UBEZPIECZENIA W PRZEDSIĘBIORTSWACH
10 pyt. Opisowych (po 1 pkt) - zal. od 5 pkt.
Literatura:
Jedynak 1999 Polityka ubezpieczeń w przedsiębiorstwie Kraków
Kuchlewska 2003 Ubezpieczenie jako metoda finansowania ryzyka przedsiębiorstwa
2010 Zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej
2002 Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko PWE
WYKŁAD1, 02.10.2014
4 PODSTAWOWE CELE PRZEDSIĘBIORSTW:
Przetrwanie (gdy kryzys w firmie lub na rynku),
Zaspokojenie potrzeb klientów w sposób rentowny dla firmy oraz rozwój firmy,
Wzrost wartości rynkowej firmy,
Wzrost wartości kapitału właścicieli firmy.
4 RODZAJE RYZYK W PRZEDSIĘBIORSTWIE:
rynkowe (popyt spada, substytuty, inflacja, zastępcze produkty, kryzys gospodarczy…)
kredytowe
operacyjne
prawne
WYKŁAD2, 09.10.2014
TEMAT: RYZYKO W PRZEDSIĘBIORSTWIE.
1. (!)MODEL RYZYK W PRZEDSIĘBIORSTWIE:
Obecne koncepcje zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie opierają się przede wszystkim na:
Uznaniu, że w działalności przedsiębiorstwa występuje szerokie spektrum różnego rodzaju ryzyk.
Uznaniu, że w procesie zarządzania ryzykiem musi być bezpośrednio zaangażowane kierownictwo naczelne przedsiębiorstwa Dążeniu do zintegrowanego ujmowania różnych ryzyk w przedsiębiorstwie.
Tendencji do ilościowego pomiaru ryzyk (np. modelowanie ryzyk katastroficznych, techniki probabilistyczne do badania skutków katastrof wywołanych przez działania człowieka, kwantyfikacja ryzyk za pomocą metod testów w sytuacjach stresowych (ang. stress test), które mierzą skutki dla przedsiębiorstwa w przypadku wystąpienia „czarnych scenariuszy”)
Uznaniu, że narzędzia i procedury zarządzania ryzykiem są wspólne dla wszystkich rodzajów przedsiębiorstw
Odejściu od ryzyka rozumianego, jako sytuacji negatywnej i traktowanie go także jako szansy przedsiębiorstwa.
TEMAT: UBEZPIECZENIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH.
DEFINICJE:
Ryzyko w działalności gospodarczej: oznacza sytuację, w której przyszłe warunki gospodarowania nie można przewidzieć z całą pewnością, a znany jest rozkład ich prawdopodobieństwa.
Ryzyko w działalności gospodarczej: to podejmowanie decyzji, które nie są optymalne z punktu widzenia założonego celu ze względu na fakt niepełnej informacji
Ryzyko w działalności gospodarczej: to zagrożenie nieosiągnięci zamierzonego celu gospodarczego
Ryzyko w działalności gospodarczej : to możliwości bezpośrednich lub pośrednich strat wynikających z niewłaściwych lub zawodnych procesów wewnętrznych , ludzi i systemów przedsiębiorstwa oraz ze zdarzeń zewnętrznych
CELE PRZEDSIĘBIORSTWA:
Przetrwanie (szczególnie wtedy gdy występuje kryzys w przedsiębiorstwie lub na rynku)
Rozwój (co najmniej taki szybki rozwój przedsiębiorstwa, jak szybko rozwija się rynek).
Wzrost wartości kapitałów właścicieli przedsiębiorstwa.
Wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa, powoduje, że wartość akcji rośnie, a pozyskanie kapitału wymaga pozyskania mniejszej ilości akcji.
PRZEDSIĘBIORSTWO MOŻE BYĆ TRAKTOWANE JAKO:
Narzędzie zapewnienia dochodów właścicielom bezpośrednio z zysku przedsiębiorstwa (sprzedaż przedsiębiorstwa raczej nie wchodzi w grę, dopóki ono zarabia).
Towar, którym obracając na rynku można uzyskiwać wzrost ceny towaru i w ten kupiecki sposób zapewnić właścicielom dochody i przyrost osobistego majątku (pkt 4) ( orientacja na wartość rynkową przedsiębiorstwa, w którym zysk zajmuje podrzędniejsze miejsce)
RYZYKO PRZEDSIĘBIORCY POLEGA NA:
Możliwości utraty przez przedsiębiorstwa zdolności zarobkowej o oczekiwanym poziomie (np. przynoszenia co najmniej określonej wielkości lub stopy zysku (=zysk netto//przychodów).
Możliwości niedostrzegania, niewykorzystania szans osiągnięcia wyższego poziomu zarobkowania niż początkowo oczekiwany (np. uzyskania większej wielkości lub stopy zysku niż oczekiwano)
GŁÓWNE RODZAJE RYZYKA W PRZEDSIĘBIORSTWIE:
Ryzyko rynkowe:
Kursu walutowego,
Stóp procentowych,
Cen akcji,
Cen towarów,
Polityczne,
Siły nabywczej.
Ryzyko kredytowe:
Utraty płynności finansowej (w wyniku np. niewykonania przez odbiorcę zobowiązań finansowych),
Niewykonania umowy dostawy własnej,
Upadłości,
Kraju odbiorcy.
Ryzyko operacyjne:
Sprzedaży,
Systemu,
Nowego produktu,
Zasobów ludzkich,
Odpowiedzialności prawnej za produkty i usługi,
Kontroli,
Utraty reputacji,
Defraudacji,
Katastroficzne.
Ryzyko prawne:
Zmian regulacji prawnych w obszarze działalności firmy,
Prawne możliwości skutecznego dochodzenia zobowiązań od kontrahentów.
ZNAĆ: st. referencyjna, lombardowa
WYKŁAD 3, 16.10.2014
RYZYKO RYNKOWE - wiąże się ze zmianami rynkowymi cen aktywów lub kontraktów-tych które firma posiada, chce sprzedać lub które musi kupić, a zmiany te mogą mieć niekorzystny wpływ na przyszłe przepływy finansowe firmy, a w konsekwencji na wartość firmy
RYZYKO KURSU WALUTOWEGO - wiąże się z możliwością wahań kursu jednej waluty w stosunku do innej. Wyróżnia się :
RYZYKO TRANSAKCYJNE - wynika z transakcji rozliczanej w innej walucie niż waluta krajowa danego przedsiębiorstwa
RYZYKO KSIĘGOWE - wynika z możliwości zmiany wyceny aktywów i pasywów których cena jest wyrażona w walucie innej niż waluta krajowa danego przedsiębiorstwa
RYZYKO STÓP PROCENTOWYCH- związane jest ze zmianami stóp procentowych na rynku, a zmiany te powodują wahania dochodów oraz zmiany wartości instrumentów opartych na stopach procentowych. Wzrost rynkowych stóp procentowych prowadzi do spadku cen dłużnych papierów wartościowych o stałej stopie procentowej, z kolei spadek stóp procentowych przekłada się na wzrost cen papierów dłużnych o stałym oprocentowaniu
RYZYKO CEN AKCJI – związane jest z inwestycją w walor konkretnej spółki, istnieje możliwość ograniczenia ryzyka przez dywersyfikację lokat w akcję spółek wielu branż prowadzących działalność na różną skalę i w ramach różnych modeli biznesowych.
RYZYKO CEN TOWARÓW– możliwość negatywnego wpływu zmiany cen towaru na wynik finansowy przedsiębiorstwa
RYZYKO POLITYCZNE- wynika z możliwości zmian politycznych lub ingerencji politycznej w inwestycje prowadzące do niemożności realizacji inwestycji lub spodziewanych produktów inwestycji.
RYZYKOSIŁY NABYWCZEJ- związane jest ze zjawiskiem inflacji w występuje w sytuacji gdy na skutek inflacji dochodzi do zmiany siły nabywczej pieniądza, jest to również możliwość spadku siły nabywczej kupujących ze względu na ich mniejsze dochody
RYZYKO KREDYTOWE - wiąże się z możliwością niewykonania przez kontrahentów zobowiązań umownych np. w wyniku jego niewypłacalności
RYZYKOUTRATY PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ- możliwość braku zdolności regulowania zobowiązań w wyniku czynników makro i mikro ekonomicznych oraz branżowych (zmiany cen surowców, zmiany technologiczne, zmiany konkurencyjne) czynniki makro – inflacja, bezrobocie, stopy %
RYZYKO KRAJU ODBIORCY - wiąże się
z możliwością niewykonania przez kontrahenta zobowiązań umownych w wyniku niespójnych przepisów prawnych obowiązujących w kraju odbiorcy-kontrahenta lub braku możliwości prawnych skutecznego dochodzenia roszczeń.Ryzyko niewykonania umowy dostawy własnej – wynika z faktu niedotrzymania uzgodnionych wcześniej warunków umowy dostawy własnej przedsiębiorstwa.
RYZYKOOPERACYJNE- wiąże się z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa nakierowaną na realizację celów przedsiębiorstwa i obejmuje możliwe straty wynikające z braku kontroli nad jakością produkcji, defraudacją, złym zarządzaniem systemami przedsiębiorstwa, zasobami ludzkimi
RYZYKO SPRZEDAŻY –wiąże się z możliwością braku sprzedaży produktów przedsiębiorstwa z przyczyn ekonomicznych, handlowych i technologicznych
Ryzyko sytemowe – wynika z możliwości złego funkcjonowania systemów zarządzania, przepływów informacji, kontroli, zabezpieczeń, awarii systemów technicznych, elektrycznych, wodociągowych, informatycznych.
RYZYKO ZASOBÓW LUDZKICH –wynika z ludzkich błędów, braku kompetencji, absencji, świadomych działań (przestępstwo, sprzeniewierzenia, strajki, brak zdrowia, złe bezpieczeństwo pracy, roszczeń odszkodowawczych z tytułu lobbingu, bhp itp.)
RYZYKO ODPOWIEDZIALNOŚCI PRAWNEJ ZA PRODUKTY I USŁUGI - wiąże się z możliwością poniesienia strat przez firmę w wyniku niewłaściwego przestrzegania norm jakościowych, bezpieczeństwa, środowiskowych
RYZYKO PRAWNE - wynika z możliwości zaistnienia niekorzystnych regulacji prawnych w danym kraju lub na świecie w szczególności w zakresie podatków, ceł, akcyz, koncesji, pozwoleń, norm technicznych oraz innych regulacji odnośnie prowadzenia działalności gospodarczej a także ponoszenia prawnej odpowiedzialności za wadliwy produkt, złe warunki pracy
DEFINICJE
NIEPEWNOŚĆ- to nieprzewidywalność zdarzeń i ich skutków
RYZYKO- to niepewność oczekiwanej wartości
Ryzyko różni się od niepewności WARTOŚCIĄ jaką mogą mieć nieprzewidywalne zdarzenia
(!)ŻEBY MÓWIĆ O RYZYKU UBEZPIECZENIOWYM MUSZĄ BYĆ ZNANE DWIE WIELKOŚCI:
prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia (częstość)
oraz przeciętna wartość szkody
Aby ryzyko było mierzone musi istnieć zarówno mierzalna niepewność jak i mierzalna wartość (w zjawiskach ekonomicznych jest to pieniądz)
MIERZALNA NIEPEWNOŚĆ
1. niepewność mierzona prawdopodobieństwem matematycznym (apriorycznym)
2. niepewność mierzona prawdopodobieństwem statystycznym (ryzyko ubezpieczane)
3. niepewność oceniana na podstawie opinii, czyli praktycznie niemierzalne
RYZYKO MIERZONE = WARTOŚĆ OCZEKIWANA
Ryzyko mierzalne = wartość oczekiwana
E = V x P
E - wartość oczekiwana
V - wartość, którą się ryzykuje
P – prawdopodobieństwo straty lub zysku
RYZYKO UBEZPIECZALNE
-to ryzyko czyste, gdzie występuje jedynie możliwość pojawienia się straty lub szkody oraz brak straty lub szkody.
-to ryzyko, dla którego częstość zdarzeń i średnia szkodowość są wysoce przewidywalne.
RYZYKO STRATEGICZE
W CELU UZYSKANIA INFORMACJI POTRZEBNYCH DO OCENY RYZYKA NALEŻY POSŁUGIWAĆ SIĘ NASTĘPUJĄCYMI METODAMI:
wizja lokalna- pozwala stwierdzić elementarne zagrożenia typu powstanie pożaru, uszkodzeń i kradzieży
analiza dokumentów- dotyczy kontraktów, planów, decyzji, bilansów np. wypadków w firmie itp.
analiza struktury organizacyjnej- braki kompetencyjne, w systemie kontroli wewnętrznej, w systemach informacyjnych i informatycznych
listy kontrolne- umożliwiają stałe badanie działów, procesów i obiektów zagrożonych ryzykiem.
badania otoczenia przedsiębiorstwa – badanie koniunktury, konkurencji, rynku , branż rozwojowych w zakresie podaży i popytu
WYKŁAD 4, 23.10.2014
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM ODSZKODOWAWCZYM MENEDŻERÓW
ART. 293 KSH (DOTYCZY SPÓŁEK Z O.O.)
ZAKRES I PODSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI ODSZKODOWAWCZEJ MENEDŻERÓW
członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzona działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy
członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru sowiej działalności
Ciężar udowodnienia braku winy spoczywa na osobie menedżera
Członkowie zarządów i rad nadzorczych , komisji rewizyjnych oraz likwidatorzy odpowiadają solidarnie za błędne decyzje lub zaniechania, które doprowadziły do strat a finansowe zabezpieczenie naprawienia szkody stanowi wartość całego ich majątku, zarówno obecnego jak i przyszłego
szczególny miernik staranności oznacza, ze menedżerowie maja wykonywać swoje obowiązki rzetelnie, przejawiając zapobiegliwość i posiadać wiedzę fachową w zakresie pełnionego stanowiska czyli np. objecie stanowiska bez odpowiedniego wykształcenia (brak umiejętność jest traktowane jako naruszenie wymaganej staranności)
RODZAJ ODPOWIEDZIALNOŚCI
RODZAJ ODPOWIEDZIALNOŚCI |
|
---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
ZŁOTE ZASADY GOSPODARNOŚCI:
1. z danych zasobów dążymy do maksymalizacji zysków, wyniku
2. dany wynik osiągniemy przy minimalizacji kosztów
PRZEDMIOTY ROSZCZEŃ KIEROWANE DO MENEDŻERÓW:
straty spółki inwestującej i jej akcjonariuszy wynikłe z ulokowania środków spółki o nieprawdziwej kondycji finansowej
spadek wartości akcji spowodowany wprowadzeniem w błąd akcjonariuszy co do spodziewanych zysków
straty akcjonariuszy i wierzycieli związane z upadłością spółki
straty spółki na skutek wyboru kontrahenta oferującego gorsze warunki realizacji kontraktu od innych
straty firmy związane ze zbyt wysoką ceną za przejęcie innej firmy
straty firmy związane z niewypłacalnością odbiorcy
PRZEDMIOTY ROSZCZEŃ KIEROWANE PRZEZ PRACOWNIKÓW DO KIEROWNICTWA FIRMY:
1. bezprawne zwolnienie
2. zaniżenie kompetencji i wymagań
3. wyznaczenie niemożliwych do wykonania zadań
4. psychiczne znęcanie się
5. molestowanie seksualne
6. różne formy dyskryminacji ze względu na wiek, płeć, rasę, niepełnosprawność
WYKŁAD 5, 30.10.2014
WŚRÓD UBEZPIECZEŃ ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ MENEDŻERÓW WYRÓŻNIA SIĘ PRZEDE WSZYSTKIM
ubezpieczenie D&O –dyrektorzy i urzędnicy(kierownicy) wyższego szczebla, inaczej OC menedżera)
ubezpieczenie EPLI – ubezpieczenie odpowiedzialności praktyk zatrudnienia, inaczej OC pracodawcy)
UBEZPIECZENIE D&O:!!!!! EGZAMIN
- zabezpiecza przed skutkami roszczeń, jakie mogą zostać zgłoszone przez uprawnione podmioty w związku z postępowaniem członków władz spółki chroniąc menedżerów, a w pewnych przypadkach także samą spółkę, przed poważną odpowiedzialnością finansową, Ubezpieczyciel w zamian za wypłaconą przez spółkę składkę zobowiązuje się dostarczyć tzw. pokrycie ubezpieczeniowe w razie zajścia konkretnego wypadku ubezpieczeniowego w ściśle określonym w umowie zakresie czasowym
- osobiste ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zapewniające podstawową ochronę dyrektorom i pracownikom zajmującym w firmie wyższe stanowiska kierownicze. Jest zwykle finansowane przez firmę i zapewnia pokrycie (w części lub w całości ) wydatków będących konsekwencją orzeczeń sądów w sprawie roszczeń związanych z błędami w zarządzaniu skargami zwalnianych pracowników, akcjonariuszy i udziałowców oraz innych podobnych działań podejmowanych w dobrej wierze, jeżeli zdarzenie będące źródłem szkody wystąpiło w okresie ubezpieczenia
CECHY UBEZPIECZENIA OC MENEDŻERÓW:
błąd w zarządzaniu skutkujący odpowiedzialnością majątkową został popełniony w tzw. dobrej wierze (a nie w wyniku działań przestępczych oraz z winy umyślnej lub rażącej niedbalstwo)
obowiązuje zasada ,, action directo’’ zasada oparta na przepisach kodeksu cywilnego, zgodnie z którą uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilne, może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela)
TRIGGERY CZYLI CZASOWE OGRANICZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI W UMOWACH OC
(CZASOWE OGRANICZENIA W UBEZPIECZENIACH OC)EGZAMIN !!
polisa OC typu ,,CLAIMS MADA’’ ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za roszczenia zgłoszone w okresie ubezpieczenia, bez względu na chwilę powstania czy ujawnienia szkody
polisa OC typu ,,LOSS OCCURRENCE’’ - ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność, jeżeli szkoda powstała w okresie ubezpieczenia, bez względu na to, kiedy wystąpiło zdarzenie będące jej źródłem niezależnie od tego, kiedy doszło do ujawnienia szkody i zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego.
polisa OC typu ,,ACT COMMITTED’’ - ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność, jeżeli zdarzenie będące źródłem szkody wystąpiło w okresie ubezpieczenia
polisa OC typu ,,LOSS MANIFESTATION’’ - ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność, jeżeli szkoda ujawniła się w okresie ubezpieczenia, niezależnie od czasu jej powstania, daty zdarzenia które je wywołało
KLAUZULE WYŁĄCZAJĄCE ODPOWIEDZIALNOŚĆ UBEZPIECZYCIELA (PZU S.A.) ZA SZKODY OC MENADŻERA, czyli ubezpieczyciel nie odpowiada za:
które zostały wyrządzone wskutek umyślnego działania lub zaniechania ubezpieczającego (nie występuje tu rażące niedbalstwo)
które powstałe wskutek ujawnienia wiadomości poufnej
wynikłe z decyzji, za które ubezpieczony uzyskał osobistą korzyść lub dążył do jej uzyskania
związane z prywatyzacją spółki
wynikłe ze zdarzeń, jakie wystąpiły po ogłoszeniu postępowania upadłościowego lub układowego w spółce
wynikłe z roszczeń między członkami organów spółki (byłymi, obecnymi, przyszłymi)
powodujące roszczenia dochodzone przed sądami zagranicznymi lub związane z naruszeniem prawa obcego
wynikające z błędnych decyzji i zobowiązań odnośnie programu ubezpieczeń (na życie, emerytalnych, OFE, itp.)
za które ubezpieczony jest odpowiedzialny w związku z zakresem umowy zakładającej wyższy niż wynika z obowiązującego prawa poziom odpowiedzialności (np. zobowiązanie do osiągnięcia rezultatu w miejsce zobowiązania do starannego działania)
polegające na zapłacie należności publicznoprawnych (podatków, grzywien, kar umownych, itp.)
powstałe w wyniku utraty dokumentów, gotówki, papierów wartościowych
powstałe w związku z posiadaniem przez spółkę mieniem, wprowadzonym do obrotu produktem lub wyrządzone przez wykonywane prace lub usługi które podlegają innemu ubezpieczeniu OC
powstałe w środowisku
powstałe w następstwie działań wojennych, zamieszek, aktów terrorystycznych.
Jednak niektórzy ubezpieczyciele wprowadzają do OWU możliwość wyodrębnienia limitów kwotowych określających odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu jednego zdarzenia oraz określonego rodzaju zdarzenia.
W Polsce SU wahają się od 100 tys. zł do kilkuset tys zł (ale na przykład polisa D&O dla władz grupy PKN Orlen wykupiona w PZU S.A. posiada SU = 100 mln $).
Składki w ubezpieczeniach D&O wahają się od kilku do kilkunastu tysięcy zł., mogą być płacone w ratach. Przy niższych SU składka wynosi okołó 2% SU.
SKŁADKA OC MENADŻERA ZALEŻY OD:
SU
okresu ubezpieczenia
zakresu ubezpieczenia
indywidulanej oceny ryzyka
oceny ryzyka wynikającego z branży
analizy dokumentów finansowych spółki(aktualnych i przeszłych)
statutu spółki
toczących się procesów sądowych
sporów z pracownikami
planowanych zmian w akcjonariacie
roszczeń kierowanych do firmy
WYKŁAD 6, 06.11.2014
OBOWIĄZKI POSIADAJĄCEGO UBEZPIECZENIE D&O:
Podjęcie dostępnych środków w celu zapobieżenia szkodzie lub w celu zmniejszenia jej rozmiarów.
Zawiadomienie ubezpieczyciela o określonym w umowie terminie o wyrządzonej szkodzie.
Zgłoszenie ubezpieczycielowi o powstaniu wobec ubezpieczonego roszczenia.
Zgłoszenie ubezpieczycielowi o wystąpieniu przeciw ubezpieczonemu na drogę sądową.
Zgłoszenie ubezpieczycielowi o orzeczeniu sądu.
W Polsce w ofercie ubezpieczenia D&O występuje zwykle zobowiązanie ubezpieczyciela do pokrycia kosztów obrony prawnej.
Ubezpieczenie EPLI(ang. Employmen’s practices liability insurance)- ubezpieczenie odpowiedzialności praktyk zatrudnienia- inaczej OC pracodawcy-zapewnia ochronę przed skutkami finansowych roszczeń z tytułu molestowania seksualnego, mobbingu, nieuzasadnionego zwolnienia z pracy, niesprawiedliwego oceniania, pozbawienia szans kariery
TEMAT: ZARZĄDZANIE RYZYKIEM … - NON PROFIT
RYZYKO W DZIAŁALNOŚCI ORGANIZACJI NON PROFIT
Non-profit – cały wypracowany zysk musi być przeznaczony na statutową działalność firmy a nie np. na premie.
ZYSK NA STATUTOWĄ DZAIŁALNOŚĆ!!!
Organizacje non-profit– organizacje nie będące ani przedsiębiorstwami komercyjnymi ani państwowymi czy samorządowymi jednostkami sektora publicznego, zajmujące się rozwiązywaniem problemów społecznych przy zachowaniu zasad rynkowych i jednoczesną pomocą dla najbardziej potrzebujących
Organizacje non-profit– to te które nie mieszczą się w sektorze państwowym i prywatnym i nie prowadzą działalności zarobkowej, czyli ewentualne zyski osiągane w związku z działalnością organizacji nie mogą być dzielone między założycieli członków lub pracowników, muszą natomiast być wykorzystywane do realizacji celów statutowych
Celem organizacjinon profit jest rozwiązywanie problemów społecznych poprzez niesienie pomocy najbardziej potrzebującym przy zachowaniu zasad rynkowych
Organizacje non-profit to:
Stowarzyszenia (2010 w Polsce 59 000)
fundacje (2010 w Polsce 9 000)
Cechy organizacji non-profit:
uzyskują wsparcie kapitałowe bądź w postaci pracy wolontariuszy , bądź ze źródeł dobroczynnych, filantropijnych czy wolontarystycznych
są niezależne od rządu
są nastawione na pomoc społeczną a nie na zysk
są instytucjonalnie zorganizowane
nieustannie walczą o zmianę
Ryzyko w organizacjach nono profit jest miarą prawdopodobieństwa że przyszłość będzie zaskakująco inna od tej, którą się przewiduje.
Przedmiotem ryzyka: aktywa niematerialne, czyli reputacja lub zaangażowany w działalność personel i wolontariusze
Trzy wymiary w działalności organizacji nono profit wynikające z tego, że przyszłość może stanowić dla nich zaskoczenie
przyszłe wydarzenia mogą być znaczniej gorsze (ryzyko zniżki) lub znacznie lepsze(ryzyko zwyżki) niż oczekiwane
przyszłe zdarzenia mogą występować znacznie częściej niż rzadziej, niż się przewiduje
rezultaty przyszłych zdarzeń mogą być dużo lepsze niż znacznie gorsze niż się oczekuje
Proces decyzyjny w strategicznym zarządzaniu ryzykiem organizacji non-profit składa się z:
Ustalenia kontekstu:
Określenie profilu organizacji w zarządzaniu ryzykiem,
Określenie celów zarządzania ryzykiem.
Ocena ryzyka
Identyfikacja rodzajów ryzyka
Uszeregowanie rodzajów ryzyka pod względem wartości
Podjęcie decyzji oraz ich zakomunikowanie pracownikom
działania – postępowania zgodnego z podjętymi decyzjami
kontrolowania i korygowania
Strategiczne zarządzanie ryzykiem w organizacjach non profit
przeciwdziała ryzyku zniżki (czyli pogorszeniu się przyszłości w porównaniu z jej przewidywaniem) poprzez:
zmniejszenie prawdopodobieństwa i rozmiarów straty
stymulowanie odrobienia poniesionych strat przez odbudowę reputacji i siły finansowej
Wykorzystuje ryzyko zwyżki (czyli lepszy rozwój)
Proces strategicznego zarządzania ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem w organizacji non- profit ma na celu:
Przeciwdziałać stratom poprzez:
zmniejszenie prawdopodobieństwa zajęcia oraz skali zakończeń, które generuje potencjalną stratę (za pomocą techniki unikania lub modyfikacji działań, które mogą generować wystąpienie szkody
gotowość na finansowe pokrycie poniesionych strat, którym nie udało się przeciwdziałać
Wzmacniać szanse poprzez:
kreowanie szans własnych lub adaptowanych innowacji
wycenianiu szans w trakcie ich ujawniania się
wprowadzeniu nowych procedur operacyjnych dla wykorzystania szansy
szacowaniu zyskowności każdej szansy oraz jej beneficjentów
Redukować niepewność
Budować obraz odpowiedzialnego obywatela
Spełniać społeczną misję działania
WYKŁAD 7, 13.11.2014
Krok 1 - USTALANIE KONTEKSTU – to dokładna analiza otoczenia oraz określenie stanu, który jest dla organizacji normą oraz stanu, do którego będzie ona dążyć w przyszłości
W ustalaniu kontekstu pomocne są odpowiedzi na pytania:
Jaka jest historia zarządzania ryzykiem w organizacji, jakie wnioski zostały wyciągnięte z przeszłych zdarzeń?
Jakie podejście do podejmowania ryzyka wypływa z kultury organizacyjnej? ( czy organizacja unika ryzyka czy raczej nie rozważa problemów związanych z ryzykiem?)
Jakie są generalne postawy zarządu w kwestii ryzyka, czy będą oni chętnie popierać wprowadzanie programu zarządzania ryzykiem?
Jak duży wysiłek może być włożony we wdrożenie zarządzania ryzykiem?
Czy w organizacji odpowiada tylko jedna osoba za zarządzanie strategiczne ryzykiem?
Krok 2 - OCENA RYZYKA
Zidentyfikowanie rodzajów ryzyka
Uszeregowanie rodzajów ryzyka wg:
częstotliwości czyli jak często masz przypuszczalne ryzyko zaistnienia np.: poprzez określenie prawdopodobieństwa
a) nieprawdopodobne - wywołuje szok jeżeli ryzyko zaistnieje
b) możliwe - nie przypuszcza się ale nie można być zdziwionym zajściem zdarzenia
c) 50:50 - równe szanse
d) prawdopodobne - przypuszcza się ale nie można być zdziwionym jeśli zdarzenie nie zaistnieje
e) niemal pewne - wywoła szok jeżeli ryzyko nie zaistnieje
znaczenia (przeciętna wartość szkody) – np. jakiego zysku lub kosztu można oczekiwać w przypadku wystąpienia ryzyka:
a) nieistotny
b) drobny
c) umiarkowany
d) poważny
e) krytyczny
Krok 3 – PODJĘCIE DECYZJI ORAZ ICH ZAKOMUNIKOWANIE
Krok 4 – DZIAŁANIE
Krok 5 – KONTROLOWANIE I KORYGOWANIE
TEMAT: UBEZPIECZENIE I KRYTERIA JEGO WYORU JAKO METODA FINANSOWANIA RYZYKA PRZEDSIĘBIORSTWA
CHARAKTERRYSTKA UBEZPIECZENIA WZAJEMNEGO
TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ WZAEJMNYCH – to zakład, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie wzajemności.
CELEM TUW jest wspólne i lepsze pokrycie ryzyka oraz obniżka kosztów finansowych ryzyk.
Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych składa się z: Inwestora (członkowie = ubezpieczeni) i zarządu ubezpieczenie wzajemne
* PROMESA - przyrzeczenie, obietnica dokonania jakiejś czynności lub spełnienia danego świadczenia a także zobowiązanie organu państwowego do wydania decyzji po dopełnieniu przez zainteresowanego odpowiednich formalności. Jest to jednocześnie nazwa dokumentu zawierającego takie przyrzeczenie
Inwestor (członkowie=ubezpieczeni), zarząd
CECHY UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCH:
Ograniczony transfer ryzyka (transfer dokonuje się tylko w przypadku zakładów ubezpieczeń, którego ubezpieczony jest członkiem)
Ograniczone tzw. Ryzyko moralne (oznacza zmianę bodźców po stronie ubezpieczającego w związku z zawarciem umowy ubezpieczenia)
W zarządzanie TUW włączeni są członkowie towarzystwa i zarazem ubezpieczający.
Brak podmiotu trzeciego, udostępniającego kapitał
Nadwyżki z operacji ubezpieczonych wracają ubezpieczających w postaci zwrotów bądź obniżenia składek za następne okresy ubezpieczenia, a w przypadku niekorzystnegoprzebiegu szkodowego niszczenia dopłaty do składki (nawet w nieograniczonych wysokościach)
Występuje zasada jedności stosunku prawnegoubezpieczenia (stosunek ubezpieczenia wzajemnego jest regulowany nie tylko w umowie ubezpieczenia (ogólnych warunków ubezpieczenia – OWU), ale także w regulacjach statutowych TUW)
Istotę ubezpieczeń wzajemnych jest zasada wzajemności, która opiera się na:
Połączenie praw wynikających z umów ubezpieczenia oraz praw członkowskich
Świadczenia ochrony ubezpieczeniowej członkom towarzystwa
Eliminacji nastawienia na zysk
Współdecydowaniu członków o losie towarzystwa
!!!! EGZAMIN
CZY TUW MOGĄ ŚWIADCZYĆ USŁUGI UBEZPIECZENIOWE DLA NIE-CZŁONKÓW?
odp: TUW może świadczyć usługi ubezpieczeniowe. Ustawa dopuszcza taką sytuację dla nie członków TUW, ale wówczas tenże ubezpieczony nie partycypuje w zyskach i/lub stratach TUW-a. Łączne składki nie członków nie mogą przekraczać 10% .
CZY TUW MOŻE MIEĆ ZYSK?
odp: Może mieć zysk, ale może przeznaczyć go tylko na statutową działalność (oferowanie usług), np. obniżenie składek członków, na reklamę ubezpieczeniową. Nie może go jednak przeznaczyć na premię.
CHARAKTERYSTYKA UBEZPIECZENIA KOMERCYJNEGO
UBEZPIECZENIE KOMERCYJNE – ubezp. prowadzone przez zakłady ubezpieczeń w których formułę funkcjonowania wmontowane jest osiąganie dochodu (ZYSKU)
CECHY UBEZPIECZEŃ KOMERCYJNYCH:
źródłem pochodzenia kapitałów zakładu ubezpieczeń są kapitały własne wnoszone przez właścicieli i zasoby ubezpieczających wnoszone w formie składek ubezpieczeniowych
zakłady ubezpieczeń wykorzystują dla osiągnięcia dochodu: dochody z działalności techniczno-ubezpieczeniowej, dochody z dział. lokacyjnej czasowo wolnych środków
w przypadku ujemnego wyniku technicznego finansuje się go z dochodu działalności lokacyjnych, a jeśli okaże się niewystarczający, finansuje się go z kapitału zapasowego, który służy głównie jako osłona kapitału podstawowego
KOSZT TRANSFERU RYZYKA NA UBEZPIECZYCIELI
SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA – cena usług ubezpieczeniowych, która powinna zapewnić pokrycie kosztów prowadzenia działalności ubezpieczeniowej zakładów ubezp. oraz umożliwić osiąganie zysku.
Trudności w ustalaniu wysokości ceny składki ubezpieczeniowej wynikają z przesunięcia czasowego strumieni przychodów i wydatków.
Ubezpieczyciel wychodząc z ofertą produktów określa ich cenę czyli podaje wysokość składek ubezpieczeniowych. Tymczasem w tym momencie zna tylko część kosztów pośrednich, związanych z przygotowaniem produktu na rynek, podczas gdy bezpośrednie koszty kształtuje rzeczywisty przebieg szkodowości.
Rozmiary ryzyka cenowego składek ubezpieczeniowych zależy od wielu okoliczności, wśród których znajdują się: zasady kalkulacji składek
WYKŁAD 8, 20.11.2014
SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA
METODY KALKULACJI SKŁADKI UBEZPIECZENIOWEJ
SKŁADKA OPARTA NA SYSTEMIE REPARTYCJI (UB. SPOŁ)
Składka oparta na systemie repartycji dokonuje się pełnego rozłożenia szkód, jakie wystąpiły w danym czasie we wspólnocie ryzyka.
Zalety:
pozwala ubezpieczycielowi na pełne rozłożenie w czasie kosztów na uczestników wpólnego ryzyka
nie występuje u ubezpieczyciela ryzyko cenowe
Wady:
nie daje ubezpieczającemu możliwości równomiernego rozłożenia kosztów ubezpieczenia w czasie
podmioty przystępujące do ubezpieczenia na podstawie systemu reportycji składki narażani są na wahania kosztów ubezpieczenia
brak możliwości zmiany ryzyka na znany ciężar ekonomiczny pozwalający na włączenie tego ciężaru do rachunku ekonomicznego
PYTANIE: gdzie występuje ten rodzaj systemu: tylko w TUW, +zalety i wady, definicje, opis systemu
CZYM SIĘ RÓŻNI RYZYKO OD NIEPEWNOŚCI: wartością i czymś tam
SKŁADKA STAŁA
Cena ubezpieczenia jest stała i znana w momencie podpisania umowy ubezpieczenia
Zalety:
ubezpieczający przed podjęciem decyzji o ubezpieczeniu zna jego koszt, co umożliwia mu pełne włączenie kosztu ryzyka do rachunku ekonomicznego a w konsekwencji uwzględnianie kosztu ubezpieczenia w kalkulacji cen na produkowane wyroby i świadczenia
szkodowość ubezpieczyciela w danym przedziale czasowym nie wpływa na wysokość składek płaconych na bieżąco na ubezpieczonych
Wady: występuje ryzyko składki ubezpieczyciela ( w przypadku strat istnieje ryzyko konieczności finansowania ich ze środków własnych)
TEN SYSTEM JEST W ZU (NIE TUW)
SKŁADKA MIESZANA (łączy obydwie w/w metody)
CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE POPYT PRZEDSIĘBIORSTW NA UBEZPIECZENIA:
1. polityka gospodarcza państwa
2. polityka przedsiębiorstw w zakresie zarz. ryzykiem
3. oferta produktowa ubezpieczycieli
Polityka gospodarcza państwa:
1. zakres ubezpieczeń obowiązkowych
2. polityka podatkowa państwa
Polityka przedsiębiorstw w zakresie zarządzania ryzykiem:
1. popyt przedsiębiorstw kształtuje się pod wpływem podaży
2. zależy od możliwości tworzenia funduszu ryzyka w ciężar kosztów (mają obecnie tylko banki i ZU)
3. zależy od rachunku opłacalności dostępnych metod panowania nad ryzykiem i uwzględnia w związku z tym kosztu ryzyka w rachunku ekonomicznym
EGZAMIN: Czy zakład pracy może tworzyć fundusz rezerwowy na ryzyko swojej działalności?
Może ale nie może go tworzyć w formie rezerwy jako kosztu, ale może tworzyć go z zysku, lecz tylko wtedy kiedy nie jest to kosztem.
EGZAMIN: W jaki sposób państwo może wpłynąć na niższe opodatkowanie ZU biorąc pod uwagę rezerwy techniczno – ubezpieczeniowe?
Rezerwa techniczno – ubezpieczeniowa jest kosztem, jest to zmniejszenie podstawy opodatkowania. Należy więc obniżyć opodatkowanie przychodów wynikających z rozwiązania rezerw ubezpieczeniowych.
NP. ubezpieczenie=1000zł, na 4 raty=składka=250*4=1000zł, do wyliczeń (czyli na początku) bierze się 1000 a nie 250 zł (czyli bierzemy 1000 zł pod uwagę mimo ze jest dopiero wpłacone 250 zł).
WYKŁAD 9, 27.11.2014
KOSZT JAKO PRZESŁANKA WYBORU UBEZPIECZENIOWEJ METODY FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW
WSKAŹNIK SZKODOWOŚCI - łączna suma odszkodowania i świadczeń wypłaconych w danym okresie przez zakład ubezpieczeń z uwzględnieniem zmiany stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia do składki przypisanej brutto skorygowanej o zmiany stanu rezerw składkowych
Wskaźnik szkodowości informuje, jaka część składki płaconej przez ubezpieczających pochłaniają wypłacone odszkodowania i świadczenia.
WSKAŹNIK ABSORPCJI - łączna suma odszkodowań i świadczeń wypłaconych w danym okresie przez zakł. ubezp. z uwzględnieniem zmiany stanu rezerw a niewypłacone odszkodowania i świadczenia oraz łączne koszty działalności zakł. ubezp. do składki przypisanej brutto skorygowanej o zmiany stanu rezerw składkowych
Wskaźnik absorpcji informuje, jaka część składki płaconej przez ubezpieczających pochłaniają wypłacone odszkodowania i świadczenia oraz koszty działalności ubezpieczycieli, czyli wskaźnik absorpcji ukazuje rynkowy koszt ubezpieczeń oraz ryzyko cenowe.
TEMAT: ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ TYPU CAPTIVE
CAPTIVE JAKO ALTERNATYWNY SPOSÓB UBEZPIECZENIA PRZEDSIĘBIORSTWA
CAPTIVE - to zależne towarzystwo ubezpieczeniowe powołane przez ubezpieczycieli w celu zaspokojenia części lub całości ich potrzeb ubezpieczeniowych. Captive jest najbardziej rozwiniętą formą samoubezpieczenia i jednocześnie przenoszące formalne ryzyko na inny podmiot.
Założycielami mogą być:
1. grupy niezależnych firm
2. związki przedstawicieli niezależnych zawodów
Warunki Captive najczęściej spełnia TUW CUPRUM, którego założycielem są podmioty wchodzące w skład KGHM Polska Miedź S.A., TUW REJENT LIFE…
RODZAJE CAPTIVE:
Captive indywidualny finansuje jedynie szkodę właściciela:
przedsiębiorstwo jest jedynym właścicielem captive;
przedsiębiorstwo jest właścicielem wielu innych przedsiębiorstw (zgrupowanych w tzw. holdingu), dlatego captive finansuje szkody powstające w tzw. rodzinie ekonomicznej;
niezależne przedsiębiorstwa, tworzące tzw. rodzinę ekonomiczną, są jedynymi właścicielami captivu, który finansuje jedynie szkody właścicieli.
Captive grupowy - stanowi własności kilku przedsiębiorstw, które nie tworzą tzw. rodziny ekonomicznej
Captive przemysłowy – właścicielami captive są przedsiębiorstwa działające w jednym sektorze gospodarki,
Captive stowarzyszeniowy – właścicielami captive są podmioty będące członkami stowarzyszenia zrzeszającego np. podmioty wykonujące analogiczną działalność zawodową (np. zawody medyczne, prawne)
Captive „grupa zatrzymania ryzyka” – captive finansujący jedynie szkody z tytułu OC właścicieli.
Captive do wynajęcia – właścicielem captive jest przedsiębiorstwo świadczące usługę polegającą na wynajmowaniu pojemności akceptacyjnej.
PRZYCZYNY TWORZENIA I WYKORZYSTANIA CAPTIVE:
redukcja kosztów finansowania ryzyka - poprzez ograniczenie kosztów administracji i akwizycji (średni poziom wskaźnika kosztów działalności ubezpieczeniowej captive’a wynosi około 20%, a w ZU – ok. 30%)
stabilizacja kosztu finansowania ryzyka – poprzez odizolowanie się od skutków wahań koniunktury na tradycyjnym rynku ubezpieczeniowym.
finansowanie ryzyk nieakceptowanych na tradycyjnym rynku ubezpieczeniowym
możliwość poprawy bieżącej płynności przez płatności składki w terminie dogodnym dla użytkownika Captive
możliwość czerpania dochodu z inwestycji czasowo wolnych środków captive
PRAWNE ASPEKTY DZIAŁALNOŚCI BROKRESKIEJ
ART. 20 Ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym
BROKER UBEZPIECZENIOWY – osoba fizyczna albo prawna, posiadająca wydane przez organ nadzoru zezwolenie na wykorzystanie działalności brokerskiej i wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych
DZIAŁALNOŚĆ BROKRESKA – polega na zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w imieniu ubezpieczającego lub na pośrednictwie przy ich zawieraniu bądź wykonywaniu na jego rzecz lub na rzecz ubezpieczonego.
* różnica między agentem a brokerem
Agent (os. fizyczna, prawna) wykonuje czynności agencyjne w imieniu ubezpieczyciela (ZU) i na rzecz zakładu, ubezpiecza podmioty i os. fizyczne
Broker (os. fizyczna, prawna) wykonuje czynności brokerskie w imieniu ubezpieczającego, ubezpiecza podmioty gospodarcze, czyli osoby prawne.
* różnica pomiędzy sformułowaniem „w imieniu”, a „na rzecz”
W imieniu ZU – podpisujemy umowę,
Na rzecz ZU – zostaje przedstawiona oferta
ART. 4 PKT 2 Ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym
CZYNNOŚCI BROKERSKIE – wykonywanie czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umowy ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich.
PODZIAŁ BROKERÓW
broker ubezpieczeniowy – zawiera i wykonuje umowy ubezpieczenia lub pośredniczy przy ich zawieraniu na rzecz ubezpieczonego
broker reasekuracyjny - zawiera i wykonuje umowy reasekuracyjne w imieniu ZU lub pośredniczy przy zawieraniu umów reasekuracyjnych na rzecz ZU
PYTANIE: Czy zakład pracy może tworzyć fundusz rezerwowy na ryzyko swojej działalności?
Może ale nie może go tworzyć w formie rezerwy jako kosztu, ale może tworzyć go z zysku, lecz tylko wtedy kiedy nie jest to kosztem.
WYKŁAD 10, 04.12.2014
BROKER UBEZPIECZENIOWY
działa na podstawie dwustronnego zlecenia
zawiera liczne porozumienia z zakładami ubezpieczeń, jednakże nie może pozostawać w żadnym stałym stosunku umownym z zakładami ubezpieczeń
otrzymuje wynagrodzenie od zakładu ubezpieczeń (kurtaż brokerski, czyli prowizja od składki ubezpieczeniowej) lub od klienta w formie wynagrodzenia umownego
nie może wykonywać działalności agencyjnej ani czynności agencyjnych
PYTANIE: Jaka jest różnica wykonywania działalności agencyjnej i czynności agencyjnej?
Odp.: Działalność agencyjną może wykonywać tylko agent ubezpieczeniowy, w ramach tej działalności wykonuje czynności agencyjne. Natomiast czynności agencyjne może wykonywać oprócz agenta ubezpieczeniowego pracownik przedsiębiorstwa posiadający zezwolenie na takie czynności w ramach agenta ubezpieczeniowego będącego przedsiębiorcą.
BROKER UBEZPIECZENIOWY jest obowiązany m.in.:
przed zawarciem umowy ubezpieczenia udzielić na piśmie
- porady – na podstawie rzetelnej analizy ofert, w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia
- wyjaśnienia podstawy, na których opiera rekomendacji (czyli wskazanie oferty najpełniej spełniającej oczekiwania klienta i brokera co do postulowanego w slipie oferowanym zakresu ochrony)
zachować w tajemnicy wszystkie informacje uzyskane w związku z wykonywaniem czynności brokerskich (obowiązek ten ciąży na brokerze również po rozwiązaniu stosunku umownego ze zleceniodawcą)
wykonywać działalność z poszanowaniem interesów stron umowy ubezpieczenia (w szczególności tajemnicy handlowej, rzetelnej informacji, ujawnienia danych dotyczących brokera, danych w zakresie zmiany ryzyka klienta)
SLIP OFERTOWY – to kompletne zapytanie brokera skierowane do ubezpieczyciela w imieniu klienta poszukującego ochrony, zawiera on:
- okres, na jaki ma być udzielona ochrona
- zakres postulowanej ochrony
- akceptowany poziom udziału własnego w szkodzie
- wysokość sum gwarancyjnych
- dokładny opis ryzyka z uwzględnieniem znanej historii szkodowej z okresu ostatnich lat (opis charakteru zdarzeń przeszłych, ich liczba i wartość)
- klauzule brokerskie modyfikujące standardowe warunki ubezpieczeń i przystosowujące umowę do indywidualnych potrzeb klienta poszukującego ochrony, w tym definicje pojęć nieostrych
- stosowane sposoby zmniejszenie ekspozycji na ryzyko (jest to potencjalne zagrożenie wystąpienia zdarzenia powodującego szkodę i może być związane zarówno z charakterem prowadzonej działalności, organizacją pracy, oraz warunkami naturalnymi miejsca działalności zakładu)
UWAGA!! Prawidłowo sporządzony slip ofertowy ma wpływ na kwotacje końcowe i może wpłynąć na obniżenie ceny
UBEZPIECZEŃ …
KORZYŚCI I OBCIĄŻENIA WYNIKAJĄCE Z FINANSOWEGO ASPEKTU TRANSFERU RYZYKA
Pytanie: z każdych 100 zł zebranych składki ile jest przeznaczone na świadczenie lub odszkodowanie zakładu ubezpieczeniowy wypłaca ok 70%, czysty zysk 4%
POŻYTKI ZASTOSOWANIA UBEZPIECZEŃ W PRZEDSIĘBIORSTWIE ZWIĄZANE Z KOMPENSACJĄ SKUTKÓW RYZYKA
POŻYTKI ZWIĄZANE ZE WZROSTEM POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA W DZIAŁANIU
POŻYTKI STOSOWANIA UBEZPIECZEŃ ZWIĄZANE Z ORGANIZACYJNYM ASPEKTEM TRANSFERU RYZYKA W RAMACH UBEZPIECZEŃ
11.12.2014.
Koszt jako przesłanka wyboru ubezpieczeniowej metody finansowania przedsiębiorstw
Wskaźnik szkodowości - łączna suma odszkodowań
i świadczeń wypłaconych w danym okresie przez zakłady ubezpieczeń z uwzględnieniem zmiany stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia do składki przypisanej brutto, skorygowanej o zmiany stanu rezerw składkowych.--------------------------------------------------------------------
Wskaźnik szkodowości informuje, jaka część składki płaconej przez ubezpieczających pochłaniają wypłacone odszkodowania i świadczenia.
70% Z każdej 100zł?
Wskaźnik absorbcji - łączna suma odszkodowań
i świadczeń wypłaconych w danym okresie przez zakład ubezpieczeń z uwzględnieniem zmiany stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia oraz łączne koszty działalności zakładu ubezpieczeń do składki przypisanej brutto, skorygowanej o zmiany stanu rezerw składkowych.--------------------------------------------------------------------
Wskaźnik absorbcji informuje, jaka część składki płaconej przez ubezpieczających pochłaniają wypłacone odszkodowania i świadczenia oraz koszty działalności ubezpieczycieli, czyli wskaźnik absorpcji ukazuje rynkowy koszt ubezpieczeń oraz ryzyko cenowe.
Ile ze 100% przeznacza na pozostałe koszty zakładu 90-92%
Zysk-4%
Wyjaśnij różnicę między wsk. Szkodowości a absorpcji oraz podaj ich przeciętne wartości.
Obciążenia z tytułu zastosowania ubezpieczeń w przedsiębiorstwie
POŻYTKI ZWIĄZANE Z KOMPENSACJĄ SKUTKÓW RYZYKA:
wyrównanie ubytku w potencjale zarobkowym przedsiębiorstwa → stabilizacja wielkości kapitału zaangażowanego w działalność przedsiębiorstwa → stabilizacja
(dla) WARTOŚCI DODANEJ
eliminacja (lub redukcja) skutków pozyskania dodatkowego finansowania (pożytki niewymierne) → potencjalna stabilizacja kosztu kapitału i wielkosci zainwestowanego kapitału →potencjalna stabilizacja (dla) WARTOŚCI DODANEJ
eliminacja (lub redukcja) skutków okresowego lub całkowitego ograniczenia skali działania (pożytki niewymierne) → potencjalna stabilizacja przychodów, kosztów operacyjnych i kosztu kapitału → potencjalna stabilizacja(dla) WARTOŚCI DODANEJ
Pytanie: ubezpieczenia stabilizują czy zwiększają wartość dodaną w przedsiębiorstwie?
Odpowiedź: stabilizują, ponieważ eliminują ujemne skutki zdarzeń.
POŻYTKI ZWIĄZANE ZE WZROSTEM POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA
W DZIAŁANIU:
a) poprawa efektywności działania (pożytki niewymierne) → potencjalny wzrost przychodów operacyjnych bądź spadek kosztów operacyjnych → potencjalny wzrost (dla) WARTOŚCI DODANEJ
b) poprawa wiarygodności przedsiebiorstwa w otoczeniu (pożytki niewymierne) →potencjalna stabilizacja/wzrost przychodów operacyjnych; potencjalny spadek kosztów operacyjnych; potencjalna stabilizacja/spadek kosztu kapitału→ potencjalna stabilizacja lub potencjlany wzrost (dla) WARTOŚCI DODANEJ
POŻYTKI ZWIAZANE Z ORGANIZACJĄ TRANSFERU RYZYKA W RAMACH UBEZPIECZEŃ:
poprawa jakości ochrony przed ryzykiem (pożytki częściowo niewymierne)→potencjalny spadek kosztów operacyjnych→potencjlany wzrost (dla) WARTOŚCI DODANEJ
odciażenie przedsiębiorstwa z konieczności dokonywania pewnych czynności (pożytki częściowo niewymierne)→potencjalny spadek kosztów operacyjnych→potencjlany wzrost (dla) WARTOŚCI DODANEJ
Pytanie: czy ubezpieczenia likwidują skutki szkód na działalności operacyjnej czy gospodarczej przedsiębiorstwa?
Odpowiedź: zależy jakie ubezpieczenie i jaki ich zakres.
Dział. Gospo. – ubezpieczenie rolnicze?
Operac. – ub. Związane z pożarem hali produkcyjnej
Pytanie – …….
CIĘŻARY UBEZPIECZEŃ ZWIĄZANE Z FINANSOWYM I ORGANIZACYJNYM ASPEKTEM TRANSFERU RYZYKA
koszty związane ze składką ubezpieczeniową (ciężary wymierne)→ wzrost kosztów operacyjnych → zmniejszenie (dla) WARTOŚCI DODANEJ
koszty administrowania programem ubezpieczeń (ciężary wymierne) → wzrost kosztów operacyjnych → zmniejszenie (dla) WARTOŚCI DODANEJ
koszty wypełnienia warunków kontraktu ubezpieczeniowego (ciężary wymierne) →wzrost kosztów operacyjnych → zmniejszenie (dla) WARTOŚCI DODANEJ
koszty związane z likwidacją szkód (ciężary częściowo niewymierne) → potencjalny wzrost kosztów opercyjnych → potencjalne zmniejszenie (dla) WARTOŚCI DODANEJ
18.12.2014.
Ubezpieczenia zakładów usług medycznych:
System i model ochrony zdrowia:
System ochrony zdrowia – zespół podmiotów (osób i instytucji), których zadaniem jest zapewnienie opieki zdrowotnej obywatelom (zgodnie z art. 68 Konstytucji RP każdy obywatel ma prawo do ochrony zdrowia niezależnie od ich sytuacji materialnej a władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych)
Model ochrony zdrowia opiera się na następujących zasadach:
składka zdrowotna – wpływa do NFZ (dla pracowników – podstawa wymiaru = 86,29% wynagrodzenia brutto (gdyż 13,71% to ubezpieczenie społeczne), czyli np. od wynagrodzenia brutto 1680 zł podstawa wymiaru wynosi = 86,29%*1680 zł = 1449,72 zł, a składka zdrowotna wynosi – 9%*1449,72 = 130,47 zł).
Płatnik, czyli NFZ dokonuje zakupów świadczeń zdrowotnych na podstawie umów (kontraktów) z dostawcami świadczeń.
Jest wolny wybór dostawcy świadczenia,
Ustala się zakres świadczeń (tzw. koszyk świadczeń zdrowotnych, czyli świadczeń gwarantowanych).
Świadczenie zdrowotne – działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania w szczególności związane z badaniem i poradą lekarską, leczeniem, badaniem i terapią psychologiczną.
Identyfikacja ryzyka ZOZ
Ryzyko systemowe:
Polityczne,
Prawne,
Finansowe.
Ryzyko wynikające z odpowiedzialności kierownika ZOZ za zarządzanie publicznym zakładem ZOZ (w przypadku publicznych ZOZ).
Ryzyko wynikające z odpowiedzialności z tytułu udzielania świadczeń zdrowotnych [odpowiedzialność deliktowa (art. 415 k.c. – „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia), odpowiedzialność kontraktowa (art. 471 k. c. – „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”)]
Ryzyko wynikające z naruszenia praw pacjenta.
Do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej konieczne są 3 przesłanki:
Zdarzenie – w którym system prawny wiąże czyjś obowiązek naprawienia szkody.
Powstanie szkody.
Związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą (w polskim systemie prawnym chodzi o tzw. adekwatny związek przyczynowy zakładający odpowiedzialność za tzw. normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynika).
Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej (EGZ!!!):
Zasada winy - ten kto swoim zawinionym czynem (także zaniechaniem) wyrządził komuś szkodę powinien ponosić ekonomiczne konsekwencje swojego zachowania i wyrównać poszkodowanemu doznaną przez niego szkodę.
Zasada ryzyka - tek kto eksploatuje pewne niebezpieczne dla otoczenia urządzenia lub posługuje się dla realizacji swoich interesów podległymi mu osobami, powinien ponosić odpowiedzialność za szkody wynikłe dla innych osób, choćby on sam winy nie ponosił
Zasada słuszności - w danej sytuacji znani są sprawcy i poszkodowani, ale sprawca nie ponosi winy, chodzi tutaj o następujące sytuacje: art. 417 kodeksu cywilnego – odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez władzę publiczną, art. 428 kodeksu cywilnego – odpowiedzialność w braku zobowiązanych do nadzoru, art. 431 kodeksu cywilnego – szkoda wyrządzona przez zwierzęta
Zasada gwarancyjno-repartycyjna - występuje współuczestnictwo potencjalnych sprawców szkód lub osób nimi zagrożonych w tworzeniu ogólnego funduszu, z którego wypłaca się odpowiednie odszkodowanie.
Pytanie: w jakim systemie ubezpieczeń jest wykorzystywany system repartycyjny - w ubezpieczeniach społecznych.
Ubezpieczenie OC świadczeniodawcy – za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, podczas udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych na podstawie umowy o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej.
Ubezpieczenie OC świadczeniodawcy nie obejmuje:
Polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia,
Polegających na zapłacie kar umowy,
Powstałych w skutek działań wojennych
Możliwe SA cztery czasowe ograniczenia ochrony ubezpieczeniowej (choć art. 882 k.c. wymienia tylko 3 (bez act commited), czyli ma ono tylko domniemany charakter):
Act commited (źródło szkody było w okresie ubezpieczenia).
Loss occurance (szkoda powstała w okresie ubezpieczenia).
Loss manifestation (szkoda została ujawniona w okresie ubezpieczenia).
Claims made (szkoda została zgłoszona w okresie ubezpieczenia).
Minimalna suma gwarancyjna OC świadczeniodawcy wynosi:
46500 euro na jedno zdarzenie i 275000 euro na wszystkie zdarzenia (ZOZ, osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej lub grupowej praktyki lekarskiej).
25000 euro na jedno zdarzenie i 140000 euro na wszystkie zdarzenia (osoby wykonujące indywidualne lub grupowe praktyki pielęgniarek, położnych).
12000 euro na jedno zdarzenie i 67500 euro na wszystkie zdarzenia (osoby legitymujące się nabyciem fachowych uprawnień do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie lub określonej dziedzinie medycyny, która dysponuje lokalem oraz aparatura i sprzętem medycznym odpowiadającym wymaganiom przewidzianym dla ZOZ)
ZU mogą rozszerzać zakres odpowiedzialności z tytułu:
Szkód będących wynikiem zatrucia pokarmowego,
Szkód wyrządzonym pacjentom w związku z przeniesieniem wirusa HIV i żółtaczki zakaźnej,
Szkód w rzeczach oddanych przez pacjentów do przechowywania,
Szkód pracownika wyrządzone pracodawcy.
Szkód w nieruchomościach z których korzysta ZOZ,
Szkód w związku z wypadkami przy pracy,
Szkód w mienie powstałe w następstwie awarii urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych lub centralnego ogrzewania.
Ubezpieczenia w rolnictwie:
Ryzyko to przyszła możliwa strata.
Ryzyko to przyczyna przyszłego, możliwego i nieakceptowanego stanu rzeczy (czyli zagrożenie).
Zarządzanie ryzykiem dotyczy nie tylko samych strat, ale także przyczyn tych strat.
Zagrożenia i skutki ich realizacji w gospodarstwach rolnych: ta, produkcyjnebela 1
Rodzaj zagrożeń: Cenowe, instytucjonalne, osobowe, klimatyczne (przyrodnicze), majatkowe, finansowe, technologiczne.
Główne powody niskiej popularności ubezpieczeń rolnych:
Wysokie koszty zakupu ubezpieczenia.
Ograniczona świadomość ubezpieczeniowa polskich rolników.
Dominacja wśród rolników gospodarstw nietowarowych (użytkujący gospodarstwo poszukuja pracy poza gospodarstwem).
Niska pomoc państwa dla rolników w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej.
Przykładowy program ubezpieczeniowy dla gospodarstwa rolniczego może obejmować:
Ubezpieczenie budynków gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych,
Ubezpieczenie OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego,
Ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych mienia, środków obrotowych, ziemiopłodów,
Ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem i rabunku (gotówka, wyposażenie),
Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego typu all risk,
Ubezpieczenie NNW,
Ubezpieczenie komunikacyjne (pojazdy, maszyny i sprzęt rolniczy) OC/AC, NNW.
Ubezpieczenie posiadanego mienia oraz za produkt wprowadzony do obrotu.
Ubezpieczenie upraw od zdarzeń losowych (złego przezimowania, przymrozków wiosennych, gradobicia).
Ustawa o ubezpieczeniach dotowanych wymienia następujące ryzyka uprawy polowej roślin (PZU, TUW, Concordia, TUW TUW):
Powódź,
Grad,
Susza,
Ujemne skutki przezimowania,
Przymrozki wiosenne,
Deszcz nawalny,
Piorun,
Huragan,
Obsunięcie się ziemi,
Lawiny.
Stosuje się franszyzę integralną w wysokości co najmniej 10% szkody w plonie głównym (dla suszy 25%) oraz udział własny w szkodzie na poziomie 10% jej wartości.
Każdy producent rolny, który otrzymuje dopłatę obszarową jest zobowiązany do ubezpieczenia 50% areału upraw (zboża, kukurydza, rzepak, rzepik, chmiel, tytoń, warzywa gruntowe, drzewa i krzewy owocowe, truskawki, ziemniaki, buraki cukrowe i rośliny strączkowe) od co najmniej jednego zagrożenia (pkt 1-5) w okresie 12 kolejnych miesięcy.
Dopłata do składki z tytułu ubezpieczenia upraw w wysokości 50% przysługuje tylko wówczas, gdy stawka za ubezpieczenia nie jest wyższa niż 3,5% SU (5% SU w przypadku rzepaku ozimowego).