background image

Finanse przedsiębiorstw wykład 24.03.2013r. 

Finanse przedsiębiorstw  zjawiska ekonomiczne wyrażone pieniądzu które służą gromadzeniu i 
wydatkowaniu środków pieniężnych, aby osiągnąć określony cel.  
 
Proces podejmowania decyzji oznacza ze firma musi podjąć decyzje zarówno co do procesów 
wydatkowania, musi dokonać wyboru jaki cel ma być w tej działalności gospodarczej 
 
Najistotniejszym ryzykiem jest to ryzyko operacyjne – firma nie wygeneruje przychodu w 
odpowiedniej wysokości lub poniesie za wysokie koszty 
 
Dywersyfikacja   
 
Ryzyko które firma sama kreuje (ryzyko finansowe)  np. ukierunkowuje się na kapitał obcy –ryzyko 
operacyjne 
 
Co to jest cel działalności gospodarczego  maksymalizacja wartości rynkowej przedsiębiorstwa 
dalej an maksymalizacje dochodów 
 
Teorie behawioralne  budują cel przedsiębiorstwa w obliczy na odpowiedzialność społeczną 
biznesu i zrównoważony rozwoju 
 
Cele działalności przedsiębiorstwa jest zaspokojenie wszystkich interesariuszy przedsiębiorstwa 
(wszystkich pracowników i klientów) 
 
Proces gromadzenia środków finansowych czyli pozyskanie kapitałów przez przedsiębiorstwa 
 
Finansowanie zewnętrzne 

 

Własne 
- udziały 
- dopłaty wspólnotowe 

 

Obce 
- przez rynek finansowy (kredyty bankowe i emisja papierów wartościowych (obligacji) 
=kredyt krótkoterminowe 
=długoterminowe i pożyczki 
- przez rynek towarowy 
=kredyt odbiorcy 
=kredyt dostawcy 
- substytuty kredytu 
=factoring (odroczone terminy płatności ale sami tez odraczamy) 
=leasing (forma rzeczowa) 
- szczególne formy finansowania 
=środki uzyskiwane z unii europejskiej (najpierw inwestycja żeby zastosować to źródło) 
 

Spółka akcyjna kapitał podstawowy i zakładowy i kapitał zapasowy 8% z czystego zysku o 
momentu 1/3 kapitału z zysku 
 
Spółka państwowa – fundusz założycielski pierwotne zasilanie czyli wydzielenie części majątku 
państwowego do dyspozycji 
 

background image

Spółdzielnia – obligatoryjny fundusz tworzy go fundusz udziałowy -  wniesione udziały przez 
czosnków współdzieleni jest on pierwotny i powstaje fundusz zasobowy (wpisowe członków 
współdzieleni) wtórne kiedy firma działa i potrzeba więcej środków 
 
Finansowanie wewnętrzne 

 

Z transformacji majątku 
- z bieżących wpływów 
- z odpisów amortyzacyjnych 
- ze sprzedaży zbędnego majątku 
- z przyśpieszania obrotu kapitału 
-pozostałe 

 

Przez kształtowanie kapitału 
-zatrzymanie zysku 
-kształtowanie długookresowych rezerw 

 
Kapitał własny  jest w przedsiębiorstwie na najdłuższy czas ma charakter stały i jest kapitałem 
stałym i daje stabilność, dawcy kapitału własnego nie mają obowiązku wypłaty udziału w zyskach. 
Spełnia funkcje gwarancyjną, jest gwarantem wierzycieli, bez niego nie ma kapitału obcego 
 
Kapitał obcy  jest oddawany do dyspozycji na okres czasu (kr śr dł) jego dyspozycyjność jest 
ograniczona. Jest przyznawana gwarancja w warunkach inflacji, dawcy kapitału obcego nie mają 
prawa podejmowania decyzji finansowych w firmie. 
 
Co to jest struktura kapitałów w przedsiębiorstwie (własny i obcy)  struktura kapitałów to nic 
innego jka struktura pasywów (podział na kapitał własne i na zobowiązania)  
 
Kapitał stały  własny + zobowiązania długoterminowe 
 
Struktura pasywów   
 
Optymalna struktura kapitału 

 

Zapewnia zachowanie płynności finansowej przedsiębiorstwa 

 

Maksymalizacja wartości rynkowe 

 

Minimalizacja kosztów finansowania 

 

Jest to maksymalizacji rentowności kapitału własnego 

 
Warunki graniczne   
 
Determinanty wyboru struktury finansowania 

 

Forma organizacyjni-prawna przedsiębiorstwa 

 

Efekt dźwignię finansowej – ryzyko finansowe (firma dzięki obcym może korzystać z osłony 
podatkowej Ponikwą koszty z obcymi wpadają w koszty z uzyskania przychodów, koszt długu 
jest niższy niż opodatkowanie kredytu) 

 

Ryzyko jakim jest obarczana działalność przedsiębiorstwa 

 

Dostępność kapitału i jego koszt 

 

Sytuacja finansowa przedsiębiorstwa 

 

Stan gospodarki 

 

Sytuacja na rynku finansowym jego segmentach 

 
 
 

background image

Istnieją 3 rodzaje przedsiębiorstw  

 

Preferują kapitał obcy (działa na granicy wypłacalności, agresywnie zarządza, zagrożenie 
płynności finansowej, bardzo wysokie ryzyko finansowe) 

 

Kapitał własny (stabilność finansowe, wysoka płynność finansowa, działanie bezpieczne bez 
ryzyka, zabiera ale nam to rentowność) 

 

Pół na pół w zależności od sytuacji (firma tak naprawdę zarządza stara się dopasować 
struktura kapitału do struktury majątku. Istnieje świadome zarządzanie i akceptacja kosztu 
informacji) 

 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Kapitał włąsny 
Kapitmodel dfc 
Najczęściej stosowanym modelem wyceny jest model Cordona 
Kc = Dt/Pc-F + g 
Dt = Dc (1+g) 
Ke – wymagana stopa zwrotu 
Do – dewideta wypłącona w ostatnimroku 
Pe – aktualna ocena rynkowa akcji zwykłej 
G – tempo zwrotu dewidenty 
F koszty emisji na akcje 
 
Ke = rRF + Beta x (RM-rRF) 
rRF – stopa zwrotu wolna od ryzyka 
RM – oczekiwana stopa zwrotu na rynku akcji 
P! – współczynnik beta i-tej akcji 
 
Koszt kapitału uprzywilejowanego 
Ku = Du/Pn 
Ku – koszt kapitału uprzywilejowanego 
Du – rewidenta uprzywilejowana 
Pn – cena netto akcji uprzywilejowanych czyli cena pomniejszona o koszty emisji i sprzedaży cji 
uprzywilejowanych 
 
Kapitał obcy 
Koszt kapitału obcego 
Koszt długu (zaciągnietego kredytu) obciąża koszty działalności przedsiębiorstwa, zmiejszając 
jednocześnie podstawę opodatkowani podatkiem dochodowym. W rezultacie faktyczne koszty 
kredytu jest niższy od wysokości oprocentowania tzn osłonę podatkową 
 
Rzezywisty oszt kretytu bankowego określa formuła 
Kd = r*(1-T) 
Kd – rzeczywisty koszt kredytu bankowego 
R – roczna nominalna stopa procentowa kredytu bankowego 
T – stopa podatku dochodowego 
 
Średni ważony koszt kapitału 
WACC używany jest jako stopa graniczna w ocenie projektów o tym samym poziomie ryzyka i tej 
samej zdolności zadłużenia się jak cała firma 
Średnim kosztem kapitału może być okreslany jako przeciętny dla całego kapitału zainwestowanego 
w przedsiębiorstwie, rozumiany jest jako śednia kosztów pozyskana w poszczególnych jego 
skłądików, ważona ich udziałęm w całości kapitału 
 
Po wprowadzeniu pojęcia kapitału obcego Kd krańcowej stawki podatku dochodowgo T oraz kapitału 
własnego kapitału uprzywilejowanego k w formule WACC ma postać 
WACC = WKD+wuku+weke 
Wdwuwe – sa to udziały odpowiednio kapitału obego, uprzywilejowanego i własnego w kapitałe 
całkowitym 
Sredno ważony wrost apitłu jest o koszt jaki firma musiała by ponieść gdyby psiadała kapitał o danej 
strukturze pozyskany na warunkach panujących a rynku w momencie doonywania obliczeń  
 
 
 

background image

Nazwa kapitału 

 

Kapitał własny 

200 000 akcji zwykłych o wartości nominalnej 100zł / akcja 

Kapitał własny 

200 000 akcji uprzywilejowanych o wartości nom nalej 90 zł / akcja 

Kapitał obcy 

I kredyt długoterminowy o wartości 2 000 000 zł 

Kapitał obcy 

II kredyt długoterminowy o wartości 5 000 000 zł 

W oparciu o te dane można ustalić wagi kapitałów czyli udział poszczególnego rodzaju kapitału w 
całości kapitałów 
 
Spółka akcyjna pozyskując kapitał własny dokonała spredazy akcji uprzywilejowanych po cenie 
nominalej. Dywidenta płacona od tych akcji wynosi 10% wartości nominalej wartości 
uprzywilejowanej (w oparciu o te dane można ustalić koszt kapitału uprzywilejonwego) obecna cena 
kacji zwykłych na giełdzie wynosi 120 zł a ostatnia wypłacona dywidenda dla właicea akcji zwykłych 
wyniosła 12 zł. Dywidenda ta wzrasta przeciętnie o 4% rocznie (te dane pozwalają na wyliczenia 
kosztów kapitału mdelem gordona) współczynnik beta dla akcji zwykyh wynosi 1.2, stopa zwrotu z 
rynku wynosi 12% a stopa zwrotu wolna od ryzyka jest równa 5% (na podstawie tych danych możan 
wyxenik koszt kapitału własnego modelem CRUMP) spółka jest podatnikiem podatku dochodewgo od 
osób prawnych według 19% skali podatkowej pierwszy kredyt długotemionowy jest padoatkowany 
10% w sakli roku natomiast drugi kredyt jest oprocentowany 11% w sklai roku (w oparciu ote dane 
można wyliczyk koszty kapitału obcego) 
 
I co liczymy koszty kapitału 
Kapitał własny zwykły = 20 000 000 
Wartośc kapitału własnego uprzywilejowanego 18 000 000 
Wartośc pierwszego kredytu bankowego 2 000 000 
Wartośc drugiego kredytu bankowego 5 000 000 
Suma kapitaów 45 000 000 
Pierwsa 
Waga kapitału zwykłe  
20/45*100 = 44,44 
18/45*100 = 40 
2/45*100=4,44 
5/45*100==11,11 
 
(1)Ku=du/p*100=9/90*100=10% 
(2)P0 = 120 
D0 = 12zł 
Q = 4% 
Model gordona 
Di/p+q 
D1=D0*1+q  
D1=12*(1+0,04)=12,48 
Kc = D1/P0+q=(12,48/120+0,04(14,41) 
(3)moel CRAMP  
Kc cramp = rR7+beta (Rn-Ret)=(0,05+1,2(0,12-0,05)=13,4 
 
Struktura kapitału DŹWIGNIA FINANSOWA 
 
W firmie kosrzytających wyłacznie zkapitalów własnych fluktuacja EPS wynika ze stopnia ryzyka 
operacujnego ponoszonego przez to przedsiębiorstwo. Substytucja kapitałów własnych obcymi 
powoduje skoncentrowanie tego ryzyka na odpowiednio mniejszej liczbie akcji zwiekszając w ten 
spodów ryzyko ponoszone przez akcjonariuszy 

background image

Dźwigdnia finansowa wpływa także na oczekiwany poziom EPS i wskaźnik rentowności kapitałów 
włanych (ROE) 
 
Stopień do którego przedsiębiorstwo może zwiększać swoje zadłużenie zalezy w dużej mirze od 
stabilności zysków. I tak przesięborsywa których wyniki finansowe z okresu na okres niewiele się 
różnią, mogą angażować kapitały obce w większym stpniu niż te przedsiębiorstwa których zysk 
podlega duzym wahaniom 
Wskaźnik stopnia dźwigni finansowej (DFL)można wyznaczyć nasteująco 
DFL = %EPS/%EBIT 
Lub 
DFL = EBIT/EBIT – odseki 
Stopień dźwigni finansowej informuje o tym jak zmieni się zysk przypadający na jedna kacje jeżeli zysj 
pracyjny wrosnie lub miejszy się o 1% 
 
Metoda EBIT – EPS jest praktycznym narzędziem uzywanym do oceny wpływu alternatywnych 
planów finansowania inwestycji na zyski przypadjace na jedna akcje (EPS), [rzy różnych możliwych 
dochodach firmy mierzonych za pomocą osiągiecia optymalnej struktury kapitału tj. takiej która 
obciąża firme najmiejszym ogólnym kosztem kapitłu 
 
Podejście EBIT- EPS umozliwia wybór struktury kapitłu maksymilizacjnej EPS w danym szeregu EBIT. 
Można wykorzystywać EPS dla oszacowania wpływu róznych struktur kapitału na majątek 
akcjonariuszy ponieważ zysk jest zasadniczym czynnikiem wpływającym na wartośc runkową akcji 
firmy 
 
Punkt obojętności finansowej 
Jest to taki poziom zysku operacyjnego przy którym zysk przypadający n akcje jest jednakowy la 
wariantu Ai B. w punkcie obojętności rentowni kapitału całkowitego i wynosi tyle ile stopa 
orocentowania kredytów i pożyczek pomniejszona o podatek dochodowy 
 
Algebraicznie  
 
KwaIb-KwbIa/Kwa-Kwb 
 
Kwa Kwb – kapitał własny w wariancie AiB 
Ia Ib – odsetki od kapitału obcego w wariancie Ai B 
 
 

Plan A 

Plan B 

Kapitały obce 

1 000 000 (14%) 

3 000 000 (16%) 

Kapitały własne 

5 000 000 (50%) 

3 000 000 (50%) 

 
= 5 000000*480000-3000000*140000/5000000-3000000=990000 
Punkt obojętności finansowej wynosi 990 000 
 
EBIT 

990 000 

990 000 

Odstki 

140 000 

480 000 

Podatek dochodowy 

425 000  

255 000 

Zysk netto 

425 000  

255 000 

EPSa=425 000:100 000 = 4,25 
EPSb = 255 000 : 60000 = 4,25 
 
 

background image

Definicja ryzyka peracyjneo 
Niepwenośc co do kształtowania się przyszłych zysków operacyjnych przedsiębiorstw czyli:  

 

Przyszych przychodów 

 

Przyszłych kosztów aeracyjnych 

Ryzyko operacyjne to zatem ryzyko nie osiągnięcia zamierzonego poziomu zysku operacyjnego 
Czynniki ryzyka operacyjnego: 

 

Wszystko co może spowodować spadek przychodów z sprzedaży 

  Np. spadek popytu, spadek wielkości sprzedaży, spaek cen oferowanych wyrobów 

Wszystko co może spowodować wzrost kosztów oeracyjnych 

 

Np. wzrost cen czynników produkcji, koniecznośc poniesienia dodatkowych kosztów , 
struktura kosztów oeracyjnych w podziale na sałte i zmienne 

 
Jak obizyć wielkść progu rentowność 
Oparta na założeniach liniowych 
S=q*p 
C=F+q*v 
q*v = V 
 
S – przychody ze sprzadzy 
p – jednostkowa cena sprzedaży 
q – ilośc produktów 
v – koszty zmienne przypadające na jenek produkt 
C- całkowite koszty operacyjne 
F- koszty ałe 
V – koszty zmienne (ogóle) 
 
 
Podstawowe formuły utalania progu rentowności 
(w jednostkach w szt) BEP = F/p-v 
W wartościach w zł BEP = F/p-v * p 
 
Formuła ustalania mając całkowite koszty zmienn 
Wartości w zł  
BEP = F/1-(V/S) 
 
Stopień dźwigni operacyjnej 

 

Podiał kosztów na stałe i zmienne pozwa dokonać analizy wrażliwych przychodów ze 
sprzedazy na na zmiany tych kosztów 

 

Mówimy że firma ma wysoką dźwignie operacyjną gdy wysoki % jej kosztów całkowitych ma 
charakter kosztów stałych 

 

Stopień dźwigni operacyjnej mona obliczyć jako współczybnki który mierzy eefekt wpływu 
zmian w osiąganym poziomie [Rzuchowów ze sprzedaży na wilekośc zysku operacyjnego EBIT 
przy danej strukturze koztów całkowitych (z podizałem na koszty stałe i zmienne) 

 
Jak obliczyć stiopień DOL formuła 1 
DOL = q(p-v)/q(p-v)-F=S-VS-V-F 
dynamicznym 
DOL = %zmiana EBIT/%zmiana S 
 
120000-95000/5000=5 
180000-152000/8000=35 

background image

180000-159000/1000=21 
 
Dźwignia całkowita 
DCL=DOLxDFL 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Kapitał pracujący 

Strategie finansowania aktywów 

Kapitał obrotowy netto (1) 

 

Należy odróżnić kapitał obrotowy netto od kapitały obrotowego brutto 
  Kapitał obrotowy brutto jest równy aktywom obrotowym przedsiębiorstwa (bez względu 

na sposób finansowania) 

  Definicja kapitału obrotowego netto uwzględniać sposób finansowego aktywów 

obrotowych 
  Nazywany jest on kapitałem pracującym lub krótko – kapitałem obrotowym 
  Przedmiotem dalszym rozważań jest wyłącznie kapitał obrotowy netto, czyli KAPITAŁ 

PRACUJĄCY!!! 

 
kapitał obrotowy (2) 

 

Definicje kapitału obrotowego (równoważnie) 
  Część aktywów bieżących, która nie jest finansowana zobowiązaniami bieżącymi 
  Część aktywów bieżących finansowana długookresowym kapitałem 
  Część kapitału długookresowego finansująca aktywa bieżące 

  Dla przypomnienia: kapitał długookresowy to kapitał stały, czyli kapitały własne plus 

zobowiązania długoterminowe 

 
 
Obliczenie wartości kapitału obrotowego 
Podejście majątkowe 
 
 

Kapitał obrotowy netto = AB – ZB 

Gdzie  
AB – aktywa bieżące 
ZB – zobowiązania bieżące 
 
Podejście kapitałowe 
 

Kapitał obrotowy netto = KS – AT 

Gdzie 
KS – kapitał stały (kapitały własne + obce długoterminowe) 
AT – aktywa trwałe 
 
Dodatni kapitał obrotowy 
70 
 
100 
 
Zerowy kapitał obrotwy 
90 
110 
 
Ujemny kapitał pracujący 
100 
 
70 
 

AT aktywa trwałe 

 

KS Kapitały stałe       100 

 

Kapitał pracujący 

 

AB Aktywa bieżące 

 

ZB zobowiązania biezace 70 

AT aktywa trwałe 

 

KS Kapitały stałe    90 

AB Aktywa bieżące 

 

ZB zobowiązania biezace 110 

AT aktywa trwałe 

 

KS Kapitały stałe              70 

 

Ujemny kapitał pracujący 

 

AB Aktywa bieżące 

 

ZB zobowiązania biezace100 

background image

Dlaczego w przedsiębiorstwie potrzebny jest kapitał obrotowy 

 

Wymusza to cykl kapitału obrotowego 
  W fazie zaopatrzania następuje wydatkowanie gotówki lub powstają zobowiązania 

krótkoterminowe (wb. Dostawców) 

  W fazie zbytu następnie pozyskanie gotówki lub powstają zależności (sprzedaż na kredyt) 

 

Terminy płatności zobowiązań nie pokrywają się zazwyczaj z terminami wpływu środków ze 
spraż produktów 

 
Rotacja zapasów (ujęcie klasyczne) 
 

Cykl zapasów w dniach = 

Średni termin zapasów 
Przeciętna dzienna sprzedaż 

 

Cykl zapasów w dniach = 

Średni termin zapasów 

X Liczba dni w okresie 

sprzedaż 

 
Interpretacja: 

 

Liczba dni sprzedaży za którą nie uzyskani jeszcze gotówki 

 

W jakim stopniu przedsiębiorstwo kredytuje odbiorców 

 

Jak długo środki pieniężne są zamrożone w należnościach 

Wartości wskaźnika należy porównać z branżowymi 

 

Dłuższy termin branżowy – negatywna ocena polityki kredytowej 

 

Krótszy termin branżowy – zbyt restrykcyjna polityka kredytowa 

 
Rotacja zobowiązań bieżących (ujęcie klasyczne) 

Cykl  ZB w dniach = 

Średni stan ZB 
Przeciętna dzienna sprzedaż 

 

Cykl ZB w dniach = 

Średni stan ZB 

X Liczba dni w okresie 

sprzedaż 

 
Interpretacja : 

 

W ciągu ilu dni przeciętnie przedsiębiorstwo reguluje swoje zobowiązania bieżące 

 

Obrazuje czas opóźnienia regulowania zobowiązań bieżących 

 

Informuje przez ile dni przedsiębiorstwo finansuje działalność zobowiązaniami bieżącym 

Im dłuższy cykl zobowiązań bieżnych tym mniej kapitału obrotowego przedsiębiorstwo potrzebuje 
 
Obliczenie cyklu konwersji gotówki 
 
 

 

 

 

Cykl obrotowy brutto 

 
Cykl konwersji gotówki = cykl zapasów + cykl należności – cykl zobowiązań bieżących 
 
 

 

 

 

 

Cykl obrotowy netto 

 

 

Cykl obrotowy brutto to cykl operacyjny przedsiębiorstwa 
  Oznacza przeciwny czas w którym środki pieniężne są „zamrożone” w przedsiębiorstwie 

 

Cykl obrotowy netto to cykl konwersji (środków pieniężnych) 
  Oznacza przeciętny czas na którym potrzebuje są w przedsiębiorstwie środki pieniężne 

pochodzące ze źródeł innych niż zobowiązania bieżące 

 

background image

Strategie finansowania aktywów ogółem 

 

Strategie te postulują dopasowanie kompozycji  źródeł finansowania działalności do struktury 
aktywów (wynikającej z rodzaju prowadzonej działalności) 

 

Związane są zatem z poziomem kapitału pracującego w przedsiębiorstwie i dążeniem do 
zachowania równowagi finansowej (złotej zasady finansowej) i płynności finansowej 

 

Zazwyczaj za strategie agresywną uważa się strategie zerowego kapitału pracującego przy 
niskim poziome płynności 

 

Strategia konserwatywna – preferuje bezpieczeństwo finansowe ponad rentowność 

 
Strategie (filozofie) finansowania aktywów obrotowych (bieżących) 

 

Wyróżnienie trzech strategii opiera się na podziale aktywów obrotowych na: 
  Permanentne (tale występujące) 

  Przeciętny poziom aktywów bieżących utrzymywany dla potrzeb zwyczajowego 

poziomu aktywności 

  Tymczasowe (zmienne, cykliczne, sezonowe) 

  Zwiększony poziom aktywów bieżących w związku np. z cyklicznymi zmianami popytu 

lub podaży surowców 

Koszt każdej ze strategii 

 

Strategia konserwatywna daje bezpieczeństwo finansowe ale zazwyczaj pociąga za sobą 
wysoki koszt kapitału 

 

* strategia agresywna – przeciwnie (koszt kapitału dodatkowo obniża się, możliwość 
korzystania z pozytywnych efektów dźwigni finansowej) 
  W strategii agresywnej konieczne jest  „czuwanie” nad poziomem płynności oraz nad 

innymi parametrami wskazującymi na wiarygodność finansowa przedsiębiorstwa dla 
zapewnienia dostępności finansowania bieżącego 

background image

 

Wybranie strategii finansowania poprzedzić należy analizą WACC, płynności, kapitału 
pracującego i efektów dźwigni finansowej (pozytywne, negatywne) 

 

Każda ze strategii finansowania jest także związana z decyzjami w zakresie 

  Kształtowania wielkości składników aktywów bieżących przedsiębiorstwa (zapasów, 

należności, gotówki i środków pieniężnych 

 
Zarządzanie zapasami 
 

 

 
Zarządzanie zapasami 

 

Obejmuje system informacji i ogół działań, których celem jest wyznaczenie takiej wielkości i 
struktury poszczególnych elementów zapasów (jako składników majątku obrotowego) 
  Niezbędnej do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa 
  Umożliwiającej zachowanie ciągłości produkcji i sprzedaży  
  Pozwalającej na uniknięcie zamrożenia kapitał i powstania strat 

 
Zarządzanie zapasami w istotny sposób wpływa na ogólną efektywność gospodarowania 
przedsiębiorstwa 

 

Z jednej strony niedostateczne zapasy materiałów i surowców, produkcji w toku i wyrobów 
gotowych, mogą być przyczyną strat przedsiębiorstwa wynikających z przerwania ciągłości 
procesu produkcji lub sprzedaży 

 

Z drugiej strony gromadzenie zapasów przekraczających racjonalne potrzeby naraża 
przedsiębiorstwo na zbędne koszty co w rezultacie prowadzi do zmniejszenia wielkości 
realizowanych zysków 

 
 

background image

Koszty związane z zapasami 

 

Koszty zamawiania zapasów 
  Zamówienia, transportu i odbioru zapasów – koszty składania zamówienia łączenie z 

kosztami produkcji i ułożenia 

 

koszty utrzymywania zapasów 
  koszty zamrożonego kapitału,  koszty magazynowania i obsługi, ubezpieczenie podatek 

od nieruchomości amortyzacja i zużycie ekonomiczne 

 

koszty niedoboru zapasów 
  zmniejszanie sprzedaży utrata zaufania odbiorców zakłócenia w organizacji produkcji  

 
model optymalnej Patrii dostawy (EOQ, economic ordering quantity) – założenia 

 

model uwzględnia 
  koszty utrzymania zapasów 

  w modelu przyjmuje się że koszty te są względnie zmienne ich wielkość zależy o 

wielkości zapasu 

  koszty składania zamówień 

  w modelu przyjmuje się że koszty te są względnie stałe w przeliczeniu na jedna partię 

dostawy a ich wielkość zależy od częstości składania zamówień 

 

cel modelu: wyznaczenie takich rozmiarów zapasów i strategowi ich uzupełniania przy której 
łączne koszty zakupu i utrzymania zapasów są najniższe 

 
całkowite koszty zamówień 
 

K(Z) = F x N 

 

K ( Z )   - koszt całkowity zamówień 

 

- koszt stały jednego Zarównia 

 

- liczba zamówień w ciągu okresu 

 
Koszty utrzymywania zapsów 
 

K(U) = C x P x A 

 

K(U)   - koszt całkowity utrzymania zapasu 

 

- wskaźnik udziału rocznych kosztów utrzymania zapsów 

 

- centa jednostkowa 

 

- przeciętna liczba sztuk 

 
 

         

         

     

 

 

 

- sprzedaż roczna wyrażona w jednostkach produkcji 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Studium przypadku – ustalenie EOQ 

 

Dane 
  Firma sprzedaje 600 000 szt. Wyrobów 
  Cenna jednostkowa wyrobu =   zł a szt 
  Stałe koszty składania jednego Zarównia wu naszą  1000zł 
  Udział kosztów utrzymywania zapasów wynosi 20 % 

 

  

                   

        

                

 
Ilość zamówień składanych 

   

 

   

 

     

 

              

 
Przeciętny stan zamówień 

   

   

 

 

     

 

              

 
Koszty utrzymywania 

K(U) = 3 x 10000 = 30000 

 

Koszty zamawiania 

K(Z) = 30 x 1000 = 30000 

K(U)=K(Z) 

 

Całkowity koszt 

KU = 30000+30000 = 60000 

 

Metody oddziaływania na poziom zapasów (1) 

 

Metody czerwonej linii i dwóch skrzyń – metody te wyznaczają limit poziomu zapasu przy 
którym należy wznowić zamawianie 

 

Just In time (dokładnie na czas) – metoda uważna za ryzykowną wymaga dużej synchronizacji 
procesów technologicznych i logistycznych. Podejście to polega na dostarczaniu do produkcji 
komponentów w bardzo krótkim czasie od momentu wystąpienia zapotrzebowania. Metoda 
ta minimalizuje koszty utrzymania zapasu lecz rosną w tym przypadku koszty zamówień 

 
Metody oddziaływania na poziom zapasów (2) 

 

Metoda ABC – dzieli zapasy od najdroższych (grupa A), do najmniej cennych z punktu 
widzenia przedsiębiorstwa (grupa C). przechodząc z grupy A do grupy C, zmniejsza się ich 
udział wartościowy a zwiększa się ilościowy. Metoda ta pozwala skoncentrować się na 
działaniach w zakresie oszczędności materiałowych w których spodziewane efekty są 
największe 

 

Metoda XYZ – to podział zapasów według regularności zapotrzebowania. Od grupy X o 
regularny zapotrzebowaniu poprzez grupę Y o zapotrzebowaniu sezonowym do grupy Z o 
nieregularnym zapotrzebowaniu, można oddziaływać na poziom zapasów w tych grupach 
eliminując zapasy nadmierne i zbędne 

 
 
 
 
 

background image

NALEŻNOŚCI 

 

Powstają gdy przedsiębiorstwo dokonuje sprzedaży z odroczonym terminem płatności 

 

Oznacza to że czeka ona na uiszczenie zapłaty przez klienta 

 

Odroczenie zapłaty może mieć charakter 
  Manipulacyjny – spłata należności w ciągu kilku dni 
  Kredytu kupieckiego  - dłuższe odroczenie płatności  

 
Cel zarządzania należnościami 

 

Uwzględniając ustalenie optymalnej kompozycji pomiędzy kosztami i korzyściami udzielania 
kredytu handlowego przy uwzględnieniu konieczności zachowania pełności finansowej 
  Trzeba tu uwzględnić koszty i korzyści związane ze sprzedażą wyrobów/ towarów z 

odroczonym terminem płatności 

 

Zaradzanie należnościami – określenie polityki kredytowej w przedsiębiorstwie 

 
 
Polityka kredytowa przedsiębiorstwa 

 

Zbiór zasad uwzględniany przy decyzjach o kredytowaniu kontrahentów 

 

W ramach polityki kredytowej przedsiębiorstwo powinno ustalić warunki udzielania 
kredytów kupieckich które powinny obejmować 
  Terminy płatności (ich długość) 
  Formę zapłaty 
  Zasady przyznawania ewentualnych upustów cenowych 
  Kary za opóźnienia w płatności 

 

Ważnym elementem polityki kredytowej przedsiębiorstwa jest ocena wiarygodności 
kontrahentów 

 
Wyróżnia się trzy motywy utrzymywania gotówki w przedsiębiorstwie 

1.  Transakcyjny 
2.  Ostrożności owy 
3.  Spekulacyjny