KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO

Założenia ogólne

1. Typ szkoły: gimnazjum,

2. Poziom nauczania: klasa II,

3. Wymiar: 1 jednostka lekcyjna.

I. WSTĘP

Temat lekcji: Jak przeprowadzić wywiad?

Cele lekcji:

a) główne:

uczeń:

• redaguje pytania do wywiadu i poprawnie zapisuje rozmowę;

• potrafi samodzielnie konstruować krótkie wypowiedzi.

b) operacyjne:

uczeń:

• pracuje z przeczytanym tekstem literackim;

• korzysta z informacji zawartych w haśle słownikowym;

• rozumie informacje zawarte w instrukcji;

• wykonuje polecenia zawarte w instrukcji;

• przeprowadza wywiad;

• potrafi aktywnie współdziałać w grupie;

• potrafi skutecznie porozumiewać się z grupą w różnych sytuacjach;

• potrafi rozwiązywać problemy w twórczy sposób.

Metody pracy nauczyciela:

• pogadanka;

• objaśnienie;

• praca z tekstem;

• wchodzenie w role;

• praca w grupach.

Forma pracy uczniów:

• indywidualna jednolita;

• grupowa jednolita;

• zbiorowa.

Typ lekcji: problemowa.

Środki dydaktyczne:

• tekst mitu o „Demeter i Korze”;

• kserokopie artykułów hasłowych ze „Słownika kultury antycznej”;

• karty pracy z instrukcją „Jak przeprowadzić wywiad”;

• teksty wywiadów prasowych.

II. PRZEBIEG LEKCJI:

OGNIWO WSTEPNE

• sprawdzenie listy obecności,

ZAWIAZANIE SYTUACJI MOTYWACYJNO-PROBLEMOWEJ

• Uczniowie wymieniają poznane wcześniej dziennikarskie formy wypowiedzi (informacja-notatka prasowa, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie).

• Nawiązanie do tematu lekcji – uczniowie odpowiadają na pytanie: „Co to jest wywiad?”.

OGNIWO CENTRALNE

• Rozdanie kart pracy „WYWIAD” (załącznik) – głośne odczytanie przez uczniów i krótkie omówienie pierwszej strony karty pracy – wywiad jako forma wypowiedzi –uczniowie komentują odczytane informacje, podają przykłady powołując się na przeczytane w domu i przyniesione na lekcję wywiady prasowe (dołączą je po lekcji do segregatorów, w których gromadzą przykłady różnych form prasowych).

• Odwołanie się do znanego już uczniom tekstu mitu „Demeter i Kora”. Chętny uczeń przypomina treść mitu, starając się zawrzeć swoją wypowiedź w kilku zdaniach. Uczniowie odpowiadają na pytanie: „Które z opisanych tam zdarzeń, jest na tyle ciekawe, bulwersujące, sensacyjne, że mogłoby trafić do prasy?” (porwanie Kory, córki Demeter, przez Hadesa, w obecności nimfy Kyane).

• Wyjaśnienie zadań dla grup: należy przeprowadzić wywiad z wylosowaną przez siebie postacią (Kyane, Kora, Hades, Demeter). Pomocna w tym będzie instrukcja zawarta w karcie pracy.

• Głośne odczytanie przez uczniów instrukcji „Jak przeprowadzić wywiad?”, wyjaśnienie i skomentowanie (z pomocą nauczyciela) poszczególnych punktów.

• Przydzielenie pracy – zadaniem każdej z czterech grup jest przeprowadzenie wywiadu z wylosowanym przez siebie bohaterem mitu „Demeter i Kora”. Należy postępować ściśle według instrukcji „Krok po kroku”. Spośród członków każdej z grup zostaje wybrany (drogą losowania lub poprzez wskazanie przez nauczyciela) jeden reprezentant, który wcieli się w przydzieloną postać z mitu. „Bohaterowie” wywiadów usiądą przy osobnym stoliku i przygotują się do swojej roli (w oparciu o tekst mitu, kserokopię artykułu hasłowego ze „Słownika kultury antycznej” i otrzymaną instrukcję – załącznik). Członkom grup nauczyciel poleca, by, wyjątkowo, pominęli punkt trzeci instrukcji, oraz by ograniczyli się do ułożenia 3-4 pytań. Najpierw należy wykonać dwa kolejne polecenia zawarte w instrukcji. Grupy otrzymują kserokopie artykułów hasłowych ze „Słownika kultury antycznej”. Nauczyciel poleca korzystanie z tych informacji oraz pracę z tekstem mitu.

• „Konferencja prasowa” - reprezentanci grup zadają pytania „aktorom” wg kolejności: Kyane, Kora, Hades, Demeter, notują odpowiedzi swojego rozmówcy. Każdy z członków danej grupy wykonuje swoje notatki – zostaną one potem wykorzystane podczas wspólnego opracowania wywiadu.

• Po wysłuchaniu wszystkich „aktorów” uczniowie dalej pracują w grupach wykonując kolejne polecenie instrukcji (opracowanie notatek, opatrzenie wywiadu krótkim, jedno-, dwuzdaniowym wstępem i nagłówkiem). „Aktorzy” wracają do swoich grup i pomagają w pracy.

• Przedstawiciele grup oddają wywiady do autoryzacji.

OGNIWO KOŃCOWE

• Po dokonaniu autoryzacji wywiadów reprezentanci grup odczytują je głośno i oddają nauczycielowi do korekty i publikacji (w gazetce szkolnej lub ściennej, klasowej).

• Uczniowie wyrażają swoją opinię na temat: „Który wywiad był, twoim zdaniem, najlepszy i dlaczego?”.

• Nauczyciel dokonuje omówienia efektów pracy w grupach, rozdaje „zachętki” i „motywce”.

ZADANIE DOMOWE

Do wyboru:

• Zapisz wywiad z Narcyzem lub nimfą Echo ( nagłówek, wstęp, pytania i odpowiedzi). Wykorzystaj tekst mitu „Demeter i Kora” i inne źródła.

• Przygotuj, przeprowadź i zapisz rozmowę – wywiad z wybraną postacią rzeczywistą. Twoje pytania powinny mieć związek z jakimś ciekawym, niezwykłym, a nawet sensacyjnym zdarzeniem (porozmawiaj np. z bratem o jego pierwszym dniu w szkole, z tatą o awansie w pracy, z kolegą o jego sukcesach sportowych, z sąsiadem o zakupie samochodu, itp.)

BIBLIOGRAFIA

1. S. Bortnowski, Warsztaty dziennikarskie, wydawnictwo Stentor, Warszawa 2003.

2. M. Kuziak, S, Rzepczyński, Jak pisać?, wydawnictwo Park.

3. Słownik kultury antycznej, red. L. Rzepczyńska, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1989.

Załącznik 1

WYWIAD

Wywiad to rozmowa z jakąś osobą, najczęściej znaną, podana do publicznej wiadomości.

Formy wywiadu:

• prasowy (w formie drukowanej);

• radiowy (relacja głosowa);

• telewizyjny (relacja głosowo – wizualna).

W zależności od celu, jakim kieruje się ktoś, kto przeprowadza wywiad, może on być poświęcony:

OSOBIE – przybliżenie odbiorcy znanej postaci, jej osobowości, nakreślenie jej portretu;

SPRAWIE – przybliżenie poglądów rozmówcy na jakiś temat, rozstrzygnięcie problemu;

OSOBIE I SPRAWIE – połączenie elementów powyższych typów wywiadu.

JAK PRZEPROWADZIĆ WYWIAD

krok po kroku

1. Przygotuj się do wywiadu, zbierz informacje na temat rozmówcy. (źródła: Internet, wywiady, wypowiedzi prasowe, książki, leksykony itp.)

2. Przygotuj zestaw pytań.

UWAGA! Pamiętaj, by Twoje pytania:

• były ciekawe i niebanalne;

• uwzględniały zainteresowania odbiorców - adresatów Twojego wywiadu;

• były tak skonstruowane, by sprowokować (wywołać) dłuższą, wyczerpującą odpowiedź (można się posłużyć pytaniami pomocniczymi).

1. Uzgodnij dogodny dla rozmówcy czas i miejsce przeprowadzenia wywiadu, ustal zakres zadawanych pytań (jeśli rozmówca chce się zapoznać z ich treścią, dostarcz mu wcześniej zestaw pytań).

2. Przeprowadź wywiad.

Przebieg rozmowy musi zostać utrwalony w formie notatek, zapisu na taśmie magnetofonowej (dyktafon) czy filmowej.

1. Opracuj zebrany materiał:

• przeredaguj zebrane notatki z języka mówionego na język pisany;

• nadaj tekstowi odpowiedni kształt ;

• poprzedź wywiad krótką informacją o rozmówcy;

• nadaj całości ciekawy, przyciągający uwagę tytuł.

1. Dokonaj autoryzacji – dostarcz swojemu rozmówcy roboczą wersję wywiadu do zatwierdzenia (może on dokonać poprawek, skreśleń).

2. Oddaj wywiad do publikacji.

Załącznik 2

INSTRUKCJA DLA AKTORÓW

KYANE

Za chwilę będziesz odpowiadać na pytania kolegów jako Kyane – świadek porwania. Aby lepiej wcielić się w jej rolę, przejrzyj odpowiednie fragmenty tekstu mitu, przeczytaj też załączoną informację o nimfie Kyane („Słownik kultury antycznej”).

Odpowiadając na pytania pamiętaj, że Twoje odpowiedzi powinny być rozbudowane i składać się z przynajmniej dwóch zdań.

KORA

Za chwilę będziesz odpowiadać na pytania kolegów jako Kora – ofiara porwania. Aby lepiej wcielić się w jej rolę, przejrzyj odpowiednie fragmenty tekstu mitu, przeczytaj też załączoną informację o Korze („Słownik kultury antycznej”).

Odpowiadając na pytania pamiętaj, że Twoje odpowiedzi powinny być rozbudowane i składać się z przynajmniej dwóch zdań.

HADES

Za chwilę będziesz odpowiadać na pytania kolegów jako Hades, bóg - porywacz. Aby lepiej wcielić się w jego rolę, przejrzyj odpowiednie fragmenty tekstu mitu, przeczytaj też załączoną informację o Hadesie („Słownik kultury antycznej”).

Odpowiadając na pytania pamiętaj, że Twoje odpowiedzi powinny być rozbudowane i składać się z przynajmniej dwóch zdań.

DEMETER

Za chwilę będziesz odpowiadać na pytania kolegów jako Demeter – zrozpaczona matka porwanej. Aby lepiej wcielić się w jej rolę, przejrzyj odpowiednie fragmenty tekstu mitu, przeczytaj też załączoną informację o Demeter („Słownik kultury antycznej”).

Odpowiadając na pytania pamiętaj, że Twoje odpowiedzi powinny być rozbudowane i składać się z przynajmniej dwóch zdań.