1. Wstęp

   1. Pojęcie lokalizacji

Lokalizacja – umiejscowienie rodzaju działalności gospodarczej, obiektu lub zespołu obiektów w określonym aspekcie. Pojęcie to można rozpatrywać w dwóch aspektach:

• Aspekt czynnościowy

Zawiera elementy decyzyjności, czyli odnosi się do procesu wyboru inwestycji i jej miejsca.

• Aspekt rezultatowy

Jest wynikiem przeprowadzonej procedury i związany z konkretną już organizacją.

Podmiot gospodarczy poszukuje miejsc spełniających najlepiej jego potrzeby, kieruje się zasadą koherencji lokalizacyjnej tzn. by wymagania lokalizacyjne państwa były zgodne („najlepiej dopasowane”) do walorów użytkowych (lokalizacyjnych) danego miejsca.

1. Lokalizacja firmy Arctic Paper w Kostrzynie nad Odrą

1. Charakterystyka przedsiębiorstwa Arctic Paper w Kostrzynie nad Odrą.

1. Opis firmy

Grupa Arctic Paper wywodzi się z Europy Północnej. Tworzą ją ludzie z pasją, dla których największą wartością jest produkcja wysokiej jakości papieru. Celem firmy jest zadowolenie najbardziej wymagających użytkowników. Firma oferuje produkty cenione przez grafików, wykorzystywane w materiałach biurowych, książkach, reklamach i innych drukach najwyższej klasy. Pracownicy pragną dostarczać nie tylko papier, ale także poszerzać wiedzę na jego temat.
Wysoka jakość produktów to wynik umiejętności i doświadczeń gromadzonych
i przekazywanych przez papierników z pokolenia na pokolenie. Pierwsza papiernia – Munkedals – powstała w Szwecji w XIX wieku. Z czasem włączono do grupy fabrykę papieru w Kostrzynie. Firma stała się jednym koncernem i otworzyła przedstawicielstwa handlowe i lokalne magazyny w całej Europie. W roku 2008 grupę Arctic Paper rozszerzono o Arctic Paper Mochenwangen w Niemczech, zaś wiosną 2010 roku do grupy dołączyła papiernia Arctic Paper Grycksbo w Szwecji. W roku 2009 grupa wyprodukowała ogółem około 573 000 ton wysokogatunkowego papieru graficznego. Obroty netto grupy w roku 2009 wyniosły około 1809 085 PLN. Dynamicznie ewoluujący świat zmusił firmę do nadążania za ciągłymi zmianami. Firma jest autorem pomysłów, dzięki którym klienci zawsze o krok wyprzedzają swoich konkurentów. Wraz z realizacją zamówień firma stara się również przekazywać rozwiązania dotyczące produktów. Od lat 60. pracownicy dokładają ogromnych starań, aby chronić środowisko naturalne. Obecnie firma jest jednym z liderów w branży papierniczej. Wszystkie papiery są dostępne z certyfikatem FSC. Od dawna firma koncentruje się na optymalnym wykorzystaniu zasobów oraz stałym zmniejszaniu negatywnego wpływu fabryk na środowisko naturalne. Arctic Paper sprzedaje papiery pod markami – Amber, Arctic, G-Print, Munken, Pamo i L-Print. Amber i Munken, Pamo i L-Print są papierami niepowlekanymi, natomiast Arctic i G-Print to powlekane papiery wysokiej jakości. Wszystkie produkty produkowane są z myślą, aby zaspokoić potrzeby najbardziej wymagających klientów.
Organizacja Arctic Paper S.A. ma swoją zarejestrowaną siedzibę w Poznaniu, gdzie mieści się również siedziba większości kierownictwa grupy oraz zarządu. Działy sprzedaży i marketingu znajdują się w Göteborgu, w Szwecji. Arctic Paper S.A. jest firmą macierzystą czterech fabryk wysokogatunkowego papieru: Arctic Paper Munkedals AB i Arctic Paper Grycksbo AB w Szwecji, Arctic Paper Mochenwangen GmbH w Niemczech i Arctic Paper Kostrzyn S.A. w Polsce.
Arctic Paper S.A. ma swoje biura sprzedaży w 15 państwach: Niemczech, Austrii, Łotwie, Włoszech, Polsce, Szwajcarii, Francji, Irlandii, Hiszpanii, Ukrainie, Wielkiej Brytanii oraz wspólne biuro dla krajów regionu Beneluksu w Belgii. Spółka stworzyła oddzielną organizację sprzedaży bezpośredniej i dystrybucji w krajach skandynawskich, Szwecji, Norwegii i Danii, a także swoich przedstawicieli w Finlandii i Portugalii.

1. Krótka historia firmy

Tworzące Grupę Arctic Paper S.A. trzy fabryki papieru to w sumie 360 lat doświadczenia i kompetencji w produkcji wysokogatunkowego papieru. Fabryka Arctic Paper Mochenwangen GmbH została założona w roku 1868, fabryka Arctic Paper Munkedals AB trzy lata później, natomiast papiernia w Kostrzynie rozpoczęła działalność w roku 1958.
Dzisiejsza Grupa Arctic Paper S.A. wywodzi się z założonej w 1983 roku Grupy Trebruk AB, do której należała produkująca papier firma Munkedal AB. Grupa Trebruk otworzyła biura sprzedaży na terenie całej Europy i w 1993 roku zakupiła od państwa polskiego fabrykę papieru w Kostrzynie. Do tego czasu papiernia w Kostrzynie produkowała zarówno masę włóknistą, jak i produkty papiernicze. Po przejęciu fabryki, działalność Trebruk AB została odpowiednio usprawniona i spółka zajęła się produkcją tylko papieru graficznego. Od momentu zakupu spółki Arctic Paper Kostrzyn S.A. uruchomiono szeroko zakrojony proces integracji, który stał się szczególnie ważny z chwilą zakupu przedsiębiorstwa Arctic Paper Mochenwangen GmbH. Podstawowym celem jest teraz zapewnienie, aby wszystkie jednostki tworzące Grupę Arctic Paper S.A. działały, jako jedna spółka. Począwszy od 1 stycznia 2003, Grupa występuje pod nową nazwą Arctic Paper.Pod koniec 2008 roku firma nabyła papiernię w Mochenwangen w Niemczech. W 2010 roku wykonaliśmy kolejny krok i zgodnie z wcześniejszymi planami zakupiliśmy Arctic Paper Grycksbo.

1. Przedmiot działalności

Podstawowym przedmiotem działalności Grupy Arctic Paper jest produkcja i sprzedaż papieru.

Dodatkowymi przedmiotami działalności Grupy, podporządkowanymi produkcji papieru, są:

• Wytwarzanie energii elektrycznej,

• Przesyłanie energii elektrycznej,

• Dystrybucja energii elektrycznej,

• Produkcja ciepła,

• Dystrybucja ciepła,

• Usługi logistyczne,

• Dystrybucja papieru

1. Produkty

Asortyment produktów Grupy Arctic Paper obejmuje:

• biały papier offsetowy (ang. offset paper), który produkowany jest i dystrybuowany przede wszystkim pod marką Amber, będący jednym z najbardziej wszechstronnych rodzajów papieru przeznaczony do różnorodnych zastosowań;

• bezdrzewny książkowy papier objętościowy (ang. woodfree bulky book paper), który produkowany jest pod marką Munken, stosowany przede wszystkim do druku książek;

• wysokogatunkowy papier graficzny (ang. High quality graphic paper) o szczególnie gładkiej powierzchni, używany do druku różnorodnych materiałów reklamowych i marketingowych, który produkowany jest pod marką Munken;

Powlekany papier bezdrzewny, a w szczególności:

• powlekany papier bezdrzewny (coated woodfree) produkowany pod markami G-Print oraz Arctic, stosowany przede wszystkim dodruku książek, czasopism, katalogów, map, spersonalizowanej korespondencji seryjnej (ang. direct mail).

Niepowlekany papier drzewny, a w szczególności:

• drzewny książkowy papier objętościowy (ang. wood containing bulky book paper), który produkowany jest i dystrybuowany pod marką Pamo, wykorzystywany głównie do druku książek w miękkich okładkach (ang. paperback);

• drzewny papier offsetowy (ang. wood containing offset paper), który produkowany jest i dystrybuowany pod marką L-Print, stosowany przede wszystkim do druku nisko budżetowych broszur reklamowych i książek telefonicznych.

1. Papiernie Grupy Arctic Paper

• papiernia w Kostrzynie nad Odrą (Polska) posiada moce produkcyjne na poziomie ok.275 000 ton rocznie i produkuje głównie niepowlekany papier bezdrzewny do ogólnych zastosowaniach drukarskich, tj. druku książek, broszur, formularzy oraz do wyrobu kopert i innych wyrobów papierniczych;

• papiernia w Munkedal (Szwecja) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 160.000 ton rocznie i produkuje głównie wysokiej, jakości, niepowlekany papier bezdrzewny stosowany przede wszystkim do druku książek oraz wysokiej jakości broszur;

• papiernia w Mochenwangen (Niemcy) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 115.000 ton rocznie i produkuje głównie niepowlekany papier drzewny, stosowany przede wszystkim do druku książek i ulotek

• papiernia w Grycksbo (Szwecja) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 265.000 ton rocznie i zajmuje się produkcją powlekanego papieru bezdrzewnego, stosowanego do druku map, książek, czasopism, plakatów i materiałów reklamy kierunkowej

3. Czynniki lokalizacji

1. Pojęcie czynników lokalizacji.

Czynniki lokalizacji są to wszystkie okoliczności wpływające bezpośrednio lub pośrednio na najkorzystniejszy wybór miejsca przedsiębiorstwa.

1. Rodzaje czynników lokalizacji.

Czynniki demograficzne	Przykłady czynników	Ważność danego czynnika względem przedsiębiorstwa
	Liczba ludności	1
	Gęstość zaludnienia	2
	Zróżnicowanie ludności wg płci i wieku	4
	Liczba i wielkość gospodarstw domowych	3

Z czynników demograficznych decydujące znaczenia ma taki czynnik jak liczba ludności. Im większa tym, rzecz jasna większa liczba potencjalnych klientów dla firmy papierniczej Arctic Paper. A im wyższa liczba klientów firmy, tym większa możliwość sprzedaży swoich wyrobów przez firmę i osiągnięcie maksymalizacji zysku, a więc zasadność lokalizacji przedsiębiorstwa na obszarze o dużej liczbie ludności. Równie istotnym czynnikiem jest gęstość zaludnienia na danym obszarze, ona również uzasadnia wybór lokalizacji firmy na danym terytorium. Natomiast czynnikiem mającym małe znaczenie według nas na lokalizację przedsiębiorstwa jest zróżnicowanie ludności według płci, płeć bowiem nie jest czynnikiem przesądzającym o słuszności lokalizacji przedsiębiorstwa na danym terenie. Popyt na artykuły papiernicze nie zależy od płci konsumenta.

Czynniki ekonomiczne	Przykłady czynników	Ważność danego czynnika względem przedsiębiorstwa
	Poziom i dynamika wzrostu dochodów nabywców	1
	Popyt potencjalny i efektywny	2
	Styl życia i modele konsumpcji	4
	Stopa bezrobocia	3

Z czynników ekonomicznych najbardziej znaczący jest poziom i dynamika wzrostu dochodów nabywców. Dynamika wzrostu dochodów przełoży się na zakup produktów firmy, a wiec uzasadni jej lokalizację. O lokalizacji przedsiębiorstwa decyduje również popyt potencjalny i efektywny. Duże znaczenie ma również stopa bezrobocia terytorium na którym lokalizowane jest przedsiębiorstwo. Osoby bezrobotne nie będą konsumentami firmy papierniczej, a wiec lokalizacja tego typu firmy na terenie o dużej stopnie bezrobocia nie ma zasadności.

Czynniki urbanistyczne	Przykłady czynników	Ważność danego czynnika względem przedsiębiorstwa
	Wielkość aglomeracji	1
	Plany przestrzennego zagospodarowania terenu	2
	Rodzaj zabudowy	3

Uważamy, że biorąc pod uwagę czynniki urbanistyczne należy uwzględnić wielkość aglomeracji. Z reguły wielkość aglomeracji przekłada się na liczbę mieszkańców, co jest ważne przy wyborze miejsca lokalizacji danego przedsiębiorstwa. Uważamy, że najmniejsze znaczenie ma rodzaj zabudowy.

Czynniki transportowe	Przykłady czynników	Ważność danego czynnika względem przedsiębiorstwa
	Dostępność parkingów	1
	Poziom i dynamika transportu publicznego	2
	Stopień zmotoryzowania segmentu nabywców	3

Rozważając czynniki urbanistyczne zdecydowałyśmy się najwyższą rangę przypisać takiemu czynnikowi jak dostępność parkingów. To dostępność parkingów zaważy w pewnym stopniu na liczbę klientów przedsiębiorstwa. Duże znaczenie według nas ma również poziom i dynamika publicznego transportu.

Czynniki związane z konkurencją	Przykłady czynników	Ważność danego czynnika względem przedsiębiorstwa
	Natężenie konkurencji	2
	Szanse i zagrożenia wynikające z lokalizacji renomowanego konkurenta	1
	Strategie stosowane przez konkurentów	3

Największym zagrożeniem dla przedsiębiorstwa ma konkurent, który wypracował sobie już renomę firmy. Ma on wówczas stałych klientów i szanse przebicia się przedsiębiorstwa na obszarze zdominowanym przez renomowanego konkurenta są nikłe. Z tego też powodu, nie należy lokalizować przedsiębiorstwa na obszarze zasięgu wpływu konkurenta renomowanego. Również czynnikiem zniechęcającym do lokalizacji przedsiębiorstwa na danym terenie jest natężenie konkurencji. Duża liczba konkurentów na danym obszarze nie wpłynie pozytywnie na firmę. W sytuacjach takich ma miejsce silna rywalizacja o klienta, często odbywająca się poprzez nieczyste zagrywki. Może się to zakończyć bankructwem przedsiębiorstwa z powodu schodzenia z ceny poniżej kosztów produkcji towarów, w celu wyeliminowania konkurencji. Wybierając więc obszar na przedsiębiorstwo, należy wybrać taki na którym natężenie konkurencji będzie jak najmniejsze lub nie będzie go w ogóle.

Czynniki finansowe	Przykłady czynników	Ważność danego czynnika względem przedsiębiorstwa
	Ceny gruntów i nieruchomości, najmu, dzierżawy	1
	Koszty budowy i modernizacji obiektu	2
	Koszty ochrony przedsiębiorstwa	3

Czynniki finansowe wywierają ogromny wpływ na lokalizację przedsiębiorstwa. Trzeba kierować się z pewnością ceną gruntów i nieruchomości, jak również najmu lub dzierżawy. Koszty te nie mogą być zbyt wysokie, gdyż przedsiębiorstwo nie będzie w stanie „zarobić” na siebie. Również ważne są koszty modernizacji obiektu. One również nie mogą być zbyt wysokie.

Czynniki zakłócające	Przykłady czynników	Ważność danego czynnika względem przedsiębiorstwa
	Regulacje ustawowe	1
	Czas otwarcia	3
	Przepisy budowlane	2
	Inne przeszkody topograficzne, klimatyczne, niedopasowania obiektu	4

Z czynników zakłócających należy uwzględniać przede wszystkim regulacje ustawowe oraz przepisy budowlane.

Bibliografia

1. Chudak M. (2009), Lokalizacja przedsiębiorstw a miejscowe planowanie przestrzenne: studium przypadku miasta Leszna, Leszno.

2. Cieślik A. (2005), Geografia inwestycji zagranicznych: przyczyny i skutki lokalizacji spółek z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce, Warszawa.

3. Godlewska H. (2001), Lokalizacja działalności gospodarczej : wybrane zagadnienia, Warszawa.

4. http://www.arcticpaper.com/pl/PL-Local-Site/Grupa/Our-mills/Arctic-Paper-Kostrzyn-SA/O-nas/