Co to jest z艂o艣膰?
Scenariusz lekcji do przeprowadzenia w klasach I - III.
TEMAT: Co to jest z艂o艣膰?
Cele: zrozumienie uczucia z艂o艣ci
poznanie sposob贸w konstruktywnego radzenia sobie ze z艂o艣ci膮
Do przeprowadzenia zaj臋膰 potrzebne b臋d膮 Ci: du偶e arkusze szarego papieru (3-5 szt.), kolorowe mazaki lub kolorowa kreda, papier rysunkowy, kredki.
Z艂o艣膰
Powiedz dzieciom, 偶e dzi艣 b臋dziecie rozmawia膰 o z艂o艣ci. Spytaj, czy znaj膮 takie uczucie. Popro艣, aby kolejno w kr臋gu doko艅czy艂y nast臋puj膮ce zdanie: "Z艂oszcz臋 si臋, kiedy.". Podkre艣l, 偶e wszyscy ludzie prze偶ywaj膮 to uczucie i 偶e dzisiaj dowiecie si臋 wi臋cej na jego temat.
Gdzie mieszka z艂o艣膰?
Odrysuj na du偶ym arkuszu papieru sylwetk臋 dziecka (mog膮 by膰 dwie - ch艂opiec i dziewczynka). Pro艣 dzieci po kolei (lub ochotnik贸w) o pokazanie, w jaki spos贸b si臋 z艂oszcz膮 (tupi膮, robi膮 gro藕ne miny itp.), a nast臋pnie ka偶de dziecko zach臋膰 do umiejscowienia swojej z艂o艣ci na odrysowanym konturze cz艂owieka poprzez pokolorowanie miejsc, gdzie mieszka z艂o艣膰 (np. "ja pokolorowa艂em oczy, bo jak jestem z艂y to patrz臋 z艂ym wzrokiem, marszcz臋 brwi", "a ja z臋by, bo szczerz臋 z臋by" itp.). Mo偶esz te komentarze dzieci dopisywa膰 obok odpowiednich cz臋艣ci cia艂a. By膰 mo偶e b臋d膮 si臋 pojawia艂y r贸偶ne sposoby okazywania z艂o艣ci(np. inne u ch艂opc贸w, inne u dziewczynek) - zwr贸膰 na to uwag臋.
Mo偶na na rysunku dodawa膰 r贸wnie偶 strza艂ki: na zewn膮trz (np. przy krzyku itp.) i do wewn膮trz cz艂owieka (obra偶anie si臋, albo gdy kto艣 nie odzywa si臋 gdy si臋 z艂o艣ci) - w ten spos贸b dzieci mog膮 u艣wiadomi膰 sobie, 偶e z艂o艣膰 mo偶e mie膰 r贸偶ne kierunki. Mo偶na si臋 do tego odwo艂a膰 przy nast臋pnym 膰wiczeniu.
Jak mo偶na si臋 z艂o艣ci膰?
Podziel du偶y arkusz papieru na dwie cz臋艣ci. Zapytaj dzieci, jakie sposoby z艂oszczenia si臋 krzywdz膮 innych ludzi i zapisz te sposoby na czerwono po jednej stronie arkusza. Mo偶esz spyta膰, jak dzieci nazwa艂yby takie zachowania lub powiedzie膰 im, 偶e nazywa si臋 je agresj膮.
Spytaj nast臋pnie, jak mo偶na si臋 z艂o艣ci膰, 偶eby nie krzywdzi膰 innych i co mo偶na wtedy ze swoj膮 z艂o艣ci膮 zrobi膰. Sposoby podane przez dzieci zapisz zielonym kolorem po drugiej stronie arkusza (np. mo偶emy biega膰, 艣piewa膰, komu艣 opowiedzie膰 o tym, co nas z艂o艣ci, narysowa膰 to itp.).
Na zako艅czenie zaproponuj, aby ka偶de dziecko narysowa艂o najlepszy, jego zdaniem, spos贸b poradzenia sobie ze z艂o艣ci膮 i wykonane rysunki powie艣cie w klasie.
Informacja dla nauczyciela
Z艂o艣膰 jest naturalnym uczuciem, kt贸re prze偶ywaj膮 wszyscy i na pojawienie si臋 kt贸rego nie mamy wp艂ywu. Dlatego z艂oszczenie si臋 nie jest samo w sobie ani z艂e, ani dobre. Mo偶emy mie膰 natomiast wp艂yw na to, co robimy, gdy czujemy z艂o艣膰. Sposoby wyra偶ania z艂o艣ci bywaj膮 r贸偶ne i przynosz膮 r贸偶ne konsekwencje. Niekonstruktywne sposoby wyra偶ania z艂o艣ci szkodz膮 albo nam samym (gdy t艂umimy z艂o艣膰, obci膮偶aj膮c nasz organizm i psychik臋 nie odreagowanym napi臋ciem), albo innym ludziom (gdy w z艂o艣ci zachowujemy si臋 wobec nich agresywnie). Konstruktywny spos贸b wyra偶ania z艂o艣ci pozwala j膮 otwarcie wyrazi膰 lub odreagowa膰, jednak w spos贸b, kt贸ry nie robi przy tym nikomu krzywdy
Autorzy scenariuszy:
Hubert Czemierowski, psycholog
Pocz膮tek formularza
Scenariusz lekcji do przeprowadzenia w klasach I - III.
TEMAT: Jak sobie radzi膰 z agresj膮 i przemoc膮?
Cel: zwi臋kszenie wra偶liwo艣ci na krzywd臋 innych, wypracowanie skutecznych sposob贸w obrony oraz klasowych zasad i um贸w zapobiegaj膮cych agresji i przemocy.
聽
Do przeprowadzenia zaj臋膰 potrzebne b臋d膮 ci: du偶e arkusze szarego papieru ( 3-5 szt.), kolorowe mazaki, rysunki "Jak si臋 obroni膰?" i "Jak obroni膰 kogo艣?" dla ka偶dego dziecka lub jeden na grup臋 dzieci, "Rysunkowe umowy" dla ka偶dego dziecka.
Wst臋p
Powiedz, 偶e b臋dziecie dzi艣 rozmawia膰 o sytuacjach, w kt贸rych kto艣 silniejszy robi krzywd臋 osobie s艂abszej lub grupa os贸b wyrz膮dza krzywd臋 jednej osobie. Podaj przyk艂ady takich sytuacji:
za ka偶dym razem, gdy Piotrek m贸wi co艣 g艂o艣no w klasie, dzieci si臋 艣miej膮
ch艂opcy chowaj膮 si臋 przed Rafa艂em, 偶eby podczas przerwy nie wychodzi艂 z nimi na podw贸rko
dziewczynki nie chc膮 si臋 bawi膰 z Weronik膮, je艣li nie przyniesie im czego艣 dobrego do jedzenia
koledzy na ka偶dej przerwie bawi膮 si臋 w popychanie Damiana
Po przedstawieniu ka偶dej z sytuacji popro艣 dzieci o jej ocen臋. Mo偶esz zapyta膰, jak czuje si臋 osoba krzywdzona i co sobie my艣li. Spytaj te偶 dzieci, jak nazwa艂yby ka偶d膮 sytuacj臋 ("gdyby to by艂 obrazek, to jaki mia艂by tytu艂?"). Zapisz propozycje dzieci. W zale偶no艣ci od uznania mo偶esz wprowadzi膰 poj臋cie "agresja" lub "przemoc".
Zaproponuj te偶, aby dzieci poda艂y te偶 przyk艂ady podobnych sytuacji z w艂asnego do艣wiadczenia.
聽
Rysunki komiksowe
Rozdaj dzieciom rysunki. W zale偶no艣ci od wieku i mo偶liwo艣ci dzieci mo偶e to by膰 praca samodzielna lub w grupach (oba rysunki dostaje ka偶de dziecko, lub otrzymuje je grupa). Zacznij od zapytania dzieci, co przedstawiaj膮 rysunki.
Nast臋pnie popro艣, aby w narysowanych "dymkach komiksowych" wpisa艂y:
co m贸wi kto艣, kto broni drugiej osoby
聽
co m贸wi臋 ja, gdy sam si臋 chc臋 obroni膰
聽
W przypadku dzieci m艂odszych lub maj膮cych jeszcze k艂opoty z pisaniem, mo偶esz wpisywa膰 sam, to co dzieci m贸wi膮.
Przeczytajcie i om贸wcie wsp贸lnie propozycje dzieci. Zwr贸膰 uwag臋, czy nie znalaz艂y si臋 w艣r贸d nich wypowiedzi agresywne - je艣li tak, wyja艣nij, dlaczego agresja nie jest najlepszym sposobem na obron臋 przed agresj膮 ( inni mog膮 si臋 zem艣ci膰, mo偶esz mie膰 potem problemy).
Podane propozycje mo偶esz zapisa膰 na dw贸ch plakatach z tytu艂ami:
"Jak obroni膰 kogo艣?
"Jak obroni膰 siebie?"
聽
Quiz
Powie艣 w widocznych miejscach w klasie trzy kartki z napisami: "Tak", "Nie" i "Nie wiem". Zadawaj dzieciom kolejno pytania quizu (mo偶esz u偶y膰 wszystkich, lub tylko cz臋艣ci z nich, w zale偶no艣ci od zainteresowania i aktywno艣ci dzieci) prosz膮c, aby odpowiada艂y na nie ustawiaj膮c si臋 we w艂a艣ciwych miejscach. Zapytaj dzieci ze wszystkich grup, dlaczego tak w艂a艣nie uwa偶aj膮. Pozw贸l na dyskusj臋 i ewentualn膮 zmian臋 miejsca, gdyby kto艣 zmieni艂 zdanie.
Czy to agresja, je艣li dwaj koledzy si臋 bij膮?
Czy powinno si臋 艣mia膰, je艣li komu艣 co艣 si臋 nie uda?
Czy zawsze trzeba przeprosi膰, je艣li zrobi臋 komu艣 krzywd臋?
Czy powinno si臋 poprosi膰 innych o pomoc, gdy kto艣 mi dokucza?
Czy wolno si臋 broni膰, gdy kto艣 nas krzywdzi?
Czy powinno si臋 pom贸c koledze, kt贸remu inni dokuczaj膮?
Czy wolno si臋 namawia膰 przeciwko innym dzieciom?
Czy powiedzenie komu艣, 偶e koledzy mnie przezywaj膮, to skar偶enie?
Czy wolno uderzy膰 kogo艣 we w艂asnej obronie?
Czy powinno si臋 bawi膰 z dzie膰mi, kt贸re stoj膮 same na przerwie?
Nasze zasady przeciw agresji i przemocy
Popro艣, aby korzystaj膮c z udzielanych podczas quizu odpowiedzi spr贸bowali wsp贸lnie sformu艂owa膰 zasady i umowy, kt贸re mog膮 zapobiec agresji i przemocy w ich klasie. Zapisz te umowy na du偶ym arkuszu papieru. Zaproponuj, aby dzieci je podpisa艂y (ty r贸wnie偶 to zr贸b) i powie艣 w widocznym miejscu w klasie.
聽
Zagadki
Na zako艅czenie rozdaj dzieciom "Rysunkowe umowy" i powiedz: "Kto艣 prowadzi艂 podobne zaj臋cia dla m艂odszych dzieci, kt贸re jeszcze nie umiej膮 czyta膰, nie zapisa艂 wi臋c tych zasad, tak jak ja dzisiaj dla was, tylko je narysowa艂. Zapomnia艂 je potem niestety podpisa膰 i nie wiemy, na co dzieci si臋 um贸wi艂y. Spr贸bujmy pom贸c dzieciom zgadn膮膰, jakie to s膮 zasady i umowy".
"Rysunkowe umowy" dzieci zabieraj膮 ze sob膮 do domu.
聽
Informacja dla nauczyciela
Rysunkowe umowy:
1. Pomagamy dzieciom, kt贸rym kto艣 dokucza
2. Prosimy o pomoc doros艂ych, gdy kto艣 nam robi krzywd臋
3. Nie bijemy i nie przezywamy innych dzieci
4. Nie skar偶ymy, je艣li komu艣 nie dzieje si臋 krzywda
5. Staramy si臋 na siebie nie krzycze膰 i rozumiemy innych
(autor ilustracji: Hubert Ronek)
|
|
---|