Witamina D

Forum Żywienie i fitness

Olej lniany a suplement z witaminą E

4 odpowiedzi

Suplementacja witaminy D3

3 odpowiedzi

Dożylna kroplówka z solami

0 odpowiedzi

Dieta przy złamaniu kości

27 odpowiedzi

Dołącz do dyskusji

Terminem „witamina D” określane są związki chemiczne z grupy steroidów, wykazujące działanie przeciwkrzywiczne. Spośród nich największe znaczenie dla człowieka ma witamina D3 (cholekalcyferol) i D2 (ergokalcyferol).

Spis treści

1. Rola witaminy D

2. Niedobór witaminy D

1. Rola witaminy D

Witamina D jest unikatowa, ponieważ obie postacie tej witaminy cholekalcyferol (syntetyzowany w skórze lub pozyskiwany z pożywienia) oraz ergokalcyferol (powstający z ergosterolu występującego w drożdżach i grzybach kapeluszowych), podlegają dalszym przemianom do związków wykazujących działanie podobne do hormonów.

Witaminy D (D2 i D3) nie wykazują działania biologicznego. Są one substancjami wyjściowymi, które w organizmie ulegają identycznemu cyklowi przemian z wytworzeniem czynnych metabolitów. Witamina D i jej aktywne formy są rozpuszczalne w tłuszczach. Krążenie ich w surowicy krwi jest możliwe dzięki białku wiążącemu witaminę D.

Dieta na mocne kości (prezentacja edukacyjna)

13 zdjęć

Silne i zdrowe kości

Nasze kości pozostają silne we wczesnej młodości, a kiedy osiągamy wiek średni, powoli zaczynają słabnąć. U kobiet proces ten nabiera...

Witamina D jest odpowiedzialna za prawidłowy rozwój i mineralizację kości. Pełni ona istotną funkcję w regulacji gospodarki wapniowo-fosforowej ustroju. Zwiększa wchłanianie tych pierwiastków z przewodu pokarmowego oraz wyrównuje ewentualny nieprawidłowy stosunek wapnia do fosforu. Niezbędna jest w procesach kostnienia (ułatwia zamianę fosforu organicznego na nieorganiczny) i w powstaniu związków potrzebnych do budowy kości. Najogólniej mówiąc, budowa kości polega na tworzeniu tzw. matrycy kostnej zbudowanej z siatki kryształów (na podłożu tkanki łącznej) i odkładaniu jonów wapnia i fosforu w postaci hydroksyapatytu. Przy zbyt małej ilości witaminy D wapń zawarty w pożywieniu nie jest całkowicie wykorzystany, co może prowadzić do upośledzenia mineralizacji kości.

Źródłem witaminy D jest głównie biosynteza cholekalcyferolu z 7-dehydrocholesterolu w skórze (pod wpływem promieniowania ultrafioletowego), w mniejszym stopniu dieta, dostarczająca zarówno witaminy D3, jak i D2.

2. Niedobór witaminy D

Zapotrzebowanie na witaminę D zaspokajane jest zwykle takimi produktami, jak: ryby (śledzie, sardynki, makrele) wątroba, masło, jaja i mleko (ilość witaminy D w mleku zależy od sposobu żywienia krów i ich przebywania na słońcu).

Brak wystarczającej ilości witaminy D może być spowodowany różnymi czynnikami. Do najczęstszych z nich zalicza się:

• niedostateczną ekspozycją na światło słoneczne,

• upośledzoną syntezę aktywnych metabolitów w wątrobie (stany zapalne, marskość wątroby) i nerkach (ostra i przewlekła niewydolność nerek),

• stosowanie niektórych leków, na przykład przeciwpadaczkowych.

Objawy niedoboru witaminy D mogą więc wystąpić u osób spożywających pokarm ubogi w prekursory tej witaminy, a także w chorobach prowadzących do zespołu złego wchłaniania.

Niedobór witaminy D jest także związany z wiekiem i ma różny wpływ na zdrowie. U dzieci prowadzi do krzywicy, a u dorosłych do osteomalacji (rozmiękczanie kości), w których dochodzi do zaburzeń mineralizacji macierzy kostnej ulegającej stopniowo mineralizacji i osteoporozy (zrzeszotnienia kości). Następuje wówczas zmniejszone uwapnienie kości i nadmierne odkładanie tkanki nieuwapnionej. Poza niedoborem witaminy D przyczyną krzywicy może być niskie spożycie wapnia i fosforu, nieprawidłowy ich stosunek w diecie, a z czynników zewnętrznych – obniżona ekspozycja na światło słoneczne.

Stan odżywienia organizmu witaminą D uwarunkowany jest przede wszystkim wielkością jej syntezy w skórze pod wpływem promieni słonecznych oraz wykorzystaniem z pożywienia. Naturalnie produkty powszechnego spożycia zawierają niewiele tej witaminy. Z tego względu nie ustala się wysokości zapotrzebowania na witaminę D dla zdrowych osób dorosłych, a jedynie dla niemowląt i dzieci (10 mcg/dobę) oraz osób starszych (5 mcg/dobę).

mgr Katarzyna Okręglicka, 05-09-2013