koszyk (najważniejszy) – kwestia bezpieczeństwa między państwami, podpisano Deklarację zasad rządzących stosunkami między państwami uczestniczącymi (tzw. Dialog). Składała się z 10 dekretów, w których mówiono o wzajemnych zasadach, które winny obowiązywać państwa. Podpisano również Dokument w sprawie środków budowy zaufania oraz niektórych aspektów bezpieczeństwa i rozbrojenia.

Znaczenie procesu KBWE:

- istotny bodziec w kierunku odprężenia (z fr. détente). To przypadek bezprecedensowy, by 35 państw dyskutowało o przyszłości Europy

- otwarcie Zachodu na Wschód

- uruchomienie procesu dialogu i porozumienia między państwami, etap odprężenia

Głosy krytyczne:

- KBWE to ulica o ruchu jednostronnym – ustępstwa Zachodu w kierunku wschodnim, rezultat licznych kompromisów między Zachodem a Wschodem


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (4)
Stosunki międzynarodowe - pytania na obronę (2), Międzynarodowe stosunki polityczne
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (3)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (6)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (2)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (5)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (9)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (10)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (1)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (7)
Stosunki międzynarodowe pytania na obronę (8)
Historia stosunków międzynarodowych, odpowiedzi na pytania
MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI KULTURALNE, Pytania na MSK
11, wojtek studia, Automatyka, studia 2010, obrona inz, Pytania na obrone, brak tematu , dyplomowka
10, wojtek studia, Automatyka, studia 2010, obrona inz, Pytania na obrone, brak tematu , dyplomowka
odp na zagadnienia, pytania na obronę ochrona środowiska lublin, technologie ochrony środowiska
,pytania na obronę inż,Zasada projektowania cyklonów
,pytania na obronę inż,Cele i sposoby unieszkodliwiania osadów ściekowych
pytania na obrone

więcej podobnych podstron