ŁUKASZEK „ABC kosztów produkcji”

1.

Działalność na rynku telewizyjnym jest tylko częścią rynku mediów elektronicznych i w ogóle szeroko pojętego rynku medialnego.

W wielu krajach obserwujemy różne formy konwergencji rynku telewizyjnego z komunikacja i informatyką.

(Popularność VOD, funkcjonują rozmaite formy przekazu telewizyjnego: telewizja naziemna, satelitarna, kablowa, internetowa, itd.)

Główni uczestnicy podstawowego rynku telewizyjnego:

- nadawcy telewizyjni

- producenci telewizyjni

- dystrybutorzy oferty programowej

- domy mediowie

- widzowie, jako ostateczni odbiorcy oferowanego produktu

Fazy działalności na rynku telewizyjnym:

- powstanie pomysłu audycji telewizyjnej lub programu telewizyjnego

- organizacja i realizacja audycji lub programu (przygotowanie produkcji)

- produkcja audycji lub programu

- sprzedaż lub przekazanie audycji lub programu do rozpowszechniania

- emisja programu

Ograniczenia na rynku telewizyjnym:

- Konwencja o telewizji ponadgranicznej z 5.05.1989

- Dyrektywa Rady wspólnot Europejskich nr 89/552/EEC z dnia 3.10.1989 r. w sprawie koordynacji określonych przepisów prawnych i administracyjnych krajów członkowskich w zakresie wykonywania i działalności telewizyjnej.

- Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich z dnia 27.09.1993 r. w sprawie koordynacji określonych przepisów prawa autorskiego oraz praw pokrewnych w odniesieniu do przekazu satelitarnego i rozpowszechniania kablowego.

- Dyrektywa Komisji 2000/52/WE z dnia 26.07.2000 r. w sprawie przejrzystości stosunków finansowych między Państwami Członkowskimi i przedsiębiorstwami publicznymi.

- Komunikat Komisji w spawie zasad stosowania pomocy państwa na rzecz nadawania programów publicznej telewizji i radiofonii

W Polsce nadawanie i rozpowszechnianie programów telewizyjnych regulowane jest przez ustawę o radiofonii i telewizji z 29.12.1992 r. oraz rozporządzenia KRRiTv.

Warunkiem nadawania programu telewizyjnego jest posiadanie koncesji wydawanej przez KRRiTv. Procesowi koncesyjnemu nie podlega TVP S.A. , natomiast rozprowadzanie programu w sieciach kablowych wymaga zgłoszenia do rejestru sieci kablowych i koncesji – podobnie jak w przypadku wszystkich innych komercyjnych nadawców.

1.2.

Nadawcy i producenci na rynku telewizyjnym.

Zadania telewizji:

- dostarczanie informacji

- udostępnianie dóbr kultury i sztuki

- ułatwianie korzystania z oświaty i dóbr nauki

- upowszechnianie edukacji obywatelskiej

- dostarczanie rozrywki

- popieranie krajowej twórczości audiowizualnej

Producent telewizyjny – to podmiot gospodarczy, który zajmuje się i organizuje produkcję audycji telewizyjnych lub programu telewizyjnego i/lub świadczy usługi na ich rzecz.

Producent telewizyjny może działać na zamówienie czy tez zlecenie innego podmiotu gospodarczego, który np. dostarczył scenariusz i chce sfinansować produkcje audycji. Producentami mogą być:

- nadawcy telewizyjni

- operatorzy telewizji kablowych

- producenci nie związani bezpośrednio z nadawaniem lub rozpowszechnianiem programu telewizyjnego.

Działalność producenta telewizyjnego obejmuje m.in.

- pisanie scenariuszy

- produkcję audycji telewizyjnych

- produkcję całych programów telewizyjnych

- organizację produkcji audycji telewizyjnej lub jej części

- usługi w zakresie: montażu audycji, wynajem sprzętu, studia telewizyjnego i radiowego, funkcjonowania zespołów realizacyjnych,

- inne specyficzne usługi potrzebne do zrealizowania audycji lub programu telewizyjnego

Producent niezależny – producent nie pozostający w stosunku pracy z danym nadawcą, nie będący sam nadawcą i nie posiadający udziałów w organizacji nadawcy oraz którym nadawca ani żaden podmiot od niego zależny bądź należący do tej samej grupy kapitałowej nie posiada żadnych udziałów, a w zarządach nie zasiadają żadne osoby pozostające w stosunku pracy z danym nadawcą lub będące nadawcami.

Nadawca telewizyjny (stacja telewizyjna) – podmiot gospodarczy który nadaje i rozpowszechnia program telewizyjny w całości i bez zmian.

Koncesję na nadawanie programu telewizyjnego nadawca musi uzyskać od KRRiTv.

Można wyróżnić następujące rodzaje nadawców TV:

- publiczny

- niepubliczny

- społeczny

Ustawowe zadania telewizji publicznej, wynikające z misji:

1. Tworzenie i rozpowszechnianie programów ogólnokrajowych, programów regionalnych, programów dla odbiorców za granicą w języku polskim i innych językach oraz programów realizujących demokratyczne, społeczne i kulturalne potrzeby społeczności lokalnych.

2. Tworzenie i rozpowszechnianie programów wyspecjalizowanych, na których rozpowszechnianie uzyskano koncesję.

3. Budowa i eksploatacja nadawczych i przekaźnikowych stacji radiowych i telewizyjnych.

4. Rozpowszechnianie przekazów tekstowych

5. Prowadzenie prac nad nowymi technikami tworzenia i rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych

6. Prowadzenie działalności produkcyjnej, usługowej i handlowej związanej z twórczością audiowizualną, w tym eksportu i importu.

7. Popieranie twórczości artystycznej, literackiej, naukowej oraz działalności oświatowej

8. Upowszechnianie wiedzy o języku polskim

9. Tworzenie i udostępnianie programów edukacyjnych na użytek środowisk polonijnych oraz Polaków zamieszkałych za granicą.

Natomiast zadaniem telewizji niepublicznej jest:

1) dostarczanie informacji

2) udostępniane dóbr kultury i sztuki

3) dostarczanie rozrywki

4) popieranie krajowej twórczości audiowizualnej

W dziedzinie programowej, w typowych stacjach komercyjnych można wyróżnić następujące gatunki telewizyjne:

- film

- serial

- telenowela

- teleturniej

- audycja informacyjna

- publicystyka

- bajki

- audycje tematyczne

TVP ma zagwarantowane ustawowo wpływy z abonamentu oraz wpływy z normalnej działalności operacyjnej z tytułu:

- sprzedaży czasu antenowego

- z audycji sponsorowanych

- z konkursów, np. tyle audiotele

- z obrotu prawami do audycji

- ze świadczonych usług, np. wynajmowanie środków produkcji itd.

TVP S.A. może otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na cele oświatowe.

Nadawca społeczny, to nadawca:

- którego program upowszechnia działalność wychowawczą i edukacyjną, działalność charytatywną, respektuje chrześcijański system za podstawę przyjmując uniwersalne zasady etyki oraz zmierza do ugruntowania tożsamości narodowej

- w którego programie nie są rozpowszechniane audycje ani inne przekazy, które mogą zagrażać fizycznemu, psychicznemu i moralnemu rozwojowi niepełnoletnich

- który nie nadaje reklam lub telesesprzedaży oraz sponsorowanych audycji lub innych sponsorowanych przekazów

- który nie pobiera opłat z tytułu rozpowszechniania, rozprowadzania lub odbierania jego programu

Motywem działalności telewizji niepublicznej jest osiąganie zysku

Można wyróżnić w tym wypadku telewizje płatne i bezpłatne.

Telewizje niepubliczne utrzymują się z własnych przychodów co wpływa na dobór i jakość emitowanych programów. W dużej mierze, niezależnie od sytuacji finansowej danej telewizji wpływ na dobór i jakość programów maja udziałowcy.

Przychody ze sprzedaży:

- reklam i audycji sponsorowanych

- świadczonych usług

- produkcji audycji, np. reklamówek

- konkursów audiotele

- czasu antenowego innego niż emisja reklam

- pozostałej

Rozpowszechnianiem programu telewizyjnego jest:

1. Bezprzewodowa emisja programu do równoczesnego, powszechnego odbioru

2. Wprowadzanie programu do sieci kablowej

Telewizyjna sieć kablowa (telewizja kablowa) to podmiot gospodarczy, który rozpowszechnia programy telewizyjne za pomocą siec kablowej i zostal wpisany do rejestru sieci kablowych.

Program telewizyjny można rozpowszechniać za pośrednictwem:

- nadajników naziemnych

- satelity telekomunikacyjnego

- sieci kablowych

Operator sec kablowej wprowadza programy do sieci kablowej w następującej kolejności:

1. Ogólnokrajowe programy radiofonii i telewizji publicznej

2. Regionalne programy radiofonii i telewizji publicznej dostępne na danym obszarze

3. Programy nadawców społecznych dostępnych na danym obszarze

4. Programy innych nadawców krajowych dostępnych na danym obszarze

5. Programy innych nadawców krajowych i zagranicznych

1.3. Produkt i rodzaje produktów telewizyjnych

Produkt to każdy obiekt rynkowej wymiany, albo wszystko, co można zaoferować na rynku

Produkt telewizyjny może przybierać różne formy gatunkowe (teleturniej, serwis informacyjny jako całość, a także jego poszczególne części – jedna filmowa informacja w dzienniku, reportaż)

Produktem telewizyjnym jest również program telewizyjny jako produkt stacji która go emituje. Program telewizyjny może też stanowić jako całość ofertę programową producenta telewizyjnego dla stacji nadawczej.

Wg ustawy o radiofonii i TV program telewizyjny jest to uporządkowany zestaw audycji telewizyjnych, reklam i innych przekazów regularnie rozpowszechniany, pochodzący od jednego nadawcy.

Program wyspecjalizowany - program w którym nie mniej niż 70% czasu nadawania programu w ciągu miesiąca w godz. 6-23 stanowią audycje i inne przekazy realizujące przyjętą specjalizację programu.

Audycja telewizyjna jest to część programu telewizyjnego stanowiąca odrębną całość ze względu na treść, formę, przeznaczenie lub autorstwo.

Główne wymagania dotyczące programu emitowanego przez stacje telewizyjne w Wielkiej Brytanii:

• Program nie powinien zawierać materiałów, które naruszają dobry smak lub poczucie przyzwoitości, prawdopodobnie podburzają do przestępstw, prowadzą do rozruchów lub są obraźliwe dla społecznych uczuć.

• Wiadomości, w jakiejkolwiek formie, muszą być zarówno dokładne jak i bezstronne.

• Tematy kontrowersyjne w interesie programu muszą być zarówno bezstronne jak i uczciwe

• Programy religijne nie mogą przeinaczać religijnych wierzeń i praktyk oraz wykorzystywać wrażliwości widzów

• Program ma służyć interesowi publicznemu, bez naruszania prywatności i godności osobistej

• Towary i usługi nie mogą by promowane w audycji telewizyjnej

• Nie powinno się używać urządzeń technicznych do przesyłania komunikatów działających na podświadomość widza.

W Polsce audycje telewizyjne muszą respektować chrześcijański system wartości, choć nigdy w ustawodawstwie krajowym nie sprecyzowano co należy przez to rozumieć.

Emitowane programy nie mogą propagować działań sprzecznych z prawem, czy z polską racja stanu, a także postaw i poglądów sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym.

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych reguluje prawną istotę utworu audiowizualnego, a zwłaszcza to:

- kto jest właścicielem utworu

- jakie prawa i komu przysługują do utworu

- kto jest współtwórcą utworu

Współtwórcami utworu audiowizualnego zgodnie z ustawą, są osoby które wniosły wkład twórczy w jego powstanie, a w szczególności reżyser, operator obrazu, twórca adaptacji utworu literackiego, twórca utworów muzycznych, lub słowno- muzycznych stworzonych dla utworu audiowizualnego oraz tworca scenariusza.

Autorskie prawa majątkowe do utworu przysługują producentowi.

Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności:

1. W zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu- wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu w tym zapisu magnetycznego oraz technika cyfrową.

2. W zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy.

3. W zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

W umowie należy określić zasady i formy wykorzystania fragmentów dostarczanej audycji w celach informacyjnych i promocyjnych.

Bez uszczerbku dla praw twórców, wykonawców itp. przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania i korzystania ze swoich nadań programów w zakresie:

• Utrwalania

• Zwielokrotniania określoną techniką

• Nadawania przez inna organizację radiową lub telewizyjną

• Reemitowania

• Wprowadzania do obrotu ich utrwaleń

• Odtwarzania w miejscach dostępnych za opłatą wstępu

• Udostępniania ich utrwaleń w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

Utwory należące do wielkich praw:

1. Utwory stanowiące duże formy literackie, sceniczne, sceniczno-muzyczne, muzyczno- choreograficzne, pantomimiczne będące zamkniętą całością tematyczną i artystyczną, nadawane w całości lub w części a w szczególności:

• W dziedzinie utworów literackich: powieści, opowiadania, nowele, scenariusze słuchowisk, utwory wierszowane powyżej 13 linijek wraz z tytułem z wyjątkiem tekstów w utworach słowno-muzycznych

• W dziedzinie utworów dramatycznych, dramatyczno-muzycznych: opery, operetki, musicale itp.

1. Do kategorii wielkich praw należą także większe części tych utworów, stanowiące zamkniętą kompozycyjnie twórczą całość tematyczną i artystyczną, jak np. akt opery, albo akt dramatu

2. Do kategorii wielkich praw nie zalicza się nadań pojedynczych fragmentów utworów, które nie maja charakteru zamkniętej całości tematycznej i artystycznej.

3. Do kategorii wielkich praw należą opracowania utworów zaliczonych do kategorii „wielkich praw”, takie jak tłumaczenia, przeróbki, adaptacje, scenariusze słuchowisk powstałych na podstawie istniejących utworów

4. Utwory należące do kategorii „wielkich praw” nie tracą tego charakteru, gdy nadawane są w odcinkach.

Utwory należące do „małych praw” to utwory słowne z zakresu literatury pięknej, muzyczne, słowno-muzyczne i choreograficzne, nie zaliczone do „wielkich praw”

Reklama nie może:

1. Naruszać godności ludzkiej

2. Zawierać treści dyskryminujących ze względu na rasę, płeć lub narodowość

3. Ranić przekonań religijnych lub politycznych

4. Zagrażać fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi niepełnoletnich

5. Sprzyjać zachowaniom zagrażającym zdrowiu, bezpieczeństwu lub ochronie środowiska

Zakazywane jest nadawanie reklamy:

- wyrobów tytoniowych, rekwizytów tytoniowych, produktów imitujących wyroby lub rekwizyty tytoniowe oraz symboli związanych z używaniem tytoniu

- napojów alkoholowych

- usług medycznych

- produktów leczniczych

- wideoloterii, gier cylindrycznych, gier w kości, karty

- reklam nawołujących bezpośrednio małoletnich do nabywania produktów lub usług

- zachęcających małoletnich do wywierania presji na rodziców lub inne osoby w celu skłonienia ich do zakupu reklamowanych produktów lub usług

- wykorzystujących zaufanie małoletnich jakie pokładają oni w rodzicach, czy nauczycielach

- w nieuzasadniony sposób ukazujących małoletnich w niebezpiecznych sytuacjach

Generalnie w przypadku reklamowania napojów alkoholowych:

- nie można ich adresować do małoletnich

- nie można wiązać konsumpcji alkoholu z tężyzną fizyczną lub prowadzeniem samochodu

- reklama nie może zawierać stwierdzenia, że alkohol jest środkiem leczniczym, pobudzającym lub środkiem rozwiązywania problemów osobistych

- nie powinny zachęcać do nieumiarkowanego spożycia alkoholu, ani tez przedstawiać abstynencji lub umiarkowania w negatywnym świetle.

Do reklam nie zalicza się

1. Informacji sporządzonych przez nadawcę w związku z jego własnymi programami oraz materiałów towarzyszących, które pochodzą bezpośrednio z programów

2. Informacji nadawanych bezpłatnie w interesie publicznym oraz apeli służących celom dobroczynnym

1.4. Program stacji telewizyjnej

Program telewizyjny jest sumą audycji telewizyjnych, które wypełniają jego treść. Każda telewizja ma swój układ ramowy programu, zwany potocznie ramówką.

W skład ramówki wchodzą:

• Seriale

• Telenowele

• Filmy

• Teatr telewizji

• Bajki

• Teleturnieje

• Magazyny

• Reportaże

• Talk-show

• Reality-show

• Audycje na żywo

• Audycje publicystyczne

• Dzienniki

• Audycje sportowe

• Telezakupy

• Inne, np. transmisje z obrad parlamentarnych

Konspekt audycji powinien zawierać:

- tytuł audycji

- tematykę i rodzaj audycji

- cele do osiągnięcia

- planowany czas emisji

- proponowaną obsadę realizacyjną, itp.

- adresata

- przybliżoną widownię