Wykład- Nowożytne Idee Polityczne 21.11.2013
„Pod czarnym sztandarem anarchizm w Polsce po 1980” Radosław Antanow
Komunitaryzm:
(Tradycja : Arystoteles, św. Tomasz, A.Tocqueville)
Waga wspólnoty (nie tylko tych dużych, także mniejszych jak np. Wspólnoty lokalne- dziś np. Budżety partycypacyjne jako forma udziału)
Rola tradycji (buduje najtrwalsze więzi społeczne)
Dobro wspólne, nie jako suma dóbr jednostkowych
Decentralizacja polityczna
Wzrost partycypacji obywatelskiej
Prawa i obowiązki obywateli (korzyści i koszty)
Alasdair Maclntyre
Krytyka indywidualizmu (nadmiernego- przywiązania do tego, że zawsze się ma rację i że zawsze w pojedynkę jest się w stanie dobrze wybrać) (człowiek musi sobie zdawać sprawę, że jest uzależniony od wspólnot
Krytyka zaniku poczucia obowiązku wobec wspólnoty
Podkreślenie roli tradycji i wypływającej z niej moralności
Współzależności między ludźmi
Dobro jednostki zależy od wspólnoty
Michael Walzer
Indywidualizm oznacza „zimne” instytucje państwa
Bardzo duża, pozytywna rola wspólnot lokalnych
Pluralizm wspólnot i wartości
Zagrożenia związane z mobilnością ludzi i hegemonią rynku
Amatai Etzioni (pseudonim):
Więzi wspólnotowe
Wspierając porządek społeczny gwarantujemy możliwość realizacji indywidualnej autonomii (to wspólnota gwarantuje autonomię, bez niej nie ma indywidualnego poczucia bezpieczeństwa)
c.d
Michael Sandel:
Rola dialogu, współpracy i negocjacji między ludźmi
Rewitalizacja instytucji społeczeństwa obywatelskiego
Powstrzymanie konsumpcjonizmu
Realizacja wolności pozytywnej- wzrost aktywności obywatelskiej
Charles Taylor:
„Jak wiele wspólnot potrzeba w demokracji?”
Społeczeństwo i państwo w ujęciu holistycznym
Jednostka zależna od rozwoju cywilizacji a ta od wspólnego wysiłku wspólnoty
Wolność nie jest celem (wartością) samym w sobie. Wolność jako droga. Korzystanie z wolności ma doprowadzić ludzi do zbudowania dobrych wspólnot (w sposób rozumny).
Telos- z łac. – „cel”
Koncepcje teleologiczne- podkreślają celowość w działaniu ludzi i w tworzeniu pewnych instytucji politycznych.
Teoria glokalizacji- Roland Robertson; globalizacja + lokalizm-> ludzie poszukując poczucia tożsamości czują się członkami lokalnych i globalnych wspólnot. Prezentowanie, eksponowanie lokalizmu w globalnym świecie.
Koncepcja posttrybalizmu – Michael Maffesoli; tłum.- nowe plemiona; człowiek na nowo poszukuje identyfikacji z małymi wspólnotami, z takimi małymi „plemionami”- zwanymi teraz nowymi plemionami, identyfikowanie się z jakąś grupą (np. Kibice klubu piłkarskiego
Komunitaryści jako pierwsi podkreślili, że ludzie mają naturalną skłonność tworzenia więzi społecznych i tym samym tworzenia pewnych wspólnot, władza musi to szanować i popierać; tworzenie wspólnot jest dobre dla pojedynczych ludzi, ale jest także konieczne dla dobrego funkcjonowania systemu demokratycznego.
Komunitaryści podkreślają, że i liberalizm powinien uczyć ludzi i głosić, włączyć hasła do nurtu liberalizmu, że indywidualność jest bardzo ważna, ale równie ważne jest tworzenie różnych wspólnot z innymi ludźmi. Bez istnienia różnorodnych, silnych wspólnot istnienie demokracji jest nie możliwe.
ANARCHIZM
An, arkhe, - brak rządu lub rządzących
Władza- narzucenie woli
Dla anarchisty wolność powinna być bezgraniczna
Wolność jest niepodzielna- albo jest, albo jej nie ma
Człowiek może być całkowicie, bezgranicznie wolny
Każda władza powoduje niewolenie- zawsze są jakieś rygory, ograniczenia
Źródła anarchizmu:
Wolnościowa natura człowieka
Wzory życia społeczeństw prymitywnych
Oświecenie i Rewolucja Francuska
Człowiek: dobry- uwikłany w manichejski świat
Homo faber (człowiek uwikłany, podporządkowany innym ludziom, żyjący tak, jak mu mówią inni, nie umie być sam dla siebie, ktoś narzucił mu wzorce , on to przyjmuje i czuje się przez to nieszczęśliwy ) – homo ludens (człowiek, który cieszy się życiem)
Władza: nienaturalna, przymusowa, ograniczająca (lub negująca wolność)
Państwo: sztuczne, hierarchiczne, niewoli i unieszczęśliwia ludzi
Demokracja: nielogiczna, może bardziej niewolić od ustrojów niedemokratycznych
Religia, partie polityczne, tradycja prawo = narzędzia niewolenia człowieka
Manicheizm- postrzeganie świata jako pole walki między dobrem i złem, człowiek jest podmiotem takiej walki; w odniesieniu do anarchizmu ucieleśnieniem zła jest państwo