Bankowość

Program zajęć :
1. System bankowy
2. Polityka pieniężna
3. Banki w dwuszczeblowym systemie bankowym
4. Operacje bankowe
5. Operacje pasywne
6. Wartość pieniądza w czasie
7. Operacje aktywne
8. Spłata kredytu
9. Bank na rynku kapitałowym – pozostałe aktywne operacje bankowe
10. Usługowe operacje bankowe. Rozliczenia pieniężne
11. Bańkowość elektroniczna
12. Ryzyko bankowe ewentualnie
13. Nadzór bankowy nie wiadomo czy zdążymy

ZALICZENIE:

• I kolokwium – połowa semestru : zadania + pytania otwarte + pytania testowe + do uzupełnienia.

• prezentacje multimedialne do 15 min.

• 1 nieobecność dozwolona

Konsultacje, Wtorki 17:00 – 18:00 526 D
[e-mail]

LITERATURA

1. Tamara Galbarczyk, Joanna Świderska :” Bank komercyjny w Polsce, Podręcznik Akademicki”, wyd. Difin, Warszawa 2011

2. Mirosława Capiga : „Bankowość”, wyd. AE Katowice, Katowice 2008

3. Małgorzata Iwanicz – Drozdowska, Władysław L. Jaworski, Zofia Zawadzka : „Bankowość : zagadnienia podstawowe”, wyd. Poltex, Warszawa 2008

4. Jacek Grzywacz : Podstawy bankowości, system bankowy, kredyty i rozliczenia, ryzyko i ocena banku, marketing”, wyd. Difin, Warszawa 2006

5. S. Heffernan : Nowoczesna bankowość, PWN, Warszawa 2007

NASZA PREZENTACJA : Nowoczesne produkty bankowe (na stronach banków poszukać produktów innowacyjnych)

Np. karty płatnicze z wyświetlanym stanem konta; karty, które generują tzw. token – podwójna weryfikacja, płatności zbliżeniowo przez telefon; paypass; programy lojalnościowe; karty debetowe, gdzie wraz z płatnością zwraca się cześć pieniędzy;

DO SPRAWDZENIA :

1) Czym różni się bank, instytucja kredytowa, instytucja finansowa

Instytucja finansowa - jednostka organizacyjna, której podstawowym zadaniem jest operowanie zasobami finansowymi, czyli gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych.

Do instytucji finansowych należą przede wszystkim:

- banki,

- kasy oszczędnościowe,

- zakłady ubezpieczeniowe

- zakłady reasekuracyjne.

Definicja Instytucji finansowej na gruncie polskiego prawa nie jest jednolita.

• Kodeks spółek handlowych do Instytucji finansowych zalicza:

- fundusze inwestycyjne,

- towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub powierniczych,
- narodowy fundusz inwestycyjny, (istniejący w latach 1995 -2012)
- zakłady ubezpieczeń,
- fundusze powierniczy,
- towarzystwa emerytalne,
- fundusze emerytalne,
- domy maklerskie,

… mające siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie należącym do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

• Zgodnie z ustawą Prawo bankowe instytucja finansowa to podmiot niebędący bankiem ani instytucją kredytową, którego podstawowa działalność będąca źródłem większości przychodów polega na wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie:

- nabywania i zbywania udziałów lub akcji,
- udzielania pożyczek ze środków własnych,
- udostępniania składników majątkowych na podstawie umowy leasingu,
- świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności,
- świadczenia usług związanych z transferem środków pieniężnych,
- emitowania instrumentów płatniczych i administrowania nimi,

Instytucja kredytowa – podmiot mający swoją siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek, na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych, działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego.

Bank - osoba prawna wykonująca działalność gospodarczą, polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu kredytów, wydawaniu instrumentów pieniądza elektronicznego oraz innych czynności, określonych przepisami ustawy Prawo bankowe i wymienionych w statucie banku. Banki należą do tak zwanych instytucji zaufania publicznego
Usługi świadczone przez banki są na gruncie Prawa bankowego określane mianem czynności bankowych. Zgodnie z art. 5 Prawa bankowego czynności bankowe dzielą się na:

a) czynności zastrzeżone wyłącznie dla banków (tzw. czynności bankowe sensu stricto):

- przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem

oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;

-prowadzenie innych rachunków bankowych;

- udzielanie kredytów;

-emitowanie bankowych papierów wartościowych;

b)czynności dozwolone także niektórym podmiotom niebankowym (tzw. czynności bankowe sensu largo):

- przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;

- prowadzenie innych rachunków bankowych;

- udzielanie kredytów;

- udzielanie i potwierdzanie gwarancji oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;

- emitowanie bankowych papierów wartościowych;

Bank a instytucja bankowa:

RÓŻNICE:

• W przypadku kryzysu bank jest wstanie poradzić sobie z problemem zaś oddziałom instytucji finansowej grozi upadłość

• Banki w Polsce nadzorowane są przez KNF zaś instytucje kredytowe, jako oddziały banków zagranicznych przez nadzór banku macierzystego.

• Bank może być notowany na giełdzie papierów wartościowych a instytucja kredytowa nie.

• Bank ma przypisane do siebie fundusze własne, instytucje kredytowe nie mają ich w swojej dyspozycji

• bank ma większe możliwości kształtowania swoich obciążeń podatkowych niż oddział instytucji kredytowej. 

PODOBIEŃSTWA:

• mają obowiązek odprowadzania rezerwy obowiązkowej do NBP

• zasady ochrony konsumentów, w tym kredytobiorców oraz tzw. przepisów antylichwiarskich są takie same

Bank a instytucja finansowa (pozabankowe np. parabanki, SKOKI)

RÓŻNICE:

• KNF obejmuje swoim nadzorem tylko banki

• Banki to spółki akcyjne, które mogą być notowane na giełdzie, instytucje pozabankowe to w większości prywatne spółki z ograniczona odpowiedzialnością.

• Pieniądze w banku są objęte BFG, instytucje pozabankowe nie maja takiego zabezpieczenia.

• Banki mogą udzielać kredytów zaś instytucje finansowe jedynie pożyczek

2) czym zajmują się KNF, BFG, NBP

Komisja Nadzoru Finansowego, KNF – centralny organ administracji państwowej sprawujący nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce. Powołany na mocy ustawy z dnia 21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym. Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów. W skład Komisji wchodzą: przewodniczący, dwóch zastępców przewodniczącego i czterech członków. Przewodniczącego Komisji powołuje prezes Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję. Zastępców przewodniczącego powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów na wniosek przewodniczącego.
Członkami Komisji są: Minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel, Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel,
Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego, Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Zadania Komisji

• Sprawowanie nadzoru nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych

• Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego

• Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności

• Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

• Udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym

• Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji, a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty

BFG - Bankowy Fundusz Gwarancyjny - instytucja gwarantująca depozyty polskich banków. Realizuje także działalność pomocową w stosunku do instytucji bankowych zagrożonych upadłością. Powstała na mocy ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym[1] z dnia 14 grudnia 1994 r.
Zadania Funduszu:

• Gwarantowanie środków pieniężnych zgromadzonych w bankach objętych obowiązkowym systemem gwarantowania do wysokości określonej ustawą.

• Udzielanie pomocy finansowej bankom, które znalazły się w obliczu utraty wypłacalności oraz wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi.

• Gromadzenie i analizowanie informacji o bankach objętych systemem gwarantowania

Podstawowymi źródłami finansowania BFG są:

• obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki objęte systemem gwarantowania,

• kwoty przekazane z Funduszu Ochrony Środków Gwarantowanych pochodzące od podmiotów objętych systemem gwarantowania, tworzonego w razie konieczności wypłat środków gwarantowanych,

• dochody z pożyczek udzielonych przez Fundusz,

• środki uzyskane w ramach pomocy zagranicznej,

• środki z dotacji udzielonych z budżetu państwa,

• środki z kredytu udzielonego przez Narodowy Bank Polski.

NBP- polski bank centralny z siedzibą w Warszawie. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.

NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Do zadań NBP należy także: organizowanie rozliczeń pieniężnych, prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi, prowadzenie działalności dewizowej, prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa, regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie, kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego, opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.
Narodowy Bank Polski rozpoczął działalność w 1945, zastępując ówczesny Bank Polski Spółka Akcyjna. Początkowo funkcjonował, jako bank państwowy pod nadzorem ministra skarbu. Aż do końca lat 80. zajmował się działalnością ogólnobankową: był monopolistą nie tylko w dziedzinie emisji pieniądza, ale także udzielania kredytu i gromadzenia oszczędności. W czasie przemian ustrojowych wydzielone zostały z niego banki regionalne i komercyjne, a sam NBP zajął się tylko emisją pieniądza i polityką monetarną państwa (funkcja monetarna).
Prezes NBP jest powoływany na 6-letnią kadencję przez Sejm na wniosek Prezydenta RP. Prezes NBP jest Przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej oraz Zarządu NBP, jest przełożonym wszystkich pracowników NBP oraz reprezentuje NBP na zewnątrz. Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych i finansowych.

NBP- polski bank centralny

• Podstawowym celem działalności jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.

• ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej.

• Powstał w 1945 roku i swoja siedzibę ma w Warszawie.

• jest powoływany na 6-letnią kadencję przez Sejm na wniosek Prezydenta RP. Prezes NBP jest Przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej oraz Zarządu NBP, jest przełożonym wszystkich pracowników NBP oraz reprezentuje NBP na zewnątrz. Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych i finansowych.

• Zadania NBP

  • organizowanie rozliczeń pieniężnych,

  • prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi,

  • prowadzenie działalności dewizowej,

  • prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa,

  • regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie,

  • kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego,

  • opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.

3) 2 modele systemu bankowego

Model anglosaski – który opiera się na rynkach finansowych, które są głównym źródłem pozyskiwania środków pieniężnych, które są następnie przeznaczane na dalszy rozwój podmiotów gospodarczych. W modelu tym podstawowe znaczenie maja banki inwestycyjne, zajmujące się wszelkiego rodzaju usługami finansowymi, wykraczającymi poza tradycyjna działalność depozytową. Rola banków komercyjnych sprowadza się natomiast do bieżącej obsługi operacyjnej podmiotów gospodarczych.

(+) Zalety systemu anglosaskiego:

• Nadanie kluczowej roli rynkom akcji i obligacji spółek

• Sprzyjanie działaniu inwestorów instytucjonalnych

• Pobudzanie innowacji finansowych

(-)Wady systemu anglosaskiego:

• Oparcie się na anonimowym rynku papierów wartościowych

• Nastawienie się na częste zmiany partnerów /właścicieli/ i skutki tego

• Duża formalizacja transakcji

Model niemiecko-japoński – zakładający, że system bankowy pełni główną funkcję w sektorze finansowym. W systemie tym główną rolę odgrywają banki uniwersalne (realizują wszystkie rodzaje operacji bankowych)

(+)Zalety systemu niemiecko – japońskiego:

• Finansowanie podmiotów w oparciu o umowy kredytowe

• Krzyżowanie udziałów kapitałowych

• Stymulowanie powstawania silnych banków uniwersalnych

(-)Wady systemu niemiecko – japońskiego:

• Niedostateczne rozszerzenie wachlarza instrumentów finansowych

• Opóźnienia we wprowadzaniu innowacji

• Mniejsza odporność na konkurencję instytucji parabankowych (przykład Kasy Grobelnego)

Ćwiczenia 2

BANK

• Jego głównym działalnością jest depozytowo-kredytowa

• instytucja pośrednictwa finansowego: pośredniczy pomiędzy kapitałodawcami a kapitałobiorcami

• podlega prawu bankowemu: podstawową normą, która go reguluje jest ustawa Prawo Bankowe

• dokonuje transformacji środków finansowych i ryzyka;

- transformuje pieniądze w czasie: kapitał krótkoterminowy (depozyty, rachunki rozliczeniowo-oszczędnościowe, lokaty) jest przekształcany w średnio i długoterminowe (kredyty)

- transformuje ryzyko: pewne produkty bankowe umożliwiają przeniesienie ryzyka z jednego podmioty na inne (różne instrumenty finansowe, które pozwalają na zabezpieczenie się przed ryzykiem walutowym, stopy procentowej, kredytowym)

• instytucja nastawiona na zysk (profitorientet): bank nie działa charytatywnie; konstruując jakiś produkt myśli się o tym jak na nim zyskać; banki najwięcej zarabiają na kredytach

• produktem dla banku jest pieniądz; cała działalność banku kręci się wokół pieniędzy

• instytucja zaufania publicznego: bank funkcjonuje tylko wtedy, kiedy klienci maja zaufanie do banku, maja pewność ze wpłacone pieniądze do banku zostaną im zwrócone w dowolnym momencie w przyszłości ewentualnie powiększone o odsetki

RUN NA BANKI - zjawisko masowego wycofywania wkładów przez depozytariuszy, na skutek utraty zaufania do banku

• świadczy usługi nazywane czynnościami bankowymi: jest to szereg operacji uregulowanych w Prawie Bankowym

• bank jest osoba prawna utworzona zgodnie z przepisami ustaw, działająca na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym

  • KNF wydaje zezwolenie na prowadzenie działalności banku, weryfikuje wnioski o otwarcie banku, sprawdza wysokość kapitału (min. 5 mln euro)

  • Banki mogą wykonywać tylko pewne określone w Prawie Bankowym czynności

  • Każda działalność bankowa jest obciążona ryzykiem (choć ryzyko jest mniejsze niż w przypadku działalności inwestycyjnej)

INSTYTUCJA KREDYTOWA

• PRWAO EUROPEJKSIE: Instytucja prowadząca działalność depozytowo-kredytową, ale niedziałająca na podstawie prawa polskiego, lecz na podstawie prawa innego kraju UE

  • Według tej definicji moglibyśmy postawić znak równości pomiędzy bankiem a instytucją kredytową

  • Nie ma tutaj żadnego kryterium geograficznego

• POLSKIE PRAWO, PRAWO BANKOWE: podmiot mający swoją siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej….

  • Ciąg dalszy definicji (mniej istotny):…..prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek, na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych, działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego.

Podział według Prawa Bankowego:

1. BANK KRAJOWY - ma siedzibę w Polsce np. PKO, Getin Bank

2. INSTYTUCJA KEDYTOWA - ma siedzibę na terenie UE, a w Polsce ma swoje oddziały

np. BNP Paribas, Deutsche Bank

1. BANK ZAGRANICZNY - ma swoja siedzibę poza UE

INSTYTUCJA FINANSOWA:

• OGÓLNIE: przedsiębiorstwa działające na rynkach finansowych

• PRAWO BANKOWE: podmiot niebędący bankiem ani instytucja kredytową, której podstawowa działalność będąca źródłem większości przychodów przychodów podlega na wykonywaniu działalności gosp. w zakresie:

  1. nabywania i zbywania udziałów i akcji

  2. udzielania pożyczek ze środków własnych

  3. udostępnianie składników majątkowych na podstawie umowy leasingu

  4. świadczenie usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności

  5. świadczenie usług związanych z transferem środków Pieniężnach

  6. emitowania instrumentów płatniczych i administrowania nimi

  7. udzielania gwarancji, poręczeń lub zaciągania innych zobowiązań nieujmowanych w bilansie

  8. obrotu na rachunek własny lub rachunek innej osoby fizycznej, osób prawej lub jednostek organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej o ile posiada zdolność prawna

     • terminowymi operacjami finansowymi,

     • instrumentami rynku pobieżnego

     • papierami wartościowymi

  9. uczestniczenia w emisji papierów wartościowych lub świadczenia usług związanych z taka emisja

  10. świadczenia usług w zakresie zarzadzania aktywami

  11. świadczenia usług w zakresie doradztwa finansowego w tym inwestycyjnego

  12. świadczenia usług brokerskich na rynku pieniężnym

Przykłady instytucji finansowych zależnie od czynności, jakie wykonują:

Ad a. domy maklerskie, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne

Ad b. SKOKI (spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe)

Ad c. firmy leasingowe

Na czym polega leasing:

• Biorę samochód w leasing na 2 lata, przez ten okres płace ratę leasingową, po tym czasie mogę wykupić ten samochód, bo mam prawo pierwokupu lub oddać leasingodawcy i wziąć inne auto w leasing lub nie.

• Biorąc samochód w leasing mogę wrzucić to w koszty. Każdy koszt pomniejsza mój wynik finansowy. A jeśli wynik finansowy jest niższy to zapłaci się mniejszy podatek dochodowy.

Zalety leasingu:

• preferencje podatkowe,

• Nie tracę na wartości auto (samochody tracą najwięcej swojej wartości przez pierwszy okres użytkowania), raty leasingowe pokrywają tą stratę, a po 2 latach okresu leasingowego mogę wymienić auto na inne (nowe!)

Ad d. faktoring

Na czym polega:

• Ktoś jest nam winien pieniądze, potrzebujemy ich jednak nie jesteśmy w stanie ich odzyskać w tym momencie.

• Wówczas możemy sprzedać tą wierzytelność firmie faktoringowej (oczywiście z jakąś prowizją). My dostajemy pieniądze, zaś wierzytelność przechodzi na firmę faktoringową i to ona już będzie ściągać ten dług dla siebie.

Ad e. SKOKI, westernunion, domy maklerskie - prowadzą rachunki na rzecz klienta

Ad f. mastercard, visa,

Ad g. firmy ds. doradztwa inwestycyjnego, finansowego, zarządzania aktywami; domy maklerskie

Ad h. dom maklerski, fundusze inwestycyjne

Ad i. instytucje zarzadzania aktywami (asset managment)

Na czym polega:

• Podmiot ma środki pieniężne jednak nie wie, w co zainwestować, żeby nie tracić, nie ryzykować za bardzo.

• Można skierować się do firmy, która doradzi, co warto zrobić, oczywiście za pewną prowizję

MODELE SYSTEMU BANKOWEGO

1. model niemiecki (niemiecko-japoński; europejski, kontynentalny)

2. model anglosaski

RÓŻNICE:

Model niemiecki	Model anglosaski
zorientowany bankowo	zorientowany rynkowo
funkcjonuje głównie w Europie	funkcjonuje głównie w krajach anglosaskich: Anglia, USA
podstawowe znaczenie mają banki uniwersalne	podstawowe znaczenie mają banki inwestycyjne (specjalistyczne) funkcjonują również tradycyjne banki depozytowo-kredytowe mają jednak one mniejsze znaczenie
system bankowy jest podstawą rynku; giełdy są słabiej rozwinięte	bank opiera się na rynkach finansowych, które są bardzo silnie rozwinięte (giełda nowojorska, londyńska)
głównym źródłem finansowania podmiotów gospodarczych są banki (zaciągnięcie kredytu)	Nawet małe i średnie przedsiębiorstwa emitują dłużne papiery wartościowe (obligacje korporacyjne, bony) oraz akcje
W Polsce mamy rynek podstawowy, czyli giełdę w Warszawie oraz nowy rynek alternatywny „newconnect”	W Wielkiej Brytanii jest największy na świecie rynek alternatywny AIM, pozwalający wejść na rynek nawet kilkoosobowym spółkom; wejście na rynek jest bardzo tanie a jednocześnie opłacalne;
Słabo rozwinięty sektor instrumentów pochodnych	Sprzyjanie innowacjom (tworzenie nowych instrumentów finansowych)
Powstają konglomeraty finansowe, grupy kapitałowe, oferujące szeroką ofertę usług: kredyty, inwestycje, ubezpieczenia	Podmioty są wyspecjalizowane, zajmują się wyłącznie jedną konkretną działalnością
Każda jednostka może skorzystać z oferty banku	Oferty często nie są skierowane do pojedynczych osób, lecz do podmiotów gospodarczych

BANK UNIWERSALNY - oferuje wszystkie rodzaje operacji: przyjmą depozyt, udzielą kredytu, zaoferują produkty inwestycyjne (niskich lotów)

BANK INWESTYCYJNY – zorientowane na inwestycje na rynkach finansowych; tworzenie nowych instrumentów pochodnych na tych rynkach

derywaty - zaawansowane instrumenty bankowe

Jak dokonał się podział na te dwa modele:

• W latach 30 XX wieku nastąpił wielki kryzys

• Powstała teoria interwencjonizmu państwowego J.M.Keynes’a

• Zaczęto się zastanawiać jak uregulować również rynek bankowy

• Było źle, ponieważ depozytariusze oddawali oszczędności do baku, które inwestowały na giełdzie z dużym ryzykiem. Gdy depozytariusze chcieli wycofać swoje pieniądze nie było to możliwe.

• Banki zaczynały mieć problemy z płynnością i wypłacalnością

• W 1933 roku w USA wprowadzono ustawę Glass-Steagalla, która zakazywała bankom łączenia dwóch działalności: depozytowo-kredytowej i inwestycyjnej

• W ten sposób wykształcił się model anglosaski

• W Europie ustawa ta nie funkcjonowała i pozostał tam model niemiecki

• Przez 70 lat wszystko dobrze funkcjonowało aż do roku 1999, kiedy wprowadzono nową ustawę znoszącą tą z roku 1933

• Od tej pory banki z krajów anglosaskich mogą angażować się w tą i w tą działalność

• Jest to okres deregulacji sektora bankowego (zniesienie ograniczeń)

Są dwie wersje powodów, dla których zniesiono te zakazy:

1. System finansowy piął się bardzo prężnie, rozwijały się instrumenty finansowe, banki dążyły do tego, aby móc inwestować na rynkach finansowych i zniesienie ustawy było tłumaczone, tym, że w ten sposób wesprą rynek, zaktywizują rozwój gospodarki; banki będą mogły generować większe zyski a jednocześnie zabezpieczać się ryzykiem (walutowym, kredytowym, stopy procentowej)

2. Był bardzo duży nacisk bankierów na amerykański parlament, działo się tak, ponieważ bankierzy wiedzieli, że jest to dla nich szansa na uzyskanie wyższych wyników finansowych, a im leprze wyniki tym większe premie i wynagrodzenia dla pracowników dlatego też mówi się ze początek XXI wieku jest to okres przepychu bankierów i zysków banków było to możliwe, ponieważ nowe instrumenty generowały bardzo wysokie stopy zwrotów jednak wiązało się to z ogromnym ryzykiem (każdy mógł dostać kredyt)

Obecnie coraz częściej mówi się o tym, że może skoro przez 70 lat to tak dobrze funkcjonowało, to żeby znowu powrócić do tej tradycyjnej bankowości i działalności inwestycyjnej

FUNKCJE BANKÓW:

1. płatnicza (rozliczeń) - dzięki istnieniu banków mamy możliwość dokonywania wszelkich płatności, różnych rozliczeń. Nie musimy chodzić do spółdzielni czy salonu Orange, aby zapłacić rachunek. Możemy rozliczać swoje zobowiązania poprzez system bankowy (na konto)

2. kreacja pieniądza - tworzenie pieniądza kredytowego, który nie ma pokrycia w pieniądzu papierowym. Jest on zapisywany na rachunkach elektronicznych. Banki mogą wykreować więcej tego pieniądza niż suma zgromadzonych depozytów

3. koncentracji kapitału – banki pozyskują kapitał od dużej grupy depozytariuszy i wykorzystują go do sfinansowania inwestycji w dużej skali

4. transformowania pieniądza w czasie - pozyskiwane depozyty maja charakter krótkoterminowy zaś, działania banków średnio i długoterminowy.

*** emisja pieniądza dokonywana jest przez bank centralny, jest to drukowanie pieniądza papierowego

Elementy tworzące system bankowy:

- instytucje: Bank centralny, KNF, BFG, banki komercyjne

- normy prawne (podstawową jest prawo bankowe)

KNF – komisja nadzoru finansowego

• sprawuje nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce,

• Zainteresowaniem jego działań są: sektor bankowy, rynek kapitałowy, ubezpieczeniowy, emerytalny, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz sektorem kas spółdzielczych

• jest to nadzór zintegrowany, jednoinstytucjonalny, który powstał w 2008 roku i sprawuje nadzór nad wszystkimi rynkami finansowymi

• Zadania Komisji

• Sprawowanie nadzoru nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych

• Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego

• Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności

• Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

• Udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym

• Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji, a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty

HISTORIA KOMISJI:

• wczesnej był system wieloinstytucjonalny z trzema komisjami:

  • KNB (komisja nadzoru bankowego),

  • KPWiG (komisja papierów wartościowych i giełd)

  • KNUiFE, (komisja nadzoru ubezpieczeń i funduszy emerytalnych)

Wszystkie 3 funkcjonowały do 2006 roku, kiedy powstały podwaliny KNFu: złączono KPWiG oraz KNUiFE, ale KNB funkcjonowało nadal osobno. W 2008 połączono wszystkie razem, i ten nowy kształt nadzoru funkcjonuje aż do dziś.

• po co to zostało zmienione ?

• Jak były trzy instytucje to nie miały wglądu w dane pomiędzy sobą, przez co nie było pełnych informacji o przepływie pieniędzy na rynkach finansowych

• zaczęły powstawać instrumenty hybrydowe(np. lokaty strukturyzowane, polisolokaty), które funkcjonowały na kilku rynkach jednocześnie, i nie było wiadomo, która komisja powinna to nadzorować

• powstawały tez konglomeraty : instytucje finansowe, w których każdy departament zajmował się, czym innym; bank mógł zajmować się wieloma rzeczami: czynności bankowe, działalność na rynku maklerskim, bankowość inwestycyjna, działania leasingowe, OFE powstał problem, kto powinien to nadzorować, zaczęto myśleć o jednej instytucji

  • Jako pierwsza jednolita komisja FSA powstała w Wielkiej Brytanii w roku 1997. Drogą Brytyjczyków poszły również inne kraje, w tym także Polska.

  • Kiedy w 2008 roku nastąpił wieki kryzys finansowy zaczęto stawiać pytania „gdzie był nadzór?” „czemu nie przeciwdziałał kryzysowi?” „czemu nie zidentyfikował nieprawidłowości?”. Zaczęto się zastanawiać, że może system ten jest nieskuteczny.

  • Obecnie jest trend do powrotu do nadzoru instytucjonalnego (podzielonego).

W UE od 2011 roku mamy znowu 3 odrębne instytucje

- nadzór bankowy w Londynie

- nadzór nad papierami wartościowymi w Paryżu

- nadzór nad ubezpieczeniami i funduszami emerytalnymi we Frankfurcie

• Drugi trend, jaki obecnie się rozwija to nadzór, który byłby umiejscowiony przy banku centralnym. Pomysł ten jest spowodowany tym, iż bank centralnym instytucja nadzorcza nad innymi bankami, jest podmiotem, który jest w stanie zidentyfikować problemy, które występują.

BFG - bankowy fundusz gwarancyjny

• gwarantuje wypłacalność depozytów do wysokości 100.000 euro w momencie, gdy bank jest zagrożony upadłością

• nie wszystkie banki muszą być objęte tą gwarancją !!!

• Zadania Funduszu:

• Gwarantowanie środków pieniężnych zgromadzonych w bankach objętych obowiązkowym systemem gwarantowania do wysokości określonej ustawą.

• Udzielanie pomocy finansowej bankom, które znalazły się w obliczu utraty wypłacalności oraz wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi.

• Gromadzenie i analizowanie informacji o bankach objętych systemem gwarantowania

Ćwiczenia 3

Czynniki warunkujące rozwój sektora bankowego

1. wprowadzanie innowacji, nowych produktów na rynek, które zachęcą klienta do skorzystania z usług tego banku

2. regulacje prawne - większa liberalizacja prawna sprzyja rozwojowi, tworzeniu nowych produktów bankowych, ale może spowodować też kryzys

3. konkurencja - banki chcą wyprzedzić o rok tę konkurencje, podążają za innowacjami i ich oferta jest coraz bardziej korzystna, aby pozyskać klienta

4. wielkość popytu na usługi bankowe - to ludzie nakręcają popyt na produkty bankowe, oczekiwania ludzi są coraz większe, a banki chcą im sprostać więc tworzą coraz to nowocześniejsze usługi

5. wyższy wzrost gospodarczy – to automatycznie sprzyja rozwojowi sektora bankowego

6. programy rządowe np. rodzina na swoim – ludzie mają dodatkowe korzyści, które skłaniają ich do skorzystania z usług bankowych

7. porządek społeczny i ekonomiczny – po części to od ustroju politycznego zależą zachowania ludzi oraz funkcjonowanie sektora bankowego

np. w gospodarce centralnie-planowanej nie można było mówić o wolnym, samodzielnym sektorze bankowym; czy zaczęła się gospodarka wolnorynkowa mamy do czynienia z bardzo prężnym rozwojem bankowości

1. Różne procesy:

   1. Globalizacja – banki mogą mieć swoje siedziby na całym globie

   2. Liberalizacja przepływów gotówkowych - swoboda w przepływie kapitałów zagranicznych

2. Kultura kraju – zachowanie ludzi m.in. w sektorze bankowym, zależy od ich wychowania, kultury, historii itp.

Np. w USA ludzie są bardziej chętni do oszczędzania.,

bankowość islamska - zabranie pobierania lichwy czyli odsetek,

więc chcąc inwestować ludzie kupują udziały w bankach i później

są im wypłacane proporcjonalne udziały w zyskach

W Polsce mamy dwuszczeblowy system bankowy:

• Banki komercyjne

• Instytucje centralne:

  • NBP - instytucja emisyjna, dbająca o stabilność finansową

  • KNF – nadzór nad sektorem bankowym

  • BFG – system ochrony depozytów

  • KIR - bezpieczeństwo rozliczeń międzybankowych

KIR - krajowa izba rozliczeniowa

• Sprawuje kontrole nad transakcjami bankowymi

• Kiedyś miał charakter papierowy obecnie jest całkowicie skomputeryzowany, elektroniczny

FUNKCJE BANKU CENTRALNEGO:

• Emisyjna

  • bank centralny ma wyłączne prawo emisji pieniądza

  • W przeszłości państwo też mogło emitować pieniądze, jednak robiło to głównie dla zmniejszenia deficytu co powodowało wzrost inflacji, dlatego też obecnie pieniądz może emitować tylko bank centralny a rząd nie ma na to żadnego wpływu

• bank banków

  • kontroluje działalność wszystkich banków;

  • bada czy nie mają one żadnych problemów z płynnością i wypłacalnością

  • wprowadza rezerwy ogólne ,

  • wszystkie banki komercyjne mają tam rachunek

  • jest bankiem ostatniej instancji (lolr) - udziela kredytu bankowi komercyjnemu, który bez tej pomocy mógłby upaść ; Bank centralny ma obowiązek pomóc bakowi, który nie ma już innych możliwości skąd pozyskać środki na prowadzenie swojej działalności

• bank państwa

  • państwo ma rachunek w banku centralnym, przez który przepływają wszystkie wpływy do budżetu (podatki, opłaty, dofinansowania) oraz wszystkie wydatki (na ochronę zdrowia, emerytury, szkolnictwo)

  • prowadzi rachunek wszelkich instytucji publicznych np. uczelni wyższych

  • emituje papiery wartościowe

    • Własne (bony NBP)

    • na zlecenie państwa (bony skarbowe i obligacje),

  • może udzielać kredytów państwu

Stopy procentowe

a) referencyjna - 2,50%

• Podstawowa stopa w Polsce

• Określa minimalną cenę, po jakiej bank centralny organizuje operacje otwartego rynku na rynku międzybankowym

• bank centralny organizuje operacje otwartego rynku, które polegają na sprzedaży bądź zakupie papierów wartościowych. W ten sposób bank centralny kontroluje płynność na rynku.

  • Kiedy nabywa papiery od banków komercyjnych, to zwiększa sie podaż pieniądza, i jest to stosowane w przypadku trudności, braku płynności,

  • W przypadku sprzedaży papierów wartościowych bank centralny absorbuje pieniądz, zmniejsza jego ilość na rynku

• Najczęściej przedmiotem operacji otwartego rynku są bony pieniężne emitowane przez NBP i najpopularniejszym terminem ich zapadalności jest 7 dni to 2,5% określa jakie jest oprocentowanie tych bonów

• Obecnie jest to najniższy poziom w historii,

• rada polityki pieniężnej dokonała takiej obniżki, żeby pomóc gospodarce wyjść z kryzysu, poprzez jej pobudzanie

Rada polityki pieniężnej obniża stopy procentowe -> w pierwszej kolejności reagują rynki międzybankowe – obniżają również oprocentowania stóp rynku międzybankowego ( WIBID i WIBOR ) -> oprocentowanie depozytów i kredytów spada -> więcej pieniądza na rynku, bo ludziom nie opłaca się lokować, a jest większa skłonność do bieżącej konsumpcji, ludzie chętniej zaciągają kredyty : wzrost podaży pieniądza, -> wzrasta akcja kredytowa -> wzrastają inwestycje -> nowe projekty, wzrost zatrudnienia/ spadek bezrobocia ->wzrost inflacji -> wzrost PKP, wyższe tempo wzrostu gospodarczego a więc AKTYWIZACJA GOSPODARKI

Celem NBP jest utrzymanie inflacji na poziomie 2,5 + /- 1 punkt procentowy
Rada polityki musi odpowiedzieć na pytanie co jest jej celem.

b) stopa lombardowa – 4%,

• określa najwyższy poziom oprocentowania kredytów udzielanych przed Bank Centralny bankom komercyjnym

• jest pod zastaw papierów wartościowych, najczęściej bezpieczne papiery - obligacje skarbowe,, bony skarbowe – do wartości 85%, jeżeli komercyjny bank chce zaciągnąć 850 tysięcy, to musi przedstawić zabezpieczenie na milion,

• na początku stopa lombardowa wynosiła około 35%

• najczęściej overnight albo kilkudniowe

c) stopa depozytowa - 1% ,

• określa oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w Banku Centralnym,

• lokaty krótkotrwałe typu overnight,

• jest to taka ostateczność dla banków, bo kredyt jest drogi, bank jeżeli może pozyska sobie kapitał z depozytów i to oprocentowanie będzie niższe, niż oprocentowanie kredytów w Banku Centralnym.

d) stopa redyskontowa - 2.75%

• określa cenę, po jakiej Bank Centralny skupuje od banków komercyjnych weksle ,

• jest to powtórne dyskontowanie, spieniężenie go przed terminem ,

• dyskontowa jest zawsze większa, żeby banki komercyjne mogły zarabiać,

e )stopa rezerw obowiązkowych - 3,5%

• oprocentowanie kwoty, które banki komercyjne muszą wpłacać do banku centralnego, to jest forma zabezpieczenia,

• Bank Centralny w ten sposób kontroluje poziom akcji kredytowej – im wyższy poziom rezerwy, tym banki
  mają mniejsze możliwości kreacji pieniądza,

• 2,475% to oprocentowanie środków z tytułu rezerw obowiązkowych, jest to 0,9% stopy redyskontowej ,

• dąży się do tego, żeby obniżać poziom, bo wtedy banki mają większą możliwość akcji kredytowej

Strategie Banku Centralnego

• strategia bezpośredniego celu inflacyjnego – kontrolowanie inflacji, oznacza to, ze głównym , podstawowym celem banku jest poziom inflacji, poziom cen,

• kontrolowanie wzrostu gospodarki - pobudzanie aktywności gospodarczej, np. Bank Centralny Stanów Zjednoczonych – dla niego właśnie to najważniejszy cel.

Cele finalne polityki pieniężnej

- to cele ostateczne

- to cele gospodarcze

- to cele makroekonomiczne

- niska inflacja, zatrudnienie, przyrost PKB

- kontrolowanie podaży pieniądza -wiąże się z inflacją

* lepszy stan jest gdy mamy inflację 2,5%, bo inflacja 0% może doprowadzić do deflacji, a gorzej jest z nią walczyć, niska, stabilna inflacja, napędza wzrost gospodarczy, pobudza gospodarkę,

cele średniookresowe, pośrednie polityki pieniężnej :

- podaż pieniądza

- kurs walutowy

- stopy procentowe (pomagają im uzyskać ten cel finalny, czyli kontrolowanie cen)

cele krótkoterminowe, operacyjne polityki pieniężnej

- płynne rezerwy banków

- interwencje walutowe

- stopy procentowe rynku międzybankowego (jak kształtują się WIBID, WIBOR itp.)

RODZAJE POLITYKI PIENIĘŻNEJ :

a) polityka taniego ( ekspansywna, niższych stóp) i drogiego pieniądza (wyższych stóp)

b) polityka długo, krótko i średniookresowa

c) polityka restrykcyjna, ekspansywna i neutralna

• ekspansywna - celem jest zwiększenie podaży poprzez obniżanie stóp procentowych, ma na celu podnosić wskaźniki makroekonomiczne, tani pieniądz, pobudzanie akcji kredytowej banków, pobudzanie inwestycji

• neutralna – nie wpływa

• restrykcyjna - schładzanie gospodarki, ograniczanie podaży pieniądza, za sprawą wysokich stóp procentowych

PREZENTACJA : INSTRUMENTY POLITYKI PIENIĘŻNEJ!

Nadzwyczajne instrumenty polityki pieniężnej :

• poszerzono zakres instrumentów zabezpieczenia kredytów np. hipoteka

• wydłużono czas trwania operacji otwartego rynku (wcześniej było 6 miesięcy, wydłużono do 12 miesięcy, a w niektórych krajach nawet do 26 miesięcy) aby przez dłuższy czas „pompować” kapitał do systemu bankowego

• skupowanie papierów wartościowych od banków komercyjnych

• kredyty NINJA - bez dochodów, bez pracy , bez aktywów - No Income, No Job, No Assets

Ćwiczenia 4

INSTRUMENTY POLITYKI PIENIĘŻNEJ

Dlaczego czasem się mówi ze współczesna polityka pieniężna jest polityką stóp procentowych ?

• jest to główny instrument do sterowania płynnością gospodarczą, inflacją, podażą pieniądza

Triada podstawowych instrumentów Banku Centralnego:

1. operacje otwartego rynku – transakcje kupna i sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych pomiędzy Bankiem Centralnym a bankami komercyjnymi; najczęściej wykorzystywanym papierem są 7-dniowe bony pieniężne, których minimalną rentowość określa stopa referencyjna

2. rezerwa obowiązkowa - instrument za pośrednictwem, którego można zwiększać lub zmniejszać akcje kredytową = sterować ilością pieniądza na rynku oraz zapewnia gwarancje wypłacalności depozytów

3. operacje depozytowo kredytowe (standing facilities) – instrument do stymulowania potrzeba banków komercyjny (nie do generowania zysków) np. zapotrzebowania na kapitał Bank Centralny udziela kredytu banku komercyjnemu oprocentowanego według stopy lombardowej

FUNKCJE REZERWY OBOWIAZKOWEJ

• ostrożnościowa - pierwotna funkcja, miała zapewnić ochronę depozytów

• generowanie zysku banku centralnego

  • aktywna strona bilansu Banku Centralnego (kredyty udzielane bankom i kupione od banków waluty obce) przynosi dochód;

  • pasywna strona tego bilansu nie tworzy / generuje kosztów rynkowych

• oddziaływanie na możliwości udzielania kredytu przez banki - stopa rezerw minimalnych określa potencjał kreacji pieniądza bezgotówkowego w systemie bankowym przez mnożnik kreacji pieniądza ( stosunek pieniądza ogółem do pieniądza rezerwowego)

  • podwyższając rezerw Bank Centralny ogranicza liczbę kredytów

  • obniżając rezerwę zwiększa możliwości kredytowe banków komercyjnych

• kontrola agregatów pieniężnych - rezerwę obowiązkową próbowano wykorzystać do bezpośredniej kontroli podaży pieniądza (ilości na rynku); zmiana wskaźnika rezerwy obowiązkowej nawet o 1% wywoływała duży wpływ na rezerwy banków, możliwość udzielania przez nie kredytów, a zatem i na podaż pieniądza

• zarzadzanie płynnością systemu bankowego - wymaga to częstych zmian stopy oraz okresy utrzymywania rezerwy obowiązkowej , co ma doprowadzić do stanu podwyższonego poziomu płynności w systemie bankowym; funkcja ta nie ma wielkiego znaczenia wobec niskich stop rezerwy obowiązkowej

OPERACJE OTWARTEGO RYNKU:

1. bezwarunkowe - Bank Centralny sprzedaje i kupuje papiery wartościowe bez dodatkowych zastrzeżeń, zobowiązań

2. warunkowe – dokonując zakupu/sprzedaży Bank Centralny zastrzega termin dokonania przeciwnej transakcji

SCHEMAT 1 – operacje warunkowe zakupu (REPO)

Kupując od banków „przyjęcie oprocentowanych

papiery wartościowe lokat od banków”

Bank Centralny z dostawą natychmiastową

dokonuje dwóch

transakcji Odsprzedaje bankom te same „wycofanie lokat przez banki”

jednocześnie papiery wartościowe z dostawą

w uwzględnionym terminie

REPO: z góry mamy określone, że w przyszłości będzie dokonana transakcja odwrotna

• Na początku Bank Centralny kupuje papiery wartościowe, czyli zasila sektor bankowy w płynność, "udziela kredytu" zasila banki w kapitał.

• Jednocześnie w określonym terminie (po iluś dniach) następuje przeciwna transakcja; Bank Centralny odsprzedaje tym samym bankom te same papiery wartościowe, następuje „spłata kredytu” co absorbuje ten wcześniejszy kapitał z rynku

SCHEMAT 2 – Operacje warunkowej sprzedaży (REVERSE REPO)

Sprzedaż bankom „przyjęcie oprocentowanych

Papierów wartościowych lokat od banków”

Bank Centralny z dostawą natychmiastową

dokonuje dwóch

transakcji Odkupuje od banków ta same „wycofanie lokat przez banki”

jednocześnie papiery wartościowe

z dostawą natychmiastową

REWERS PERO: sytuacja analogiczna lecz w drugą stronę

• Bank Centralny sprzedaje bony pieniężne, absorbuje nadmiar kapitału z rynku, "przyjmuje depozyt"

• W określonym momencie w przyszłości ponownie odkupuje od banków komercyjnych te same papiery wartościowe, „spłaca kapitał” zasila banki w płynność

SCHEMAT 3 – operacja bezwarunkowa kupna (OUTRIGHT PURCHASES)

Bank Centralny Kupując od banków „przyjęcie oprocentowanych

dokonuje dwóch papiery wartościowe lokat od banków”

transakcji jednocześnie z dostawą natychmiastową

*** W operacjach bezwarunkowych jest tylko górna część schematu z operacji warunkowych ponieważ nie jest określone kiedy ma nastąpić transakcja odwrotna (może do tego dojść w dowolnym momencie w przyszłości, ale wcale nie musi).

SCHEMAT 4 – operacja bezwarunkowa sprzedaży (OUTRIGHT SALES)

Bank Centralny Sprzedaż bankom „przyjęcie oprocentowanych

dokonuje dwóch papierów wartościowych lokat od banków”

transakcji jednocześnie z dostawą natychmiastową

Inicjatorem operacji otwartego rynku jest bank centralny.

- określa warunki emisji, sprzedaży, kupna papierów wartościowych

- te warunki to m.in.: termin, oprocentowanie, rodzaje papierów

PODZIAŁ OPERACJI OTWARTEGO RYNKU:

- podstawowe

- dostrajające

- strukturalne

Operacje podstawowe : polegają na emisji bonów pieniężnych NBP z 28-dniowym terminem zapadalności.

• są regularne

• sprzyjają realizacji polityki pieniężnej

• ich przedmiotem są krótkoterminowe papiery wartościowe

• ich rentowność określa stopa referencyjna

• są najczęściej stosowane

• wynikają one z bieżącej działalności

• są dokonywane w okresach względnej stabilności rynków bankowych,

• nie są niczym nadzwyczajnym.

Oznacz to, że banki centralne na dany okres z góry układają harmonogram , plan z przeprowadzania operacji otwartego rynku, (ustalają terminy zapisów, czas trwania, warunki itp.)

Pozostałe dwa rodzaje:

• są wyjątkowe

• stosowane są w sytuacjach nadzwyczajnych, kiedy następują jakieś perturbacje na rynkach finansowych, gdy są problemy w sektorze bankowym

• stosuje się je okazjonalnie.

Operacje dostrajające: polegają na :

- emisji bonów pieniężnych NBP z terminem zapadalności od 1 do 7 dni

- zakupie od banków, w trybie przetargowym, skarbowych papierów wartościowych na okresy wynoszące od 1 do 7 dni

- przedterminowym wykupie bonów pieniężnych NBP

• mają krótkoterminowy charakter absorbcji, zasilenia

Operacje strukturalne: polegają na bezwarunkowej sprzedaży przez NBP obligacji skarbowych

• mają charakter długoterminowy

• ich przedmiotem są obligacje skarbowe

KLASYFIKACJA INSTRUMENTÓW POLITYKI PIENIĘŻNEJ

kryterium podziału	typ instrumentu
sposób odziaływania Banku Centralnego	instrumenty odziaływania bezpośredniego np. stopy procentowe
	instrumenty odziaływania pośredniego np. rezerwa obowiązkowa, operacje otwartego rynku
pozycja przyjmowania przez bak centralny wobec banków komercyjnych	środki oddziaływania administracyjnego np. rezerwa obowiązkowa, stopy procentowe
	Środki oddziaływania rynkowego Np. operacje otwartego rynku, operacje depozytowo -kredytowe
typy instrumentów	Instrumenty kontroli ilościowej Np. stopy procentowe, rezerwy
	Instrumenty kontroli jakościowej Np. skład bilansu banków, rodzaje kredytów jakie mogą być udzielane, ocena zdolności kredytowej
obszar oddziaływania instrumentów	Środki o zasięgu ogólnym Np. kredyty lombardowe dla banków komercyjnych
	Środki o zasięgu selektywnym Np. określenie pułapu kredytowego dla dużych banków, aby te banki nie generowały zbyt dużego ryzyka

INSTRUMENTY:

• BEZPOŚREDNIE: obejmują instrumenty wykorzystywane do kontroli rozmiarów udzielanych kredytów i wysokości stóp procentowych.

• POŚREDNIE : Kierowane są one do ogółu podmiotów sektora bankowego, na które oddziałują poprzez odpowiednie zmiany w podaży pieniądza lub wysokości rynkowych stóp procentowych. Oddziałują one poprzez odpowiednie modelowanie układu zależności pomiędzy stopami procentowymi a popytem na pieniądz i jego podażą. Skuteczność ich zależy od stanu płynności w sektorze bankowym.

• ODZIAŁYWANIE ADMINISTRACYJNE : są to instrumenty odgórnie narzucone

• ODZIAŁYWANIE RYNKOWE : są to instrumenty dobrowolne

• ILOŚCIOWE: te które moża wyrazić liczbowo

• JAKOŚCIOWE: te, które określa bank centralny ale w sposób opisowy

• OGÓLNE: kierowane do wszystkich

• SELEKTYWNE: adresowane do konkretnej grupy banków (w danym województwie, o danej wielkości itp.); rzadko występują w Polsce

Banki w dwuszczeblowym systemie bankowym

• Obecnie tworzeni banków od zera jest bardzo rzadkie, częściej spotyka się przekształcanie banków (przejmowanie i podział)

Warunki utworzenia banków w Polsce:

1. Co musi zawierać wniosek:

   1. określenie nazwy i siedziby banku;

   2. określenie czynności bankowych, do których wykonywania bank ma być upoważniony, oraz dane o przedmiocie i zakresie zamierzonej działalności;

   3. dane dotyczące:

      1. założycieli i osób przewidzianych do objęcia w banku stanowisk członków zarządu,

      2. kapitału założycielskiego.

2. Do wniosku załącza się:

   1. projekt statutu banku;

   2. program działalności i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni;

   3. dokumenty dotyczące założycieli i ich sytuacji finansowej, wymagane przez Komisję Nadzoru Finansowego;

   4. opinię właściwych władz nadzorczych kraju siedziby wnioskodawcy, jeżeli założycielem jest bank zagraniczny.

• Czynności bankowe: mówią co bank może wykonywać, składając wniosek bank wpisuje numery PKD (polskiej klasyfikacji działalności)

• Założyciele (wnioskodawcy):

  • muszą wnieść odpowiedni kapitał, są inwestorami

  • sprawdzana jest ich przeszłość i status majątkowy (skąd posiadają wymagany kapitał)

• Zarząd:

  • wskazywany przez założycieli

  • muszą to być co najmniej 2 osoby, które poza wykształceniem kierunkowym mają udokumentowane doświadczenie i posługują się językiem polskim

  • nie może to być osoba karana

  • wnioskodawca może być członkiem zarządu, ale może też być zupełnie inna osoba

• kapitał :

  • musi wynosić minimalne 5.000.000 euro

  • nie może pochodzić z kredytu

  • aport nie może przekraczać 15%

  • płacony w walucie polskiej

  • najpierw kapitał musi być wpłacony, przed wpisem do rejestru banku

  • musi pochodzić z udokumentowanych źródeł (nie może być np. z piramidy finansowej, prania brudnych pieniędzy)

• pomieszczenia i urządzenia techniczne:

  • muszą zabezpieczać przechowywane w banku depozyty

KNF musi rozpatrzeć wniosek

• ma 3 miesiące na rozpatrzenie wniosku

*** w szczególnych przypadkach okres ten zostaje przedłużony do 6 miesięcy

!!! każdy rodzaj banku musi posiadać zaopiniowany wniosek Komisji !!!

RODZAJE BANKÓW JAKIE MOGĄ BYĆ UTWORZONE:

- w postaci spółki akcyjnej (występują najczęściej)

- państwowy (jeden: Bank Gospodarstwa Krajowego)

- spółdzielczy (banki te zrzeszone są w Spółdzielczej Grupie Bankowej)

Banki w postaci spółki akcyjnej

• muszą być założone przez 3 podmioty (osoby fizyczne lub prawne)

*** może być 1 podmiot gdy założycielem jest inny bank

• regulowane są przez kodeks spółek handlowych

• organami są: zarząd i rada nadzorcza w składzie minimum 5 osób i powoływana jest przez wlane zgromadzenie akcjonariuszy

Bank państwowy

• Takie same zasady jak w banku w formie spółek ale :

  • uchwalany jest przez rade ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa

  • nie jest wpisywany do rejestru (przedsiębiorstw państwowych)

• po mimo iż jest to przedsiębiorstwo państwowe, bank ten nie jest zwolniony z opinii KNF, ponieważ jest to niezależna komisja

*** bank państwowy zawsze może zostać sprywatyzowany i staje się w ów czas bankiem w formie spółki akcyjnej

Bank spółdzielczy:

• założycielami musi być co najmniej 10 osób fizycznych

• dwie osoby (prezes i jeden członek zarządu) muszą mieć akceptacje KNB

• status musi być sporządzony w formie aktu notarialnego

• kapitał początkowy musi wynosić co najmniej 1.000.000 euro

• każdy założyciel musi wnieść minimalny wkład określony w statucie

• zarząd może być stworzony z założycieli lub powołany z niezależnych osób

• jest to dobrowolne zrzeszenie ludzi, który będą ze sobą współpracować

• są kontrolowane przez prawo bankowe, a dodatkowo przez prawo spółdzielcze

Bank spółdzielczy a SKOKI (Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa)

• SKOKI nie polega prawu bankowemu wiec nie może udzielać kredytów

• SKOKI są parabankami, ale podlegają regulacją KNF tak jak banki

• SKOKI to też są spółdzielnie (działają na zasadzie zrzeszenia ludzi)

Bank został utworzony, jednak jego funkcjonowanie nie jest proste. Mogą być pewne problemy a nawet grozić upadłość. W tych sytuacjach pomocny jest BFG (Bankowy Fundusz Gwarancyjny).

• BFG pełni przede wszystkim funkcje GWARANCYJNĄ (zabezpiecza wypłacalność depozytów do wysokość 100.000 euro). Ale BFG w normalnym trybie, kiedy nie ma upadłości banku pełni również funkcje POMOCOWĄ dla banków.

• W normalnym trybie BFG bada wskaźniki finansowe banków, ich kondycje. Dzięki czemu może wychwycić pewne niedoskonałości (np. brak płynności). W ów czas banki komercyjne mogą liczyć na pomoc ze strony BFG w postaci pożyczki.

Źródła finansowania BFG?

1. Banki objęte gwarancjami są zobligowane wpłacać do BFG coroczne składki

• składki są szacowane na zasadzie :

- procenta od depozytów

- poziomu ryzyka - im większe ryzyko operacji tym większa składka

*** wszystkie banki krajowe (z siedzibą w RP) są zobligowane do płacenia tych składek,

oddziały instytucji kredytowych i banków zagranicznych mogą płacić je dobrowolnie

1. Odsetki od pożyczek udzielonym bankom

2. Dotacje z budżetu państwa

3. Fundusz ochrony środków gwarantowanych (składka wynosi 0,55% od sumy zgromadzonych depozytów)

4. Kredyty z NBP

5. Pomoc zagraniczna

a. pomoc ze strony innych systemów gwarantowania depozytów

b. pomoc od budżetów innych państw

AD 3.

SIEĆ/SIATKA BEZPIECZEŃSTWA FINANSOWEGO - jest to grupa podmiotów która ma jeden cel: stabilność finansowa. Ich zadaniem jest wzajemne wspieranie się współpraca aby osiągnąć cel.

Sieć ta tworzą 4 podmioty

- SGD system gwarancji depozytów ( w Polsce BFG)

- BC (NBP)

- nadzór (KNF)

- państwo (Ministerstwo Finansów)

System finansowania dzieli się na:

- EX ANTE ( z góry) – przez całą swoją działalność zbierają fundusze

- EX POST (po czasie) – środki są gromadzone w momencie wystąpienia zagrożenia

• W Polsce występują oba systemy jednocześnie ex ante (np. coroczne składki) i ex post (dotacje z budżetu, Fundusz ochrony środków gwarantowanych)

ĆWICZENIA 5

Sanacja banku mającego problemy finansowe (prez) :

• W razie powstania straty lub groźby jego wystąpienia, albo powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności lub utraty płynności, zarząd banku zawiadamia KNF oraz przedstawia program postepowania naprawczego, zapewniając jego realizację

• Komisja może wyznaczyć bankowi termin na opracowanie programu postępowania naprawczego oraz zlecić jego uzupełnienie lub ponowne opracowanie

• W okresie realizacji tego postępowania, zysk osiągany przez bank jest przeznaczany w pierwszej kolejności na pokrycie strat, a następnie na zwiększenie funduszy własnych

O wszelkich zamianach w zarządzie banku, w momencie tworzenia banku itp. o wszystkich elementach bank musi powiadamiać KNF. To samo się tyczy niekorzystnych zdarzeń typu generowanie strat, zmiany związane z tymi stratami.

• W pierwszej kolejności gdy pogarsza mu się kondycja finansowa wprowadza plan naprawczy. Działania realizowane w jego ramach :
  - pożyczki ze strony NBP,
  - ograniczenie wydatków, optymalizacja ich
  - może dokonywać restrukturyzacji, czyli np. ograniczenie zatrudnienia, zmiany w profilu
  działalności, połączenie z innymi bankami dla zwiększenia skali działalności bank ustala ten plan na pewien okres czasu, czyli to może być np. 3 miesiące, 6 miesięcy, i w tym okresie
  plan naprawczy powinien przywrócić prawidłowe funkcjonowanie, dodatki wynik finansowy, poprawę płynności itp.
  może okazać się też, że ten plan naprawczy nie przyniesie rezultatu
  Jeżeli bank prowadzi plan naprawczy, to KNF wprowadza tzw. Kuratora, czyli osobę, która wchodzi w struktury zarządzających takim bankiem i weryfikuje, czy ten plan jest realizowany, ocenia ten plan pod względem możliwości jego wdrożenia, patrzy na formę zarządzania

• jeśli okaże się, że problemem jest złe zarządzanie, to KNF może ustalić tzw. Zarząd Komisaryczny, czyli dotychczasowe osoby : zarząd, rada nadzworcza są odwoływane i KNF wprowadza swój własny nadzór komisaryczny, czyli całkiem nowe osoby ze struktur KNFu, które będą zarządzały tym bankiem.
  np. SGH (bo szkół też to dotyczy) – ta uczelnia miała dość duże koszty i Ministerstwo narzuciło osoby, które miały wprowadzić stabilizację, odwołane zostały władze uczelni.

• kiedy bank ma problemy może też się zwrócić do BFG (może on udzielić pożyczki, może pomóc w jakimś połączeniu dwóch banków)

• często zwoływane są nadzwyczajne walne zgromadzenia akcjonariuszy, którzy decydują co dalej. Czy może warto zakończyć tę działalność na poziomie takich strat jakie są dzisiaj i zaspokoić wszystkich wierzycieli, czy może zmienić trochę strategię inwestycyjną, kierunek prowadzonej działalności.

Te pomysły są stosowane aż do momentu, który narzuca nam ustawa, kiedy straty stanowią równowartość połowy funduszy własnych – to sytuacja skrajna , mamy 2 rozwiązania :
1) KNF decyduje, że ten bank zostaje przejęty przez inny bank
2) albo KNF może cofnąć licencję na prowadzenie działalności

Likwidacja i przejęcie banku w trybie nadzoru oraz regulacyjnego (prez)

Jeżeli po upływie 6 miesięcy od daty nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy, strata przekracza połowę funduszy własnych, KNF może podjąć decyzję o :

- przejęciu banku przez inny bank za zgodą banku przejmującego

- uchylenie zezwolenia na utworzenie banku i likwidacja banku

- wystąpienie do Rady Ministrów z wnioskiem o likwidację banku - w przypadku banku państwowego

CZYNNOŚCI BANKOWE

Są to usługi świadczone na rzecz klientów, w których bank jest usługodawcą, klient jest usługobiorcą. Bank z tego tytułu czerpie przychody finansowe w postaci opłat, prowizji, marż itd.
- wraz z wnioskiem do KNFu trzeba określić jakie te czynności będzie bank realizował.

1. CZYNNOŚCI BANKOWE SENSU STRICTO – zastrzeżone wyłącznie dla banków

a) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów – jest to przyjmowanie depozytów,

b) udzielanie kredytów

c) prowadzenie innych rachunków bankowych, rachunków powierniczych w stosunku do wniesionych wkładów

d) emitowanie papierów wartościowych :
- dłużne papiery wartościowe ; obligacje (aby pozyskać kapitał na średni i długi okres – są one o terminie zapadalności powyżej roku) , bony ( krótkoterminowe ) , listy zastawne (emitowane przez banki hipoteczne), certyfikat depozytowy (najlepiej to porównać do zwykłego depozytu - inwestując w to ja udostępniam na czas tej inwestycji kapitał, ale mogę też go spieniężyć na rynku bankowym więc innemu inwestorowi)
* czym się różnią dłużne papiery wartościowe od udziałowych / majątkowych papierów wartościowych (akcje udziały)? – Udziałowe czynią nas współwłaścicielami, nabywam jakąś cząstkę majątku przedsiębiorstwa i w zamian za to mam prawo np. do uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy, mogę głosować na tych zgromadzeniach. W przypadku dłużnych papierów – one będą w przyszłości wykupione, ja jako inwestor jestem zwykłym inwestorem, kapitałodawcą.

e) przeprowadzanie rozliczeń bankowych (polecenie przelewu, polecenie zapłaty, rozliczenia w ramach rachunku bankowego)

f) udzielenie gwarancji bankowych - np. jeśli chodzi o czek, ale mogą dotyczyć różnych produktów - bank wydając gwarancję poświadcza wypłacalność dłużnika (zaświadcza, że dłużnik dysponuje kwotą na jego pokrycie), może to też dotyczyć kredytów – bank poświadcza, że dłużnik będzie w stanie spłacić kredyt, a w razie nie spłacania go – bank będzie go w jakiś sposób kredytował i płacił za niego kredyt dla wierzyciela- dłużnik musi za tę gwarancję zapłacić

g) wydawanie instrumentów pieniądza elektronicznego - karta to nie jest pieniądz elektroniczny! To jest zwykły nośnik, za pośrednictwem którego możemy dokonać płatności. Pieniądz elektroniczny nie ma swojej materialnego, rzeczywistego odpowiednika, jest to tylko zapis środków pieniężnych za pośrednictwem którego możemy dokonać płatności. On funkcjonuje tylko w świecie wirtualnym.

h) pozostałe usługi bankowe

2. CZYNNOŚCI BANKOWE SENSU LARGO - dozwolone niektórym podmiotom niebankowym

a) udzielanie pożyczek - my wzajemnie możemy udzielać sobie pożyczek

b) operacje czekowe i wekslowe - wszelkie operacje z udziałem weksli, my możemy wystawiać itp.

c) wydawanie pieniądza elektronicznego i kart płatniczych -Visa, MasterCard

d) terminowe operacje finansowe - z udziałem instrumentów pochodnych (terminowe) – żeby zabezpieczyć się np. przed zmianą stóp procentowych itp.

e) nabywanie i zbywanie wierzytelności - firmy faktoringowe mogą też się tym trudnić

f) przechowywanie papierów wartościowych – mogą to być np. biura maklerskie bądź fundusze inwestycyjne

g) przechowywanie przedmiotów i udostępnianie skrytek sejfowych – kiedyś było tak, że gdy przedsiębiorstwu została pod koniec dnia jakaś gotówka w kasie, można było je zawieżć do skrytek sejfowych, to samo było z papierami wartościowymi w formie papierowej lub z drogimi przedmiotami.

h) udzielanie poręczeń – np. w rodzinie Oli Szunke jest osoba, która chce sobie wziąć kredyt, prosi ją o poręczenie, w którym Ola zaświadcza, że jeśli on przestanie spłacać kredyt, to ona go spłaci.

i) obrót dewizowy czyli walutami obcymi , oprócz tego kantor wymiany walut, sprzedaż, zakup tych walut, banki kupując i sprzedając walutę zawsze ten kurs mają mniej korzystny niż w kantorze.

j) emisja papierów wartościowych

k) pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym

BILANS BANKU :
AKTYWA

- tu też jest kryterium płynności jak w zwykłym bilansie, ale od najbardziej płynnych a kończąc na tych najmniej płynnych

1) kasa i środki w Banku Centralnym – każdy bank ma obowiązek utrzymywania tzw. Pogotowia kasowego czyli określonej ilości środków pieniężnych w kasie banku – ten poziom zależy od skali prowadzonej działalności; wszelkie wkłady banku w Banku Centralnym, czyli z tytułu rezerwy obowiązkowej albo zwykłych depozytów ; mają charakter krótkoterminowy, czasem nawet overnight
+ dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskontowania w Banku Centralnym (często na 2 pozycji) – weksle, które bank może redyskontować w Banku Centralnym

2) NALEŻNOŚCI

a) od innych banków - kredyt dla banku jest formą inwestycji

b) od klientów – kredyty udzielone osobom fizycznym, gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom; w sumie bilansowej ta kategoria stanowi około 75%,więc kształtuje cały bilans, podstawową działalnością tych banków jest działalność kredytowa , stanowi to podstawę całego majątku tego przedsiębiorstwa.

c) od sektora budżetowego np. kredyty udzielone jednostkom samorządu terytorialnego - gminom, powiatom, instytucjom budżetowym np. uczelniom, instytucjom publicznym itd.

• im większy udział kredytów, tym mniejsza skala pozostałej działalności

3) INWESTYCJE

a) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu i inwestycyjne aktywa finansowe
- udziały lub akcje w jednostkach zależnych, współzależnych, stowarzyszonych
- pochodne instrumenty finansowe

b) wartości niematerialne i prawne : rzeczowe aktywa trwałe - budynki, budowle, środki transportu, licencje, know- how, - niewielki udział

PASYWA

- znów odwrotnie – najpierw kapitał obcy później własny

1) ZOBOWIĄZANIA

a) zobowiązania wobec banków - kredyty w banku centralnym, czasem overnighty, czasem kilkudniowe, więc o krótkim terminie zapadalności

b) zobowiązania wobec innych banków – depozyty od sektora finansowego więc od innych banków

c) zobowiązania wobec klientów – około 86%

d) zobowiązania z jednostek budżetowych

e) zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych – wyemitowane przez bank papiery wartościowe

2) KAPITAŁ WŁASNY – struktura przypomina tradycyjny podmiot

Źródła finansowania działalności bankowej (do pasywów obcych!)

• depozyty od gospodarstw domowych i przedsiębiorstw (czyli od sektora niefinansowego)- najtańsze źródło pozyskania kapitału na banku , ROR jest nieoprocentowany, więc my lokując oszczędności do banku czy wynagrodzenie, udostępniamy te środki praktycznie za darmo.

• depozyty od sektora finansowego

• kredyty w Banku Centralnym – kredyty lombardowe.

• emisja papierów wartościowych (obligacje, bony, certyfikaty depozytowe)

* o ile depozyty były najtańsze, o tyle kredyty w Banku Centralnym stanowią najdroższe źródło finansowania

* im wyższy udział kapitałów własnych w bankach, tym bank jest bardziej stabilny i bezpieczny, bo jest to bezzwrotne źródło

* Komitet bazylejski wydaje pewne dyspozycje, wymagana dotyczące prowadzenia działalności bankowej, charakterystyczny wskaźnik : wskaźnik adekwatności kapitałowej - relacja kapitałów własnych do sumy pasywów, co najmniej 8 %!

INNY PODZIAŁ CZYNNOŚCI BANKOWYCH

1. Klasyfikacja operacji bankowych może być dokonywana w zależności od zastosowanych kryteriów. Najczęściej stosowany jest klasyczny podział operacji w oparciu o kryterium pozycji banku wobec klienta (kryterium przedmiotowe) na :

a) aktywne (czynne) bank występuje w roli wierzyciela

- kredyty, pożyczki

- papiery wartościowe w portfelu banku

- lokaty międzybankowe dokonane przez bank

- udzielanie gwarancji

b) pasywne (bierne) - bank jest dłużnikiem

- pozyskane przez bank depozyty

- emisja własnych papierów wartościowych

- lokaty międzybankowe pozyskane

c) czynności pośredniczące (usługowe, rozliczeniowe)

- prowadzenie rachunków bankowych – nie ma takiej pozycji w aktywach i pasywach, ale z tego tytułu bank może pobierać prowizje, więc pośrednio one wpływają na rachunek finansowy.

- dokonywanie rozliczeń pieniężnych

- obsługa papierów wartościowych i doradztwo finansowe

2. Biorąc pod uwagę, w czyim imieniu i na czyje ryzyko są wykonywane, można wyróżnić :

a) czynności dokonywane w interesie banku ( np. udzielanie kredytów bo z tego tytułu czerpie korzyści odsetkowe)

b) wykonywanie na zlecenie klienta (np. nabywane w jego imieniu papiery wartościowe)

3. Uwzględniając przedmiot zawieranych transakcji

a) czynności pieniężne (np. usługi rozliczeniowe – udzielanie kredytów, przyjmowanie depozytów, emisja papierów wartościowych)

b) czynności niepieniężne (np. doradztwo na rzecz klienta, skrytki sejfowe)

+ umowa rachunku bankowego
+ z dwóch dowolnych banków przynieść ofertę depozytową, jakie RORY, co w ramach RORÓW, korzyści, zalety itd.
+ lokaty terminowe -> żeby były różne. Progresywne, dynamiczne, rentierskie, overnighty

Ćwiczenia 6

27.11 - kolokwium: (ok 45 min)

- system bankowy ( czym jest bank, instytucja finansowa i kredytowa. Elementy systemu: BFG, KNF, NBP. Czynniki rozwoju tego sektora)

- polityka pieniężna (strategie, cele, instrumenty tej polityki. Działalność BC)

- rodzaje banków, kryteria aby założyć bank

- operacje bankowe i bilans banku

- operacje pasywna = działalność depozytowa banku

- zadania z maila !!! (wzory z matmy, kalkulator)

- z prezentacji

nr 2: nadzwyczajne instrumenty finansowe,

nr X: przyczyny kryzysu finansowego np. nadmierne zadłużenie sektora bankowego, zła

polityka monetarna,

nr 6(z następnych zajęć) - czym zajmują się banki inwestycyjne, czym różnią się od

tradycyjnego banku, jakie zadania wykonują)

20.11 - nasza prezentacja !

13.11 - o godzi 11.40 - spotkanie z prof. Dariuszem Rosatim - zapytać czy możemy iść

Ćwiczenie - OPERACJE BANKOWE

Oznaczenia:

S - sensu stricto L - sensu largo

A - aktywne P – pasywne U - pośredniczące (usługowe)

1. dokonywanie obrotu papierami wartościowymi we własnym imieniu LA

L - bo każdy może dokonywać obrotu papierami wartościowymi

A - bo jest to forma inwestowania

1. dokonywanie, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zmiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika LA

L - bo są np. firmy faktoringowe które tez mogą spieniężyć długi,

A - bo wierzytelności to są należności i mogę je zamienić gdy np. są uznane za nieściągalne (od dłużników)

1. emitowanie bankowych papierów wartościowych w rozumieniu ustawy Prawo Bankowe SP

S - bo prawo bankowe

P - bo jest to źródło finansowania działalności

1. emitowanie listów zastawnych SP

S - bo tylko banki hipoteczne mogą emitować listy zastawne,

P - jest to źródło finansowania

1. korzystanie ze skarbca nocnego (wrzutni) LU

U - są to wszystkie usługi dla klientów

1. nabywanie dłużnych papierów wartościowych LA

L - każdy może nabywać bony i obligacje,

A - forma inwestowania kapitału

1. nabywanie i zbywanie nieruchomości LA

L - każdy może nabywać i zbywać te nieruchomość

A - dzięki temu działaniu można pozyskać kapitał(forma aktywów trwałych lub inwestycji)

1. nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych, w tym kredytowych LA

L - bo np. firma faktoringowa (nie można się sugerować słowem "kredytowe")

A - wierzytelności to należności

1. obejmowanie lub nabywanie akcji lub praw z akcji, udziałów innej osoby prawnej i jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych LA

L - każdy może inwestować w tego typu aktywa

A - forma pozyskania kapitału

1. operacje czekowe LU

2. operacje wekslowe z udziałem banku centralnego S A/P (niedokładnie sprecyzowane polecenie)

S - tylko banki mogą dokonywać operacji z Bankiem Centralnym,

A - jeżeli przyjmiemy, że bank posiada te weksle i ma je w portfelu i te operacje mogą być dokonana w banku centralnym,

P - gdy z tych operacji wekslowych bank spienięża ten kapitał i stanowi to źródło pozyskania środków

1. operacje, których przemiotem są warranty (instrumenty pochodne) LU

U - z założenia są to operacje usługowe

1. otwieranie i potwierdzanie akredytywy SA

S - tylko banki mogą otwierać tego typu rachunki

A - akredytywa jest w pewnym sensie zobowiązaniem banku

1. pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym LU

L - ponieważ wiele instytucji finansowych może dokonywać rozliczeń, zarówno bank jak np. SKOK

1. prowadzenie rachunków powierniczych SU

S - tego typu rachunki mogą prowadzić jedynie banki,

U - prowadzenie jakichkolwiek rachunków zawsze jest usługowe (na zlecenie klienta)

1. prowadzenie rachunków wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu SU

S - bo jest to po prostu prowadzenie rachunków (rorów, lokat terminowych, kont oszczędnościowych)

U - bo wszelkie rachunki i rozliczenia są usługowe

1. prowadzeniu skupu i sprzedaży wartości dewizowych LU

L - tych operacji mogą dokonywać m.in. kantory

1. przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych LU

2. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych SU

3. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego

terminu SP

P - te wkłady są źródłem finansowania działalności

1. świadczenie usług konsultacyjno-doradczych w sprawach finansowych LU

2. udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych SA

3. udzielanie kredytów pieniężnych SA

4. zaciągnie kredytów refinansowych w banku centralnym (np. kredytu lombardowego, technicznego) SP

S - wszelkie operacje z Bankiem Centralnym mogą prowadzić tylko banki

P - jest to źródło finansowania

1. zaciąganie zobowiązań związanych z emisją papierów wartościowych np. obligacji LP

P - zaciąganie zobowiązań na pozyskanie kapitału

1. redyskontowanie weksli w banku centralnym SA

A - (patrz punkt 11) - bank posiada już ten weksel i redyskontując go uzyskuje środki co jest inwestycją

1. emisja papierów wartościowych LP

P - emituje papiery aby uzyskać kapitał

!!! robiąc takie zadanie należy pamiętać aby patrzeć gdzie dana operacja znajduje odzwierciedlenie w bilansie !!!

Jakie elementy/informacje musi zawierać umowa rachunku bankowego:

OBLIGATORYJNE

- data i miejsce zawarcia umowy

- strony umowy i ich dane

- na jaki okres czasu jest zawierana umowa

- typ konta

- oprocentowanie konta (czy jest, w jakiej wysokości i kiedy może ulec zmianie)

- opłaty i prowizje za prowadzenie rachunku (może też zawierać informacje kiedy się mogą zmienić)

- warunki zmiany i wypowiedzenia umowy (bank sam ustala te warunki)

- oprocentowanie salda kredytowego (w przypadku kont debetowych)

- informacje o wyciągach

- określenie waluty

- forma i rodzaj rozliczeń (to co w ramach tego rachunku bank będzie dla nas wykonywał)

DODATKOWE

- zadłużenia przedterminowe (uprawnia bank do ewentualnego rozwiązania umowy)

- usługi dodatkowe (np. ubezpieczenia, karty paliwowe itp.)

- zasady funkcjonowania funkcji dodatkowych takich jak np. płatności telefonem

- wzmianki o kartach płatniczych

- tabele opłat

- aneksy

- wzór pisma o rozwiązanie umowy

- informacja o sądzie polubownym (instytucja, która rozstrzyga spory między bankiem a klientem)

Typy rachunków bankowych:

- oszczędnościowo-rozliczeniowe (najbardziej popularne, skrót: ror)

- oszczędnościowe

- rozliczeniowe

- powiernicze (rachunki zakładane na rzecz osób trzecich)

Kiedy może się zmienić oprocentowanie konta:

- zmienią się stopy procentowe NBP

- zmieni się stopa rezerwy obowiązkowej NBP

- następują istotne zmiany na rynku bankowym (zmiany stawki WIBID I WIBOR)

- zmienią się powszechnie obowiązujące przepisy prawa

- nastąpią zmiany rentowności papierów skarbowych oraz instrumentów NBP

Kiedy może zmienić się tabela opłat za prowadzenie rachunku:

- zmiany poziomu inflacji podane do wiadomości publicznej przez GUS

- zmiany wysokości cen:

- energii

- usług telekomunikacyjnych

- usług pocztowych

- rozliczeń między bankowych

- usług dostarczanych przez firmy zewnętrzne (np. firmę dostarczającą bankomaty, terminale)

- wprowadzenie nowych przepisów prawnych

- koszty wprowadzenia nowych usług związanych z prowadzeniem rachunku

- zmiany kursu walut

- zmiany wskaźnika cen towarów i usług określonych przez GUS

- zmiany cen pozyskania kapitału na rynku między bankowym(stawki WIBID i WIBOR)

• Każdy bank ma obowiązek przesłać klientowi informacje o wszelkich zmianach w jego rachunku lub w regulaminie

• Musi dokonać tego z odpowiednim wyprzedzeniem (zazwyczaj 2 miesiące)

• Jeżeli klient w przeciągu 30 dni nie wypowie umowy oznacza to iż akceptuje zmiany jakie zaszły w regulaminie

Czas wypowiedzenie umowy:

- bank: 2 miesiące

- klient: miesiąc

Kiedy bank może rozwiązać umowę w trybie natychmiastowym:

- gdy nic nie dzieje się na rachunku (w Prawie Bankowym przewidziany jest okres dwóch lat ale bank skrócić ten czas. np. ING 4 miesiące)

- gdy bank zidentyfikuje, że środki, które znajdują się na rachunku mogą być zamieszane w jakieś działania przestępcze tzw. pranie brudnych pieniędzy

- gdy klient nie spłaca swojego zadłużenia na rachunku przez pewien okres, określony w umowie (tylko w kartach debetowych)

* maksymalne oprocentowanie (nominalne) w ramach kredytu na rachunku bieżącym ustala Prawo Bankowe i wynosi 4-krotność wielkości stopy lombardowej

!!! należy pamiętać, że oprocentowanie nominalne nie pokrywa się z całkowitymi kosztami w związku z zaciągniętym kredytem (oprocentowaniem efektywnym, brutto)

np. obecnie stopa lombardowa wynosi 4% , więc maksymalne oprocentowanie to 16%. Ale po doliczeniu prowizji, marży itd. to RRSO (rzeczywista roczna stopa oprocentowania) wynosi ok 30%

• Każdy bank raz w miesiącu ma obowiązek dostarczyć klientowi wyciąg z konta

• kiedyś odbywało się to w formie papierowej, obecnie wszystko odbywa się elektronicznie

• bardzo często, za wyciąg papierowy, zaprzeszły lub kolejny w danym miesiącu banki naliczają dodatkowe opłaty

Na następne zajęcia:

- zadania z maila

- oferty depozytowe (mamy)

- lokaty terminowe (mamy)

- rodzaje lokat terminowych (progresywna, regresywna itd.)

ćwiczenia 7 13.11.2013r

Reżimy kursów walutowych

1) kurs płynny

• funkcjonuje dziś w Polsce od kwietnia 2000r.,

• upłynnienie go jest związane z reformami Balcerowicza,

• kształtuje się pod wpływem mechanizmu rynkowego na skutek gry popytu i podaży,

• to rynek wpływa na to, czy kurs danej waluty krajowej do waluty obcej jest niższy czy wyższy

• ma na to wpływ kondycja gospodarki, poziom rozwoju gospodarczego, stabilność, efektywność, konkurencyjność

2) kurs pośredni (stały)

• porównując do strefy Euro – jednym z kryteriów konwergencji z Maastricht, które każdy z krajów musi spełnić, żeby przyjąć wspólną walutę, jest ustabilizowanie kursu walutowego, co oznacza, że każda gospodarka przed przystąpieniem do Euro musi przebywać w tak zwanym mechaniźmie RM2 (Europejski mechanizm kursów walutowych )- polega to na tym, że w danym momencie , kiedy pozostałe kryteria są spełnione (konwergencji), ustala się pewien kurs odniesienia, kurs referencyjny, przykładowo za 1 Euro będziemy płacić 4 zł, Kryterium z Maastricht mówi też o tym, że w okresie przebywania danego kraju w tym mechaniźmie, ten kurs odniesienia nie może odchylać się o więcej niż +/- 15%, co daje przy 4 zł -> 4,60zł oraz 3,40zł.

• Idea kursu pośredniego jest taka, że mechanizm reguluje swobodnie kurs walutowy, ale tylko w pewnych
  granicach wahań, co oznacza, żejeżeli kurs dotknie górniej bądź dolnej granicy, to zaczyna się interwencja
  państwa

• chodzi o to, żeby ustabilizowac kurs w odniesieniu do Euro

• mechanizm rynkowy reguluje kurs walutowy ale tylko w pewnych granicach wahań, jeśli one zostaną przekroczone to interweniuje państwo, Bank Centralny,

• według kryterium z Maastricht, jest powiedziane, że kraj musi przebywać co najmniej 2 lata w tym mechanieźmie RM2

3) kurs sztywny

• cechuje gospodarki najmniej rozwinięte ,

• uzależnienie waluty krajowej od kształtowania się innych walut, jest to kurs sterowany : państwo określa dany kurs w jakimś okresie waluty krajowej w stosunku do walut obcych ,

• interwencja państwa - to ono steruje tym kursem, np. Bułgaria, Chiny, Korea, w tych krajach jest taka idea, że nie funkcjonują żadne kantory wymiany walut, waluty można wymieniać najczęściej w bankach państwowych i w każdym banku ten kurs odniesienia jest taki sam,

• wraz z rozwojem gospodarki bank przechodzi do kursu bardziej płynnego

+ aprecjacja waluty - zwiększenie, umocnienie się waluty, kursu walutowego, pieniądza, zwiększenie siły nabywczej, mamy z nią do czynienia, kiedy kurs jest coraz niższy, to oznacza, że nasza waluta jest na tyle silna, że musimy zapłacić za daną walutę obcą mniej.

+ deprecjacja waluty - odwrotne zjawisko, osłabianie, automatycznie następuje wzrost kursu walutowego, czyli nasza złotówka jest na tyle słaba, że musimy zapłacić więcej za walutę obcą

Oferty rachunku bankowego. Na co powinniśmy zwrócić uwagę?

• wysokość opłat i prowizji za poszczególne usługi bankowe (konto darmowe całkowicie – Alior Sync)

• korzyści np. ubezpieczenia, dodatkowe programy np. „bankujesz – kupujesz”, zwroty za zakupy itd.

• oprocentowanie np. 0,01 % w skali roku

• bankowość internetowa, elektroniczna

• innowacje, naklejki itp. karty paypass, możliwość płatności telefonem itd.

• czy dostajemy coś dodatkowo, np. konto oszczędnościowe - sprzedaż horyzontalna, bank jak już ma klienta to oferuje mu inne produkty

• dodatkowe gadżety czyli np. tablet do rachunku

• dostępność bankomatów, wpłatomatów

• dodatkowe warunki – trzeba czasem wykonać odpowiedni obrót kartą, żeby nie płacić opłat za prowadzenie konta

• koszty zamknięcia rachunku – do niedawna w PKO i BPH koszt zamknięcia rachunku to 50 zł.

Dwa zasadnicze typy depozytów

Rachunki depozytowe dzielą się na dwa zasadnicze typy , w odmienny sposób określające prawa i obowiązki stron (banku i klienta):

1) rachunki lokat bieżących – te o których mówiliśmy (ROR-y)

2) rachunki depozytów terminowych (lokaty)

Rodzaje rachunków bankowych w polskim ustawodawstwie

Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:

1) rachunki rozliczeniowe (w tym bieżące i pomocnicze)

2) rachunki lokat terminowych

3) rachunki oszczędnościowe (np. OKO w ING – nie służy do transakcji, przelewów, tylko to gromadzenia oszczędności), rachunki oszczędnościowo - rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych

4) rachunki powiernicze

Rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla :

1) osób prawnych

2) jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawna

3) osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek.....

Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo - rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą byc prowadzone wyłącznie dla:

1) osób fizycznych

2) szkolnych kas oszczędnościowych

3) pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych

Rodzaje lokat terminowych (ich oprocentowanie to około 3 procent)

1) overnight (jednodniowa) przyszła do nas z rynku międzybankowego, działają tak banki, one lokują np. w Banku Centralnym czy w rynkach międzybankowych, około 3,5% w skali roku, ale często jest tak, że jest ona nieodnawialna

2) lokaty negocjowane – zarezerwowane dla klienta zamożnego, który dysponuje większym kapitałem, w Eurobanku od 50 000zł, ten człowiek ma specjalnego doradcę, który doradzi mu w co zainwestować itp.

3) rentierskie - wpłacam jakiś kapitał np 100.000 i co jakiś czas stawiane są do dyspozycji odetki (co miesiąc, co kwartał, w zależności od warunków tej lokaty), i ten kapitał ciągle pracuje, okresowo są mi tylko wypłacane odsetki, te odsetki można wpłacać i powiększać kapitał początkowy, lub wypłacić i zabrać dla siebie.

4) denominowana - w walutach obcych ,w których zakłada się wzrost kursu walutowego np. wpłacam 10 000zł, one są przewalutowywane na Euro, kupuję sobie za to ileśtam tych pieniążków Euro i później w momencie zapadalności też są przewalutowywane na złotówki , - bardzo niskie oprocentowanie, mogą też być zwykłe lokaty po prostu w walucie obcej, bez przewalutowywania.

5) dynamiczna - wraz ze wzrostem czasu trwania inwestycji wzrasta tez oprocentowanie , bank chce zachęcić do jak najdłuższego utrzymania środków na tej lokacie

6) inwestycyjna / strukturyzowana –polega na tym, że kapitał jest dzielony na kilka części np. wpłacam 10 000 zł, bank nam proponuje, że 50 % może być na lokacie prostej, a drugie 50% (albo 80% i 20%.. - różnie) może być zainwestowane w produkt inwestycyjny, to zależy od kreatywności banku, można też niestety generować stratę w zależności jak będzie zachowywał się ten produkt inwestycyjny, można inwestować w fundusze inwestycyjne, instrumenty pochodne, rynek akcji, obligacje,

7) progresywna - zawsze mogę zwiększać lub dopłacać kapitał, który jest potem podstawą do naliczania odsetek, (kiedyś banki znalazły obejście na podatek Belki, wcześniej było od 0 – 2,50% i wtedy się nie płaciło, oszacowały w ujęciu dziennym oprocentowanie)

8) E - lokata – dla osób, które posiadają rachunek z dostępem do bankowości internetowej, Get in bank,

9) lokata automatyczna - powiązana ze zwykłym kontem ,ustalamy jakąś kwotę i gdy ją przekroczymy, to różnica jest automatycznie zamieniana na lokatę

10) lokata typu call - lokata za wypowiedzeniem, nie jest określony temin jej ważności, jeżeli chcę wycofać się z tej lokaty to trzeba złożyć banku odpowiednie wypowiedzenie,
- call 24 czyli jeden dzień roboczy wczesniej muszę złożyć wypowiedzenie,
- call 48 czyli 2 dni wcześniej.

Koszt pozyskania pieniądza, oprocentowania, wyznaczają 3 elementy (wpływają na wysokość oprocentowania) :
a) stopy procentowe

b) czas trwania

c) kwota

ĆWICZENIA 8

30% ma stanowi ocena z ćwiczeń.

400 A - sala na 13.01

Rynek międzybankowy

• Rynek niepubliczny (nie każdy może na niego wejść) i nieregulowany, na którym warunki transakcji ustalane są w drodze dwustronnych uzgodnień pomiędzy stronami (na normalnym rynku jest inwestor, jest emitent oraz giełda jako platforma, która tworzy rynek, skupia popyt z podażą, kojarzy strony transakcji – w tym rynku nie ma tego pośrednika, transakcje zawierane są bezpośrednio między stronami)

• Nie podlega bezpośredniej kontroli KNF

• uczestnikami są tylko banki komercyjne i Bank Centralny.

np. pozagiełdowy rynek amerykański NAZDAQ

• Lokaty bieżące i depozyty terminowe jako pierwotne źródła pieniądza dla systemu bankowego; zasilenie z zewnątrz

• Lokaty międzybankowe jako wtórne źródło zasilania; lokaty nadwyżek z depozytów pozyskiwanych przez jedne banki w innych bankach..

Rynek międzybankowy jest wtórnym źródłem pozyskiwania kapitału.

Lokaty

Z nieustalonym terminem spłaty (wysoka płynność)

- depozyty call 24 godziny

- depozyty call 48 godzin

ze względu na czas lokowania środków

1) Depozyty jednodniowe:

• overnight - (O/N) - termin jednodniowy. Bank pożyczający otrzymuje pieniądze w dniu zawarcia transakcji, a zwraca w następnym dniu roboczym – te zawierane na jedną noc /dzień

x y

• Tommorow/next (T/N) - termin jednodniowy . Pieniądze docierają do banku przyjmującego depozyt dopiero następnego dnia po transakcji; zwracane są w kolejnym dniu roboczym (spot)

X y z dzień spot

• Spot/next (S/N) - bank składający depozyt przekazuje pieniądze dopiero w drugim dniu roboczym po zawarciu umowy; zwrot następuje w następnym dniu roboczym (forward)

X z a

2) Depozyty o okresie zapadalności dłuższym niż 1 dzień - zawsze rozpoczynają się w dacie waluty spot :

• week fixed (W/F lub 1W) - zakończenie lokaty przypada 7 dni po dacie waluty spot, a gdy data waluty forward przypada w dniu wolnym od pracy - w pierwszym kolejnym dniu roboczym

• 2 weeks (2W) - zakończenie lokaty przypada 14 dni po dacie waluty spot

• 1 month (1M) - zakończenie lokaty przypada miesiąc po dacie spot

• 2 (3,6,9,12) months (2M,3M,6M,9M,12M) -zakończenie lokaty przypada 2 (3,6,9,12) miesięcy po dacie spot.

? Kto określa stawki rynku międzybankowego?
- Są one wyznaczane przez same banki

Podstawowe stawki rynku międzybankowego :

WIBID – stopa procentowa, jaką płacą banki za środki przyjęte w depozyt od innych banków; oprocentowanie depozytów na rynku międzybankowym ,

WIBOR - oprocentowanie kredytów na rynku międzybankowym.

• spread - różnica między oprocentowaniem tych stóp procentowych; im większa jest tym większe możliwości działania banków, większa możliwość ewentualnych zysków.

• Im lepiej funkcjonuje w danej gospodarce ten mechanizm impulsów monetarnych, tym bardziej, te stopy procentowe utrzymują się i zmieniają się jak podstawowa stopa procentowa Banku Centralnego.

• Każdego dnia są notowane, dokładnie tak samo jak ceny akcji na giełdzie.

• Te wartości biorą się na podstawie ofert złożonych przez 16 banków po odliczeniu dwóch najniższych i dwóch najwyższych.

• Codziennie o 11 stawka jest podawana do publicznej wiadomości i po tej stawce banki mogą zawierać transakcje na rynku międzybankowym.

• W przypadku gdyby w danym dniu było mniej zgłoszeń banków niż 8, to znaczy ( banki nie byłyby zainteresowane transakcjami na rynku międzybankowym), to wtedy odrzuca się wartość dolną i górną i tworzy się ŚREDNIĄ ARYTMETYCZNĄ.

• Stawki rynku międzybankowego wpływają także na nas - wpływają na oprocentowanie kredytów i depozytów. Wpływają na wysokość np. płaconych rat.

Co z prezentacji na kolos?

Instrumenty pochodne :

• co to jest (są to instrumenty, których wartość zależy od wartości instrumentu podstawowego zwanego instrumentem bazowym),

• co to kontrakty terminowe i czym się różnią forward od futures ( forward maja charakter niestandaryzowany – warunki zawarcia tych kontraktów są ustalane wzajemnie między uczestnikami rynku; futures standaryzowany, jest to przedmiot obrotu giełdowego, to giełda ustala, że będzie to kontrakt terminowy, termin rozliczenia za 3 miesiące itd.)

• opcje : czym są : jest to instrument asymetryczny , który daje nabywcy większe prawo, wystawca kontraktu mniej.

• czym się rózni opcja kupna i opcja sprzedaży (kupna daje nabywcy prawo zakupu ale nie obowiązek)

• co to są swapy.

Stabilność systemu finansowego. Rola banku centralnego w przywracaniu i utrzymaniu stabilności finansowej.

• czym jest ta stabilność systemu finansowego

• w jaki sposób Banki Centralne utrzymują tą stabilność finansową

Shadow Banking - prezentacja

Komitet bazylejski

• czym jest komitet bazylejski,, czego dotyczą regulacje bazylejskie, jakie są różnice pomiędzy Bazyleą 1, 2 i 3.

• najistotniejszą kwestią są wymogi kapitałowe dla banków – ilość kapitału jaką banki muszą utrzymywać , aby zapewnić stabilność swojego funkcjonowania

• regulacje bazylejskie określiły współczynnik wypłacalności jako relacje kapitałów własnych do sumy pasywów (do sumy bilansowej). Ten współczynnik ma wynosić 8%.

Ryzyko bankowe

• Czym jest ryzyko kredytowe, operacyjne, płynności, rynkowe (w odniesieniu do sektora bankowego)

ĆWICZENIA 9

Operacje aktywne

• udzielanie kredytów

• operacje przyrzeczenia udzielania kredytów

• papiery wartościowe w portfelu banków

Aktywa pracujące i niepracujące

Pracujące
- kredyty,
- papiery wartościowe znajdujące się w portfelu,
- lokaty międzybankowe

Niepracujące

• gotówka (kasa i NBP) – każdy bank jest zobligowany utrzymywać pewien poziom pogotowia kasowego na wypadek konieczności wypłaty depozytariuszom środków. Poziom zależy od skali powadzonej działalności, zależy od różnych czynników. Jeżeli bank utrzymuje duży poziom pogotowia kasowego to dobrze bo jest zabezpieczony w razie, gdyby depozytariusze chcieli podjąć większe kwoty, ale są to aktywa niepracujące, więc im większy poziom kapitału pogotowia kasowego tym większy jest koszt utraconej możliwości. Zarządzający muszą wiedzieć, gdzie jest ten złoty środek.

• rezerwa obowiązkowa jest oprocentowana (0,9% stopy lombardowej) – teraz około 3,6%, ale nie jest to duży dochód.

• środki trwałe

• inne aktywa

UMOWA KREDYTU – jest to podstawowy dokument regulujący wszelkie sprawy związane z kredytem, zawierana na piśmie. Przez umowę kredytu bankowego bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie określoną kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, do zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w umownym terminie spłaty oraz do zapłaty prowizji od przyznanego kredytu.
3 cechy charakteryzujące umowę:

• celowość -każdy kredyt musi być udzielony na konkretny cel - np hipoteczny – cel: zakup nieruchomości bądź budowa domu, kredyt samochodowy cel : zakup samochodu. Ale są tez kredyty gotówkowe (90%) konsumenckie, konsumpcyjne - są to kredyty, które nie wymagają podania celu, bo przyjmuje się, że są to kredyty konsumpcyjne czyli na wydatki bieżące, konsumpcyjne np. na remont kuchni itd.

• odpłatność - klient spłaca wraz z należnymi odsetkami, każda umowa musi obciążać klienta tymi odsetkami.

• zwrotność – te środki zostaną zwrócone w oznaczonym czasie, miejscu przez kredytobiorcę.

FUNKCJE KREDYTU

• emisyjna - wprowadzenie pieniądza do obiegu ;
  * emisja jest zarezerwowana tylko i wyłącznie dla banków centralnych, czyli drukowanie pieniądza, emisja do obiegu. Kreacja natomiast odbywa się poprzez sektor bankowy, banki komercyjne w procesie udzielania kredytów – wpuszczanie do obiegu ale pieniądza bezgotówkowego.
  * mnożnik kreacji pieniądza - m = M_o/r_e (baza monetarna do stopy rezerwy obowiązkowej) – oszacowanie wielkości wykreowanego pieniądza, pokazuje ile bank jest w stanie wykreować pieniądza z każdego konkretnego przyjętego depozytu. Gdy klient wpłaca 1000 zł to przy obecnym stanie rezerwy obowiązkowej (3,5%) = 28 571,43zł - z każdego 1000zł , która zostanie pozyskana przez bank w formie depozytu, bank jest w stanie wykreować 27,571 zł. Skąd się to bierze? Jest pierwotny klient banku, który składa 1000 zł. Z tych pieniędzy bank jest zobligowany odprowadzić 2,5% rezerwy. 1000zł -> 3,5% = 35 zł, Bankowi pozostaje 965 zł. Tyle jest w stanie dać klientowi kolejnemu. 965ł. 3,5% ; gdy zsumujemy te kwoty po lewej to otrzymamy te 28 tysięcy.

• dochodowa – za pośrednictwem kredytu zwiększa się siła nabywcza, kredytobiorca może więcej pieniądza przeznaczyć na rynek, on dysponuje większym dochodem.

• stymulacyjna / rozdzielcza / interwencyjna - Bank Centralny i państwo mogą interweniować na rynku, stymulować go , poprzez ograniczanie zmiany stóp procentowych, pobudzając akcje kredytową i w ten sam sposób inwestycje itd. i odwrotnie.

• kontrolna - kontrolowanie poziomu akcji kredytowej , dokonywana jest ocena zdolności kredytowej kredytobiorców.

KREDYT A POŻYCZKA

1. kredyt zaciągany jest na określony cel ; pożyczka niekoniecznie.

2. kredyty regulowane są przez prawo bankowe; pożyczka przez kodeks cywilny

3. kredyt udzielany tylko przez bank; pożyczka przez podmioty niebankowe oraz przez osoby fizyczne

***rozróżnienie to mamy tylko i wyłącznie w polskim prawie, w anglojęzycznej terminologii jest

tylko jedno pojęcia :
credit – nie ma różnicy pomiędzy pożyczką a kredytem.

1. kredyt w formie pisemnej , pożyczka niekoniecznie, chyba , że przekracza 500 zł

2. kredyt jest zawsze odpłatny – bank zawsze pobiera odsetki , pożyczka może być nieoprocentowana

3. kredyt w formie bezgotówkowej , pożyczka w formie gotówkowej

4. pieniądze z kredytu nie stają sie naszą własnością - w przypadku kredytu przez cały okres trwania umowy właścicielem pieniędzy jest bank, w przypadku pożyczki właścicielami jesteśmy my – mamy swobodne prawo dysponowania tymi pieniędzmi

5. kredyt musi być zabezpieczony - np. nieruchomość, żyrant, samochód np. , może to być blokada środków na rachunku bankowym, w przypadku pożyczki może bądź nie musi być zabezpieczona;

6. kredyty inwestycyjne w transzach , pożyczka jednorazowo

7. kredyt na określony czas spłaty; pożyczka niekoniecznie.

8. kredyt sprzyja kreacji pieniądza, pożyczka na to nie wpływa bo ma formę gotówkową

9. w przypadku kredytu jest dokonywana jest ocena zdolności kredytowej; w przypadku pożyczki nie.

10. umowa kredytowa musi być rozwiązana w formie wypowiedzenia (pisemnie), w przypadku pożyczki nie musi,

11. bank ma prawo też monitorować wykorzystanie środków , kontrolować zagospodarowanie tych pieniędzy, pożyczkodawca nie ma takiej możliwości;

12. przedmiotem umowy kredytowej może być tylko pieniądz, w przypadku pożyczki przedmiotem może być nie tylko pieniądz, ale też np. samochód czy jakieś inne dobra materialne,

RODZAJE KREDYTÓW

1) W rachunku bieżącym - debet (overdraft) – po przekroczeniu salda na moim rachunku mam możliwość zaciągnięcia kredytu, ma on charakter kredytu odnawialnego, bo po spłacie mogę go odnowić,

• trzeba pamiętać o tym, że ten kredyt nie jest kredytem najtańszym.

• 4 x stopa lombardowa (4%) = 16% - jest to nominalne oprocentowanie , RRSO -rzeczywista roczna stopa procentowa czyli plus wszystkie dodatkowe opłaty np. ubezpieczenie (często nie ma możliwości zrezygnowania z niego) , inne koszty z tytułu marż i prowizji itd., (czasem nawet około 30%) , dlatego TRZEBA przeczytać umowę i w przypadku kredytu konsumenckiego mam 14 dni na to, żeby odstąpić od tej umowy.

2) Na rachunku kredytowym - jego wykorzystanie następuje w osobnym rachunku , rachunek tworzony osobno pod kredyt. Ten rachunek służy tylko do obsługi technicznej, pomocniczej. Np. na ten rachunek jest stawiany kapitał klienta z tytułu udzielonego kredytu i z tego kredytu pobiera się automatycznie raty kredytowe, tam klient jest zobligowany przelewać systematycznie środki i spłacane są odsetki.

3) Kredyty hipoteczne - o charakterze średnio i długoterminowym, ogranicza sie mniej więcej do 35 lat. , zabezpieczeniem jest hipoteka - jest to wpis do księgi wieczystej w sądzie rejonowym; bank staje się współwłaścicielem tej nieruchomości.

• Ile wynosi oprocentowanie kredytu hipotecznego?

• przeważnie są to o zmiennym oprocentowaniu - 3 miesięczny WIBOR ( około 2,6%) + procentowa marża banku (około 1,5%) = 4,1

• przy stałym oprocentowaniu 6%

• Zaświadczenie o dochodach z zakładu pracy (niezbędny dokument)- dwóm osobom jest chętniej udzielany kredyt,

• Nie raz banki nakładają kilka obowiązków - np. konieczność ubezpieczenia tej nieruchomości, tzw. ogniówka czyli ubezpieczenie od pożaru (przeważnie)

• Trzeba zawsze przeczytać po jakim czasie mogę spłacić najwcześniej kredyt, trzeba to zastrzec.

• Starając się o kredyt hipoteczny warto postarać się o jakąś historię kredytową. Jeżeli nikt nigdy nie brał kredytów to dla BIK-u nie istnieje. Więc lepiej, żeby cos wcześniej wziąć, bo BIK daje punkty. Lepiej wziąć na kredyt np. telewizor, wtedy mam już punkty i widać, że klient jest rzetelny i spłaca ten kredyt. Niektóre banki uzależniają od tych punktów oprocentowanie (credit scoring)

4) Kredyt inwestycyjny - kredyt dla podmiotów gospodarczych na różnego typu inwestycje, najczęściej kredyty długoterminowe, , może mieć następujące formy:

• kredyt komunalny, udzielony organom publicznoprawnym np. jednostkom samorządu terytorialnego;

• kredyty inwestycyjne gwarantowane przez państwo – państwo gwarantuje, że jeśli kredytobiorca nie spłaci zobowiązania to zrobi to za niego.

• kredyty inwestycyjne dla dużych przedsiębiorstw związanych np. z infrastrukturą.

5) Kredyty konsumpcyjne - bieżące, tylko i wyłącznie dla osób fizycznych (inaczej konsumenckie, gotówkowe)

• jest on krótkoterminowy (Alior Bank 10 lat) ,

• najczęściej na dowolny cel ;

• maksymalna kwota : około 255 000zł : 200 - 75 000 euro;

• udzielany na mocy o kredycie konsumenckim;

• łączna suma kosztów nie może przekraczać 5% udzielonego kredytu

• termin odstąpienia od umowy : 14 dni;

• wprowadzono ustawowy obowiązek badania zdolności kredytowej ;

• do najczęściej stosowanych form zalicza się : kredyt udzielony bezpośrednio przez bank, kredyt udzielony na podstawie umowy z przedsiębiorcą sprzedającym dany towar

• jedyny kredyt, który może być udzielony bezpośrednio w oddziale banku albo przez przedsiębiorcę na podstawie umowy z bankiem (np. Media Markt)

6) Kredyty studenckie - wypłacane w małych transzach;

• część odsetek jest dopłacanych przez państwo;

• klient rozpoczyna spłatę po zakończeniu studiów (2 lata po);

• jeżeli jest się w 5% najlepszych studentów, to państwo płaci około 40% kredytu.

7) Kredyt obrotowy - udzielany przedsiębiorstwom ( podmiotom gospodarczym) ; cel - bieżące zobowiązania, regulowanie płynności; czas trwania do 1 roku – krótkoterminowe.

8) Kredyt lombardowy - kredyt udzielany innym bankom pod zastaw papierów wartościowych, do 80% wartości przedstawionych papierów wartościowych (cenę wyznacza stopa lombardowa)

9) Kredyty złotowe – w złotówkach ;

10) Kredyty dewizowe – w walutach obcych; najpopularniejsze to frank i euro;

11) Kredyt konsolidacyjny - na spłatę innych kredytów, bank spłaca dotychczasowe moje zobowiązania, wydłuża termin spłaty przez co ta rata płacona bankowi jest niższa. Często jest to sytuacja mało korzystna dla klienta;

12) Kredyt kupiecki - odroczony termin płatności, najczęściej pomiędzy podmiotami gospodarczymi;

13) Kredyty pomostowe - dla przedsiębiorstw, które starają sie o inwestycje ale potrzebują kapitał na pozyskanie jakiegoś know-how np. na te inwestycje, część tego kredytu wypłacana jest przed wypłatą kredytu głównego.

14) Kredyty odnawialne - na rachunku bieżącym - spłata wcześniejszego zobowiązania uprawnia mnie do zaciągnięcia kolejnego

15) Kredyty nieodnawialne - kredyt hipoteczny

16) Kredyt rolowany - bank wielokrotnie wydłuża termin spłaty; mówi się, że państwo np. roluje swój dług publiczny czyli np. emituje kolejne obligacje, żeby spłacić wcześniejsze;

17) Kredyt wekslowy/ dyskontowy – kredyt udzielany w momencie dyskontowania weksla; przedsiębiorca dyskontuje weksel w banku komercyjnym;

18) Kredyt kart kredytowych - (54 - 59 dni okresy bezodsetkowe) banki dają nam ten okres bezodsetkowy

• Dziś mamy 13 stycznia, bank daje nam 55 dni ten okres bezodsetkowy. Mój okres rozliczeniowy trwa 30 dni, więc mój okres rozliczeniowy kończy mi się 12 lutego. I zostaje mi jeszcze 25 dni okresu bezodsetkowego. Pierwsza transakcję zawarłam 14 stycznia, potem 31 stycznia drugą i 11 lutego trzecią a później 27go lutego.

• Kiedy mam spłacić najpóźniej pierwszą transakcję, aby nie spłacić odsetek? 9go marca. Niezależnie od tego kiedy dokonam transakcji okres bezodsetkowy liczy się od początku mojego okresu rozliczeniowego, w ramach którego transakcja została zawarta.

• Kiedy mam spłacić płatność z dnia 31 stycznia? Też 9 marca. Tak więc tak naprawdę mój okres wynosi 37 dni.

• Transakcję z 11 lutego również spłacam 9 marca.

• Transakcja z 27go lutego - znów musiałabym przeliczyć bo ta transakcja została dokonana już w kolejnym okresie;

19) Kredyty o stałym i zmiennym oprocentowaniu – zmienne są uzależnione od stawek referencyjnych;

20) Kredyty zabezpieczone rzeczowo i osobiście – rzeczowo czyli np. hipoteka, osobiście to np. poręczenie czyli albo tzw. weksel In blanco

21) Kredyty wypłacane jednorazowo i w transzach

22) Kredyty krótkoterminowe (do 1 roku), średnio (od roku do 3 lub 5, zależy w jakiej literaturze) , długoterminowe (od 3 lat)

OPERACJE PRZYRZECZENIA UDZIELENIA KREDYTU

1. Gwarancja bankowa

Wierzyciel boi się o moją wypłacalność (nie jest pewien czy ja na pewno ureguluje swoje zobowiązanie), więc zwraca się do mnie, abym uzyskała od banku gwarancję bankową. Bank oczywiście pobiera opłatę, sprawdza zdolność kredytową i na tej podstawie wystawia bądź nie gwarancję bankową, w której zobowiązuje się, że jeśli ja nie uregulowałabym zobowiązania – on ureguluje to zobowiązanie, udzielając mi kredytu.

• Jest to nieodwołalne zobowiązanie banku do wypłacenia beneficjentowy gwarancji określonej kwoty pieniężnej w przypadku, gdyby zleceniodawca gwarancji nie wypełnił świadczenia, do wykonania którego był zobowiązany (nie trzeba znać definicji)

2. Kredyt akceptacyjny – jest ustalone w umowie kredytowej , że np. miesiąc wcześniej będę gromadzić na rachunku środki na pokrycie swoich zobowiązań, natomiast jeśli tych środków nie zgromadzę na miesiąc przed uregulowaniem tego zobowiązania, to bank udzieli mi kredytu o charakterze właśnie akceptacyjnym. Czyli jest to umowa kredytu, którą zawieram dzisiaj, ale ten kapitał może być postawiony do dyspozycji klienta albo nie, w zależności od tego, jak będzie się kształtowała jego sytuacja finansowa.

3. Awal- poręczenie (żyro) - poręczam za czyjś weksel, zobowiązuję się do zapłaty, ja ręczę , że ktoś ureguluje swoje zobowiązanie finansowe.

PRCEDURA UBIEGANIA SIE O KREDYT

Wniosek o kredyt Ocena możliwości i preferencji banku.

Decyzja

Wstępna ocena kredytobiorcy

Analiza zdolności kredytowej

Uzgodnienie szczegółowych warunków Spłata kredytu lub ewentualna

umowy kredytowej windykacja należności

Umowa kredytowa Uruchamianie środków Monitoring kredytowy

UMOWA KREDYTOWA

• strony umowy

• oprocentowanie

• waluta i kwota

• warunki i prawa kredytobiorcy

• cel udzielenia kredytu

• okres kredytowania

• rachunek, na który zostanie przekazany kredyt; czy w transzach, czy jednorazowo

• zabezpieczenie

• wysokość prowizji i opłat

• częstotliwość spłat - najczęściej w ujęciu miesięcznym; karencja – odroczenie spłaty kredytu, (wakacje kredytowe)

BIK - Biuro Informacji Kredytowej

• BIK powstał z inicjatywy banków oraz związku banków polskich, aby tworzyć historię kredytową,

• znajdują się tam wszelkie dane -zarówno pozytywne i negatywne o naszej historii kredytowej. Lepszy dla banku jest klient, który ma jakąkolwiek historię kredytową, niż osoba, która nie ma żadnej historii, nie ma o niej żadnej informacji.

• BIK opracował credit scoring – system punktowy oceny klientów – za terminową spłatę zobowiązania dopisywane są punkty, za opóźnienia punkty SA minusowane; jeżeli zaciągam kredyt, to jest informacja z banku do BIKU - spłacę chociaż jedną rat, to punkty to około 200 , 300 pkt., maxymalnie to 550 około, czyli 1,5 – 2 lata transakcji kartą kredytową.

• Banki mają obowiązek comiesięcznego udostępniania informacji o swoich kredytobiorcach, ale tak nie robią, są specjalne departamenty, które zajmują się udostępnianiem informacji do BIKU , ale banki opóźniają przekazywanie takich informacji, i sprzyja to różnym wyłudzeniom : jeśli jest klient nierzetelny i chce wyłudzić pieniądze w kilku bankach w ciągu tygodnia, to BIK tego nie widzi.

• BIK gromadzi punkty zarówno osób fizycznych jak i podmiotów gospodarczych;

• Informacje do BIKu przekazuj zarówno banki jak i SKOKi

• historia kredytowa - 5 lat jest przetrzymywana od spłaty zadłużenia.

• Przykłady : jeśli klient spóźni się ze spłatą raty kredytu między 0-30 dni, to oprócz systemu punktowego, bankier widzi „zero” – tzn., że jest tam jakieś opóźnienie, ale to może znaczyć, że np. klient zapomniał, i mógłby dostać jakiś kredyt, bo to o niczym nie świadczy. Jeżeli spóźni się między 31-90 dni, to bankier widzi „jedynkę” : mówi się, że w banku klient nie dostałby przez kolejne 3 do 6 miesięcy kredytu (ale skoki są bardziej liberalne jeśli o to chodzi). Jeżeli dostanie „dwójkę” to zadłużenie jest w granicach 91-180 dni i przez około rok klient nie dostanie żadnego kredytu. Jeśli jest już „trójka”, to znaczy, że to jest zadłużenie nie spłacane powyżej pół roku i w zależności od banku, to przed około 2 lat w tych bardziej restrykcyjnych nie dostanie kredytu. Oprócz tych cyferek jest jeszcze „W” i „E”, które oznaczają windykację i egzekucję, czyli wchodzi już komornik.

Bankowy Rejestr Klientów Niesolidnych / Nierzetelnych (BRKN) - rejestr tworzony przez banki; też gromadzi informacje o osobach, które przestały spłacać swoje zobowiązania; bank jest zobligowany wprowadzać swoje informacje, jeśli spłaci, to ta informacja jest wymazywana, czyli mamy czystą kartę.
Trzeba pamiętać, że w przypadku podmiotów gospodarczych, jeżeli trafi się na taką czarną liste, to nikt nam w sektorze bankowym nie udzieli informacji.

***Banki działają trochę na swoją niekorzyść – z jednej strony chciałyby jak najświeższe informacje, a same opóźniają się w opóźnianiu informacji do BIK-u,

POZOSTAŁE AKTYWNE OPERACJE BANKOWE (działalność inwestycyjna)

operacje aktywne:

• formy lokowania środków przez banki

• przychody

• działalność na własny rachunek i ryzyko

• kapitał zwrotny

• zarządzanie płynnością i zdolność do obsługi zadłużenia

• Banki decydują się na działalność inwestycyjna tylko po to, aby zagospodarować jakieś wolne środki, które nie zostały przeznaczone na akcje kredytową w celu powiększenia swojego portfela i zwiększenia dochodów

• Jest to działalność na rachunek i ryzyko samego banku

• Skala inwestycji zależy od każdego banku (ok. 1-10 %)

W co mogą inwestować banki (Zależy to od kreatywności osób zarządzających bankiem)

• Akcje i udziały jednostek zależnych, współzależnych zrzeszonych

• Spółki giełdowe z różnych ryzykiem

• Skarbowe papiery wartościowe (obligacje )

• bony skarbowe i pieniężne

• obligacje komunalne/municypalne (emitowane przez JST)

• papiery komercyjne (CP - commercial papers) (emitowane przez przedsiębiorstwa)

Po co banki utrzymują obligacje skarbowe?

• Aby zdywersyfikować posiadane aktywa

• Mogą one stanowić zabezpieczenie ewentualnego kredytu lombardowego

Po co bankom bony pieniężne NBP?

• Z tytułu operacji otwartego rynku z Bankiem centralnym

Po co bankom obligacje komunalne?

• Pozyskanie kapitału z przeznaczeniem głównie na budowę dróg, autostrad, szkół, szpitali itp.

Papiery udziałowe a wierzycielskie

• Udziałowe – stajemy się współwłaścicielami; nabywamy cząstkę majątku przedsiębiorstwa, co daje nam odpowiednie prawa (udział w walnym zgromadzeniu, wypłata dywidendy)

• Dłużne – jesteśmy tylko kapitałodawcą; udostępniam kapitał i mogę po jakimś czasie domagać się jego zwrotu wraz z należnymi odsetkami; nie ma się żadnych dodatkowych praw

ZADANIA

Zad. 1

Bank komercyjny zainwestował część swoich kapitałów w akcje spółki „PRT”. Obliczyć cenę rynkową akcji, jeśli dywidenda na akcję wynosi 10 zł, a stała stopa procentowa od lokat rocznych (odsetki płatne jednorazowo na koniec roku), płacona średnio na rynku przez banki, wynosi 4%.

• Dywidenda przez stopa procentowa

Zad. 2

Bank ACB osiągnął roczny dochód w wysokości 3 000 000 zł. Walne zgromadzenie akcjonariuszy podjęło decyzję o przeznaczeniu 60% na wypłatę dywidendy. Należy wyliczyć cenę rynkową, jeżeli bank wyemitował 2,4 mln akcji zwykłych, a aktualna stała stopa procentowa płacona przez banki od wkładów wynosi 2,5%.

• Obliczyć ile z tego dochodu było przeznaczone na dywidendę

• Podzielić to przez liczbę akcji

• Wyliczyć cenę rynkową

Zad. 3

Należy wyliczyć cenę rynkową, jeżeli kapitał akcyjny banku w formie spółki akcyjnej wynosi
30 mln zł, wyemitowano 1,5 mln akcji zwykłych, stopa dywidendy (roczna) wynosi 5%, a aktualna stopa procentowa płacona przez banki od rocznych lokat – 2,5%.

• Obliczyć cenę nominalną = wartość księgową

• Wyliczyć cenę rynkową

Zad. 4

Bank nabył na przetargu 90-dniowy bon skarbowy o nominale 10 000 zł za 9 800 zł i odsprzedał go na rynku wtórnym po 40 dniach przy rynkowej stopie dyskonta 9%. Ile wynosiła stopa dyskonta w momencie nabycia, za jaką cenę bon został sprzedany i jaka była rentowność sprzedaży? Czy transakcja sprzedaży była opłacalna?

Zad. 5

Bank posiada w swoim portfelu płynne środki w wysokości 8 000 000 zł i chce je zainwestować na 6 dni w bony skarbowe, którym do wykupu pozostało 40 dni, przy oprocentowaniu rynkowym 6% i stopie dyskonta 9,5%. Jaką cenę bank zapłaci za bony i jaką uzyska w terminie odsprzedaży? Jaka będzie wartość nominalna zakupionych bonów?

• Oszacować cenę kupna i cenę sprzedaży

Zad. 6

Policzyć realną stopę dochodu z obligacji o wartości nominalnej 100 zł i stałym oprocentowaniu nominalnym 9%, której cena rynkowa wynosi 94,5 zł i której do wykupu pozostało 10 lat. Odsetki są płatne na koniec każdego roku.

• Mamy 2 wzory i musimy wybrać odpowiedni w zależności od założenia

USŁUGOWE OPERACJE BANKOWE

• polegają na realizowaniu zleceń klientów banku

• bank działa na koszt, rachunek i ryzyko klienta, bezpośrednio nie angażując własnych pieniędzy

• stanowią źródło dochodów banku w postaci prowizji i opłat

• są to np. rozliczenia, operacje czekowe i wekslowe, akredytywa, inkaso

• wzrost roli operacji usługowych wynika z rozwoju transakcji bezgotówkowych i przepisów, które w niektórych sytuacjach narzucają taką formę transakcji

Rodzaje pełnomocnictwa:

• ogólne - pełnomocnik może podejmować decyzje związane z tym rachunkiem, może dokonywać wszelkich transakcji

• szczególne - pełnomocnik ma możliwość dokonywania tylko określonych działalności związanych z rachunkiem

  • np. księgowa w firmie może wypłacać wynagrodzenia, rozliczać z dostawcami, płacić podatki

Rodzaje rachunków bankowych

1. bieżący

2. pomocnicze(techniczne) - tworzone do ściśle określonych produktów

3. lokat terminowych - są to po prostu lokaty terminowe

4. powierniczy - rachunek stworzony dla kogoś, jednak dostępność środków będzie dopiero po spełnieniu jakiś warunków (np. odpowiedni wiek) do tego czasu pieniądze są własnością założycieli konta (osób wpłacających środków na rachunek)

5. wspólny - np. dla współmałżonków; dwie lub więcej osób może razem korzystać z jednego rachunku; każdy ze współwłaścicieli ma pełnie praw

6. skonsolidowany - jedne rachunek skonsolidowany dla podmiotu gospodarczego posiadający kilka subkont, które są na określone cele np. na wynagrodzenia, spłaty zobowiązań, rozliczenia z urzędami itp.

ROZLICZENIA PIENIĘŻNE

Rodzaje rozliczeń:

• gotówkowe

• bezgotówkowe

(I podział)

• uwarunkowane - wymagają spełnienia jakichś warunków przez klienta ( inkaso, akredytywa)

• nieuwarunkowane - nie wymagają spełnienia przez podmiot żadnych warunków , określonych w regulaminie, w celu dokonania rozliczenia (czeki, polecenie wypłaty)

(II podział)

• bezdewizowe – tylko z udziałem waluty krajowej

• dewizowe – z udziałem walut obcych

Przykłady

1. gotówkowe

• wpłata gotówki na rachunek wierzyciela

• czek gotówkowy

2. bezgotówkowe

• polecenie przelewu

• polecenie zapłaty

• czeki

• karty płatnicze

polecenie przelewu

• dyspozycja wydana przez dłużnika do obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

• inicjatorem tej formy rozliczeń jest dłużnik

2

DŁUŻNIK BANK DŁUŻNIKA

3

1 4

WIERZYCIEL BANK WIERZYCIELA

5

OPIS:

1. wierzyciel przekazuje fakturę za dane dobro lub usługę do dłużnika

2. złożenie obciążenia swojego rachunku przez dłużnika

3. bank dłużnika informuje go obciążeniu jego rachunku

4. przekazanie środków do banku wierzyciela

5. bank informuje wierzyciela o wpłacie środków

polecenie zapłaty

• jest to dyspozycja wierzyciela do obciążenia rachunku dłużnika określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

• inicjatorem jest wierzyciel jest to dla niego dobre, ponieważ ma pewność, że zobowiązanie zostanie spłacone w terminie

• dłużnik ma spokojna głowę i nie musi przejmować się płaceniem rachunku

• bank za tą operacje pobiera dodatkowe opłaty (50 gr – 1 zł)

• obecnie proponują to m.in.: operatorzy sieci komórkowych i telewizji cyfrowych

• muszą wystąpić specjalne warunki, aby polecenie zapłaty mogło funkcjonować:

5

DŁUŻNIK BANK DŁUŻNIKA

2 1 4 3

6

WIERZYCIEL BANK WIERZYCIELA

3

OPIS:

1. dłużnik musi wyrazić zgodę na zastosowanie polecenia zapłaty

2. wierzyciel przekazuje fakturę dłużnikowi

3. jednocześnie wierzyciel składa dyspozycje zapłaty do swojego banku ;

bank wierzyciela zwraca się do banku dłużnika

1. bank dłużnika odpowiada bankowi wierzyciela

2. bank dłużnika obciąża rachunek swojego klienta i informuje go o tym

3. bank wierzyciela informuje go o obciążeniu konta dłużnika

Warunki stosowania polecenia zapłaty :

• posiadanie przez wierzyciela i dłużnika rachunków w bankach, które zawarły porozumienie w sprawie stosowania polecenia zapłaty

• udzielenie przez dłużnika wierzycielowi zgody do obciążenia rachunku dłużnika zapłaty z tytułu określonych zobowiązań

• zawarcie pomiędzy wierzycielem a bankiem prowadzącym jego rachunek umowy w sprawie stosowania polecenia zapłaty przez wierzyciela

• maksymalna kwota pojedynczego polecenia zapłaty przekracza równowartość

  • 1000 euro - w przypadku, gdy dłużnik jest osoba fizyczna niewykonująca działalności gospodarczej

  • 50.000 euro - w przypadku pozostałych dłużników

• dłużnik może odwołać pojedyncze polecenie zapłaty w banku prowadzącym jego rachunek w terminie

  • 30 dni kalendarzowych od dnia dokonania obciążenia rachunku bankowego - w przypadku, gdy dłużnik jest osoba fizyczna niewykonującą działalności gospodarczej

  • 5 dni roboczych od dnia dokonania obciążenia rachunku bankowego - w przypadku pozostałych dłużników

Czeki

TRASANT - wystawca czeku lub weksla, tzw. dłużnik

TRASAT - bank wystawcy (trasanta), prowadzący jego rachunek

REMITENT - osoba uprawiona do otrzymania sumy wekslowe lub czekowej; tak jakby wierzyciel

INDOS – przeniesienie praw własności z czeku lub weksla na kolejnego remitenta

Czek gotówkowy a rozrachunkowy?

CZEK GOTÓWKOWY

• Forma rozliczenia gotówkowego;

• dyspozycja wystawcy skierowana do banku (trasata), aby bank wypłacił jego posiadaczowi określoną sumę pieniężną - gotówkę

ROZRACHUNKOWY

• Forma bezgotówkowa

• dyspozycja wystawcy udzielona trasatowi (bankowi) do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotę rachunku posiadacza czeku - rozliczenie bezgotówkowe

Inne rodzaje czeków:

POTWIERDZONY

• bank gwarantuje, iż pieniądze, które mają być wypłacone są zablokowane na koncie dłużnika

• na wniosek wystawcy czeku bank może go potwierdzić, rezerwując jednocześnie na rachunku klienta odpowiednie fundusze na jego opłacenie;

• potwierdzenie oznacza, że czek ma pokrycie; można potwierdzić

  • czek zupełnie - nie pisze się kwoty, do jakiej jest potwierdzony, bo tą kwotą jest suma wpisana na czeku (suma czekowa); jest ważny do 10 dni od dat wystawienia;

  • czek niezupełny (bez wpisanej kwoty) - w potwierdzeniu bank podaje maksymalną kwotę, do jakiej następuje potwierdzenie, z reguły jest ważne 30 dni o ile na czeku nie ma daty wystawienia; jeżeli wpisano datę wystawienia realizacja czeku może nastąpić w ciągu 10 dni

PODRÓŻNE

• są stosowane, jako rozliczenia zagraniczne

• umożliwiają dokonywanie transakcji bezgotówkowych zagranicą

• zawsze są to czeki imienne

IMIENNE

• są „nie na zlecenie”;

• zawierają w swej treści imię i nazwisko osoby/firmy, na której rzecz zostały wystawione,

• nie mogą być indosowane

NA ZLECENIE

• musi być wskazany remitent z imienia i nazwiska,

• można go indosować - przenieść prawo własności

NA OKAZICIELA

• remitent nie jest wskazany z imienia i nazwiska;

• właścicielem jest osoba posiadająca czek

POSTDATOWANE

• zawiera późniejszą datę niż data wystawienia

• stosuje się to, bo np. wystawca nie ma w chwilo obecnej środków na koncie, ale wie, że za jakiś czas one tam wpłyną i od tej daty będzie można zrealizować czek

ANTYDATOWANE

• z datą wsteczną

ZAKREŚLONY

• na czeku są dwie pionowe, równoległe kreski

• oznacza to, że czek nie może być spieniężony przez inne osoby niż są wskazane na czeku, jako remitent

• trasata (bank) również nie może być inny niż wskazany na czeku

Terminy ważności czeków:

• 10 dni od taty wystawienia w obrocie krajowym

• 20 dni od daty wystawienia: czeki wystawione i płatne w tej samej części świata (kontynentu)

• 70 dni: czeki wystawione i płatne w różnych częściach świata (pomiędzy kontynentami)

Elementy czeku, aby był ważny:

- nazwa "czek" w języku, w którym jest wystawiony

- nazwisko trasanta (wystawcy, dłużnika) i numer rachunku bankowego

- miejsce płatności (gdzie czek zostanie zrealizowany)

- data i miejsce wystawienia

- kwota w formie liczbowej i słownej

- podpis wystawcy

- numer czeku

- bezwarunkowe przyrzeczenie wypłacenia sumy czekowej

Weksel

• Weksle mogą być dyskontowane w banku

• Bank sam ustala sobie warunki

• Bank centralny ustala, iż weksle mogą być redyskontowane tylko z terminem zapadalności do 3 miesięcy

Rodzaje weksli:

WŁASNY

• są tylko dwa podmioty: trasant i remitent;

• wystawca zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty wierzycielowi

• dokument zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłaty określonej sumy pieniężnej remitentowi w oznaczonym miejscu i czasie (własny , sola)

TRASOWANY

• są 3 podmioty: trasant, trasat, remitent

• dyspozycja złożona przez wystawcę do trasata do obciążenia jego rachunku i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

• dokument zawierający bezwarunkowe polecenie wystawcy (trasanta) skierowane do trasata zapłacenie określone sumy pieniężnej remitentowi w oznaczonym miejscu i czasie (trasowany, obcy, trata)

FINANSOWY

• wystawiany, jako zabezpieczenie uzyskanej pożyczki czy zaciągniętego kredytu

TOWAROWY

• wystawiany w obrotach handlowych na pokrycie zobowiązania za nabyte dobra lub usługi

Elementy weksla

- nazwa "weksel" w języku, w jakim go wystawiono

- podpis wystawcy

- kwota (wyrażona słownie i liczbowo)

- oznaczenie miejsca i terminu płatności

- data i miejsce wystawienia

- strony weksla (2 lub 3 zależnie od rodzaju weksla)

- bezwarunkowe polecenie zapłaty np. słowa "zapłacę", "zapłacimy"

ROZLICZENIA PLANOWE

• na koniec danego okresu dokonuje się wystawienia faktury zbiorczej

• robi się to, aby każdego dnia nie wypisywać osobnej faktury

• może tez być druga forma, iż na początku okresu przelewa się jakąś kwotę a na koniec porównuje się to z fakturą i albo się dopłaca, lub odbiorca musi oddać niewykorzystana część

ROZLICZENIA SALDAMI

• jeśli jest dwóch kontrahentów, który między sobą dokonują transakcji to zamiast rozliczać każdą transakcje z osobna, na koniec okresu porównują oni faktury i ten, który ma większe zobowiązania oddaje nadwyżkę nad należnościami drugiemu

• Na koniec jest ustalone jedno saldo

Karta płatnicza

• plastikowe narzędzie do dokonywania transakcji bezgotówkowych

• zapisane są tam informacje o właścicielu:

  • numer rachunku

  • imię i nazwisko

• informacje te mogą być zapisane na chipie lub pasku magnetycznym

Rodzaje kart płatniczych

KREDYTOWA

• umożliwia dokonywanie transakcji nawet bez środków na koncie,

• do jakiegoś okresu kwota ta nie jest obciążona oprocentowaniem, potem wymagana jest spłata

• zadłużenie można spłacać po części

DEBETOWA

• umożliwiają dokonywanie transakcji tylko za pomocą środków zgromadzonych na rachunku bankowym

PRZEDPŁACONE (prepaid)

• wpłacamy na kartę daną kwotę, którą możemy wykorzystać w późniejszym czasie

OBCIĄŻENIOWE (charge)

• funkcjonuje jak karta kredytowa do jakiegoś ustalonego limitu,

• jednorazowo na koniec jakiegoś okresu trzeba spłacić całość zadłużenia = nie można spłacać długu w częściach

ĆWICZENIA 10

MARKETING BANKOWY – prezentacja

ROZLICZENIA UWARUNKOWANE

• wymagają spełnienia jakichś warunków, aby mogły funkcjonować

• występują najczęściej w handlu międzynarodowym

• obie strony chcą być dodatkowo zabezpieczone

Inkaso

• warunkiem powstania tego rozliczenia jest dostarczenie dokumentów do swojego banku

• polega na pobieraniu przez bank należności klienta (eksportera) lub zabezpieczeniu jego przyszłej zapłaty w zamian za wydanie dokumentów powierzonych przez niego bankowi

• bank wydaje dokumenty bankowi dłużnika (importera) dopiero po zainkasowaniu należności lub zabezpieczeniu zapłaty (np. poprzez akcept bankowi lub gwarancje udzielone przez dłużnika)

• w zależności od rodzaju inkasowanych dokumentów rozróżnia się inkaso:

  • dokumentowane - przedmiotem są dokumenty towarowe i przewozowe

  • finansowe - przedmiotem są dokumenty finansowe i o charakterze papierów wartościowych (czeki, weksle, uszkodzone banknoty)

• Inkaso zabezpiecza eksportera, to on jest bardziej narażony na jakieś oszustwo (on rozpoczyna transakcje)

• Importer reguluje należność w momencie, gdy wszystkie dokumenty są już potwierdzone i wiarygodne

Przebieg inkasa dokumentowego

1

IMPORTER EKSPORTER

4 3 1 6

2

BANK IMPORTERA BANK EKSPORTERA

5

OPIS:

1. Eksporter przekazuje dokumenty do importera i swojego banku

2. Bank eksportera potwierdza dostarczenie dokumentów i przekazuje ta informacje do baku importera

3. Bank importera sprawdza wiarygodność tych dokumentów i informuje importera o nadejściu tych dokumentów

4. Jednocześnie bank importera ściąga z jego rachunku środki celem zapłaty za przesłane dobra i usługi = uregulowanie zobowiązania

5. Bank importera przekazuje te środki do banku eksportera

6. Bank eksportera informuje go o wpływie należności

AKREDYTYWA

• jest zobowiązaniem baku importera do uregulowania beneficjentowi akredytywy (eksporterowi) należności lub zabezpieczenia jej przyszłej zapłaty - w zamian za złożenie w terminie ważności akredytywy dokumentów reprezentujących towar.

• Jest to zabezpieczenie na rachunku importera środków na pokrycie przyszłych zobowiązań za zakup dóbr i usług

• Odbywa się to najczęściej za pomocą wydzielonego rachunku

• Eksporter ma gwarancje, że importer faktycznie posiada te środki i będzie w stanie uregulować zobowiązanie

• Na pozycji uprzywilejowanej jest eksporter, ponieważ wysyła towary dopiero w momencie, gdy ma gwarancje, że importer jest wypłacalny

Przebieg akredytywy dokumentowej

4

IMPORTER EKSPORTER

6 1 4 7 3

2

BANK IMPORTERA 5 BANK EKSPORTERA

6

OPIS:

1. Importer musi złożyć dyspozycje do swojego banku o otwarcie takiego rachunku

Bank importera dokonuje zabezpieczenia tych środków (tworzy subkonto)

1. Bank importera informuje bank eksportera o otwarciu takiego konta

2. Bank eksportera przekazuje klientowi te informacje

3. Eksporter wysyła towary to importera i jednocześnie przekazuje dokumenty do swojego banku

4. Bank eksportera przekazuje te dokumenty do banku importera

5. Bank importera informuje importera o nadejściu tych dokumentów

Środki z tytułu akredytywy są przekazywane do banku eksportera

1. Bank eksportera informuje go o nadejściu środków na jego konto

SEKURYTYZACJA AKTYWÓW

• Pozabilansowa metoda pozyskiwania kapitału

• Polega na przekształceniu wyodrębnionych aktywów w papiery wartościowe

• dokonuje się emisji papierów wartościowych zabezpieczonych tymi należnościami kredytowymi

• banki i podmioty gospodarcze za pośrednictwem sekurytyzacji miały możliwość wyemitowania papierów wartościowych i w ten sposób zamiany dotychczasowych należności z tytułu udzielonych kredytów na płynne środki po dokonaniu ich sprzedaży inwestorom

*** SPOŁKI CELOWE - spółka, która na zlecenie banku emituje papiery wartościowe

Formy sekurytyzacji:

1. wstępuje wtedy, gdy bank sprzedaje spółce celowej swoje należności kredytowe, spółka celowa emituje papiery wartościowe i sprzedaje je inwestorom na rynku

2. banki nie sprzedają spółce celowej a jedynie zlecają emisje papierów wartościowych i bank może później dokonać ich sprzedaży na rynku

***różnica między tymi dwoma formami jest taka, że te aktywa są ukazywane w innych miejscach w bilansie, i to już od jednostki zależy, która forma będzie dla niej bardziej korzystna

Korzyści płynące z sekurytyzacji:

• łatwość zarzadzania ryzykiem kredytowym (ryzyko jest przenoszone na spółkę celową lub finalnego inwestora)

• źródło pozyskania kapitału

• podniesienie rentowności / stopy zwrotu

• możliwość zwiększania akcji kredytowych przy jednoczesnych spełnieniu wymogów instytucji nadzorczych

Łańcuch pokarmowy

BK BI INWESTORZY

- -

- -

- -

- -

- -

-

CDO

OPIS:

Banki w USA udzielały kredytu o różnym poziomie ryzyka ze względu na zdolność kredytową klientów. Normalnie bankom zależy, aby klienci spłacali swoje zobowiązania, jak nie to ponoszą one straty. Ale kredyty hipoteczne były sprzedawane do banków inwestycyjnych, które na bazie tych kredytów emitowały papiery wartościowe, które zawierały w sobie pakiety różnych kredytów hipotecznych o różnym poziomie ryzyka (CDO), które potem oferowały inwestorom na rynku. Inwestorzy, który nabywali te papiery wartościowe ponosili ryzyko w momencie, gdy kredytobiorca przestał spłacać raty. Były to śmieciowe papiery wartościowe

Formy wyłudzeń, przestępstw na tle bankowym:

• PHISHING – kradzież tożsamości związane z bankowością (podszywanie się pod kogoś w celu wyłudzenia pieniędzy/informacji)

• SKIMMING - skopiowanie danych z paska magnetycznego karty

PRIVATE BANKING – prezentacja

Ćwiczenia 13.01

Operacje aktywne

• udzielanie kredytów

• operacje przyrzeczania udzielania kredytów

• papiery wartościowe w portfelu banków

Akrtywa pracujące i niepracujące.

Pracujące - kredyty, papiery wartościowe, lokaty międzybankowe

Niepracujące - gotówka (kasa i NBP), środki trwałe, Inne aktywa

Jezeli bank utrymuje duży poziom pogotowia kasowego to dobrze, ale są to aktywa niepracujące,

-rezerwa obowiązkowa jest oprocentowana, ale nie jest to taki dochód jaki bank mógłby...

- środki trwałe

UMOWA KREDYTU - 3 cechy charakteryzujące umowę

-celowoc -każdy kredyt musi być .. na konkretny cel - np hipoteczny, samochodowy. Ale są tez kredyty gotówkowe - są to kredyty, które nie wymagają podania celu, bo pryjhmuje sięm, że są to kredyty konsumpcyjne czyli np. na remont kuchni itd.

-odpłatność - klient spłaca wraz z odsetkami, każda umowa musi obciążać klienta tymi odsetkami

-zwrotnośc - teśrodki zostaną zwrócone w oznaczonym czasie, miejscu przez kredytobiorcę.

FUNKCJE KREDYTU -

emisyjna - wprowaadzenie pieniądza do obiegu ; mnożnik kreacji pieniądza - m = M_o/r_e (baza monetarna do stopy rezerwy obowiązkowej) - pokazuje ile bank jest w stanie wykreować pieniądza z każdego konkretnego przzyjętego depozytu. Gdy wpłaca 1000 zł to przy obecnym stanie rezerwy (3,5%) = 28571,43zł - z każdego 1000zł , która zostanie pozyskana przez bank depozytu, bank jest w stanie wykreowac 27,571 zł pieniądza. 1000zł -> 3,5% = 35 zł

965ł. -> 3,5% ....

gdy zsumujemty te kwoty po lewej to otrzymamy te 28 tysięcy.

dochodowa - zwiększają się... kredytobiorca może więcej pieniądza przeznaczyć na rynek, on dysponuje większym dochodem.

stymulacyjnav - bank centralny i banki komercyjne mogą interweniować na ruynku, stymulowac go , pobudzając akcje kredytową i w ten sam sposób inwestycje itd.

kontrolna - kontrolowanie poziomu akcji kredytowej , dokonywana jest ocena zdolnosci kredytowej kredytobiorców.

KREDYT A POŻYCZKA

- lredyt na określony cel

- k,redyty reguilowane przez prawo bankowe a poyczka kodeks cywilny

- kredyt udzielamny rylko przez bank a pożyczka przez podmioty niebankowe i tez przez fizyczne

-rozróżnienie to mamy tylko i wyłącznie w polskim prawie, w angielskim

- kredyt w formie pisemnej , pożyczka niekoniecznie, chyba , że przkracza 500 zł

- kredyt jest zawsze odpłatny , pozyczka może być nieoprocentowana

- kredyt w formie bezgotwkowej , pozyczka w formie gotówkowej.

- pieniądze z kredytu nie stają sie naszzą własnością - w przypadku kredytu przez cały okres trwania umowy włascicielem pieniędzy jest bankm, w przypadku pozyczki włascicielami jestemy my.

- kredyt musi być zabezpieczony - np. nieruchomość, żyrant, samochód np, może to być blokada środków na rachunku bankowym, w przypadku pozyczki moze bądz nie musi byc anezpieczona

- kredyty inwestycyjne w transzach , pożyczka jednorazowo

- kreedyt na okreslony cxas a pozyczka niekoniecznie.

- kredyt sprzyja kreacji pieniądza, pozyczka na to nie wpływa bo ma formę gotówkową

- w przypadku kredytu jest dokonywana jest ocena zdolnośi kredytowej

- umowa kredytowa musi być roziwązana w formie wypowiedzenia (pisemnie),

- bank ma prawo też monitorować , kontrolowac zagospodarowanie tych pieniędzy,

- przedmiotem umowy kredytowej może być tylko pieniądz, w przypadku pozyczki, przedmiotem moze być nie tylko pieniądz, ale też np. samochód czy jakies inne dobra materialne,.

RODZAJE KREDYTÓW

- na rachunku bieżącym - debet (overdraft) - ma on charakter kredytu odnawialnego,bo po spłacie mogę go odnowić, trzeba pamiętać o tym, że ten kredyt nie jest kredytem najjtańszym. 4* stopa lombardowa (4%) = 16% RRSO-rzeczywista roczna stopa procentowanczyli plus wszystkie dodatkowe opłaty npl. ubezpieczenie, inne koszty z tytułu marż i prowizji itd.

- na rachunku kredytowym - jego wykorzystanie nast,epuje w osobnym rachunku , rachunek tworzony osobno pod kredyt. ten rachunek służy tylko do obsługi technicznej

- kredyty hipoteczne - opgranicza sie mniej więcej do 35 lat. , zabezpieczeniem jest hipoteka, jest to wpis do księgi wieczystej w sądzie rejonowym; bank staje się współwłascicielem tej nieruchomosci. ile wynosi oprocentowanie kredytu hipotecznego?

przeważnie sa to o zmiennym oprocentowaniu - 3 miesięczny wibor ( około 2,6%) + procentowa marża banku - (około 1,5%) = 4,1%

przy stałym oprocentowaniu 6%

* zaświadczenie o dochodach z zakładu pracy - dwóm osobom jest chętniej udzielany kredyt, nie raz nakładaja banki różne ... - np. ubezpiczenie

TRzeba zawsze przeczytać po jakim czasie mogę spłacić najwcxesniej kredyt, trzeba to zastrzec.

Starając się o kredyt hipoteczny warto postarać się o jakąś historię ktredtową. Jeżeli nikt nigdy nie brał kredytów t dla BIKu nie istnieje. Więc lepiej, żeby cos wczesniej wziąc, bo BIK daje punkty.

- inwestycyjny - kredyt dla podmiotów gospodarczych na różnego typu inwestycje, najczesciej kredyty długoterminowe, , może miec następujące formy

kredyt komunalny, udzielony organom publicznoprawnym

kredyty unwestycyjne gwaramtowane przez państwo

kredyty inwestycyjne dla dużych przedsiębiorstw

- konsumpcyjne - bieżące, tylko i wyłącznie dla osób fizyczne/ konsumencki/gotówkowe; jest on krótkoterminowy, najczesciej na dowolny cel; 255 000 około. ; udzielany na mocy o kredycie konsumenckim; łączna suma kosztów nie może przkeraczać 5% udzielonego kredytu; kwota kredytu 200 - 75 000 euro; termin odstąpienia od umowy : 14 dni; wprowadzono ustawowy obowiązak badania zdlności kredytowej ; do najczściej stosowanych form zalicza się : kredyt udzielony bezposrednio przez bank, kredyt udzielony na podsatwei umowy z przedsuiębiorcą sprzedającym dany towar

- kredyty studenckie - wypłacane w małych transzach; częśc odsetek jest dopłaanych przez państwo; klient rozpoczyna spłatę po zakończeniu studió (2 lata po); jeżeli jest się w 5% najlepszych studentów, to państwo płaci około 40% kredytu.

- obrotowy - udzielany przedsiębiorstwom; cel - bieżące zobowiązania, regulowanie płynności

- lombardowy - kredyt udzielany innym bankom pod zastaw papierów wartościowych, do 80% przedstawionych papierów wartośiowych.

- złotowe

-dewizowe - frank i euro

- konsolidacyjny - na spłatę innych kredytów, bank spłaca dotcyhczasowe moje zobowiązania, wydłuża termin spłaty przez co ta rata płacona bankowi jest niższa. Czesto jest to sytuacja mało korzystana dla klienta

- kupiecki - odroczony termin płatności

- pomostowe - dla przedsiębiorstw, które starają sie o inwestycje ale potrzebują kapitał... , część tego kredytu jest ....

- odnawialne - na rachunku bieżącym - spłata wczeasniejszego zobowiaznia uprawnia mnie do zaciągnięcia kolejnego

-nieodnawialne - kredyt hipoteczny

- rolowany - bank wielokrotnie wydłuza termin spłaty

- wekslowy/ dyskontowy -

- kredyt kart kredytowych - 54 - 59 dni - dają nam ten okres bezodsetkowy dla 14.stycznia jest to 9 marca - 59 dni, 31.01 to też jest 9 marca, jesli zawarłam transkację 9.02 to jest to samo. , ale dla trknsakcji z 27.02 jest to miesiąc później

- o stałym i zmiennym orpcentowaniu - zmienne uzależnione od stawek referencyjnych/

- kredyty zabezpieczone rzeczowo i osobiście

-jednorazowo i w transzach

-ktrótkoterminowe (do 1 roku), średnio, długoterminowe (od 3 lat)

-

OPERACJE PRZYRZECZENIA UDZIELENIA KREDYTU

1. gwarancja bankowa

Wierzyciel boi się o moją wypłacalność , to nieodwołalne zpbowiązanie banku do wypłacenia beneficjentowy gwarancji określonej kwoty pienięznej w przypadku, gdyby zleceniodawca gwarancji nie wpełnił świadczenia, do wykonania krtórego był azobowiązany

2. kredyt akceptacyjny-

3. awal. - poręczenie - poręczam za czyiś weksel, zobowiązuję się do zapąłty

PRCEDURA UBIEGANIA SIE O KREDYT

1. złożenie wniosku o kredyt

rys 1.

UMOWA KREDYTOWA

-strony umowy

- waluta i kwota

- warunki i prawa kredytobuorcy

- cel udzielenia kredytu

- okres kredytowania

rachunek na który zostanie przekazany kredyt

- zabezpieczenie

- wysokośc prowizji i wysokośc oprocentowania

- częstotliwośc spłat ; karencja

BIK

biuro informacji kredytowej

Bik powstał aby tworzyć historię kredytowa, znajdują się tam wszelkie dane -zarówno pozytywne i negatywne. Lepszy dla banku jest klinet, który ma jakąkolwiek historię kredytową, niż osoba, która nie ma żadnej historii. BIK opracował credit scoring - jeżeli zaciagam kredyt, to jest informacja z banku do BIKU i spłacę chociaz jedną rat, to punkty to około 200 , 300 pkt, najwyżjszy kredyt scoring to 550 pkt.

Banki mają obowiązek comiesięcznego udostepniania informacji o swoich klientach, ale tak nie robią, sa spevjalne departamenty , ale banki opóźniają prekazywanie takich informacji, i jeśli jest klient nierzetelny i cche wyłudzić pieniądze w kilku bankach w ciągu tygodnia, to BIK tego nie widzi.

Informacje do BIKU przekazuj zarówno banki jak i SKOKi

historia kredytowa - 5 lat

Baankowy Rejestr Klientów Niesolidnych / nierzetelnych - rekjestr tworonych przez banki

Banki z jednej strony chciałyby jak najświeższe informacje, a same opóźniają się w opónianiu informacji do tego BIKu,

POZOSTAŁE AKTYWNE OPERACJE BANKOWE (działalność inwestycyjna)

operacje aktywne:

• formy lokowania środków przez banki

• przychody

• działalność na własny rachunek i ryzyko

• kapitał zwrotny

• zarządzanie płynnością i zdolność do obsługi zadłużenia

• Banki decydują się na działalność inwestycyjna tylko po to, aby zagospodarować jakieś wolne środki, które nie zostały przeznaczone na akcje kredytową w celu powiększenia swojego portfela i zwiększenia dochodów

• Jest to działalność na rachunek i ryzyko samego banku

• Skala inwestycji zależy od każdego banku (ok. 1-10 %)

W co mogą inwestować banki (Zależy to od kreatywności osób zarządzających bankiem)

• Akcje i udziały jednostek zależnych, współzależnych zrzeszonych

• Spółki giełdowe z różnych ryzykiem

• Skarbowe papiery wartościowe (obligacje )

• bony skarbowe i pieniężne

• obligacje komunalne/municypalne (emitowane przez JST)

• papiery komercyjne (CP - commercial papers) (emitowane przez przedsiębiorstwa)

Po co banki utrzymują obligacje skarbowe?

• Aby zdywersyfikować posiadane aktywa

• Mogą one stanowić zabezpieczenie ewentualnego kredytu lombardowego

Po co bankom bony pieniężne NBP?

• Z tytułu operacji otwartego rynku z Bankiem centralnym

Po co bankom obligacje komunalne?

• Pozyskanie kapitału z przeznaczeniem głównie na budowę dróg, autostrad, szkół, szpitali itp.

Papiery udziałowe a wierzycielskie

• Udziałowe – stajemy się współwłaścicielami; nabywamy cząstkę majątku przedsiębiorstwa, co daje nam odpowiednie prawa (udział w walnym zgromadzeniu, wypłata dywidendy)

• Dłużne – jesteśmy tylko kapitałodawcą; udostępniam kapitał i mogę po jakimś czasie domagać się jego zwrotu wraz z należnymi odsetkami; nie ma się żadnych dodatkowych praw

ZADANIA

Zad. 1

Bank komercyjny zainwestował część swoich kapitałów w akcje spółki „PRT”. Obliczyć cenę rynkową akcji, jeśli dywidenda na akcję wynosi 10 zł, a stała stopa procentowa od lokat rocznych (odsetki płatne jednorazowo na koniec roku), płacona średnio na rynku przez banki, wynosi 4%.

• Dywidenda przez stopa procentowa

Zad. 2

Bank ACB osiągnął roczny dochód w wysokości 3 000 000 zł. Walne zgromadzenie akcjonariuszy podjęło decyzję o przeznaczeniu 60% na wypłatę dywidendy. Należy wyliczyć cenę rynkową, jeżeli bank wyemitował 2,4 mln akcji zwykłych, a aktualna stała stopa procentowa płacona przez banki od wkładów wynosi 2,5%.

• Obliczyć ile z tego dochodu było przeznaczone na dywidendę

• Podzielić to przez liczbę akcji

• Wyliczyć cenę rynkową

Zad. 3

Należy wyliczyć cenę rynkową, jeżeli kapitał akcyjny banku w formie spółki akcyjnej wynosi
30 mln zł, wyemitowano 1,5 mln akcji zwykłych, stopa dywidendy (roczna) wynosi 5%, a aktualna stopa procentowa płacona przez banki od rocznych lokat – 2,5%.

• Obliczyć cenę nominalną = wartość księgową

• Wyliczyć cenę rynkową

Zad. 4

Bank nabył na przetargu 90-dniowy bon skarbowy o nominale 10 000 zł za 9 800 zł i odsprzedał go na rynku wtórnym po 40 dniach przy rynkowej stopie dyskonta 9%. Ile wynosiła stopa dyskonta w momencie nabycia, za jaką cenę bon został sprzedany i jaka była rentowność sprzedaży? Czy transakcja sprzedaży była opłacalna?

Zad. 5

Bank posiada w swoim portfelu płynne środki w wysokości 8 000 000 zł i chce je zainwestować na 6 dni w bony skarbowe, którym do wykupu pozostało 40 dni, przy oprocentowaniu rynkowym 6% i stopie dyskonta 9,5%. Jaką cenę bank zapłaci za bony i jaką uzyska w terminie odsprzedaży? Jaka będzie wartość nominalna zakupionych bonów?

• Oszacować cenę kupna i cenę sprzedaży

Zad. 6

Policzyć realną stopę dochodu z obligacji o wartości nominalnej 100 zł i stałym oprocentowaniu nominalnym 9%, której cena rynkowa wynosi 94,5 zł i której do wykupu pozostało 10 lat. Odsetki są płatne na koniec każdego roku.

• Mamy 2 wzory i musimy wybrać odpowiedni w zależności od założenia

USŁUGOWE OPERACJE BANKOWE

• polegają na realizowaniu zleceń klientów banku

• bank działa na koszt, rachunek i ryzyko klienta, bezpośrednio nie angażując własnych pieniędzy

• stanowią źródło dochodów banku w postaci prowizji i opłat

• są to np. rozliczenia, operacje czekowe i wekslowe, akredytywa, inkaso

• wzrost roli operacji usługowych wynika z rozwoju transakcji bezgotówkowych i przepisów, które w niektórych sytuacjach narzucają taką formę transakcji

Rodzaje pełnomocnictwa:

• ogólne - pełnomocnik może podejmować decyzje związane z tym rachunkiem, może dokonywać wszelkich transakcji

• szczególne - pełnomocnik ma możliwość dokonywania tylko określonych działalności związanych z rachunkiem

  • np. księgowa w firmie może wypłacać wynagrodzenia, rozliczać z dostawcami, płacić podatki

Rodzaje rachunków bankowych

1. bieżący

2. pomocnicze(techniczne) - tworzone do ściśle określonych produktów

3. lokat terminowych - są to po prostu lokaty terminowe

4. powierniczy - rachunek stworzony dla kogoś, jednak dostępność środków będzie dopiero po spełnieniu jakiś warunków (np. odpowiedni wiek) do tego czasu pieniądze są własnością założycieli konta (osób wpłacających środków na rachunek)

5. wspólny - np. dla współmałżonków; dwie lub więcej osób może razem korzystać z jednego rachunku; każdy ze współwłaścicieli ma pełnie praw

6. skonsolidowany - jedne rachunek skonsolidowany dla podmiotu gospodarczego posiadający kilka subkont, które są na określone cele np. na wynagrodzenia, spłaty zobowiązań, rozliczenia z urzędami itp.

ROZLICZENIA PIENIĘŻNE

Rodzaje rozliczeń:

• gotówkowe

• bezgotówkowe

(I podział)

• uwarunkowane - wymagają spełnienia jakichś warunków przez klienta ( inkaso, akredytywa)

• nieuwarunkowane - nie wymagają spełnienia przez podmiot żadnych warunków , określonych w regulaminie, w celu dokonania rozliczenia (czeki, polecenie wypłaty)

(II podział)

• bezdewizowe – tylko z udziałem waluty krajowej

• dewizowe – z udziałem walut obcych

Przykłady

1. gotówkowe

• wpłata gotówki na rachunek wierzyciela

• czek gotówkowy

2. bezgotówkowe

• polecenie przelewu

• polecenie zapłaty

• czeki

• karty płatnicze

polecenie przelewu

• dyspozycja wydana przez dłużnika do obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

• inicjatorem tej formy rozliczeń jest dłużnik

2

DŁUŻNIK BANK DŁUŻNIKA

3

1 4

WIERZYCIEL BANK WIERZYCIELA

5

OPIS:

1. wierzyciel przekazuje fakturę za dane dobro lub usługę do dłużnika

2. złożenie obciążenia swojego rachunku przez dłużnika

3. bank dłużnika informuje go obciążeniu jego rachunku

4. przekazanie środków do banku wierzyciela

5. bank informuje wierzyciela o wpłacie środków

polecenie zapłaty

• jest to dyspozycja wierzyciela do obciążenia rachunku dłużnika określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

• inicjatorem jest wierzyciel jest to dla niego dobre, ponieważ ma pewność, że zobowiązanie zostanie spłacone w terminie

• dłużnik ma spokojna głowę i nie musi przejmować się płaceniem rachunku

• bank za tą operacje pobiera dodatkowe opłaty (50 gr – 1 zł)

• obecnie proponują to m.in.: operatorzy sieci komórkowych i telewizji cyfrowych

• muszą wystąpić specjalne warunki, aby polecenie zapłaty mogło funkcjonować:

5

DŁUŻNIK BANK DŁUŻNIKA

2 1 4 3

6

WIERZYCIEL BANK WIERZYCIELA

3

OPIS:

1. dłużnik musi wyrazić zgodę na zastosowanie polecenia zapłaty

2. wierzyciel przekazuje fakturę dłużnikowi

3. jednocześnie wierzyciel składa dyspozycje zapłaty do swojego banku ;

bank wierzyciela zwraca się do banku dłużnika

1. bank dłużnika odpowiada bankowi wierzyciela

2. bank dłużnika obciąża rachunek swojego klienta i informuje go o tym

3. bank wierzyciela informuje go o obciążeniu konta dłużnika

Warunki stosowania polecenia zapłaty :

• posiadanie przez wierzyciela i dłużnika rachunków w bankach, które zawarły porozumienie w sprawie stosowania polecenia zapłaty

• udzielenie przez dłużnika wierzycielowi zgody do obciążenia rachunku dłużnika zapłaty z tytułu określonych zobowiązań

• zawarcie pomiędzy wierzycielem a bankiem prowadzącym jego rachunek umowy w sprawie stosowania polecenia zapłaty przez wierzyciela

• maksymalna kwota pojedynczego polecenia zapłaty przekracza równowartość

  • 1000 euro - w przypadku, gdy dłużnik jest osoba fizyczna niewykonująca działalności gospodarczej

  • 50.000 euro - w przypadku pozostałych dłużników

• dłużnik może odwołać pojedyncze polecenie zapłaty w banku prowadzącym jego rachunek w terminie

  • 30 dni kalendarzowych od dnia dokonania obciążenia rachunku bankowego - w przypadku, gdy dłużnik jest osoba fizyczna niewykonującą działalności gospodarczej

  • 5 dni roboczych od dnia dokonania obciążenia rachunku bankowego - w przypadku pozostałych dłużników

Czeki

TRASANT - wystawca czeku lub weksla, tzw. dłużnik

TRASAT - bank wystawcy (trasanta), prowadzący jego rachunek

REMITENT - osoba uprawiona do otrzymania sumy wekslowe lub czekowej; tak jakby wierzyciel

INDOS – przeniesienie praw własności z czeku lub weksla na kolejnego remitenta

Czek gotówkowy a rozrachunkowy?

CZEK GOTÓWKOWY

• Forma rozliczenia gotówkowego;

• dyspozycja wystawcy skierowana do banku (trasata), aby bank wypłacił jego posiadaczowi określoną sumę pieniężną - gotówkę

ROZRACHUNKOWY

• Forma bezgotówkowa

• dyspozycja wystawcy udzielona trasatowi (bankowi) do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotę rachunku posiadacza czeku - rozliczenie bezgotówkowe

Inne rodzaje czeków:

POTWIERDZONY

• bank gwarantuje, iż pieniądze, które mają być wypłacone są zablokowane na koncie dłużnika

• na wniosek wystawcy czeku bank może go potwierdzić, rezerwując jednocześnie na rachunku klienta odpowiednie fundusze na jego opłacenie;

• potwierdzenie oznacza, że czek ma pokrycie; można potwierdzić

  • czek zupełnie - nie pisze się kwoty, do jakiej jest potwierdzony, bo tą kwotą jest suma wpisana na czeku (suma czekowa); jest ważny do 10 dni od dat wystawienia;

  • czek niezupełny (bez wpisanej kwoty) - w potwierdzeniu bank podaje maksymalną kwotę, do jakiej następuje potwierdzenie, z reguły jest ważne 30 dni o ile na czeku nie ma daty wystawienia; jeżeli wpisano datę wystawienia realizacja czeku może nastąpić w ciągu 10 dni

PODRÓŻNE

• są stosowane, jako rozliczenia zagraniczne

• umożliwiają dokonywanie transakcji bezgotówkowych zagranicą

• zawsze są to czeki imienne

IMIENNE

• są „nie na zlecenie”;

• zawierają w swej treści imię i nazwisko osoby/firmy, na której rzecz zostały wystawione,

• nie mogą być indosowane

NA ZLECENIE

• musi być wskazany remitent z imienia i nazwiska,

• można go indosować - przenieść prawo własności

NA OKAZICIELA

• remitent nie jest wskazany z imienia i nazwiska;

• właścicielem jest osoba posiadająca czek

POSTDATOWANE

• zawiera późniejszą datę niż data wystawienia

• stosuje się to, bo np. wystawca nie ma w chwilo obecnej środków na koncie, ale wie, że za jakiś czas one tam wpłyną i od tej daty będzie można zrealizować czek

ANTYDATOWANE

• z datą wsteczną

ZAKREŚLONY

• na czeku są dwie pionowe, równoległe kreski

• oznacza to, że czek nie może być spieniężony przez inne osoby niż są wskazane na czeku, jako remitent

• trasata (bank) również nie może być inny niż wskazany na czeku

Terminy ważności czeków:

• 10 dni od taty wystawienia w obrocie krajowym

• 20 dni od daty wystawienia: czeki wystawione i płatne w tej samej części świata (kontynentu)

• 70 dni: czeki wystawione i płatne w różnych częściach świata (pomiędzy kontynentami)

Elementy czeku, aby był ważny:

- nazwa "czek" w języku, w którym jest wystawiony

- nazwisko trasanta (wystawcy, dłużnika) i numer rachunku bankowego

- miejsce płatności (gdzie czek zostanie zrealizowany)

- data i miejsce wystawienia

- kwota w formie liczbowej i słownej

- podpis wystawcy

- numer czeku

- bezwarunkowe przyrzeczenie wypłacenia sumy czekowej

Weksel

• Weksle mogą być dyskontowane w banku

• Bank sam ustala sobie warunki

• Bank centralny ustala, iż weksle mogą być redyskontowane tylko z terminem zapadalności do 3 miesięcy

Rodzaje weksli:

WŁASNY

• są tylko dwa podmioty: trasant i remitent;

• wystawca zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty wierzycielowi

• dokument zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłaty określonej sumy pieniężnej remitentowi w oznaczonym miejscu i czasie (własny , sola)

TRASOWANY

• są 3 podmioty: trasant, trasat, remitent

• dyspozycja złożona przez wystawcę do trasata do obciążenia jego rachunku i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

• dokument zawierający bezwarunkowe polecenie wystawcy (trasanta) skierowane do trasata zapłacenie określone sumy pieniężnej remitentowi w oznaczonym miejscu i czasie (trasowany, obcy, trata)

FINANSOWY

• wystawiany, jako zabezpieczenie uzyskanej pożyczki czy zaciągniętego kredytu

TOWAROWY

• wystawiany w obrotach handlowych na pokrycie zobowiązania za nabyte dobra lub usługi

Elementy weksla

- nazwa "weksel" w języku, w jakim go wystawiono

- podpis wystawcy

- kwota (wyrażona słownie i liczbowo)

- oznaczenie miejsca i terminu płatności

- data i miejsce wystawienia

- strony weksla (2 lub 3 zależnie od rodzaju weksla)

- bezwarunkowe polecenie zapłaty np. słowa "zapłacę", "zapłacimy"

ROZLICZENIA PLANOWE

• na koniec danego okresu dokonuje się wystawienia faktury zbiorczej

• robi się to, aby każdego dnia nie wypisywać osobnej faktury

• może tez być druga forma, iż na początku okresu przelewa się jakąś kwotę a na koniec porównuje się to z fakturą i albo się dopłaca, lub odbiorca musi oddać niewykorzystana część

ROZLICZENIA SALDAMI

• jeśli jest dwóch kontrahentów, który między sobą dokonują transakcji to zamiast rozliczać każdą transakcje z osobna, na koniec okresu porównują oni faktury i ten, który ma większe zobowiązania oddaje nadwyżkę nad należnościami drugiemu

• Na koniec jest ustalone jedno saldo

Karta płatnicza

• plastikowe narzędzie do dokonywania transakcji bezgotówkowych

• zapisane są tam informacje o właścicielu:

  • numer rachunku

  • imię i nazwisko

• informacje te mogą być zapisane na chipie lub pasku magnetycznym

Rodzaje kart płatniczych

KREDYTOWA

• umożliwia dokonywanie transakcji nawet bez środków na koncie,

• do jakiegoś okresu kwota ta nie jest obciążona oprocentowaniem, potem wymagana jest spłata

• zadłużenie można spłacać po części

DEBETOWA

• umożliwiają dokonywanie transakcji tylko za pomocą środków zgromadzonych na rachunku bankowym

PRZEDPŁACONE (prepaid)

• wpłacamy na kartę daną kwotę, którą możemy wykorzystać w późniejszym czasie

OBCIĄŻENIOWE (charge)

• funkcjonuje jak karta kredytowa do jakiegoś ustalonego limitu,

• jednorazowo na koniec jakiegoś okresu trzeba spłacić całość zadłużenia = nie można spłacać długu w częściach

ĆWICZENIA 11

MARKETING BANKOWY – prezentacja

ROZLICZENIA UWARUNKOWANE

• wymagają spełnienia jakichś warunków, aby mogły funkcjonować

• występują najczęściej w handlu międzynarodowym

• obie strony chcą być dodatkowo zabezpieczone

Inkaso

• warunkiem powstania tego rozliczenia jest dostarczenie dokumentów do swojego banku

• polega na pobieraniu przez bank należności klienta (eksportera) lub zabezpieczeniu jego przyszłej zapłaty w zamian za wydanie dokumentów powierzonych przez niego bankowi

• bank wydaje dokumenty bankowi dłużnika (importera) dopiero po zainkasowaniu należności lub zabezpieczeniu zapłaty (np. poprzez akcept bankowi lub gwarancje udzielone przez dłużnika)

• w zależności od rodzaju inkasowanych dokumentów rozróżnia się inkaso:

  • dokumentowane - przedmiotem są dokumenty towarowe i przewozowe

  • finansowe - przedmiotem są dokumenty finansowe i o charakterze papierów wartościowych (czeki, weksle, uszkodzone banknoty)

• Inkaso zabezpiecza eksportera, to on jest bardziej narażony na jakieś oszustwo (on rozpoczyna transakcje)

• Importer reguluje należność w momencie, gdy wszystkie dokumenty są już potwierdzone i wiarygodne

Przebieg inkasa dokumentowego

1

IMPORTER EKSPORTER

4 3 1 6

2

BANK IMPORTERA BANK EKSPORTERA

5

OPIS:

1. Eksporter przekazuje dokumenty do importera i swojego banku

2. Bank eksportera potwierdza dostarczenie dokumentów i przekazuje ta informacje do baku importera

3. Bank importera sprawdza wiarygodność tych dokumentów i informuje importera o nadejściu tych dokumentów

4. Jednocześnie bank importera ściąga z jego rachunku środki celem zapłaty za przesłane dobra i usługi = uregulowanie zobowiązania

5. Bank importera przekazuje te środki do banku eksportera

6. Bank eksportera informuje go o wpływie należności

AKREDYTYWA

• jest zobowiązaniem baku importera do uregulowania beneficjentowi akredytywy (eksporterowi) należności lub zabezpieczenia jej przyszłej zapłaty - w zamian za złożenie w terminie ważności akredytywy dokumentów reprezentujących towar.

• Jest to zabezpieczenie na rachunku importera środków na pokrycie przyszłych zobowiązań za zakup dóbr i usług

• Odbywa się to najczęściej za pomocą wydzielonego rachunku

• Eksporter ma gwarancje, że importer faktycznie posiada te środki i będzie w stanie uregulować zobowiązanie

• Na pozycji uprzywilejowanej jest eksporter, ponieważ wysyła towary dopiero w momencie, gdy ma gwarancje, że importer jest wypłacalny

Przebieg akredytywy dokumentowej

4

IMPORTER EKSPORTER

6 1 4 7 3

2

BANK IMPORTERA 5 BANK EKSPORTERA

6

OPIS:

1. Importer musi złożyć dyspozycje do swojego banku o otwarcie takiego rachunku

Bank importera dokonuje zabezpieczenia tych środków (tworzy subkonto)

1. Bank importera informuje bank eksportera o otwarciu takiego konta

2. Bank eksportera przekazuje klientowi te informacje

3. Eksporter wysyła towary to importera i jednocześnie przekazuje dokumenty do swojego banku

4. Bank eksportera przekazuje te dokumenty do banku importera

5. Bank importera informuje importera o nadejściu tych dokumentów

Środki z tytułu akredytywy są przekazywane do banku eksportera

1. Bank eksportera informuje go o nadejściu środków na jego konto

SEKURYTYZACJA AKTYWÓW

• Pozabilansowa metoda pozyskiwania kapitału

• Polega na przekształceniu wyodrębnionych aktywów w papiery wartościowe

• dokonuje się emisji papierów wartościowych zabezpieczonych tymi należnościami kredytowymi

• banki i podmioty gospodarcze za pośrednictwem sekurytyzacji miały możliwość wyemitowania papierów wartościowych i w ten sposób zamiany dotychczasowych należności z tytułu udzielonych kredytów na płynne środki po dokonaniu ich sprzedaży inwestorom

*** SPOŁKI CELOWE - spółka, która na zlecenie banku emituje papiery wartościowe

Formy sekurytyzacji:

1. wstępuje wtedy, gdy bank sprzedaje spółce celowej swoje należności kredytowe, spółka celowa emituje papiery wartościowe i sprzedaje je inwestorom na rynku

2. banki nie sprzedają spółce celowej a jedynie zlecają emisje papierów wartościowych i bank może później dokonać ich sprzedaży na rynku

***różnica między tymi dwoma formami jest taka, że te aktywa są ukazywane w innych miejscach w bilansie, i to już od jednostki zależy, która forma będzie dla niej bardziej korzystna

Korzyści płynące z sekurytyzacji:

• łatwość zarzadzania ryzykiem kredytowym (ryzyko jest przenoszone na spółkę celową lub finalnego inwestora)

• źródło pozyskania kapitału

• podniesienie rentowności / stopy zwrotu

• możliwość zwiększania akcji kredytowych przy jednoczesnych spełnieniu wymogów instytucji nadzorczych

Łańcuch pokarmowy

BK BI INWESTORZY

- -

- -

- -

- -

- -

-

CDO

OPIS:

Banki w USA udzielały kredytu o różnym poziomie ryzyka ze względu na zdolność kredytową klientów. Normalnie bankom zależy, aby klienci spłacali swoje zobowiązania, jak nie to ponoszą one straty. Ale kredyty hipoteczne były sprzedawane do banków inwestycyjnych, które na bazie tych kredytów emitowały papiery wartościowe, które zawierały w sobie pakiety różnych kredytów hipotecznych o różnym poziomie ryzyka (CDO), które potem oferowały inwestorom na rynku. Inwestorzy, który nabywali te papiery wartościowe ponosili ryzyko w momencie, gdy kredytobiorca przestał spłacać raty. Były to śmieciowe papiery wartościowe

Formy wyłudzeń, przestępstw na tle bankowym:

• PHISHING – kradzież tożsamości związane z bankowością (podszywanie się pod kogoś w celu wyłudzenia pieniędzy/informacji)

• SKIMMING - skopiowanie danych z paska magnetycznego karty

PRIVATE BANKING – prezentacja