Finanse przedsiębiorstw zajmują się:
Inwestowaniem
Pozyskiwaniem – wybór najlepszego źródła finansowania w danym okresie
Istota zarządzania finansami w przedsiębiorstwie
Zarządzanie finansowe to połączenie inwestowania i finansowania.
Jest to działalność ex ante (planowanie)
Decyzje inwestycyjne obejmują wydatkowanie środków pieniężnych w nadziei uzyskania z tego tytułu korzyści w przyszłości oraz realizacji zysków z podjętych wcześniej inwestycji. Decyzje inwestycyjne dotyczą aktywów.
W ramach decyzji inwestycyjnych możliwe są takie posunięcia:
Zakup maszyn, urządzeń
Zakup, przejęcie innej firmy (fuzje, holdingi)
Lokowanie kapitału w bankach, funduszach inwestycyjnych
Zakup akcji, obligacji, bonów skarbowych
Każde wydatkowanie środków pieniężnych w celu uzyskania zysku to inwestycja.
Decyzje finansowe odnoszą się do pozyskiwania źródeł finansowania na realizację inwestycji oraz wypłaty odpowiedniego „wynagrodzenia” w postaci odsetek, dywidend dawcom kapitału. Decyzje finansowe dotyczą pasywów.
W ramach decyzji finansowych można wyróżnić:
Powiększanie kapitału własnego (np. emisja akcji)
Powiększanie kapitału obcego (emisja obligacji, kredyty)
Podział zysku
Wypłata dywidend
Proces zarządzania finansami składa się z:
Analizy i planowania (określenie zapotrzebowania)
Decyzji inwestycyjnych (alokacja kapitału w aktywa)
Decyzji o strukturze kapitału (z czego finansować inwestycje?)
Zarządzania zasobami kapitałowymi (zarządzanie kapitałem obrotowym)
Podstawowe pojęcia finansów przedsiębiorstw
Oczekiwana stopa zwrotu – przewidywany przez inwestora dochód w stosunku do zainwestowanych środków, spodziewany do osiągnięcia dzięki inwestycji
Ryzyko – prawdopodobieństwo, że nastąpi jakieś zdarzenie powodujące, że nie zostanie osiągnięta oczekiwana stopa dochodu
Zależność między stopą zwrotu a ryzykiem
Im większe wahania (odchylenia standardowe), tym większe ryzyko. Ale też im większe ryzyko, tym większe możliwości zysku.
Cena – kwota, jaką należy za coś zapłacić.
Cena pieniądza – cena, którą należy zapłacić za jego pozyskanie.
Banki – są pośrednikiem, bo mają pieniądze z depozytów, które dają innym, jako kredyty.
W gospodarce: skala oszczędności = skala inwestycji
NBP podnosi stopy procentowe, aby zapobiec inflacji (podaż nie nadąża za popytem)
Cena pieniądza – wyrażona w postaci stopy procentowej – wielkość określająca, ile płacą pożyczkobiorcy za użyczenie im kapitału. Kształtowanie się ceny pieniądza odbywa się poprzez oddziaływanie popytu i podaży na pieniądz. Popyt na pieniądz reprezentowany przez podmioty będące pożyczkobiorcami (przede wszystkim podmioty gospodarcze, osoby fizyczne), natomiast podaż determinowana jest przez fundusze pożyczkowe, których wielkość zależna jest od skali oszczędności.
Im wyższe stopy procentowe, tym większa podaż (ilość) pieniądza, bowiem więcej skłonnych jest oszczędzać, natomiast mniejszy popyt – mniej skłonnych jest pożyczać
Im niższe stopy procentowe, tym większy popyt na pieniądz, bowiem więcej skłonnych jest zaciągać pożyczki, natomiast mniejsza jest podaż – mniej skłonnych jest oszczędzać
Czynniki określające cenę pieniądza
Stopa inflacji (im wyższa, tym wyższa cena)
Ryzyko niewypłacalności dłużnika(im wyższe, tym wyższa cena)
Długość okresu, na który jest on pożyczany (im dłużej, tym drożej)
Wartość pieniądza – określa siłę nabywczą pieniądza.
Spadek wartości pieniądza nazywany jest deprekacją i wywołany jest przez inflację (wzrost cen towarów i usług)
Wzrost wartości pieniądza nazywany jest aprecjacją i wywołany jest przez deflację (spadek cen towarów i usług)
Z uwagi na powszechność występowania inflacji w praktyce gospodarczej występuje zwykle deprecjacja.
Obok inflacji do czynników powodujących, że pieniądz im wcześniej uzyskany, tym przedstawia wyższą wartość dla nabywcy, zaliczyć należy:
Możliwość uzyskania wyższych dochodów w przyszłości dzięki podjętym przez konsumentów inwestycją
Przekładzie przez konsumentów bieżącej konsumpcji nad przyszłą
Wartość przyszła (FV) – wielkość, do jakiej będzie rosnąć przepływ środków pieniężnych, otrzymywanych na końcu analizowanego okresu. Proces obliczania wartości przyszłej nosi nazwę kapitalizacji i odbywa się za pomocą określonej stopy procentowej (inwestujemy, lokujemy teraz i pytamy, ile uzyskamy w przyszłości?)
Wartość obecna (PV) – wartość w dniu dzisiejszym przyszłego przepływu środków pieniężnych lub wielu przepływów środków pieniężnych (w przyszłości będą jakieś wpływy, ale szacujemy wartość środków, jaką moglibyśmy uzyskać dzisiaj)
Przepływ pieniężny [Cash flow]
Zestawienie fatycznych wpływów i wydatków w przedsiębiorstwie w określonym czasie- określenie nadwyżki
Nadwyżka finansowa a zysk:
Nadwyżka- stanowi dodatnią różnice [nadwyżkę] wpływów nad wydatkami, jej prognoza pozwala na ocenę wypłacalności i płynności przedsiębiorstwa. Prognoza tzw. Operacyjnej nadwyżki finansowej służy również ocenie opłacalności inwestycyjnej.
Zysk- nadwyżka przychodów nad kosztami. Zysk stanowi podstawowy miernik efektywności podjętych działań gospodarczych.
Koszty a wydatki
Koszty- suma nakładów przedsiębiorstwa na działalność gospodarczą wyrażoną w formie pieniężnej, liczona w określonej jednostce czasu, koszty obejmują ujęte wartości, koszty „sensu strikto” czyli celowe zużycie składników majątku trwałego i obrotowego, usług obcych oraz nakładów pracy, a także inne wydatki pieniężne, takie jak podatki, cła składniki na ubezpieczenia majątkowe czynsze dzierżawcze, opłaty leasingowe, odsetki, opłaty na rzecz organów administracji państwowej lub samorządowej (np. skarbowe, notarialne) składki na rzecz funduszy celowych [fundusz pracy] odpisy na fundusze specjalne [np.: zakładowy fundusz świadczeń socjalnych], odszkodowania, kary, grzywny itp. Koszty pieniężne lub koszty transportowe których wysokość zależy od obowiązującego prawa.
Wydatki- każda faktyczna wypłata [przelew] pieniędzy z przedsiębiorstwa.
nie każdy koszt jest wydatkiem
nie każdy wydatek jest kosztem
Przychody a wpływy
Przychody- uzyskane lub należne wpływy wartości korzyści materialnych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Najczęściej przychodem jest łączna wartość sprzedaży dóbr, towarów i usług netto /bez podatku VAT/ w okresie rozliczeniowym
Wpływ- każda faktyczna wpłata [przelew] pieniędzy do przedsiębiorstwa
nie każdy wpływ jest przychodem [zaciągnięcie kredytu]
nie każdy przychód jest wpływem [różnice kursowe walut]
Decyzje podejmowane w zakresie Finansów Przedsiębiorstw powinny być oparte na analizie faktycznych strumieni pieniężnych wpływach, wydatkach, prognozowanych szacunkach nadwyżek finansowych