Zarządzanie strategiczne – to taki proces zarządzania, który nastawiony jest na formułowanie i wdrażanie strategii, zapewniającej odpowiednio dostosowanie organizacji do otoczenia i osiąganie jej strategicznych celów.

Cel – jest to określony przedmiotowo i podmiotowo przyszły pożądany stan lub rezultat działania organizacji możliwy i przewidziany do osiągnięcia w terminie lub okresie mieszczącym się w przedziale czasu objętym wieloletnim lub krótkookresowym planem działania.

Istota celu – cele wyznaczają główny kierunek działania organizacji w uwzględnieniem jej roli, misji i zadań.

Funkcje celów:

1. Cele stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działania ludzi.

2. Ustalenie celów determinuje planowanie.

3. Cele powinny być źródłem motywacji pracowników.

4. Cele warunkują przeprowadzenie kontroli i ocenę.

5. Cele powinny być sformułowane w sposób konkretny i mierzalny.

Cele ciągłe – to cele długookresowe, są one przedmiotem zainteresowania organizacji w chwili obecnej i w ciągu następnych lat (np. strategiczne, operacyjne).

5 etapów określania celów (formułowanie):

1.Określenie i analiza potrzeb

2.Analiza możliwości działania

3.Opracowanie wersji wstępnej celu oraz konsultacje z grupami interesu (z związkami zawodowymi, pracownikami, kierownikami)

4.Opracowanie celu ostatecznego

5.Przyjęcie celu

SMART – koncepcja formułowania celów w dziedzinie planowania, będąca zbiorem pięciu postulatów dotyczących cech, którymi powinien się charakteryzować poprawnie sformułowany cel.

Cele powinny być:

S – specyficzne (Simple - prosty)

M – mierzalne (Measurable – mierzalny)

A – ambitne (Achievable - osiągalny)

R – realne (Relevant - istotny)

T – terminowe (Timely defined – określony w czasie)

P – czynniki polityczno – prawne:

- system finansowo – bankowy,

- ustawy merytoryczne,

- prawo o zamówieniach publicznych,

- ustawy antykorupcyjne,

- regulacja cen,

- przepisy celne,

- przepisy dotyczące inwestycji zagranicznych,

- przepisy dotyczące handlu zagranicznego,

- prawo pracy,

- polityka podatkowa,

- przepisy o ochronie środowiska,

- regulacje unii europejskiej,

- wielkość zamówień publicznych,

- udział sektora publicznego.

E – czynniki ekonomiczne:

- stopa wzrostu ekonomicznego,

- tempo wzrostu inwestycji,

- stopy procentowe,

- dostępność kredytów,

- kursy walut,

- poziom inflacji,

- poziom deficytu budżetowego.

S – czynniki społeczno – demograficzne:

- wielkość wzrostu populacji,

- tempo wzrostu siły roboczej,

- rozlokowanie geograficzne ludności,

- struktura wieku ludności,

- struktura płci,

- struktura wykształcenia,

- ruchy migracyjne i emigracyjne,

- wartości, postawy i wierzenia,

- wzrost konsumpcji,

- wpływ mody na styl życia,

- tradycje kulturowe,

- poziom edukacji,

- zamożność społeczeństwa,

- skłonność społeczeństwa do zaciągania kredytów,

- wzrost świadomości ekonomicznej,

- wzrost wartości pracy,

- ilość czasu wolnego.

T – czynniki technologiczne:

- postępująca automatyzacja,

- zmiany w organizacji produkcji,

- technologie energooszczędne i proekologiczne,

- skrócenie cyklu życia technologii,

- skrócenie procesu innowacyjnego,

- istnienie technologii substytucyjnych,

- komputeryzacja,

- systemy IT,

- jakość zaplecza naukowo – badawczego,

- infrastruktura transportowa,

- poziom kadry technicznej.

Etapy analizy PEST:

1.Identyfikacja obszarów mających najsilniejszy wpływ na przedsiębiorstwa,

2.Określenie czynników, których wystąpienie w przyszłości będzie miało istotne znaczenie dla firmy,

3.Określenie trendów dla każdego z czynników (wzrost, stabilizacja, spadek),

4.Ocena siły wpływu każdego trendu poszczególnych czynników na firmę,

5.Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia każdego z trendów.

Definicja 5 sił Portera

Jest jedną z metod analizy strategicznej. Nazwa jej pochodzi od pięciu czynników, które rozpatrujemy badając atrakcyjność sektora dla przedsiębiorstw lub potencjalnych inwestorów, jakie szanse i zagrożenia stwarza funkcjonowanie w danym sektorze.

Elementy

Do czynników tych zaliczamy:

1.Siła oddziaływania dostawców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora.

2.Siła oddziaływania nabywców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora.

3.Natężenie walki konkurencyjnej wewnątrz sektora.

4.Groźba pojawiania się nowych producentów.

5.Groźba pojawienia się substytutów.

Siła oddziaływania dostawców zależy od:

- stopnia koncentracji sektora,

- uzależnienia jakości produktu finalnego od jakości wyrobu dostawcy,

- niepowtarzalność wyrobu dostawcy,

- łatwości i kosztu zmiany dostawcy,

- dużego udziału dostawcy w tworzeniu zysku producentów w sektorze,

- możliwości podjęcia przez dostawcę produkcji wyrobu finalnego,

- ostrości walki konkurencyjnej w sektorze dostawców.

Siła oddziaływania nabywców zależy od:

- stopnia koncentracji sektora nabywcy,

- uzależnienia jakości produktu finalnego od jakości wyrobu dostawcy,

- niepowtarzalności produktu,

- dużego udziału dostawcy w tworzeniu zysku nabywcy,

- łatwości i kosztu zmiany dostawcy,

- możliwości podjęcia przez nabywcę produkcji wyrobu finalnego,

- ostrości walki konkurencyjnej w sektorze nabywców.

Natężenie walki konkurencyjnej wewnątrz sektora zależy od:

- koncentracji sektora,

- struktura udziałów rynku,

- liczba konkurentów.

Groźba pojawienia się nowych produktów i substytutów zależy od:

*atrakcyjności sektora, a zwłaszcza od stopy wzrostu popytu i rentowności sektora - im sektor jest bardziej atrakcyjny, tym większe jest zagrożenie nowymi konkurentami; atrakcyjność sektora określają: obecna wielkość sektora, przyszła wielkość sektora i dynamika sprzedaży w poszczególnych latach, obecna i przewidywana rentowność sektora,

*wysokości barier wejścia - im są słabsze, tym groźba konkurencji zewnętrznej jest większa; takie jak: ekonomika skali, wysoki poziom technologiczny, brak dostępu do kanałów dystrybucji, formalne bariery wejścia na rynek, bariery celne,

*możliwości represji ze strony producentów sektora - jeśli producenci będący już w sektorze są w stanie skutecznie bronić dostępu przez walkę cenową czy zamykanie kanałów dystrybucji, to mniejsza jest groźba pojawienia się nowych rywali.

Należy zauważyć, że groźba pojawienia się substytutu zależy również od szybkości zmian technologii.