Włochy
1.Konstytucja sztywna - to ustawa zasadnicza, która ponieważ posiada wyższą moc prawną od zwykłych ustaw, dlatego też wymagane są szczególne procedury do przeprowadzania zmian, np. wymagana jest kwalifikowana większość głosów do ich uchwalenia. Do konstytucji sztywnych należą m.in. konstytucje Austrii, Belgii, Grecji, Hiszpanii oraz Holandii.
2.Otwarta egzekutywa- Włochy charakteryzuje otwarta egzekutywa, to znaczy, że premier i prezydent to dwie różne osoby. Występuje wyraźna asymetria między tymi dwoma ośrodkami władzy, która daje gabinetowi pod przewodnictwem premiera znacznie silniejszą pozycję.
3.Co spowodowało, że Włosi podczas ostatnich wyborów zdecydowali się oddać głosy na Partię Demokratyczną, mimo powszechnych oczekiwań, że wśród rządzących zostanie Mario Monti?
Mario Monti objął ster włoskiej nawy w sytuacji dość trudnej, kraju zadłużonego po uszy, gdy oprocentowanie obligacji sięgało 6%. Jeżeli chodzi o ten ostatni aspekt finansowych kłopotów Włoch w czasie jego kadencji odnotowano znaczny spadek rentowności obligacji BTP, ale wynikał on chyba bardziej z ogromnej kwoty euro wpompowanych w system bankowy strefy euro przez Mario Draghiego. Inne parametry włoskiej gospodarki już tak dobrze po roku premierowania Mario Montiego się nie prezentują. Bezrobocie rosło, obciążenie podatkami rosło, ale za to PKB spada. Jednak to co najbardziej rozsierdziło Włochów, to deklaracja premiera Montiego o rezygnacji z wynagrodzenia jako premiera z uwagi na kryzys. Premier chciał w ten sposób zachęcić Włochów do wyrzeczeń i zarazem usprawiedliwić nakładanie coraz to nowych obciążeń. Wściekłość Włochów wzbudziło jednak wyliczenie wszystkich dochodów Mario Montiego. Nic dziwnego, że ugrupowanie "Monti dla Włoch" otrzymało poniżej 10% poparcia, a jako partia wybory wygrał ruch "5 Gwiazd" Beppe Grillo, postulujący radykalne ograniczenie gigantycznych pieniędzy płaconych politykom. Montiemu nie pomogły też, a wręcz zaszkodziły, głosy poparcia z Berlina. Podsumowując powodem tego były pieniądze.
4.Jaki wpływ na wygląd przyszłej sceny politycznej może mieć decyzja o nie przedłużeniu kadencji przez obecnego prezydenta Giorgio Napolitano?
Wybory prezydenckie we Włoszech odbyły się w dniach 18 kwietnia – 20 kwietnia 2013 roku. W ich wyniku dopiero w szóstej turze w ramach partyjnego kompromisu został wybrany obecny prezydent Giorgio Napolitano. Pierwszy raz w historii Włoch doszło do reelekcji szefa państwa. Żaden prezydent nie został wcześniej wybrany na drugą kadencję. Decyzję szefa państwa uznano za dowód tego, jak poważny jest kryzys i chaos polityczny we Włoszech.W sobotę Napolitano wyraził gotowość ubiegania się o reelekcję, o co oprócz Partii Demokratycznej prosiła także frakcja premiera Mario Montiego przy poparciu centroprawicowego Ludu Wolności Silvio Berlusconiego. Tak więc podsumowując gdyby nie doszło do reelekcji można by spekulować, że sytuacja w Republice pogorszyłaby się jeszcze bardziej. Obecny prezydent zna sytuacje i wie jakie kroki mogą być podejmowane.
Rosja
1.Wymień i krotko scharakteryzuj partie polityczne zasiadające w Dumie Państwowej:
Jedna Rosja -lider Władimir Putin Partia stanowi zaplecze polityczne Władimira Putina. Partia konserwatywna.
Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej -przewodniczący Giennadij Ziuganow Spadkobierczyni KPZR(Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego), powstała w 1993.
Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji -przewodniczący Władimir Żyrinowski Założona w 1989 pozostaje jedną z głównych partii rosyjskiej sceny politycznej. Głosi idee rosyjskiego imperializmu, postuluje między innymi rewizję granic w Europie Środkowe, jest za przywróceniem kary smierci-dlatego na zachodzie jest uznawana za przeciwieństwo parti liberalnej.
Sprawiedliwa Rosja: Ojczyzna/Emeryci/Życie-przewodniczący Siergiej Mironow. Połączenie trzech ugrupowań:Ojczyzny (Rodiny), Rosyjskiej Parti Emerytów i Rosyjskiej Partii Życia.
2.Uprawnienia prezydenta Rosji:
-Prezydent w konstytucji wymieniany jest wcześniej niż Zgromadzenie Federalne (parlament) i rząd, co odzwierciedla jego pozycję w całym systemie politycznym
-Wybierany jest na 6 lat w wyborach tajnych, powszechnych i bezpośrednich (wymagana 50% frekwencja dla ważności wyborów).
-O to stanowisko może ubiegać się obywatel Rosji, liczący sobie minimum 35 lat i który od co najmniej 10 lat zamieszkuje na terenie Federacji.
-Prezydent może sprawować swój urząd maksymalnie dwa razy z rzędu
Podział obowiazków prezydenta:
a)Ogólne
-Kreowanie i kierowanie polityką wewnętrzną i zagraniczną
-Reprezentowanie FR w stosunkach międzynarodowych
-Pełni rolę arbitra i rozjemcy w sporach między organami federacji oraz podmiotami
-Rozstrzyganie kwestii dotyczących obywatelstwa
-Udzielanie azylu politycznego
-Nadawanie tytułów honorowych i odznaczeń
-Korzystanie z prawa łaski
b)W dziedzinie bezpieczeństwa i obrony państwa
-Prawo do zatwierdzania doktryny wojennej
-Jest Najwyższym Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych
-Powołuje i odwołuje dowództwo Sił Zbrojnych
-Nadaje wyższe stopnie wojskowe
-Wprowadza stan wojenny i stan wyjątkowy
c)W stosunku do rządu
-Powołuje premiera
-Powołuje i odwołuje wiceministrów i ministrów
-Przewodniczy posiedzeniom rządu federalnego
-Odwołuje rząd federalny
d)w stosunku do parlamentu
-Zarządza wybory do Dumy Państwowej
-Ma prawo rozwiązania DP
-Nie ma możliwości rozwiązania Rady Federacyjnej
e)w zakresie działań ustawodawczych
-Prawo do przekładania projektów ustaw
-Prawo do ich podpisywania
-Prawo do ogłaszania ustaw federalnych i federalnych ustaw konstytucyjnych
-Prawo do inicjowania zmian konstytucji
-Prawo do zwrócenia się do Sądu Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie konstytucyjności ustawy
-Prawo do orędzia
-Prawo do wydawania dekretów i rozporządzeń
3.Jakiego rodzaju politykiem jest Putin?
Prezydentura Putina wywołuje wiele sprzecznych opinii. W społeczeństwie rosyjskim prezydent cieszy się niesłabnącym szerokim poparciem i znaczącą popularnością – w badaniach opinii publicznej Putin pod względem skali popularności wielokrotnie przewyższa innych rosyjskich polityków. Z drugiej strony część rosyjskich i zagranicznych obserwatorów, w tym obrońcy praw człowieka, politolodzy i dziennikarze zarzucają mu wprowadzenie w Rosji autokratycznego stylu sprawowania władzy. W okresie rządów Putina wyraźnie poprawiła się sytuacja gospodarcza kraju, Rosja uzyskała realne członkostwo w G8 i spłaciła większość swojego zadłużenia zagranicznego m.in. zlikwidowała zadłużenie wobec Klubu Paryskiego. Wzrost gospodarczy, odczuwalna poprawa poziomu życia obywateli, realny wzrost pensji i emerytur, oraz odmienne od czasów Jelcyna terminowe ich wypłacanie, a także spadek poziomu bezrobocia i inflacji jest jedną z przyczyn wysokiej popularności prezydenta w społeczeństwie.
4.Co zmieniło się w Rosji za rządów Miedwiediewa?
- Dmitrij Miedwiediew objął urząd Prezydenta 7 maja 2008 r. Niedługo po objęciu urzędu odwiedził przewodniczącego Chinskiej Republiki Ludowej i kilka innych państw Azji.
- Tuż po zaprzysiężeniu w maju 2008 r. Dmitrij Miedwiediew zapowiedział zdecydowaną walkę z korupcją. 19 maja 2008 r. wystąpił z planem walki z tym zjawiskiem, który został przyjęty w lipcu tegoż roku. W efekcie czterech lat działania planu zmniejszyła się liczba ujawnionych łapówek z 12,5 tys. w 2009 r. do 10,9 tys. w 2011 r.
- Zdecydował też o wysłaniu sił rosyjskich, by wspomóc separatystów z Osetii Południowej podczas konfliktu z Gruzją.
- 26 sierpnia 2008 roku podjął decyzję o uznaniu niepodległości Osetii Południowej i Abchazji, pomimo protestów ze strony NATO, Unii Europejskiej oraz samej Gruzji.
- Wraz z prezydentem Stanów Zjednoczonych podpisał nowy układ START, który miał zmniejszyć ilość posiadanych głowic nuklearnych w USA i Rosji do 1550 oraz wszystkich wyrzutni do 80.
- 1 listopada 2010 jako pierwszy rosyjski przywódca od zakończenia II wojny światowej odwiedził Wyspy Kurylskie, co wywołało ostrą reakcję dyplomatyczną Japonii; czasowo odwołała ona swojego ambasadora z Moskwy.
Podsumowanie:
Na arenie międzynarodowej posiadał opinię bardziej liberalnego polityka niż jego poprzednik. W krajach takich jak Niemcy i Francja był uważany za bardziej „swojego” współpracownika niż Putin. W jego wykonaniu polityka zagraniczna była bardziej otwarta – mimo prób pokazania „przyjemniejszej twarzy” Rosji, nigdy nie ustępował w kwestiach ważnych dla państwa.
5.Czy NATO zaczyna dostrzegać zagrożenie ze strony Rosji?
W ostatnich dniach sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen skrytykował działania rosyjskiego wojska , które stawia zasieki na granicy administracyjnej między Osetią Południową a pozostałą częścią Gruzji. Zdaniem szefa Sojuszu takie działania, to naruszenie prawa międzynarodowego i porozumienia z 2008. NATO wzywa Rosję do przestrzegania międzynarodowych zobowiązań. W wielu dziedzinach Rosja jest nieuniknionym partnerem. Jednak pozostaje ona partnerem trudnym. NATO i Rosja zachowują zdecydowanie odmienne poglądy na to, co sprzyja bezpieczeństwu w Europie, a co mu zagraża. Obie strony są również naznaczone bardzo odmiennymi kulturami bezpieczeństwa. Tak długo, jak te czynniki będą oddziaływać, Rosji trudno będzie się zdobyć na zaufanie wobec NATO, a państwa członkowskie Sojuszu zachowają daleko posuniętą ostrożność odnośnie przyznania Rosji tego rodzaju równorzędności o jaki zabiega.
Wielka Brytania
1. W Wielkiej Brytanii nie ma konstytucji w znaczeniu, jakie przypisuje się jej na kontynencie, tzn. jednego aktu normatywnego o charakterze nadrzędnym w stosunku do innych aktów, określającego podstawowe zasady i instytucje ustrojowe państwa, prawa i wolności obywatelskie oraz ich gwarancje uchwalonego i zmienianego w trybie szczególnej procedury. Brak konstytucji pisanej nie pozbawia jednak Wielkiej Brytanii charakteru państwa konstytucyjnego. Konstytucje brytyjską tworzy całokształt norm o różnym charakterze odnoszącym się do podstaw politycznego ustroju państwa. Wynika to z faktu że powstały one w różnych okresach rozwoju konstytucjonalizmu brytyjskiego i z różnorodności sposobów ich ukształtowania. Na system źródeł prawa konstytucyjnego składają się:
Prawo zwyczajowe- kształtowało się w opozycji do recepcji prawa rzymskiego, opiera się ono na pewnych zwyczajach których wytworzenie wymagało czasu. Efektem obowiązywania prawa zwyczajowego są takie instytucje jak parlament, Tajna Rada, prerogatywy królewskie.
Orzecznictwo sądowe- czyli te postanowienia sądów które odnoszą się do zakresu uprawnień wynikających z prerogatyw królewskich.
Konwenanse konstytucyjne- utarty i powszechnie uznany sposób zachowania się w określonej sytuacji, uznawany za prawną regułę działania np.: obowiązek rezygnacji rządu który stracił poparcie Izby gmin; powierzenie misji tworzenia rządu przez monarchę liderowi partii która zwyciężyła w wyborach powszechnych etc.
Prawo pisane- akty prawne pochodzące od parlamentu ale także i ustawodawstwo europejskie. Współcześnie odgrywają one role dominującą jako źródło prawa.
1215 r. – Wielka Karta Swobód
1628 r. – Petycja o prawach
1679 r. – Habeas Corpus Act
1689 r. – Bill of Rights ( ustawa o prawach )
1701 r. – Ustawa o następstwie tronu
1911 r. – Ustawa o parlamencie
1958 r. The Life Peerage Act
2. Precedens – orzeczenie sądów w prawie anglosaskim, (common law) które po wprowadzeniu ma moc wiążącą. Taka forma jest charakterystyczna dla W.B. Występuje również tak zwane zjawisko łamania precedensu ( contra legen ) dotyczy ono sytuacji gdy sąd wydając orzeczenie łamie (zmienia jego treść w stosunku do poprzednio wydanego orzeczenia mającego podobny charakter)
3.Jaka jest specyfika wyborów? (Brak progów wyborczych a wybory w okręgach jednomandatowych)
4.Specyfika konstytucji ( brak w znaczeniu formalnym. Konstytucja niepisana w znaczeniu materialnym. W skład niej wchodzą: Wielka Karta Swobód 1215r., prawo stanowione, precedensowe, konwenanse konstytucyjne)
5.Dlaczego Wielkiej Brytanii określa się formę rządów jako gabinetowo- parlamentarną? (Relacje ustrojowe pomiędzy parlamentem a gabinetem wskazują na przewagę gabinetu, dlatego gabinetowo-parlamentarny, co oznacza przewagę rządu nad parlamentem
Królestwo Szwecji
1.Czym charakteryzuje się tzw. skandynawski parlamentaryzm mniejszościowy? Czy rząd mniejszościowy jest korzystny dla polityki szwedzkiej?
Tzw. Skandynawski parlamentaryzm mniejszościowy:
*wynika z częstego braku większości bezwzględnej przypadającej 1 partii (koalicji), przy jednoczesnym braku zasadniczych różnic politycznych pomiędzy ugrupowaniami parlamentarnymi; wynika także ze skłonności do kompromisu poszczególnych ugrupowań politycznych
*Rząd mniejszościowy z zasady cechuje mniejsza skuteczność, ponieważ jego decyzje mogą być hamowane przez większość parlamentarną, rząd tego typu administruje państwem do kolejnych wyborów niż tworzy politykę państwa.
*Wyjątkiem są rządy mniejszościowe formowane w państwach skandynawskich, gdzie kultura i tradycja polityczna uczyniła takie rządy zjawiskiem normalnym, parlament, pomimo, iż rząd nie ma w nim większości, wspiera politykę rządową. Jej fenomen polega na tym, że możliwe są rządy partii, która w Riksdagu jest mniejszością. Wynika ona z pragmatyzmu Szwedów skłonnych do kompromisu i przedkładania interesu państwa nad interesem partyjnym. Z tej zasady często korzystała SAP.
2.Wymienić oraz opisać charakterystyczne dla szwedzkiego sytemu politycznego funkcje w Riksdagu? (np. Talman, Varemen)
Varamen, czyli zastępca. Każdy poseł ma swojego zastępcę, co umożliwia przejęcie jego funkcji przez varamena, w sytuacji, gdy nastąpiła nawet krótka niemożność pełnienia obowiązków przez danego deputowanego. Varamen musi pochodzić z tej samej partii, co jego poseł. chroni w ten sposób przed brakiem kworum oraz przed zniekształceniem proporcji politycznych w składzie izby.
Talman stoi na czele parlamentu. Do jego funkcji należy: wyznaczanie premiera, powierzanie mu misji tworzenia rządu, interpretacja parlamentarnych procedur, ustalanie kolejności zabierania głosu przez posłów. Talman musi pozostać bezstronny, więc nie głosuje i nie przemawia w imieniu swojej partii.
Królestwo Hiszpanii
1. Kto i jakie rządy sprawował w Hiszpanii w latach 1936-1975?
Francisco Franco, rządy dyktatorskie.
2. Jaka organizacja kryje się po nazwą ETA?
ETA - Kraj Basków i Wolność, tajna, separatystyczna organizacja działająca w Hiszpanii, walcząca przy pomocy metod terrorystycznych (głównie terroru indywidualnego, wymierzonego przeciwko funkcjonariuszom państwa hiszpańskiego) o niepodległość kraju Basków.
3.Trzy rodzaje ustaw parlamentu hiszpańskiego.
Organiczne – uchwala się je w związku z zapowiedzią przypisów konstytucji. Dla uchwalenia ustaw organicznych wymagana jest bezwzględna większość głosów w obu izbach.
Do tej grupy zalicza się ustawy:
a) Rozwijające prawa i wolności człowieka
b) Aprobujące statuty o autonomii
c) Regulujące system wyborczy i ustrój sądów
d) Wyrażające zgodę na ratyfikację umów międzynarodowych
e) O przekazaniu kompetencji władczych państwa
f) Organizacji lub organowi międzynarodowemu.
Podstawowe – Kortezy Generalne mogą przenieść na rząd władzę stanowienia norm z mocą ustawy (dekretów ustawodawczych) w zakresie spraw, które nie należą do przedmiotu ustaw organicznych i ustaw o zmianie konstytucji.
Delegacja ustawodawcza powinna być powierzona rządowi wyraźnie dla konkretnych spraw i ze wskazaniem terminu jej wykonania. Delegacja wyczerpuje się wraz z opublikowaniem odpowiedniej normy wydanej przez rząd. Konstytucja zastrzega, że nie można domniemywać udzielenia delegacji w sposób dorozumiany lub na czas nieokreślony, a subdelegowanie wydawania dekretów jest zakazane. Ustawy podstawowe nie mogą w żadnym razie upoważniać do zmiany samej ustawy i udzielać pełnomocnictw do stanowienia norm z mocą wsteczną.
Zwykłe – ich przedmiotem są sprawy nie zastrzeżone do wyłączności ustaw organicznych lub przez nieregulowane. Do przyjęcia ustawy zwykłej wymagana jest zgoda obu izb Kortezów Generalnych i sankcja Króla, który co ciekawe, nie może jej odmówić.
Art. 75 ust. 2 Konstytucji ustanawia zasadę w myśl której, izby mogą przekazać swym stałym komisjom ustawodawczym uchwalenie ustaw. Regulamin Kongresu przyjmuje w tej kwestii domniemanie kompetencji komisji. Nie dotyczy to jednak spraw z zakresu zmiany konstytucji, spraw międzynarodowych, budżetu państwa, oraz ustaw organicznych i podstawowych.
4.Środki prawne służące do inicjowania postępowań przed Trybunałem Konstytucyjnym według Konstytucji Hiszpanii.
Konstytucja Królestwa Hiszpanii wymienia następujące środki prawne służące do inicjowania postępowań przed Trybunałem Konstytucyjnym
-Skarga na niekonstytucyjność, którą mogą wnieść przewodniczący rządu, Obrońca Ludu, 50-ciu deputowanych, 50-ciu senatorów, kolegialne organy wykonawcze wspólnot autonomicznych oraz w określonych przypadkach ich zgromadzenia
-Skarga o ochronę praw, którą może wnieść każda osoba fizyczna lub prawna, powołująca się na swój interes prawny, Obrońca Ludu i prokurator
-Pytanie o niekonstytucyjność, z którym może się do Trybunału zwrócić organ sądowy, jeżeli uzna w trakcie procesu, że norma z mocą ustawy, mająca zastosowanie w danym wypadku i od której zależy wyrok, może być sprzeczna z Konstytucją
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności aktów prawnych wiążą wszystkie władze publiczne i są skuteczne od daty ich ogłoszenia.
USA
1.Jakie widzimy wady i zalety systemu prezydenckiego?
Prezydent pochodzi z powszechnych wyborów, zatem jest przedstawicielem narodu, na równi z parlamentem. Prezydent odpowiada za politykę zagraniczną oraz wewnętrzną państwa. Do jego kompetencji należy także szefowanie krajowej administracji. Dodatkowym uprawnieniem głowy państwa jest prawo łaski lub zmniejszania wyroków. W systemie prezydenckim głowa państwa sprawuje swój urząd w stałym wymiarze kadencji .
Zalety:
-rozdział władz na wykonawcza oraz ustawodawczą wobec równoległych struktur, dzięki czemu ograniczane są nadużycia
-skupienie władzy wykonawczej w rękach prezydenta pozwala mu na szybkie oraz zdecydowane podejmowanie decyzji
-większa stabilność urzędu (w przeciwieństwie np. do systemu z funkcją premiera, który w innych systemach może być w każdym czasie odwołany)
-wyborcy głosują na pojedyńczych kandydatów
-im silnejsza partia tym ma większe wpływy
-parlament jest stabilny
Wady:
-możliwość łatwego przekształcania systemu prezydenckiego w autorytaryzm
-trudniej jest także doprowadzić do zmiany obsady urzędu w przypadku niezadowolenia z niego
-akty wydawane przez prezydenta nie wymagają kontrasygnaty
-słabe partie z niską ilością głosów odgrywają małą rolę w parlamencie
-reprezentatywność wyborów jest niepoprawna
-partia może mieć problemy aby w ogóle dostać się do parlamentu
Prezydent pochodzi z wyborów powszechnych oraz pośrednich. Wyłoniony zostaje poprzez elektorów wybieranych przez naród. Konstytucja przyznaje mu uprawnienia głowy państwa, przewodniczenie rządowi oraz dowodzenie siłami zbrojnymi. Ma prawo zgłaszania weta wobec ustaw. Nie została mu jednak przyznana kompetencja do skrócenia kadencji parlamentu. Prezydent może zostać pociągnięty do odpowiedzialności poprzez Izbę Reprezentantów w związku z popełnieniem przestępstwa.
2.Czy amerykański system sądownictwa jest wystarczająco funkcjonalny?
Sędziowie amerykańscy, według zapisów konstytucyjnych są niezawiśli i pełnią swe funkcje bezterminowo, nawet dożywotnio. Do usunięcia sędziego może dojść tylko w drodze impeachmentu.
Sądy tworzy Kongres, który określa ich właściwości i organizację, a także wynagrodzenie sędziów. Natomiast sędziów sądów federalnych mianuje prezydent, jeżeli stanowisko opróżni się w wyniku rezygnacji lub śmierci.
W Stanach Zjednoczonych obowiązuje system prawa precedensowego (common law). Sąd sam ustanawia normę prawną, w przypadku gdy brakuje podstaw w prawie pisanym do rozstrzygnięcia danej sprawy. Powstaje w ten sposób precedens, który staje się podstawą rozstrzygnięcia w przyszłości takich samych bądź bardzo podobnych spraw.
Sądownictwo federalne składa się z trzech szczebli:
Sądy dystryktowe – sądy najniższe w hierarchii, rozstrzygają sprawy cywilne i karne w I instancji, w składzie jednego sędziego zawodowego i ławy przysięgłych. Takich sądów jest 94.
Sądy apelacyjne – umiejscowione wyżej, sądy odwoławcze od wyroków sądów dystryktowych (II instancja); jest ich 13.
Sąd Najwyższy – ostateczna instancja odwoławcza, dla niektórych spraw uprawnienia I instancji i ferowanie w tych kwestiach ostatecznych wyroków, np. w sporach pomiędzy federacją a stanem.
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych (ang. Supreme Court of the United States) -jest sądem najwyższej instancji w sprawach podlegających prawu federalnemu. Jego zadaniem jest zagwarantowanie, że wszystkie działania władzy wykonawczej i ustawodawczej są zgodne z konstytucją. Sąd składa się z 9 sędziów. Są oni wyznaczani przez prezydenta, potem ich kandydaturę musi zatwierdzić Senat. Po wybraniu kadencja sędziego jest nieograniczona i z reguły służą oni do momentu, gdy wiek lub pogarszający się stan zdrowia skłoni ich do dobrowolnego odejścia na emeryturę. Ten system ma zapewnić pełną niezawisłość sędziów i uwolnić ich od jakichkolwiek presji politycznych. Sąd Najwyższy ma kompetencje do uchylania decyzji również sądów stanowych.
3.Jak oceniamy zaangażowanie Stanów Zjednoczonych Ameryki w działalność antyterrorystyczną?
Po zamachach z 11 września 2001 r. Stany Zjednoczone bardzo aktywnie zaangażowały się w zwalczanie terroryzmu, co m.in. doprowadziło do rozpoczęcia interwencji w Afganistanie i Iraku. W ogłoszonej w 2002 r. Narodowej Strategii Bezpieczeństwa - The National Security Strategy stwierdzono, że USA znalazły się w stanie wojny z terroryzmem. W wymiarze praktycznym aktywność USA w walce z terroryzmem jest bardzo wysoka i przede wszystkim sprowadza się do działań w sferze militarnej, dyplomatycznej, wywiadowczej oraz finansowej, m.in. poprzez stosowanie sankcji wobec osób i instytucji podejrzewanych o działalność terrorystyczną. Ogłoszona w maju 2010 r. nowa Narodowa Strategia Bezpieczeństwa, wskazując podstawowe cele narodowe USA, wymienia m.in. bezpieczeństwo i budowanie międzynarodowego porządku poprzez silniejszą współpracę międzynarodową.
Na amerykańskiej liście terrorystycznej znajduje się ponad 40 organizacji terrorystycznych wg. Country Reports on Terrorism 2011.
Instytucją odpowiedzialną za zapewnienie bezpieczeństwa w USA wobec zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń związanych z terroryzmem jest Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego - Departament of Homeland Security (DHS) we współpracy z licznymi agencjami i instytucjami rządowymi.
4. Jak rozumiemy sztywność i elastyczność Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki?
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej to pierwsza ustawa zasadnicza świata. Jest ona zarazem sztywna jak i elastyczna. Elastyczność Konstytucji polega na mnogości interpretacji praw w niej zawartych (interpretacji dokonują władze federalne), jej sztywność zaś na ogromnie trudnej, prawie niemożliwej procedurze jej zmienienia (najpierw potrzebne jest 2/3 głosów obu izb parlamentu, potem 3/4 stanów musi te zmiany zaakceptować w określonym czasie, zazwyczaj w ciągu 2 lat).
5.Jak działa zasada federalizmu w USA?
Ustrój polityczny Stanów Zjednoczonych, w ogólnych ramach zasady suwerenności ludu i uznania podstawowych praw jednostki, kształtują dwie najistotniejsze zasady organizacyjne: zasada federalizmu i trójpodziału władzy. W ramach federalizmu ustrój USA wyraża klasyczny model „federalizmu dualistycznego” gdzie konstytucja państwa związkowego ustanawia sferę wyłącznej kompetencji związku poprzez wskazanie problemów co do których tylko władze federalne mogą wydawać akty normatywne; wszystkie pozostałe kwestie, nie zastrzeżone przez konstytucje, należą do kompetencji podmiotów federacji, natomiast zasada trójpodziału władzy przyjęta została w wersji preferującej separację władz, uzgadnianie ich działalności ma następować pośrednio, poprzez stosowanie (lub groźbę stosowania)rozmaitych wzajemnych hamulców (reguła checks and balances
W USA władza państwowa jest podzielona pomiędzy rząd centralny a rządy części składowych federacji – stanów. Z tym, że władza federalna nie nadaje władzom stanowym uprawnień i kompetencji, ale są one określane w konstytucji. W tymże akcie występuje zapis mówiący o domniemaniu kompetencji na rzecz władz stanów – władze federalne mają tylko te, które są im literalnie przyznane przez konstytucję oraz te, które są konieczne dla realizacji ich celów. Mówi o tym X poprawka do konstytucji.
Rozwój federalizmu w USA można podzielić z grubsza na trzy okresy:
-do połowy XIX w. obowiązywała formuła tzw. formalizmu dualistycznego – traktowano jako oddzielne, różne i niezależne uprawnienia rządu federalnego i stanów (w wielu przypadkach nawet wykluczające się nawzajem),
-w XX w. pojawia się tzw. federalizm kooperatywny – stany i rząd centralny nawzajem dopełniają się, realizując wspólne cele. Spowodowane to było problemami gospodarczymi czasów Wielkiego Kryzysu, stąd też najważniejszym problemem była m.in. redystrybucja środków finansowych pochodzących z budżetu federacji na podstawie tzw. subsydiów.
6.Czy system dwupartyjny jest dobrym rozwiązaniem dla demokracji?
Polityka dwupartyjna była kiedyś postrzegana jako najpewniejszy sposób na pogodzenie otwartości z porządkiem, rządu reprezentatywnego z rządem skutecznym. System dwupartyjny zakłada istnienie dwóch partii dominujących, przy jednoczesnym funkcjonowaniu innych, mniej ważnych ugrupowań. Można go zauważyć w państwach demokratycznych. Działa w nich nawet kilka partii, ale tylko dwie posiadają realną władzę i uznanie wyborców. To właśnie obywatele mają największy wpływ na pojawienie się takiego systemu. Swoje polityczne sympatie wyrażają w głosowaniu, co w konsekwencji prowadzi do dominacji dwóch partii. Zazwyczaj mają one odmienne programy i założenia. Bardzo ważne jest jednak to, że członkowie tych ugrupowań potrafią nawet współpracować, nie często dochodzi między nimi do jawnych konfliktów. W praktyce system dwupartyjny wygląda następująco: dwa dominujące ugrupowania cały czas są przy władzy, ale zazwyczaj odbywa się to naprzemiennie. Co jakiś czas większym zainteresowaniem cieszy się jedna partia, potem znowu druga. W systemie dwupartyjnym zakłada się oczywiście funkcjonowanie również innych partii. Systemy dwupartyjne są także wychwalane za dostarczanie silnego, lecz odpowiedzialnego rządu, opartego na niesłabnącej rywalizacji pomiędzy partiami rządzącymi a znajdującymi się w opozycji. Mimo że rząd może sprawować władzę, nigdy nie może pozwolić sobie na odpoczynek ani na samozadowolenie, ponieważ cały czas jest konfrontowany przez opozycję, która działa jak rząd "w pogotowiu".
System dwupartyjny charakterystyczny jest dla dojrzałych demokracji i sprawdza się w takich państwach jak Wielka Brytania, USA czy Japonia.
Konfederacja Szwajcarska
1.Rola referendum
W systemie politycznym Szwajcarii referendum zarządza się w szeregu przypadków:
inicjatywy ludowej w sprawie całkowitej zmiany konstytucji (100 tys. obywateli),
inicjatywa ludowa w sprawie częściowej zmiany konstytucji (również 100 tys. głosów),
referendum obligatoryjne - zmiany konstytucji, przystąpienie do organizacji kolektywnego bezpieczeństwa lub do wspólnot ponadnarodowych (np. ONZ), ustawy federalne uchwalone w trybie pilnym i nieopierające się o konstytucję, w przypadku różnego stanowiska izb parlamentarnych - pytanie o konieczność całkowitej zmiany konstytucji, wniosek wstępny z inicjatywy ludowej o zmianę konstytucji, poparcie wniosku wstępnego o częściową zmianę konstytucji - jeśli parlament odrzucił ten wniosek,
referendum fakultatywne (nieobowiązkowe, na żądanie 50 tys. obywateli lub 8 kantonów) - ustawy federalne, niektóre umowy międzynarodowe.
Także w kantonach występuje ludowa inicjatywa ustawodawcza (dotycząca ustaw kantonalnych), referendum budżetowe (budżet w Szwajcarii nie ma formy ustawy), w kilku kantonach funkcjonuje jako najwyższy organ władzy zgromadzenie ludowe wszystkich obywateli kantonu (wiec).
2. Rola partii politycznych w Szwajcarii.
Republika Francuska
1.Konstytucja Francji - blok konstytucyjny, najważniejsze nowelizacje(3), jak się ją określa ze względu na ilość nowych konstytucji i nowelizacji
Na Konstytucję Francji składa się tzw. Blok konstytucyjny, w którym zawarte są:
-Karta Środowiska z 2004 roku
-Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku
-wstęp do Konstytucji z 1946 roku (dotyczący głównie praw socjalnych)
-zasady podstawowe wyznaczone przez ustawy Republiki
-cele działalności państwa o randze konstytucyjnej
1. Nowelizację z 1962 r. – prezydent jest wybierany w wyborach powszechnych (jak parlament)
2. Nowelizację z 1974 r. – zwiększenie liczby podmiotów uprawnionych do zwoływania Rady Konstytucyjnej – o grupę 60 posłów i 60 senatorów
3. Nowelizację z 2000 r. – zrównanie kadencji prezydenta i Zgromadzenia Narodowego (5 lat) "Laboratorium Konstytucji
2.System Francji
Francja charakteryzuje się semiprezydenckim systemem (twórcy: Ch. de Gaulle’a i G. Pompidou.)
-Jest to jeden z modeli ustrojowych państwa demokratycznego.
-Model pośredni pomiędzy systemem parlamentarno-gabinetowym i prezydenckim.
-Powstał we Francji jako odpowiedź na słabości systemu czwartej republiki francuskiej (częste zmiany rządów, rozbicie parlamentu),
-Dualizm władzy wykonawczej – rozdzielenie tejże władzy między prezydenta i gabinet.
-Prezydent wybierany w wyborach powszechnych jest głową państwa. Określa kierunki polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Powołuje i odwołuje on także premiera, a na jego wniosek powołuje ministrów.
W systemie semiprezydenckim rząd i poszczególni jego członkowie ponoszą odpowiedzialność przed parlamentem.
3.Racjonalność polityki agresywnych strajków.
Okres wyborów we Francji, zwłaszcza pod koniec trwania obecnej kadencji rządu, bardzo często wiąże się z protestami dużych grup obywateli, nierzadko dochodzi do bezpośrednich starć z służbami porządkowymi (policją), obywatele w ten sposób wyrażają swoje niezadowolenie oraz określają to w jaki sposób chcą żeby zmieniła się władza. Dla większości krajów Europejskich takie protesty byłyby niedopuszczalne natomiast we Francji są niejako elementem tradycji polityczne
4.Efektywność systemu semiprezedynckiego.
a) To prezydent powołuje/odwołuje premiera rządu, określa także główne kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej, oprócz tego, to prezydent składa wnioski o powołanie ministrów, dodatkowo jest zwierzchnikiem sił zbrojnych.
b) Rząd ponosi odpowiedzialność przed prezydentem i parlamentem, który może złożyć wobec niego (rządu)Podsumowując: Prezydent ma większy zakres władzy, rząd mu nie doradza, w przypadku gdy wywodzi się z partii obecnie rządzącej, efekty sprawowania władz są szybko wprowadzane, polityka całego kraju jest z góry określana przez prezydenta, a w interesie jest jak najbardziej efektywne funkcjonowanie.
Watykan
1.Wymień 5 zasad Konstytucji Watykanu.
A) zasada służebnej roli państwa
B) jednolitość władzy państwowej
C) suwerenność jednostki
D) monarchia, absolutyzm, teokratyczna, hierokochyczna, elekcyjna, patrymonialna
E) neutralność w stosunkach z innymi państwami
2.Jaka relacja zachodzi między Stolica Apostolską, a Państwem Miastem Watykan?
Między Stolicą apostolską, a Miastem- Państwem Watykan zachodzi dualizm. Stolica Apostolska zajmuje się suwerennością duchową, natomiast Państwo – Miasto Watykan zajmuje się suwerennością terytorialną.
Republika Federalna Niemiec
1. Czy urząd prezydenta jest w Niemczech potrzebny, czy jego ewentualne zniesienie byłoby w jakiś sposób odczuwalne?
Zniesienie urzedu prezydenta nie odbiłoby sie negatywnie na funkcjonowanie panstwa, poniewaz ,jego funkcja jest mocno ograniczona , a pełnie władzy pełni kanclerz.Funkcja reprezentacyjna mogłaby być byc bez problemu przejeta przez kanclerza bądz ministra spraw zagranicznych.
2. Jak zaopatrujesz się na system kanclerski? Oceń jego wady i zalety. Czy miałby szansę sprawdzić się w Polsce?
System kanclerski jest mocno nakierowanym na władze jednej osoby systemem.Władza kanclerza jest wieksza niż chociazby wladza premiera w systemie parl-gabin. Posiada szereg uprawnien ,ktore mianuja go własciwą głową panstwa.