1.Wymienić i omówić postulaty dotyczące racjonalności (TDR).

1. Postulat konsekwencji:

Dla podjęcia decyzji racjonalnej decydent musi uporządkować zbiór alternatyw z punktu widzenia swoich preferencji (alternatywy porównywalne, zgodność preferencji).

2.Postulat maksymalizacji.

Warunkiem koniecznym racjonalnej decyzji jest stosowanie przez decydenta maksymalizacji, czyli wybranie tego działania, które maksymalizuje funkcję celu (człowiek akceptuje alternatywę, która w określonej sytuacji jest dla niego najlepsza).

2. Podaj odmienność paradygmatów postępowania adaptacyjnego.

Zasada racjonalnego gospodarowania →Hipoteza ograniczonej racjonalności

Optymalizacja → stany zadowalające

Hipoteza o równowadze (systemu gospodarczego)→ działania na osiągnięcie homeostazy (pozycja pozwalająca istnieć, przeżyć)

Reguły procesów adaptacji (adaptery) klasy:

1. zmiana sposobu działania zależnie od zmian otoczenia,

2. algorytmy uczenia się,

3. reguły optymalizacyjne.

3. (Kontekst) Podaj (Zinterpretuj) współzależności stopy bezrobocia z dochodami narodowymi.

Wielkość dochodu narodowego współzależna jest od stopy bezrobocia. Spadek bezrobocia z W₂ do W₁ wpływa na wzrost dochodu narodowego z γ₁ do γ₂.

4. (Kontekst) Model związków funkcjonalnych w rynkowej strukturze budownictwa (wymienić trzy grupy rynków).

5. Czym różnią się systemy eksperckie od innych systemów.

Systemy eksperckie, zwane na polskim rynku również systemami ekspertowymi lub systemami doradczymi, podpowiadają, więc decyzje lub rozwiązują jakiś problem na poziomie porównywalnym z ekspertem ludzkim, w jakiejś wyspecjalizowanej dziedzinie. Systemy eksperckie są gałęzią stosowanej sztucznej inteligencji. Podstawowa idea polega na przeniesieniu zasobów wiedzy eksperta do komputera, który wyposażony jest w specjalne reguły wnioskowania i język komunikacji z użytkownikiem. Użytkownicy zwracają się do komputera kiedy potrzebna jest im konkretna rada. System, podobnie jak ludzki ekspert udziela najlepszej rady i jeżeli to konieczne, tłumaczy logikę na podstawie, której doszedł do takiej, a nie innej konkluzji.

Najistotniejszymi cechami systemów eksperckich są:

- zgromadzenie jak najbardziej kompletnej wiedzy oraz możliwość jej permanentnej aktualizacji zgodnie z następującym w niej postępem naukowym,

- umiejętność naśladowania sposobu rozumowania człowieka-eksperta stosowanego przy rozwiązywaniu tego samego typu problemów,

- zdolność wyjaśniania przeprowadzonego toku „rozumowania” dla przyjętych rozwiązań,

- zdolność konwersacji z użytkownikiem w jego ojczystym

języku w sposób „przyjazny” i klarowny.

Systemy eksperckie są interaktywnymi programami komputerowymi łączącymi w sobie:

• Sądy

• Doświadczenia

• Praktyczne rady

• Intuicje

• I inne ekspertyzy

pozwalającymi uzyskać odpowiedzi dotyczące różnych zadań.

Sposób używania wiedzy!

Tradycyjne programy→ I dane

II program

SE → mechanizm wnioskujący, który operuje na bazie wiedzy

zbiór faktów zwanych bazą wiedzy

6. Czy potrafisz zinterpretować: podejście normatywne i deskryptywne w modelowaniu.

Większość metod teorii decyzji ma charakter normatywny, tzn. zajmuje się wyznaczeniem optymalnego rozwiązania przez idealnego decydenta, który całkowicie wykorzystuje dostępne mu informacje, wyznacza korzyści z perfekcyjną dokładnością i działa w pełni racjonalnie. Takie metody mają najczęściej ścisły związek z matematyką, statystyką czy ekonomią. Celem jest wyznaczenie decyzji optymalnej, to znaczy przynoszącej największe korzyści lub minimalizującej stratę.

Ponieważ wiadomo, że ludzie nie zawsze postępują w optymalny sposób, istnieje również podejście deskryptywne (pozytywne), opisujące typowe zachowania człowieka w danej sytuacji decyzyjnej. Takim podejściem zajmują się głównie psychologia i socjologia. Psychologia zwraca szczególną uwagę na przebieg procesów decyzyjnych w umyśle człowieka, badając wpływ cech osobowościowych na podejmowane decyzje, np dobór subiektywnych kryteriów oceny poszczególnych wariantów, skłonność do ryzyka. Socjologia natomiast bada uwarunkowania społeczne: miejsce decydenta w organizacji, wpływ stylu kierowania organizacji,

podejmowanie decyzji grupowych i związane z tym konflikty.

7. Dotyczy miar informacji o wynikach produkcyjnych. Podaj różnice (zinterpretuj rozkłady czasu, pracy i wielkość produkcji. Zinterpretuj dokładnie osie) Podaj przykłady rozkładów i przypisz im współczynniki zmienności.

Obserwacje wyników procesu produkcyjnego stanowi informację. Istotny jest zatem pomiar stopnia uporządkowania ciągu wyników. Znając (po określeniu) prawdopodobieństwo wszystkich możliwych wyników możemy się posłużyć miarami informacji H i R:

H – miara uporządkowania ciągu wyników (entropia)

R – miara względnego stopnia nieuporządkowania (redundancja).

Entropia mierzy ilość informacji, którą można uzyskać z ciągu wyników. Aby była ona miarą odpowiednią, powinna przyjmować skrajne wartości, gdy dane są całkowicie uporządkowane i całkowicie nieuporządkowane.

Przy całkowitym uporządkowaniu mamy do czynienia z podejmowania decyzji w warunkach pewności (znajomość przyszłości). Przy całkowitym nieuporządkowaniu mamy do czynienia z podejmowaniem decyzji w warunkach niepewności (kryterium Laplace’a:

Wszystkie zdarzenia uważa się za jednakowo prawdopodobne). Między skrajnościami – podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka.

Różnice /interpretacja rozkładu czasu pracy i wielkości

produkcji.

R = 0 - podejmowanie decyzji w warunkach niepewności (kryterium Laplac`a);

R = 1 - podejmowanie decyzji w warunkach pewności;

0 < R < 1 - podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka

Skośność: miara asymetrii rozkładu → moment centralny µ₃

+, gdy suma trzecich potęg dużych dodatnich odchyleń jest większa od sumy trzecich potęg ujemnych odchyleń.

Współczynnik asymetrii:

Sk,-0,66 – pożądane;

Sk,-1 – dobrze;

Sk,-1,6 – bardzo dobrze

Tendencja do symetryczności lub skośności wynikają z niestacjonarnego charakteru pracy:

- sezonowość,

- różna liczba jednocześnie montowanych budynków,

- zmianowość.

8. Co to jest proces komunikacyjny? Podaj schemat.

W każdym procesie wyróżniamy :

- źródło informacji – wytwarza wiadomość, komunikat lub ciąg widomości (komunikatów)

- nadajnik – wytwarza sygnał do przekazania przez kanał

- kanał – środek użyty do przekazania sygnału

- odbiornik – rekonstruuje wiadomość na podstawie sygnału

- język (kod) w którym informacja jest przekazana od odbiorcy do nadawcy

- adres (osoba, rzecz ) dla którego wiadomość jest przeznaczona

- szumy (zakłócenia w kanale) – suma informacji nadanych ≠ od odebranych.

Taki proces może zachodzić między: maszyna - maszyna ; maszyna – człowiek;

człowiek – maszyna ; człowiek – człowiek.

9.(Proces komunikacyjny) Wymienić środki zaradcze zmniejszające lub eliminujące szumy (podaj przykłady).

(Zwłaszcza tam gdzie C→C a środki przekazu informacji są tradycyjne.)

1. Mnożenie niezależnych od siebie kanałów dopływu informacji (zabezpieczenie przed konfrontacją informacji)

2. Narzucenie takich form i kodów informacji, które eliminują możliwie w dużym stopniu dezinformację (m.in. IT)

3. Stosowanie kar wobec osób winnych dezinformacji.

4. Oddzielenie informacji problemowych (służących zarządzaniu i planowaniu) od informacji w sprawach awansów, kar itp.

10. Co to jest redundancja.

Redundancja – miara względnego stopnia nieuporządkowania.

R rzuca światło na stopień ukonstruowania sekwencji wyników, za pomocą względnych wartości mieszczących się w granicach 0 i 1. .

Jeśli H=0R=1 (jeden możliwy wynik)

H= MAX R=0 (wszystkie stany jednakowo prawdopodobne) R=1 : warunki pewności ;

R= 0-1 : warunki niepewności ; R=0 : warunki ryzyka.

W praktyce R= 0,07 ÷0,16 , rzadko >0,3 . Gdy R > 0,3 – produkcja sprawna ; R> 0,5 – b. sprawna

11.Baza wiedzy a bazy danych.

12.Podaj podstawową różnicę między metodami Earned Value, a Earned Schedule?

Earned Value standardem raportowania do oceny wykorzystania czasu i finansów projektu oraz do przewidywania wielkości odchyleń.

ACWP – rzeczywisty koszt działań wykonywanych;

BCWS – planowany koszt działań planowanych;

BCWP – planowany koszt działań wykonywanych;

EAC – prognoza kosztowa;

SV- odchylenie kosztów;

V- odchylenie od harmonogramu.

Earned Schedule jest ulepszeniem Earned Value

- nie jest do prognoz, lecz do wykrywania potencjalnych zagrożeń dla planu;

- nie zastąpi analiza z użyciem dokładniejszych narządzi, ale wskaże co jest warte głębszej analizy.

Opieramy się na tych samych danych wejściowych (BCWS, BCWP), lecz odchylenia SV(t) mierzymy „poziomo” – w skali czasu. Ujemna wartość SV(t) oznacza „opóźnienie”.

SV(t) = N + [(BCWP – BCWS_N)/(BCWS_N+1 – BCWS_N)] – t

Gdzie:

N- liczba jednostek czasu od początku analizy do momentu, w którym BCWS jest mniejszy od BCWP,

BCWS_N+1 – budżetowy koszt planowanych prac w N – tej, (N+1) jednostce czasu,

ES- odchylenie od planu, czyl czas,w którym zgodnie z planem powinna być wykonana praca, którą faktyczne wykonano do momentu analizy.

ES = t – SV(t)

13. 8 rodzajów zadań decyzyjnych:

Wymiary środowiska.

Podejmowanie sekwencji decyzji.

Zadania są częścią środowiska w jakim człowiek działa.

Środowisko- zarówno naturalne jak i społeczne. Można przedstawić jako przestrzeń

trójwymiarową:

- niepewność

- dynamika ←modyfikacje, przeobrażenia z biegiem czasu

- złożoność ←liczba zmiennych

←stopień konfliktowości interesów

Główne rodzaje zadań:

Każde ZD można przedstawić jako punkt uporządkowany trójką liczb (x, y, z)

6

x- stopień niepewności

y- stopień dynamiki

z- stopień złożoności zadania decyzyjnego

8 typów zadań:

• Rogi 1,2,3,4 to zadania deterministyczne- warunki pewności, zadania nie ryzykowne.

Każda alternatywa prowadzi do jednoznacznie określonych

wyników.

Zadania deterministyczne mogą być:

-proste i statyczne (róg1)

-złożone i statyczne (róg2)

-proste i dynamiczne (róg3)

-złożone i dynamiczne (róg4)

• Zadania ryzykowne- probabilistyczne (rogi 5,6,7,8)

-proste i statyczne (róg5)

-złożone i statyczne (róg6)

-proste i dynamiczne (róg7)

-złożone i dynamiczne (róg8)

14. Do programowań nieliniowych możemy zaliczyć :

działy PN:

- programowanie kwadratowe

- programowanie geometryczne

- programowanie wypukłe

15. Który z rozkładów lepiej opisuje czas obsługi pracy?

a) Erlanga,

b) wykładniczy

c) normalny

d) Gamma

e) log-normalny

f) jednopunktowy

g) prostokątny

16. Wartość wskaźnika Altmana , przy którym przedsiębiorstwa nie są zagrożone upadkiem

E.I. Altman zbudował model, na podstawie którego można przewidzieć ewentualne problemy finansowe,

określić zagrożenie związane z upadłością firmy.

W tym celu dokonał wyboru następujących 5 wskaźników:

Z > 2,99 przedsiębiorstwa nie zagrożone upadkiem,

1,81 < Z < 2,99 „szara strefa" - przedział, w którym mogą znaleźć się przedsiębiorstwa niezagrożone upadkiem jak i firmy bankruci,

Z < 1,80 bankruci (przedsiębiorstwa niewypłacalne).

17. Które z wymienionych na rysunku przedsiębiorstw jest zagrożone upadkiem

Wszystkie z w/w firm są zagrożone upadkiem gdyż wartość współczynnika Altmana Z<1,80 to bankruci (przedsiębiorstwa niewypłacalne).

18.Podać równanie bilansowe algorytmu transportowego. [Rozważania uzupełni rysunkiem – modelem transportowym/przydziału zasobów].

Algorytm transportowy to zmodyfikowana metoda simpleks służąca do rozwiązywania zadań transportowych.

Podstawowym warunkiem stosowania algorytmu transportowego jest, ażeby zadanie transportowe było zbilansowane. Oznacza to, że suma dostaw musi być równa sumie zapotrzebowania.

x_ij – wielkość przewozu towaru od i-tego dostawcy do j-tego odbiorcy,

c_ij – jednostkowy koszt przewozu towaru od i-tego dostawcy do j-tego odbiorcy,

a_i – limit dostaw i-tego dostawcy,

b_j – zapotrzebowanie j-tego odbiorcy,

m – liczba dostawców,

n – liczba odbiorców.

to rynek konsumenta; wprowadzamy fikcyjnego odbiorcę o zapotrzebowaniu:

to rynek producenta, wprowadzamy fikcyjnego dostawcę o limicie dostaw:

Algorytm transportowy :

1. ustalenie rozwiązania bazowego wyjściowego

2. sprawdzenie optymalności rozwiązania

3. jeżeli rozwiązania wyjściowe nie jest jeszcze optymalne, należy wyznaczyć zmienną wprowadzona do bazy

4. wyznaczenie nowych wartości zmiennych bazowych

5. powyższe kroki powtarza się, aż uzyskamy rozwiązania optymalne

19.Teoria kolejek. System obsługi. Odwzorowanie procesów budowlanych (kolejki), wydajność (system z blokowaniem, wpływ rozrzutu czasu pracy, rozkłady). Wymień podstawowe wskaźniki.

Teoria kolejek - teoria w badaniach operacyjnych oparta na rachunku prawdopodobieństwa, wykorzystywana do podejmowania optymalnych decyzji w sytuacjach tworzenia się kolejek. Podstawowym celem teorii kolejek jest opracowanie metod umożliwiających wyznaczanie podstawowych wskaźników charakteryzujących proces obsługi i ocenę jakości pracy systemu kolejkowego oraz wybór optymalnej struktury i organizacji obsługi. (to jest z netu )

System kolejkowy musi posiadać dwa elementy: strumień zgłoszeń i kanał obsługi.

Strumień zgłoszeń - gdzie λ to średnia stopa przybyć, T – średni czas pomiędzy zgłoszeniami kolejnych jednostek.

Kanał obsługi - gdzie µ to średnia stopa obsługi, U – średni czas obsługi jednostki.

Warunek równowagi systemu µ ≥ λ

Budowa schematu kolejkowego:

Systemy kolejkowe mają regulaminy:

FIFO – first In first out;

LIFO – last In first out;

RSS – rendom selection for sernice.

Klasyfikacja systemów kolejkowych:

1. Charakter zachowania się zgłoszenia: system ze stratami (nie są przyjmowane kolejne zgłoszenia, gdy kanały obsługi są zajęte); system bez strat (jednostki, które się zgłaszają opuszczają system dopiero, gdy skończy się ich obsługa); system z ograniczoną kolejką (ilość jednostek oczekujących w kolejce jest ograniczona – występuje zjawisko przelewu); system z ograniczonym czasem przebywania w kolejce (rezygnacja z kolejki).

2. Charakterystyka zgłoszeń:

- system z ograniczoną liczbą zgłoszeń,

- system z nieograniczoną liczbą zgłoszeń.

3. Kanał obsługi:

- system jednokanałowy,

- systemy wielokanałowe (można dzielić na struktury uporządkowane i nieuporządkowane)

20.Klasy teorii podejmowania decyzji

1) teoria decyzji grup,

2) teoria małych grup,

3) teoria gier.

21.algorytm transportowy

W zagadnieniach transportowych chodzi o to aby opracować taki plan przewozu towaru pomiędzy dostawcami i odbiorcami tak aby łączne koszty transportu były możliwie najniższe . Plan taki ma określić ile towaru powinien dostarczyć i-ty dostawca j-emu odbiorcy i te wielkości sa zmiennymi decyzyjnymi x_i,j (i=1,2…R; j=1,2…N) $\sum_{i = 1}^{R}{Ai \geq \sum_{j = 1}^{N}\text{Bj}}$

Łączna podaż dostawców powinna być nie mniejsza niż łaczne zapotrzebowanie odbiorców

1. Model jest zbilansowany jeśli spełniony jest warunek

$$\sum_{i = 1}^{R}{Ai = \sum_{j = 1}^{N}\text{Bj}}$$

Zagadnienie transportowe zamknięte : czyli podaż =popytowi ,

1. Jeżeli wystapi przypadek nierównowagi taki jak w zadaniu

$$\sum_{i = 1}^{R}{Ai > \sum_{j = 1}^{N}\text{Bj}}$$

(zagadnienie tranportowe otwarte)

$$BN + 1\ = \ \sum_{i = 1}^{R}{Ai - \sum_{j = 1}^{N}\text{Bj}}$$

Może wystąpić również przypadek odwrotny kiedy to zapotrzebowanie będzie większe od ilości wyprodukowanych materiałów

$$\sum_{i = 1}^{R}{Ai < \sum_{j = 1}^{N}\text{Bj}}$$

(zagadnienie transportowe otwarte)

$$\mathbf{A}\mathbf{R} + 1\ = \sum_{j = 1}^{N}\text{Bj} - \sum_{i = 1}^{R}\text{Ai}$$

Funkcja celu (minimalizacja łącznych kosztów transportu) dla zagadnienia transportowego wynosi:

$$\sum_{i = 1}^{R}{}\sum_{i = 1}^{N}{Cij*xij = min}$$

Gdzie cij- ceny jednostkowe

$$\sum_{i = 1}^{R}{xij = Ai}$$

$$\ \sum_{i = 1}^{N}{xij = Bi}$$