Pedagogika Społeczna - wykład II – 05.03.2011
Tematyka i lektury
- Obszar zainteresowań Pedagogiki Społecznej – tematy
- Pedagogika Społeczna jako dyscyplina – jej istota i funkcje
- Podstawowe pojęcia Pedagogiki Społecznej
- Rodzina w perspektywie Pedagogiki Społecznej
- Analiza jakości środowiska wychowawczego rodziny
- Patologia i dysfunkcjonalność rodziny. Przemoc w rodzinie
- Grupy rówieśnicze w procesie wychowania i socjalizacji
- Szkoła jako środowisko wychowawcze
Lektury
- „Pedagogika Społeczna” – Lepalczyk, Pilcha
- „Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej” – Lalak, Pilcha
- „Pedagogika Społeczna w Polsce” – Cichosz
- „Pedagogika Społeczna” – Radziewicz-Winnicki
- „Pedagogika Społeczna w Polsce po 1989 roku” – Kromolicka, Radziewicz-Winnicki
- „Oblicza współczesności w perspektywie pedagogiki społecznej”- Danilewicz
- „Pedagogika Społeczna. Przestrzenie życia i edukacji” – Konopczyński, Theiss, Winiarski
- „Pedagogika Społeczna. Podręcznik Akademicki” tom 2 – Marynowicz-Hetla
- „Encyklopedia Pedagogiki XXI wieku” tom 1-7 – Pilch
- Czasopismo „Pedagogika Społeczna”
Pedagogika Społeczna – istota, przedmiot, funkcje
- współczesne wychowanie, edukacja (zadania i funkcje) na tle zmian społecznych i nowych warunków polityczno-społecznych (demokratyzacja, globalizacja, integracja Europy, mobilność społeczna itp.)
- współczesne zmiany i zagrożenia dotyczące podstawowych środowisk wychowawczych – rodzina, szkoła, grupy rówieśnicze, sąsiedztwo. Dysfunkcjonalność środowisk wychowawczych, „nowe” środowiska wychowawcze (Internet)
- Negatywne zjawiska społeczne: bezrobocie, ubóstwo, marginalizacja społeczna, przemoc, niedostosowanie społeczne, bezdomność itp. Oraz sposoby ich ograniczania
- opieka i środowiskowe wsparcie procesów zaspakajania potrzeb i socjalizacji dzieci i młodzieży. Formy pomocy rodzinie i wsparcia w społeczeństwie i środowisku lokalnym
- specyficzne formy pomocy i wsparcia jednostek: interwencja kryzysowa, grupy samopomocowe, pomoc telefoniczna, via Internet
- praca z grupami i jednostkami zagrożonymi w środowisku lokalnym: streetworking, pedagog ulicy, wychowawca podwórkowy, świetlica środowiskowa, kluby środowiskowe itp.
- zachowania ryzykowne (wagary, używki, sekty itp.) dzieci i młodzieży, ich środowiska, uwarunkowania oraz możliwości przeciwdziałania
- aktywizacja i rozwój społeczności lokalnych, rola instytucji środowiska lokalnego, liderów środowiskowych
- Współpraca i współdziałanie sił społecznych w środowisku lokalnym, koordynacja działań, rozwiązania systemowe
Edukacja środowiskowa i inne sposoby dokonywania przemian w społeczności i grupach społecznych (normy, wartości, aspiracje, postawy)
- profilaktyka zagrożeń społeczno-wychowawczych jako działania wielopoziomowe
- jakość życia i zdrowie grup i jednostek, ich środowiskowe uwarunkowania oraz działania na rzecz poprawy
- metody badania środowiska oraz zjawisk i problemów występujących w środowisku, środowiskach wychowawczych, w grupach społecznych
Pedagogika społeczna na tle systemu nauk pedagogicznych
Przedmiot badań Pedagogiki Społecznej
RELACJA
Przedmiot badań Pedagogiki Społecznej
Środowiskowe uwarunkowania rozwoju, wychowania oraz zaspokajania potrzeb jednostek, grup w różnych FAZACH ŻYCIA, RÓŻNORODNYCH SYTUACJACH ŻYCIOWYCH, PERSPEKTYWACH SPOŁECZNYCH
- dzieci, młodzież, osoby dorosłe, osoby starsze
- zabawa, nauka, praca, czas wolny
- w świecie, regionie, państwie, okolicy, miejscu zamieszkania
- rodzinie, grupie rówieśniczej i towarzyskiej, stowarzyszeniu, organizacji, instytucji
- w świecie realnym i wirtualnym
Cel badania i refleksji – „misja” pedagogiki społecznej
Intensyfikacja szans pomyślnego rozwoju, wychowania i funkcjonowania, przez wskazywanie możliwości przekształcania środowiska życia
Funkcje Pedagogiki Społecznej
Przekształcanie środowiska (środowisk) w optymalnie wspierające rozwój jednostek i grup.
- optymalizowanie funkcjonowania instytucji wychowania i wspierania rozwoju (dydaktycznych, kształcących, opiekuńczo-wychowawczych, kulturowych, pomocowych).. (rodzina, szkoła, domy kultury, uczelnie, pomoc społeczna
- wydobywanie jakości wychowawczej z elementów nieukierunkowanych wychowawczo ( społeczeństwo, społeczność
lokalna, media, Internet, zakłady pracy, kluby sportowe, zakłady poprawcze i karne, szpitale, sanatoria.)
Poprawa jakości wychowawczego funkcjonowania
środowiska
Ulepszenie warunków rozwoju i życia w imię
Pewnych wartości
- rozwój demokracji
- rozwój sprawiedliwości społecznej
- poszanowanie praw człowieka
- rozwój potencjałów
Przekształcanie środowiska w imię „ideału”, siłami środowiska. (Helena Radlińska)
Pedagog społeczny to animator, lider, przewodnik, doradca, koordynator
Zadania Pedagogiki Społecznej
Opis i ocena warunków, procesów i zjawisk środowiskowych
Projektowanie działalności pedagogicznej, społecznej, socjalnej, kulturowej
- wypracowanie wzorów pożądanych obrazów na temat warunków i działania środowisk na tle systemów filozofii społecznej, pedagogiki ogólnej i potrzeb społecznych
- formułowanie wskazań na temat sposobów osiągania, poprawy, „zbliżania się” do wzorca
Podstawowe kategorie Pedagogiki Społecznej: człowiek, środowisko, działanie
Pedagogika Społeczna jako:
- teoria środowiska i działań wobec niego
- Teoria życia społecznego i poprawa jego jakości
- Praktyka społeczna oparta na racjonalnych zasadach teoretycznych
Pedagogika Społeczna wg. Urbaniak-Zając
PRAKTYKA SPOŁECZNA
- system zorganizowanych działań na różnych poziomach społecznych
- system świadczeń , usług i ofert dla ludzi zależnych, potrzebujących pomocy, opieki, porady i wsparcia
2. REFLEKSJA TEORETYCZNA dotycząca działań oraz uwarunkowań, ich podejmowania oraz skuteczności
W skrócie Pedagogika Społeczna – teoria i praktyka przekształcania środowiska
Przedmiot, funkcje Pedagogiki Społecznej determinują jej cechy:
„Pedagogika społeczna jest nauką praktyczną rozwijającą się na skrzyżowaniu nauk o człowieku, biologicznych i społecznych z etyką i kulturoznawstwem, dzięki własnemu punktowi widzenia. Można go najkrócej określić jako zainteresowaniem wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, wpływem warunków bytu i kręgu kultury na człowieka w różnych fazach jego życia, przyjęcie i krzewienie oraz przetwarzanie środowisk siłami człowieka w imię ideału” (Helena Radlińska)
Zadanie domowe
Wyjaśnić pojęcia (co to jest i przykłady)
Kompensacja, pomoc, opieka, wsparcie, profilaktyka, wychowanie, socjalizacja, integracja, modernizacja, instytucjonalizacja, animacja, aktywizacja oraz nowe pojęcie rezyliencja w kontekście Pedagogiki Społecznej i zagrożeń