FUNKCJE NEREK

-USUWANIE Z MOCZEM SZKODLIWYCH PRODUKTÓW PRZEMIANY MATERII,

-ZATRZYMYWANIE SKŁADNIKÓW NIEZBĘDNYCH DLA ORGANIZMU, KTÓRE

ULEGAJĄ PRZEFILTROWANIU DO MOCZU PIERWOTNEGO (RESORPCJA),

-REGULACJA OBJĘTOŚCI PŁYNÓW USTROJOWYCH,

-WPŁYW NA CIŚNIENIE TĘTNICZE KRWI (UKŁAD RENINA-ANGIOTENSYNA-ALDOSTERON),

-WPŁYW NA PRAWIDŁOWĄ ERYTROPOEZĘ (PRODUKCJA ERYTROPOETYNY),

-WPŁYW NA RÓWNOWAGĘ KWASOWO-ZASADOWĄ (PH KRWI), DZIĘKI MOŻLIWOŚCI

ZAKWASZANIA MOCZU,

-WPŁYW NA UKŁAD KOSTNY PRZEZ PRODUKCJĘ AKTYWNYCH POSTACI WITAMINY D₃.

FILTRACJA KŁEBUSZKOWA

-PIERWSZY ETAP POWSTAWANIA MOCZU, W WYNIKU FILTRACJI POWSTAJE W CIAGU

DOBY OK. MOCZU PIERWOTNEGO, KTÓRY PRZEPŁYWAJĄC PRZEZ KANALIKI

NERKOWE, ULEGA ZAGĘSZCZENIU D OK. MOCZU OSTATECZNEGO. FILTRACJA

KŁEBUSZKOWA ZACHODZI W KŁĘBUSZKACH.
FILTRACJA KRWI W KŁĘBUSZKU ZACHODZI DZIĘKI RÓŻNICY W CIŚNIENIU POMIĘDZY

KRWIĄ TĘTNICZA A PŁYNEM W TOREBCE BOWMANA. WYSOKIE CIŚNIENIE KRWI W

NACZYNIACH WŁOSOWATYCH KŁĘBUSZKA WZMAGA ULTRAFILTRACJĘ, ZAS OBNIŻONE

CIŚNIENIE ZMNIEJSZA.
PRZESĄCZ KŁĘBUSZKOWY ZAWIERA TAKIE SAME SKŁADNIKI JAK OSOCZE KRWI
PRZESĄCZANIE KŁĘBKOWE JEST FUNKCJĄ PRZEPUSZCZALNOŚCI BŁONY FILTRACYJNEJ

KŁĘBKÓW, CIŚNIENIA OSMOTYCZNEGO BIAŁEK OSOCZA, WEWNĄTRZKŁĘBKOWEGO

CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO I CIŚNIENIA KRWI W NACZYNIACH DOPROWADZAJĄCYCH

KREW DO KŁĘBKA.

WCHŁANIANIE ZWROTNE W NERKACH RESORPCJA W NERKACH - DRUGI ETAP

TWORZENIA SIĘ MOCZU. POLEGA ON NA PONOWNYM WCHŁANIANIU WODY, JONÓW

NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I INNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH ZAWARTYCH

W MOCZU PIERWOTNYM. ZACHODZI W KANALIKACH NERKOWYCH.

RODZAJE RESORPCJI [EDYTUJ]

RESORPCJA OBOWIĄZKOWA - ZACHODZI W KANALIKACH KRĘTYCH BLIŻSZYCH. WODA

WCHŁANIANA JEST PRZEZ DYFUZJĘ, A GLUKOZA, AMINOKWASY I SOLE MINERALNE

POPRZEZ TRANSPORT CZYNNY.

RESORPCJA NIEOBOWIĄZKOWA - ZACHODZI W KANALIKACH KRĘTYCH DALSZYCH. TUTAJ

WCHŁANIANIE WODY I SOLI MINERALNYCH JEST ZALEŻNE OD AKTUALNYCH POTRZEB

ORGANIZMU.

TWORZENIE MOCZU
1.FILTRACJA- ZACHODZI W CIAŁKACH NERKOWYCH NEFRONU NA ZASADZIE RÓŻNICY

CIŚNIEŃ W KŁĘBUSZKU NACZYŃ WŁOSOWATYCH I W TOREBCE BOWMANNA. DO TOREBKI

WIĘC PRZECHODZI WODA, ELEKTROLITY I NISKOCZĄSTECZKOWE ZWIĄZKI ORGANICZNE.

PŁYN DOSTAJĄCY SIĘ DO TOREBKI BOWMANNA NOSI NAZWĘ MOCZU PIERWOTNEGO.

SKŁAD MOCZU PIERWOTNEGO JEST NIEMAL TAKI SAM JAK SKŁAD OSOCZA.
2.RESORPCJA KANALIKOWA – ODBYWA SIĘ W KANALIKACH NEFRONU I MA CHARAKTER

AKTYWNY I BIERNY.
TRANSPORT AKTYWNY – TYM SPOSOBEM RESORBOWANE SĄ Z MOCZU PIERWOTNEGO Z

POWROTEM DO OSOCZA; AMINOKWASY, GLUKOZA, KREATYNA, KWAS ASKORBINOWY,

CIAŁA KETONOWE, JONY SODU, POTASU, FOSFORANOWE I SIARCZANOWE;
TRANSPORT BIERNY – WODA, MOCZNIK KREATYNINA, JONY CHLORU I WĘGLOWODOROWE;
3. WCHŁANIANIE CAŁKOWITE – MA MIEJSCE W KANALIKACH I RZĘDU, SUBSTANCJE

PODLEGAJĄCE TEMU PROCESOWI TO: AMINOKWASY, GLUKOZA, JONY WAPNIA, MAGNEZU

I PRAWIE CAŁY JON POTASOWY, A TAKŻE 75% WODY, JONY SODU I JON CHLORU.

WCHŁANIANIE TO NAZYWA SIĘ RESORPCJĄ ZWROTNA OBOWIĄZKOWĄ. W PĘTLI HENLEGO

WCHŁANIANA JEST WODA I JON SODU. W KANALIKACH II RZĘDU NASTĘPUJE WCHŁANIANIE

WODY I JONÓW SODU W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB. WCHŁANIANIE TO NAZYWA SIĘ WIĘC

RESORPCJĄ ZWROTNĄ NIEOBOWIĄZKOWĄ.
4.SEKRECJA KANALIKOWA – PROCES ODWROTNY DO RESORPCJI; POLEGA NA WYDZIELANIU

PRZEZ KOMÓRKI NABŁONKA DO ŚWIATŁA KANALIKÓW RÓŻNYCH SUBSTANCJI. BIERNIE SĄ

WYDZIELANE M.IN. SOLE AMONOWE, KW. SALICYLOWY, A AKTYWNIE ZWIĄZKI EGZOGENNE

NP. PENICYLINA I SULFONAMIDY ORAZ ENDOGENNE NP. KREATYNINA I HORMONY

STERYDOWE.5. WYDALANIE – PŁYN OPUSZCZAJĄCY NEFRON NAZYWA SIĘ MOCZEM I ZAWIERA

NIECO PONIŻEJ 1% WODY ZAWARTEJ W MOCZU PIERWOTNYM ORAZ SKŁADNIKI ORGANICZNE

I MINERALNE, NP. MOCZNIK, KW. MOCZOWY, KREATYNINA, BARWNIKI, CHLORKI, FOSFORANY,

SIARCZANY I WODOROWĘGLANY POTASU, SODU, AMONU, WAPNIA I MAGNEZU.
W MOCZU ZDROWEGO CZŁOWIEKA NIE MOŻE BYĆ BIAŁKA ANI CUKRU! W CHOROBACH

ZAPALNYCH I ZATRUCIACH MOŻE POJAWIĆ SIĘ BIAŁKO, CO NAZYWA SIĘ BIAŁKOMOCZEM.
POJAWIENIE SIĘ CUKRU W MOCZU NAZYWA SIĘ Z KOLEI CUKROMOCZEM.
OŚRODEK WYDALANIA MOCZU MIEŚCI SIĘ W CZĘŚCI KRZYŻOWEJ RDZENIA KRĘGOWEGO.

RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA

KOLEJNĄ NIEZWYKLE WAŻNĄ ROLĄ SPEŁNIANĄ PRZEZ NERKI JEST UTRZYMANIE RÓWNOWAGI

KWASOWO-ZASADOWEJ. KOMÓRKI I TKANKI ORGANIZMU SĄ BARDZO WRAŻLIWE NA ZMIANĘ

ŚRODOWISKA WEWNĘTRZNEGO W KIERUNKU KWAŚNYM LUB ZASADOWYM. STĄD KWASICA I

ZASADOWICA STANOWIĄ ISTOTNE ZAGROŻENIE DLA PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA USTROJU.

ZE WZGLĘDU NA PRZEMIANY METABOLICZNE USTRÓJ MA TENDENCJĘ DO STAŁEGO ULEGANIA

ZAKWASZANIU. UTRZYMANIE WYŻEJ WYMIENIONEJ RÓWNOWAGI MOŻLIWE JEST M.IN. DZIĘKI

PRAWIDŁOWEJ CZYNNOŚCI NEREK.

UDZIAŁ NEREK W GOSPODARCE KWASOWO-ZASADOWEJ POLEGA NA WCHŁANIANIU ZWROTNYM

WODOROWĘGLANÓW (ICH OSZCZĘDZANIU) ORAZ WYDZIELANIU JONU WODOROWEGO. WCHŁANIANIE

ZWROTNE WODOROWĘGLANÓW ODBYWA SIĘ, POD WPŁYWEM ENZYMU - ANHYDRAZY WĘGLANOWEJ,

W CEWCE BLIŻSZEJ (OKOŁO 90%) ORAZ W RAMIENIU WSTĘPUJĄCYM PĘTLI HENLEGO (OKOŁO 10%).

JON WODOROWY JEST WYDALANY W POSTACI WOLNEJ ORAZ TZW. KWAŚNOŚCI MIARECZKOWEJ I

AMONIAKU. KWAŚNOŚĆ MIARECZKOWA STANOWI 25-40% WYDALONEGO JONU WODOROWEGO,

POZOSTAŁA CZĘŚĆ ZAŚ WYDALA SIĘ W POWIĄZANIU Z AMONIAKIEM. WIELKOŚĆ WYDALANIA W

POSTACI WOLNEJ JEST NIEWIELKA I NIE ODGRYWA PRAKTYCZNIE ŻADNEJ ROLI.

PŁUCAGŁÓWNĄ FUNKCJĄ PŁUC JEST WYMIANA GAZOWA MIĘDZY POWIETRZEM A KRWIĄ. ODPOWIADAJĄ ZA NIĄ PĘCHERZYKI PŁUCNE, KTÓRE SĄ ZAKOŃCZENIAMI OSKRZEL I OSKRZELIKÓW-SILNIE ROZGAŁĘZIONYCH KANAŁÓW, Z KTÓRYCH POWIETRZE DOCIERA DO PĘCHERZYKÓW. OSKRZELA/OSKRZELIKI WYŚCIELONE SĄ NABŁONKIEM MIGAWKOWYM, KTÓRY USUWA ŚLUZ I DROBNE ZANIECZYSZCZENIA W KIERUNKU TCHAWICY.
PŁUCA SĄ NARZĄDEM PARZYSTYM O GĄBCZASTEJ STRUKTURZE, LEŻĄCYM WEWNĄTRZ KLATKI PIERSIOWEJ. MAJĄ KSZTAŁ ZBLIŻONY DO SPŁASZCZONYCH STOŻKÓW. PŁUCO LEWE - W ZWIĄZKU Z UŁOŻENIEM SERCA - JEST NIECO MNIEJSZE OD PRAWEGO.
PŁUCA SĄ POKRYTE CIENKĄ, BŁYSZCZĄCĄ BŁONĄ, TZW. OPŁUCNĄ, KTÓREJ WILGOTNA POWIERZCHNIA UŁATWIA RUCH PŁUC W CZASIE ODDECHU, NIE POZWALAJĄC NA TARCIE ŚCIAN. ZBUDOWANE SĄ Z MILIONÓW PĘCHRERZYKÓW PŁUCNYCH. KAŻDY PĘCHERZYK JEST OPLECIONY GĘSTĄ SIECIĄ NACZYŃ KRWIONOŚNYCH WŁOSOWATYCH
W PĘCHERZYKACH PŁUCNYCH ODBYWA SIĘ WYMIANA GAZOWA MIĘDZY WYPEŁNIAJĄCYM JE POWIETRZEM A KRWIĄ. PRZENIKANIE GAZÓW PRZEZ ŚCIANY PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH JEST MOŻLIWE, GDYŻ SKŁADAJĄ SIĘ ONE Z POJEDYNCZEJ WARSTWY KOMÓREK.

PŁUCA ODPOWIEDZIALNE SĄ ZA PROCES

YWYMIANY GAZÓW POMIĘDZY POWIETRZEM I KRWIĄ PRZEPŁYWAJĄCYCH PRZEZ SIEĆ NACZYŃ WŁOSOWATYCH OTACZAJĄCYCH PĘCHERZYKI PŁUCNE. PŁUCA POBIERAJĄ TLEN ZE ŚRODOWISKA I PRZEKAZUJĄ GO PRZEZ KREW DO KOMÓREK Z JEDNOCZESNYM ODEBRANIEM DWUTLENKU WĘGLA Z KOMÓREK DO KRWI I USUNIĘCIEM GO NA ZEWNĄTR

POZAODDECHOWE FUNKCJE PŁUC:

FILTRACYJNA – UKŁAD KRZEPNIĘCIA I FIBRYNOLIZY

WPŁYWA NA PRZEMIANY ENZYMATYCZNE I HORMONO – HUMORALNE (ELASTAZA, INAKTYWACJA: PG, NA, SEROTONINY, ENKEFALIN, BRADYKININ, PROGESTERONU)

WYDZIELNICZA – SURFAKTANT, EDRF, ENDOTELINA, PAF

METABOLICZNA – METABOLIZM LEKÓW: METOKSYFLURAN, HALOTAN 30%, IZOFLURAN 100%, FENTANYL (30% PIERWSZE PRZEJŚCIE), LIDOKAINA, PROPRANOLOL 75-35%

OBRONNE – MAKROFAGI PĘCHERZYKOWE
CZĘSTOŚĆ ODDYCHANIA U LUDZI DOROSŁYCH ZDROWYCH WYNOSI 16-18 RAZY NA 1 MINUTĘ, 20-30 RAZY U DZIECI, 30-35 U NOWORODKA.
W MECHANIZMIE ODDYCHANIA ROZRÓŻNIA SIĘ:
- FAZĘ CZYNNĄ – WDECH,
- FAZĘ BIERNĄ – WYDECH.
WDECH - WYWOŁANY JEST SKURCZEM MIĘŚNI WDECHOWYCH TJ. PRZEPONY I MIĘŚNI MIĘDZYŻEBROWYCH. W CZASIE WDECHU PRZEPONA OBNIŻA SIĘ, A MIĘŚNIE MIĘDZYŻEBROWE ZEWNĘTRZNE UNOSZĄ KLATKĘ PIERSIOWĄ KU GÓRZE I KU PRZODOWI. TO OBNIŻENIE CIŚNIENIA W JAMACH OPŁUCNYCH POWODUJE ROZCIĄGNIĘCIE ELASTYCZNEJ TKANKI PŁUCNEJ I SPADEK CIŚNIENIA W PĘCHERZYKACH PŁUCNYCH. W TYM CZASIE DLA WYRÓWNANIA CIŚNIENIA POWIETRZE ATMOSFERYCZNE WDZIERA SIĘ O PŁUC PRZEZ DROGI ODDECHOWE.
WYDECH -SPOWODOWANY JEST ROZKURZEM MIĘŚNI ODDECHOWYCH. ELASTYCZNA KLATKA PIERSIOWA OPADA POD WPŁYWEM WŁASNEGO CIĘŻARU, NATOMIAST PRZEPONA UNOSI SIĘ KU GÓRZE, WSKUTEK ZMNIEJSZENIA SIĘ WYMIARÓW KLATKI PIERSIOWEJ I JAM OPŁUCNOWYCH, POWIETRZE Z PŁUC ZOSTAJE WYPCHNIĘTE ZA ZEWNĄTRZ, A MIĄŻSZ PŁUC, DZIĘKI SWEJ ELASTYCZNOŚCI POWRACA DO POPRZEDNIEGO STANU.

WENTYLACJA PŁUC - JEST TO PROCES W CZASIE KTÓREGO DO PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH ZASYSANE JEST POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ZAWIERAJĄCE TLEN I INNE GAZY.
POWIETRZE WYDYCHANE ZAWIERA MNIEJ TLENU, A ZAWARTOŚĆ DWUTLENKU WĘGLA JEST W NIM ZNACZNIE WIĘKSZA NIŻ W POWIETRZU WDYCHANYM.
SKŁAD POWIETRZA WDYCHANEGO DO PŁUC: 21% TLEN, 78% AZOT, 0,03% DWUTLENEK WĘGLA.
SKŁAD POWIETRZA WYDYCHANEGO Z PŁUC: ~17% TLEN, 78% AZOT, ~5% DWUTLENEK WĘGLA.
WENTYLACJA PŁUC JEST UZALEŻNIONA OD RUCHÓW ODDECHOWYCH KLATKI PIERSIOWEJ SPOWODOWANYCH CZYNNOŚCIĄ MIĘŚNI ODDECHOWYCH ORAZ SPRĘŻYSTOŚCIĄ KLATKI PIERSIOWEJ.

WENTYLACJA PŁUC

WDECHY I WYDECHY

WENTYLACJA PŁUC JEST UZALEŻNIONA OD RUCHÓW ODDECHOWYCH KLATKI PIERSIOWEJ. W CZASIE WDECHU POWIĘKSZA SIĘ OBJĘTOŚĆ KLATKI PIERSIOWEJ. SKURCZ MIĘŚNI WDECHOWYCH (PRZEPONA I MIĘŚNIE MIĘDZYŻEBROWE ZEWNĘTRZNE) POWODUJE POWIĘKSZENIE WYMIARÓW WEWNĘTRZNY KLATKI PIERSIOWEJ: PIONOWEGO, STRZAŁKOWEGO I CZOŁOWEGO. OPŁUCNA PŁUCNA PRZYLEGA DO OPŁUCNEJ ŚCIENNEJ I W CZASIE WDECHU PODĄŻA ZA NIĄ, WYPEŁNIAJĄC CAŁA JAMĘ OPŁUCNEJ, W KTÓREJ PANUJE UJEMNE CIŚNIENIE W CZASIE SPOKOJNEGO ODDYCHANIA. POWODUJE TO ROZCIĄGNIĘCIE TKANKI PŁUCNEJ, OBNIŻENIE SIĘ CIŚNIENIA W PĘCHERZYKACH PŁUCNYCH, W DROGACH ODDECHOWYCH I NAPŁYW POWIETRZA DO PŁUC W CELU WYRÓWNANIA POWSTAŁEJ RÓŻNICY CIŚNIEŃ.

NA SZCZYCIE WDECHU MIĘSNIE WDECHOWE ROZKURCZAJĄ SIĘ I KLATKA PIERSIOWA ZACZYNA ZMNIEJSZAĆ SWOJĄ OBJĘTOŚĆ DZIĘKI SILE WYWIERANEJ PRZEZ ROZCIĄGNIĘTE ELEMENTY SPRĘŻYSTE W TKANCE PŁUCNEJ. CIŚNIENIE W PĘCHERZYKACH WZRASTA POWYŻEJ CIŚNIENIA ATMOSFERYCZNEGO I POWIETRZE JEST USUWANE NA ZEWNĄTRZ.

SPOKOJNY WYDECH – AKT BIERNY, NIE WYMAGA SKURCZU MIĘŚNI, W CZASIE NASILONEGO WYDECHU KURCZĄ SIĘ MIĘSNIE MIĘDZYŻEBROWE WEWNĘTRZNE ORAZ MIĘŚNIE PRZEDNIEJ ŚCIANY BRZUSZNEJ, PRZEDE WSZYSTKIM MIĘŚNIE PROSTE BRZUCHA.

W NASILONYCH WDECHACH BIORĄ UDZIAŁ MIĘŚNIE WDECHOWE DODATKOWE:

MIĘSNIE MOSTKOWO-OBOJCZYKOWO-SUTKOWE

MIĘŚNIE PIERSIOWE MNIEJSZE

MIĘSNIE ZĘBATE PRZEDNIE

MIĘSNIE CZWOROBOCZNE

MIĘSNIE DŹWIGACZE ŁOPATKI

MIĘŚNIE RÓWNOLEGŁOBOCZNE WIĘKSZE I MNIEJSZE

MIĘSNIE POCHYŁE

KRĄŻENIE PŁUCNE MA SWÓJ POCZĄTEK W PRAWEJ KOMORZE, KOŃCZY SIĘ NATOMIAST W LEWYM PRZEDSIONKU. PIEŃ PŁUCNY UCHODZĄC Z PRAWEJ KOMORY, ULEGA PODZIAŁOWI NA DWIE TĘTNICE PŁUCNE (ŁAC. ARTERIAE PULMONALE) TWORZĄCE SIEĆ NACZYŃ OPLATAJĄCYCH PĘCHERZYKI PŁUCNE. W OBRĘBIE NACZYŃ WŁOSOWATYCH PŁUC ZACHODZI WYMIANA GAZOWA, KTÓREJ EFEKTEM JEST UTLENOWANIE KRWI ŻYLNEJ DOPŁYWAJĄCEJ DO PŁUC. Z KAPILAR PŁUCNYCH KREW SPŁYWA DO SYSTEMU NACZYŃ ŻYLNYCH, KTÓRE ŁĄCZĄ SIĘ W NAJCZĘŚCIEJ CZTERY DUŻE ŻYŁY PŁUCNE. TE OSTATNIE UCHODZĄ OSTATECZNIE DO LEWEGO PRZEDSIONKA. KRĄŻENIE PŁUCNE, KRĄŻENIE MAŁE, OBIEG KRWI PRZEZ PŁUCA KRĘGOWCÓW PŁUCODYSZNYCH, KTÓREGO ZADANIEM JEST WYSYCENIE KRWI TLENEM Z PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH ORAZ ODDANIE NADMIARU DWUTLENKU WĘGLA; U PŁAZÓW KREW DO PŁUC DOPROWADZA ODCHODZĄCA OD TRZECIEGO (PARZYSTEGO) ŁUKU TĘTNICZEGO TĘTNICA SKÓRNO-PŁUCNA, NATOMIAST DO LEWEGO PRZEDSIONKA DOCHODZI ŻYŁA PŁUCNA WSPÓLNA; U GADÓW OD ODCHODZĄCEGO OD KOMORY SERCA PNIA TĘTNICZEGO ODDZIELA SIĘ TĘTNICA, DZIELĄCA SIĘ NA TĘTNICE PŁUCNE PRAWĄ I LEWĄ, DOPROWADZAJĄCE KREW DO PŁUC; U PTAKÓW I SSAKÓW ROZPOCZYNA SIĘ PNIEM PŁUCNYM ODCHODZĄCYM OD PRAWEJ KOMORY, KTÓRY DZIELI SIĘ NA TĘTNICE PŁUCNE, DOPROWADZAJĄCE KREW DO POSZCZEGÓLNYCH PŁATÓW I SEGMENTÓW PŁUC, A KOŃCZY SIĘ POJEDYNCZYM UJŚCIEM (U PTAKÓW I STEKOWCÓW) LUB 2–4 (CZASEM WIĘCEJ) UJŚCIAMI ŻYŁ PŁUCNYCH DO LEWEGO PRZEDSIONKA; RÓŻNICE MIĘDZY K. P. SSAKÓW I PTAKÓW DOTYCZĄ GŁÓWNIE SIECI WŁOSOWATEJ W ZWIĄZKU Z ODMIENNĄ BUDOWĄ PŁUCA PTAKA, W KTÓRYM NIE MA PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH.

DYFUZJA GAZÓW, WZAJEMNE PRZENIKANIE SIĘ GAZÓW W WYNIKU PRZEMIESZCZANIA SIĘ CZĄSTECZEK JEDNEGO GAZU POMIĘDZY CZĄSTECZKI DRUGIEGO. W MEDYCYNIE NAJCZĘŚCIEJ DOTYCZY DYFUZJI GAZÓW W PŁUCACH. JEST TO DYFUZJA PRZEZ TZW. BARIERĘ PĘCHERZYKOWO-WŁOŚNICZKOWĄ POMIĘDZY ŚRODOWISKIEM GAZOWYM PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH A ŚRODOWISKIEM PŁYNNYM KRWI PRZEPŁYWAJĄCEJ PRZEZ WŁOŚNICZKI PŁUCNE.
DYFUZJA TLENU ODBYWA SIĘ Z PĘCHERZYKÓW W KIERUNKU KRWI, NATOMIAST TLENKU WĘGLA(IV) – ODWROTNIE. CZĄSTECZKA TLENU, ABY DOSTAĆ SIĘ Z OBSZARU PĘCHERZYKA PŁUCNEGO DO CZĄSTECZKI HEMOGLOBINY W ERYTROCYCIE, MUSI PRZENIKAĆ PRZEZ WARSTWĘ SURFAKTANTU, KOMÓRKI NABŁONKA ODDECHOWEGO PĘCHERZYKA, PRZEZ PŁYN MIĘDZYKOMÓRKOWY MIĄŻSZU PŁUCNEGO, ŚRÓDBŁONEK NACZYNIOWY WŁOŚNICZKI PŁUCNEJ, OSOCZE, W KTÓRYM ZAWIESZONE SĄ KRWINKI I BŁONĘ KOMÓRKOWĄ ERYTROCYTU.
PODOBNĄ DROGĘ, TYLKO W KIERUNKU ODWROTNYM, MA DO PRZEBYCIA TLENEK WĘGLA(IV). CZYNNIKIEM, KTÓRY SZCZEGÓLNIE WPŁYWA NA SZYBKOŚĆ DYFUZJI GAZÓW W POWYŻSZYCH WARUNKACH, JEST RÓŻNICA ICH STĘŻEŃ, WZGLĘDNIE CIŚNIEŃ CZĄSTKOWYCH (PARCJALNYCH) W OBU ŚRODOWISKACH. DYFUZJA GAZÓW W PŁUCACH JEST PODSTAWOWYM ELEMENTEM WYMIANY GAZOWEJ USTROJU Z OTOCZENIEM. ZABLOKOWANIE DYFUZJI PROWADZI DO ŚMIERCI WSKUTEK UDUSZENIA (SURFAKTANT).

REGULACJA ODDYCHANIA

OŚRODEK ODDECHOWY

REGULACJA ODDYCHANIA, CZYLI CZĘSTOTLIWOŚĆ I GŁĘBOKOŚĆ ODDECHÓW ODBYWA SIĘ ZA POŚREDNICTWEM OŚRODKA ODDECHOWEGO W RDZENIU PRZEDŁUŻONYM. W SKŁADA TEGO OŚRODKA WCHODZĄ DWA RODZAJE NEURONÓW TWORZĄCE DWA OŚRODKI O PRZECIWNEJ FUNKCJI. SĄ TO NEURONY WDECHOWE TWORZĄCE OŚRODEK WDECHU (ZNAJDUJĄ SIĘ W JĄDRZE SAMOTNYM I W CZĘŚCI PRZEDNIEJ JĄDRA TYLNO-DWUZNACZNEGO NERWU BŁĘDNEGO) ORAZ OŚRODEK WYDECHU (W JĄDRZE DWUZNACZNYM NERWU BŁĘDNEGO I W CZĘŚCI TYLNEJ JĄDRA TYLNO-DWUZNACZNEGO BŁĘDNEGO)

OŚRODEK WDECHU WYSYŁA IMPULSY NERWOWE DO RDZENIA KRĘGOWEGO, DO NEURONÓW RUCHOWYCH UNERWIAJĄCYCH MIŚNIE WDECHOWE, OŚRODEK WYDECHU POBUDZA ZAŚ NEURONY RUCHOWE UNERWIAJĄCE MIĘŚNIE WYDECHOWE.

OŚRODEK PNEUMOTAKSYCZNY HAMUJE ZWROTNIE OŚRODEK WDECHU NA 1-2 SEKUNDY PO CZYM NEURONY OŚRODKA WDECHU PONOWNIE POBUDZAJĄ SIĘ I WYSYŁAJĄ SALWĘ IMPULSÓW DO RDZENIA KRĘGOWEGO. RYTMICZNOŚĆ ODDECHÓW ZWIĄZANA JEST Z WYSTĘPUJĄCYMI PO SOBIE KOLEJNO OKRESAMI POBUDZANIA I HAMOWANIA OŚRODKA WDECHU.