Józef Wittlin
Dwa tytuły dzieł: „Wojna, pokój i dusza poety”1925, „ Orfeusz w piekle XX wieku” 1963
Prekursorstwo twórczości autora soli ziemi związane są z uniwersalnym potraktowaniem wojennego doświadczenia, niezależnym od polskiej problematyki niepodległościowej
Urodził się w okolicach Wołynia
Miastem najlepiej wspominanym przez pisarza jest Lwów
Debiutował w czasopiśmie młodzieżowym „ Wici” wierszem Prolog napisanym dla uczczenia setnej rocznicy urodzin Zygmunta Krasińskiego
Tłumaczył Odyseje zaczął w szóstej klasie gimnazjum kontynuował w czasie wojennej tułaczki a ukończył we Lwowie
Jego zbiór Hymnów
W latach 1929-1932 przebywał we Francji, przy czym przez pół roku gromadził materiały do Soli ziemi, studiując je w Bibliotece i Muzeum Wielkiej Wojny
Sól ziemi
Powstawała długo bo dziesięć lat, ukazała się pod koniec roku 1935 jako pierwsza czesc zamierzonej trylogii pt. Powieść o cierpliwym piechurze(dalsze części miały nosić tytuły: Zdrowa śmierć i Dziura w niebie. Zamiar nigdy nie został poniechany
Zapowiedzią powieści był esej Wojna, pokój i dusza poety- zapowiadał tematykę i styl przyszłej powieści
Prolog:
Pomyśleny był jako wstęp do całej trylogii, w stosunku do tekstu powieści cechuje go wzmożona autonomiczność i monumentalność komponowanego obrazu
Prezentuje syntetyczne ujęcie tematu, powieść ów temat konkretyzująco rozwija,analitycznie zglębia
Syntetyczne ujęcie tematu wielkiej wojny polega na obdarzaniu symbolicznym znaczeniem momentu jej wybuchu. Opowiadanie o pierwszych godzinach i dniach wojny tak jest skomponowane że przedstawia je jako koniec dotychczasowego świata pokoju i początek nowego –świata wojny
W secenie pałacowej bohaterowie dzielą się na dwie grupy:dążących za wszelką cene do wojny ministrów generałów oraz osamotnioną postać Franciszka Józefa, uosobienie odchodzącej bezpowrotnie epoki. Starczo-zdziecinniały, ale i starczo-przewidujący cesarz zachował ludzkie odruchy i uczucia. Kompozycja tej postaci stylizuje ją na rozijany później w tekście powieści przedmiot ludowej legendy o dobrym, patriarchalnym władcy, którego złym duchem są owi generałowie. Sam moment złożenia podpisu pod manifestem, wahanie się cesarza również nawiązuje do ludowych wyobrażeń stanowiąc wariant podpisania diabelskiego cyrografu(epizod z ukłuciem się w palec)
Militarny fakt mobilizacji uległ przeistoczeniu w opowieść o pożegnaniu nie tylko z najbliższymi, ale z własnym człowieczeństwem, w relację o perzemianie ludzi w istoty innej wojennej cywilizacji
Element obcości, przebrany w mundur człowiek staje się kimś innym, innym rodzajem: senna wieś i gwarne miasto
Zamknięcie prologu pełni paradoksalnie funkcję epickiej inwokacji: przedstawia bohatera mającej nastąpić opowieści, ujawnia narracyjny dystans czasowy oraz określa autorski zamiar
Czas: dokładne zakreślenie czasu na ten przed i po wybuchu wojny, jego bieg wyznacza naturalny porządek faktów historycznych wcielony w losy konkretnych ludzi, jednakże faktów tak dobranych, by powtarzał sięw rozmaitych wariantach ten sam moment: przesilenia, przemiany, początku. Kompozycją kierują dwie tendencje:linearność i epizodyczność, co znajduje wyraz w chronologicznym rozwoju zdarzeń skondensowanych na niewielkim odcinku czasu i zamkniętych ramch dziesięciu rozdziałów o dużej autonomiczności
Prolog
Ewangelia św. Mateusza V 13, o herbie austro-węgier, podpisanie dok przez Józefa, nieporadność monarchy, ładny zwrocie „do moich ludów, wieś śpi, misto się bawi, wieść o wojnie spada jak szarańcza niczym zagłada, pierwsze chwile wojny
Rozdział I
Poznajemy bohatera Piotra Niewiadomskiego, matka była Hucułką, ma ogródeczek, psa Basa, kochankę Magdę, marzy by być dróżnikiem, jest analfabetą(niw e=wiedział jak przykleić plakat że wybuchła wojna, awansuje budka 86
Przedstawia dotarcie wieśći o wypowiedzeniu wojny Serbii na stację Topory- CZernielica oraz awans bohatera z tragarza na miejsce powołanego do wojska dróżnika
Rozdział II
Powołanie do wojska, przychodzi do niego żandarm Jan Durka, wezwanie na komisje w poborową w Śniatynie,
Rozdział III
PIdzie na komisje,, porównanie komisji do Sądu ostatecznego, przebieg owej komisji zakończony złożeniem przez rekrutów przysięgi, dr Jeliinek, przpuszczenie Żyda,o Jellinku(Żyd ale nie bardzo się przyznawał), Piotr przydział do piechoty
Rozdziały IV, V, VI
IV ks Makarucha, dzwonić na śmierć paieża czy nie? Pociąg z żołnierzami, wagony z Żydami ewakuacja.
V zdjęcie szyldu,odprawa, przed wyjazdem noc z Magdą. Psa powierza Magdzie, klucz od mieszkania zabiera ze sobą.
VI aeroplan Makarucha, dzwonić na śmierć paieża czy nie ,Skoncentrowane są wokół daty 21 sierpnia traktowanej jako koniec świata:dociera wieść o śmierci papieża, nastąpiło zaćmienie słońca i odjazd poborowych do garnizonu.
Rozdział VII
Podróż na Węgry, akcja na stacji: strażnik nie pozwolił pić im wody bo była zatruta kiłą, czerwonką, szok ze ludzie nie mogą się dogadać, przywołuje wieżę Babel, sen o koronie świętego Szczepana
VIII i X
Dwutygodniowy pobyt w kadrze,wcielenie do pułku i zaprzysiężenie, akcaja z jedzeniem, pożyczanie menażek, Smekal i jego defilada, wspomnienia o matce Wasylinie, siostrze
IX
o sztabsfedfeblu Bachmatiuku