Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Krwawienia z przewodu pokarmowego występują w następujących chorobach:
żylaki przełyku
choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (XII- cy).
Żylaki przełyku są poszerzonymi podśluzówkowymi naczyniami żylnymi będącymi wynikiem nadciśnienia wrotnego, które najczęściej jest spowodowane marskością wątroby.
Objawy kliniczne:
masywne, chlustają bezbolesne wymioty treścią krwistą( żywo czerwona krew),
objawy wstrząsu: tachykardia, spadek RR krwi, bladość powłok skórnych, osłabienie, obfite poty.
Choroba wrzodowa żołądka i XII-cy.
Wrzody trawienne są ograniczonymi nadżerkami śluzówki żołądka lub dwunastnicy, które powodują ból i mogą drążyć do naczynia krwionośnego( powodując krwawienia) lub do jamy otrzewnowej.
Etiologia; około 70% owrzodzeń żołądka i około 90% owrzodzeń XII –cy to Helicobacter Pylori – spiralna bakteria
Czynniki ryzyka: palenie papierosów, alkohol, przyjmowanie polopiryny, stres, nieregularne odżywianie, uwarunkowanie genetyczne.
Objawy:
Wzdęci, nudności, puste odbijania, zgaga, ból w nadbrzuszu palący, który nie promieniuje
Wrzud żołądka – ból pojawia się około 30 min. po posiłku, natomiast przy wrzodzie XII-cy występują tzw. bóle głodowe przyjęcie pokarmu łagodzi ból
Fusowate wymioty, smoliste stolce są wynikiem nadtrawionej krwi gdzie wrzód drążył do naczynia krwionośnego.
Powikłaniem choroby wrzodowej może być przedziurawienie ściany żołądka tzw. perforacja wrzody, co się objawia : ostry ból w nadbrzuszu, , wymioty, zlewne poty. Badaniem przedmiotowym( fizykalnym) stwierdza się napięcie powłok brzusznych, ból z odbicia, , obronę mięśniową, osłabienie perystaltyki jelit - objawy otrzewnowe, tachykardia, spadek RR krwi oraz narastające objawy wstrząsy.
Postępowanie:
Unieruchomienie pacjenta i zakaz przyjmowania płynów i palenia.
Kontrola podstawowych parametrów życiowych: ocena oddechu, tętna, RR krwi.
Zabezpieczenie dostępu donaczyniowego , pobranie krwi na grupę krwi oraz próbę krzyżową i podawanie płynów infuzyjnych we wlewie kroplowym – krystaloidy np. NaCl 0,9% , PWE ( płyn wieloelektrolitowy) oraz przetaczanie preparatów krwiopochodnych - masy erytrocytarnej, świeżego osocza mrożone krwi. Nawodnienie zależy od stopnia krwawienia.
Założenie zgłębnika nosowo-żołądkowego w celu kontroli krwawienia i odessania fusowatej treści.
Leczenie zasadnicze to endoskopowa elektrokauteryzacja lub skleroterapia endoskopowa lub zabieg chirurgiczny.
W przypadku przedziurawienia żołądka leczenie obejmuje odsysanie treści żołądkowej przez zgłębnik, podawanie dożylne płynów, stosowanie antybiotyków, zabieg chirurgiczny.
W przypadku krwawienia z żylaków przełyku podanie wazopresyny( obkurcza trzewne naczynia tętnicze obniżając ciśnienie w układzie wrotnym i spowalnia krwawienie). Dawka leku wynosi 20j w ciągu 20 min. a następnie we wlewie kroplowym 0,2-0,6j|h
Założenie sondy Sengstakena – Blakemore a.Sonda to jest wielokanałowym zgłębnikiem wyposażonym w dwa balony – żołądkowy i przełykowy niezależnie nadmuchiwane. Nadmuchanie balonów powoduje bezpośredni ucisk krwawiących naczyń, zatrzymując w ten sposób krwawienie.
Balon żołądkowy nadmuchuje się do objętości 250-300ml. , a balon przełykowy do uzyskania ciśnienia 25- 45 mmHg.