Rachunkowość małych i średnich przedsiębiorstw – J. PFAFF
WYKLAD I - 10.10.2015r.
Literatura:
- Rachunkowość małych i średnich przedsiębiorstw, praca zb. Pod red. J. PFAFF, UE Katowice, 2014
- Z. Messner, J. Pfaff: Teoria i zasady rachunkowości, SkWp, Warszawa 2013
- Ustawa z dnia 29 września 1994 o rachunkowości, Dz. U. 2013, poz. 330 ze zmianami
- Ustawy o podatku dochodowym i Vat (wybrane fragmenty)
Zaliczenie przedmiotu:
Egzamin obejmuje pytania testowe jednokrotnego wyboru (+2 za dobra, -1 za złą) i pytania otwarte oceniane metoda punktowa. Zaliczenie od 60%.
Konsultacje: środy godz. 13.30-14.30 s. 237A
Istota, klasyfikacja i formy opodatkowania MSP
Podstawą wyróżnienia małego (średniego) przedsiębiorstwa są:
- kryteria ilościowe
- kryteria jakościowe
Kryteria ilościowe opierają się na:
- przeciętnej liczbie zatrudnionych
- wielkości osiąganych przychodów w roku
- sumie bilansowej (suma aktywów bądź pasywów) albo udziale kapitału własnego
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej:
| Kryterium ilościowe | Mikro przedsiębiorca | Mały przedsiębiorca | Średni przedsiębiorca |
|---|---|---|---|
| Liczba zatrudnionych | 10 osób | 50 | 250 |
| Roczne przychody | 2mln euro | 10mln | 50mln |
| Suma bilansowa | 2mln euro | 10mln | 43mln |
Ustawa o rachunkowości:
- jednostka mikro
- jednostka mała
Jednostka mikro - Spółki handlowe, oddział przedsiębiorstw zagranicznych oraz inne osoby prawne - jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego 1.500.000 zł
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy 3.000.000 zł
- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 10 osób
Jednostki mikro - osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1.200.000 euro i nie więcej niż 2.000.000 euro za poprzedni rok obrotowy.
Jednostka mikro - stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - jeżeli nie prowadza działalności gospodarczej.
Jednostki małe - spółki handlowe, oddziały przedsiębiorstw zagranicznych oraz inne osoby prawne, a także osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie - jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
- 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego
-34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy
- 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
Jednostki mikro i małe - osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które prowadza księgi rachunkowe dobrowolnie, mimo ze nie osiągnęły przychodów w wysokości równoważnej 1.200.000 euro
Warunkiem koniecznym, aby wymienione jednostki nabyły status jednostki mikro lub malej jest podjecie decyzji (uchwały), przez ich organ zatwierdzający, w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem uproszczeń przewidzianych ustawa o rachunkowości dla jednostek mikro lub małych.
Jednostkami mikro ani jednostkami małymi nie mogą być jednostki sektora finansów publicznych oraz jednostki działające na rynku finansowym (np. Banki, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, spółki giełdowe).
Kryteria jakościowe - odnoszą się do charakterystycznych cech małego przedsiębiorstwa, takich jak:
- funkcje właścicielskie i kierownicze pełni ta sama osoba (właściciel) lub kilka osób (współwłaściciele)
- prosta struktura organizacyjna
- brak instytucjonalnych form kontroli wewnętrznej
- prosta ewidencja księgowa
- nieliczne źródła przychodów
- znikomy udział w rynku
Próba zdefiniowania małego przedsiębiorstwa:
- ma niewielki udział w rynku
- nie ma wpływu na poziom cen i podaż dóbr
- jest autonomiczne, tj. Takie, w którym strategiczne decyzje podejmują właściciele lub właściciel jednostki
- bezpośredni udział właścicieli we wszystkich sferach działalności jednostki
Male przedsiębiorstwa mogą przybierać różną formę organizacyjno-prawną:
- osoby prawnej (spółka z o.o., spółka akcyjna)
- spółki osobowej prawa handlowego (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna)
- spółki cywilnej
- jednoosobowej działalności gospodarczej
| Forma organizacyjno-prawna | Opodatkowanie podatkiem dochodowym | Obowiązek prowadzenia ewidencji |
|---|---|---|
| Osoby prawne | Podatek dochodowy od osób prawnych | Księgi rachunkowe |
| Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą jednoosobową lub w formie spółki osób fizycznych | Jeżeli ich przychody za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły równowartości w walucie polskiej 1.200.000 euro | Karta podatkowa |
| Ryczałt ewidencjonowany | ||
| Zasady ogólne | ||
| Jeżeli ich przychody za poprzedni rok obrotowy przekroczyły równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro | Zasady ogólne |
Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych wynika z przepisów ustawy o rachunkowości (Dz. U. Z 2013r., poz. 330 z późniejszymi zmianami). Obowiązek ten dotyczy:
- Spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych (innych niż wymienione punkcie następnym), a także innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego;
- Osób fizycznych oraz spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych i spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.
-Jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej, przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy ......
- oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;
- innych jednostek, jeżeli otrzymują one na realizacje zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych – od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.
Księgi rachunkowe może również prowadzić osoba fizyczna lub spółka cywilna osób fizycznych, spółka jawna osób fizycznych oraz spółka partnerska z własnego wyboru od początku następnego roku obrotowego, mimo ze jej przychody za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły 1.200.000 euro.
W tym przypadku osoba fizyczna (lub wspólnicy) jest zobowiązana - przed rozpoczęciem nowego roku obrotowego - zawiadomić o tym fakcie urząd skarbowy właściwy w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.
Rachunkowość jednostki obejmuje:
1. Przyjęte zasady (politykę) rachunkowości
2. Prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,
3. Okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów
4. Wycenę aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego
5. Sporządzanie sprawozdań finansowych
6. Gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą
7. Poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą
Polityka rachunkowości
Dokumentacja opisująca w języku polskim przyjęte przez jednostki zasady rachunkowości zawiera:
1. Określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych
2. Określenie metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego
3. Opisu sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:
- zakładowy plan kont
- wykaz ksiąg rachunkowych (zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe)
- opis systemu przetwarzania danych, określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia eksploatacji
4. Charakterystyka systemu służącego ochronie danych (zbiorów, dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów będących podstawą dokonanych w nich zapisów)
w umowie spółki musi być określony rok obrotowy (może być rok kalendarzowy lub okres od - do).
Okres sprawozdawczy - okres za który jednostka ma obowiązek sporządzać rozliczenia (np deklaracja podatkowa)
Zakładowy plan kont powinien obejmować sobą następujące zagadnienia:
- wykaz kont księgi głównej
- przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń gospodarczych
- zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych (ewidencji analitycznej) i ich powiązania z kontami księgi głównej.
WYKŁAD II - 07.11.2015r.
Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
W sprawach nieregulowanych przepisami ustawy, jednostki mogą stosować Krajowe Standardy Rachunkowości, a w przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, mogą stosować Międzynarodowe Standardy Rachunkowości.
Dokumentację polityki rachunkowości ustala w formie pisemnej i aktualizuje kierownik jednostki.
Księgi rachunkowe – to zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą dziennik, księgę główną i księgi pomocnicze, zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych, wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
- Dziennik
- Księga główna
Księgi rachunkowe - Księgi pomocnicze
- Zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej
- Zestawienie sal kont ksiąg pomocniczych
- Inwentarz
Dziennik – rejestrowanie zdarzeń gospodarczych
Art. 14.1 Dziennik zawiera chronologiczne ujęcie zdarzeń, jakie nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym. Bez względu na technikę prowadzenia ksiąg rachunkowych dziennik powinien umożliwiać uzgodnienie jego obrotów z obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej.
2. Zapisy w dzienniku musza być kolejno numerowane, a sumy zapisów (obroty) liczone w sposób ciągły. Sposób dokonywania zapisów w dzienniku powinien umożliwiać ich jednoznaczne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi.
3. Jeżeli stosuje się dzienniki częściowe, grupujące zdarzenia według ich rodzajów, to należy sporządzić zestawienie obrotów tych dzienników za dany okres sprawozdawczy.
4. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera zapis księgowy powinien posiadać automatycznie nadany numer pozycji, pod którą został wprowadzony do dziennika, a takie dane pozwalające na ustalenie osoby odpowiedzialnej za treść zapisu.
Księgi główne – konta syntetyczne, zasada podwójnego zapisu.
Art. 16 Konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej.
Prowadzi się je w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodniony z saldami i zapisami na kontach księgi głównej.
Są to konta analityczne.
Art. 17.1 Konta ksiąg pomocniczych prowadzi się w szczególności dla:
- środków trwałych
- Rozrachunków z kontrahentami
- rozrachunków z pracownikami
- operacji sprzedaży
- operacji zakupu
- operacji gotówkowych
- kosztów i istotnych dla jednostki składników aktywów
Art.19 Wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz), potwierdzony ich inwentaryzacją, sporządzają jednostki, które uprzednio nie prowadziły ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą.
Pozycje inwentarza powinny stanowić odpowiedniki lub rozwinięcia poszczególnych pozycji bilansu otwarcia.
W pozostałych jednostkach rolę inwentarza spełnia zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz zestawienie kont ksiąg pomocniczych sporządzone na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych.
Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych:
Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych
Język i waluta ksiąg rachunkowych
Otwarcie i zamknięcie ksiąg rachunkowych
Cechy formalne ksiąg rachunkowych
- trwałe oznaczeni
- automatyczna kontrola ciągłości zapisów, numeracja stron, sumowanie w sposób ciągły w toku obrotowym
- elementy zapisu księgowego
- Udokumentowanie zapisów księgowych
- trwałość zapisu księgowego
- poprawianie błędnego zapisu ksiąg rachunkowych
- staranne przechowywanie
Cechy poprawności ksiąg rachunkowych
- rzetelność
- bezbłędność
- sprawdzalność
- bieżące prowadzenie
Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych:
Księgi rachunkowe – co do zasady – są prowadzone przez jednostkę, czyli są one prowadzone przy wykorzystaniu zasobów będących w dyspozycji jednostki (lokalowych, sprzętowych, ludzkich). Jednostka może prowadzić np. w siedzibie, oddziale (zakładzie), biurze położonym zarówno na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jak i za granicę.
Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych
Jeżeli księgi rachunkowe są prowadzone poza siedzibą jednostki jej kierownik jest zobowiązany:
- powiadomić właściwy Urząd Skarbowy o miejscu ich prowadzenia w terminie 15 dni od ich wydania
- zapewnić ich dostępność wraz z dowodami księgowymi uprawnionym organom zewnętrznej kontroli lub nadzoru w siedzibie jednostki lub w miejscu sprawowania zarządu albo w innym miejscu za zgodą organu kontroli lub nadzoru.
Język i waluta ksiąg rachunkowych:
Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim. Księgami rachunkowymi – w myśl ustawy – są zbiory danych zawate w systemie FK, a nie samo oprogramowanie, dlatego jednostka nie musi posiadać całego oprogramowania w języku polskim w przypadku użytkowania programów opracowanych w języku polskim.
Waluta
Zapisów dotyczących operacji wyrażonych w walutach obcych dokonuje się w sposób umożliwiający ustalenie kwoty operacji w walucie polskiej i obcej.
Dowód księgowy opiewający na waluty obce powinien zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską wg obowiązującego kursu walutowego.
Na żądanie organów kontroli lub biegłego rewidenta należy zapewnić wiarygodne przetłumaczenie na język polski treści wskazanych przez dowodów, sporządzonych w języku obcym.
Otwarcie ksiąg rachunkowych
- na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym nie finansowym
- na początek każdego następnego roku obrotowego
- na dzień zmiany formy prawnej
- na dzień wpisu do rejestru połączenia jednostek lub podziału jednostki, powodujących powstanie nowej jednostki
- na dzień rozpoczęcia likwidacji lub wszczęcia postępowania upadłościowego.
W ciągu 15 dni od dnia zaistnienia tych zdarzeń.
Zamknięcie ksiąg rachunkowych:
- na dzień kończący rok obrotowy, (31.12)
- na dzień zakończenia działalności jednostki
- na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej
- w jednostce przejmowanej na dzień przejęcia jednostki przez inną
- na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia
- na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadłości
- na inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami.
W ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych zdarzeń.
Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki kontynuującej działalność powinno nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.
Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte księgi rachunkowe.
Cechy formalne ksiąg rachunkowych:
- trwale oznaczone nazwą (pełną lub skróconą) jednostki, której dotyczą (każda księga wiązana, każda luźna karta kontowa, także jeżeli mają one postać wydruku komputerowego lub zestawienia wyświetlanego na ekranie monitora komputera), nazwą danego rodzaju księgi rachunkowej oraz nazwą programu przetwarzania.
- wyraźnie oznaczone co do roku obrotowego, okresu sprawozdawczego i do sporządzenia
- przechowywane starannie w ustalonej kolejności
Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera należy zapewnić automatyczną kontrolę ciągłości zapisów, przenoszenia obrotów lub sald.
Wydruki komputerowe ksiąg rachunkowych powinny być dokonane w sposób zapewniający ich trwałość, przez czas niekrótszy od wymaganego od przechowywania ksiąg rachunkowych.
Księgi rachunkowe należy wydrukować nie później niż na koniec roku obrotowego. Za równoważne z wydrukiem uznaje się przeniesienie treści ksiąg rachunkowych na inny komputerowy nośnik danych, zapewniający trwałość zapisu informacji przez czas niekrótszy od wymaganego dla przechowywania ksiąg rachunkowych.
Zapis ksiąg zawiera:
- datę dokonania operacji gospodarczej
- określenie rodzaju i numeru identyfikacji dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu oraz jego datę, jeżeli różni się ona od daty dokonania operacji
- zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji, z tym że należy posiadać pisemne objaśnienie treści skrótów lub kodów
- kwotę i datę zapisu
- oznaczenie kont, których zapis dotyczy
Podstawę zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe „dowody źródłowe”:
- zewnętrzne obce – otrzymane od kontrahentów
- zewnętrzne własne – przekazywane w oryginale kontrahentom
- wewnętrzne – dotyczące operacji wewnątrz jednostki
Cechy poprawnych ksiąg rachunkowych:
Księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.
Księgi rachunkowe uznaje się za prowadzone bezbłędnie, jeżeli wprowadzono do nich kompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifikowane do zaksięgowania w danym miesiącu dowody księgowe, zapewniono ciągłość zapisów oraz bezbłędność działania stosowanych procedur obliczeniowych.
Księgi rachunkowe uznaje się za sprawdzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie poprawność dokonanych w nich zapisów stanów (sald) oraz działania stosowanych procedur obliczeniowych w dowolnym czasie i za dowolnie wybrany okres sprawozdawczy.
Księgi rachunkowe uznaje się za prowadzone na bieżąco jeżeli:
- pochodzące z nich informacje umożliwiają sporządzenie w terminie obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych
- Zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej są sporządzane przynajmniej za poszczególne okresy sprawozdawcze, nie rzadziej niż na koniec miesiąca, w terminie jak wyżej, a za rok obrotowy nie później niż do 85 dnia po dniu bilansowym.
- ujęciu wpłat i wypłat gotówką, czekami i wekslami obcymi oraz obrotu detalicznego i gastronomi..
WYKŁAD III – 28.11.2015r.
Przechowywanie ksiąg rachunkowych:
Księgi rachunkowe, dowody księgowe, dokumenty inwentaryzacyjne i sprawozdania finansowe należy przechowywać w należyty sposób i chronić przed nieupoważnionym rozpowszechnieniem, uszkodzeniem lub zniszczeniem.
Dowody księgowe i dokumenty inwentaryzacyjne przechowuje się w jednostce, w oryginalnej postaci w ustalonym porządku dostosowanym do sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w podziale na okresy sprawozdawcze w sposób pozwalającym na ich łatwe odszukanie.
Roczne zbiory dowodów księgowych, dokumentów inwentaryzacyjnych oznacza się określeniem nazwy ich rodzaju oraz symbolem końcowych lat i końcowych numerów w zbiorze.
Udostępnianie osobie trzeciej ksiąg lub dokumentów:
- do wglądu na terenie jednostki wymaga zgody kierownika jednostki lub osoby przez niego upoważnionej
- poza siedzibą zarządu jednostki – wymaga pisemnej zgody kierownika jednostki oraz pozostawienia w jednostce spisu dokumentów
Księgi rachunkowe i dokumenty jednostek, które:
- zakończyły swoją działalność – w wyniku połączenia z inną jednostką lub przekształcenia formy prawnej – przechowuje jednostka przejmująca działalność
- zostały zlikwidowane – przechowuje wyznaczona jednostka lub osoba, o miejscu przechowywania kierownik jednostki informuje właściwy sąd lub inny organ prowadzący rejestr lub ewidencję działalności gospodarczej oraz urząd skarbowy.
INWENTRAYZACJA – okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów. Metody:
Spis z natury: dotyczy aktywów pieniężnych (z wyjątkiem rachunków bankowych, papierów wartościowych postaci materialnej, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych oraz nieruchomości zaliczanych do inwestycji, a także maszyny i urządzenia wchodzących w skład środków trwałych w budowie.
Potwierdzenie salda: dotyczy aktywów finansowych zgromadzonych na rachunku bankowym lub przechowywania przez inne jednostki w tym papierów wartościowych w formie zdematerializowanej należności w tym udzielonych pożyczek oraz powierzonych kontrahentom własnych składników aktywów.
Weryfikacja salda z odpowiednimi dokumentami dotyczy: wszystkich innych składników i tych składników, które nie można było sprawdzić innymi sposobami.
Terminy inwentaryzacji:
Inwentaryzację aktywów i pasywów przeprowadza się na ostatni dzień roku obrotowego.
Terminy inwentaryzacji uważa się za dotrzymane jeżeli:
Składników aktywów – z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, bezpośrednio odpisywanych w koszty po zakupie lub wytworzeniu, rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku.
Zapisów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach, objętych ewidencją ilościowo-wartościową – w ciągu 2 lat.
Nieruchomości – zaliczanych do środków trwałych oraz inwestycji jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie- raz w ciągu 4 lat.
Zapasów materiałów (opakowań) i towarów – objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki – raz w roku
Zapasów drewna – w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną – raz w roku
Udokumentowanie i rozliczenia
Prowadzenie i wynik inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym, a stanem wykazanych w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych, tego roku obrotowego, na który przypadł termin inwentaryzacji.
Rozliczenie i ewidencja różnic inwentaryzacyjnych:
- niedobór – jeżeli stan rzeczywisty jest niższy od stanu ewidencyjnego
- nadwyżki – jeżeli stan rzeczywisty jest wyższy od stanu ewidencyjnego
Rozl. Nadwyżek Różne konta aktywów Rozliczenie niedoborów
Ujawniony niedobór
Ujawniona nadwyżka
Klasyfikacja niedoborów:
- niezawinione
- zawinione
Do niezawinionych zaliczamy:
- niedobory pozorne (1
- niedobory podlegające kompensacie (2
- niedobory w granicach norm (3
- niedobory ponad normy, których przyczyny powstania wykluczają odpowiedzialność osób materialnie odpowiedzialnych (4
- niedobory spowodowane zdarzeniami losowymi (5
1. korygujące koszty zużycia
2. z nadwyżkami
3. obniżają koszty działalności operacyjnej
4. obniżające pozostałe koszty operacyjne
5. obniżające straty nadzwyczajne
Niedobory zawinione stają się należnością lub roszczeniem.
Klasyfikacja nadwyżek:
- pozorne
- rzeczywiste
Rozliczenie nadwyżek:
- powstałe z powodu błędów pomiaru (korygujące koszty zużycia tego składnika)
- podlegające kompensacie z niedoborami (koszty działalności)
- powstałe z przyczyn nieustalonych, zaliczane są do pozostałych przychodów operacyjnych