RACHUNEK ZYSKÓW I START

Jest przeglądem kosztów i przychodów przedsiębiorstwa w danym okresie sprawozdawczym.

- pokazuje czy przedsiębiorstwo osiągnęło dochód

- zysk netto jest osiągnięty, gdy przychody przewyższają koszty

- strata netto jest wtedy gdy koszty przewyższają przychody

Rachunek zysków i strat przygotowuje się wymieniając wszystkie przychody zarobione a

następnie wszystkie koszty jakie zostały poniesione przy uzyskaniu przychodów.

Ostatnim etapem tworzenia rachunku zysków i strat jest odjęcie kosztów od przychodów w celu stwierdzenia, czy zysk czy strata netto.

Różnica między wariantem porównawczym a kalkulacyjnym polega na wyodrębnieniu w wariancie kalkulacyjnym wyniku (zysku / straty) na sprzedaży dwóch części składowych:

1/ wyniku (zysku / straty) brutto na sprzedaży (porównawczy).

2/ wyniku (zysku / straty) na sprzedaży skorygowanego o koszty sprzedaży i koszty zarządu

(kalkulacyjny).

Wykazywana w bilansie tylko sama suma zysku lub straty netto ma małą wartość poznawczą nie daje odpowiedzi na pytania: na jakich rodzajach działalności i w jakiej wysokości osiągnięty wynik finansowy. Takie informacje można znaleźć w rachunku zysków i strat.

W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody i poniesione koszty oraz zyski i straty nadzwyczajne, a także obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za rok bieżący i poprzedni w ściśle określonej kolejności i w ściśle określony sposób.

W dużym uproszczeniu rachunek zysków i strat ma postać następującą:

Pozycja	Rok poprzedni	Rok bieżący
Przychody ze sprzedaży	200 000	250 000
Koszt własny sprzedaży	150 000	190 000
Wynik na sprzedaży	50 000	60 000

Istotą rachunku jest przeciwstawienie sobie przychodów i kosztów ich uzyskania.

Różnica pomiędzy wariantami kalkulacyjnym i porównawczym to:

kalkulacyjny – koszt własny sprzedaży

porównawczy – koszty rodzajowe

Z JAKICH KONT NALEŻY BRAĆ DANE DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

W WARIANCIE KALKULACYJNYM

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT – WARIANT KALKULACYJNY	KONTO
A.	Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym: -- od jednostek powiązanych
I.	Przychody netto ze sprzedaży produktów
II.	Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B.	Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: -- od jednostek powiązanych
I.	Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
II.	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C.	Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A – B)
D.	Koszty sprzedaży
E.	Koszty ogólnego zarządu
F.	Zysk (strata) ze sprzedaży ( C – D – E)
G.	Pozostałe przychody operacyjne
I.	Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II.	dotacje
III.	Inne przychody operacyjne
H.	Pozostałe koszty operacyjne
I.	Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II.	Aktualizacja wartości aktywów
III.	Inne koszty operacyjne
I.	Zysk (strata) z działalności operacyjnej (F + G – H)
J.	Przychody finansowe
I.	Dywidendy i udziały w zyskach w tym: -- od jednostek powiązanych
II.	Odsetki w tym: -- od jednostek powiązanych
III.	Zysk ze zbycia inwestycji
IV.	Aktualizacja wartości inwestycji
V.	Inne
K.	Koszty finansowe
I.	Odsetki w tym: -- od jednostek powiązanych
II.	Strata ze zbycia inwestycji
III.	Aktualizacja wartości inwestycji
IV.	Inne
L.	Zysk (strata) z działalności gospodarczej (I + J – K)
M.	Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (M.I. – M.II.)
I.	Zyski nadzwyczajne
II.	Straty nadzwyczajne
N.	Zysk (strata) brutto (L+/–M)
O.	Podatek dochodowy
P.	Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
R.	Zysk (strata) netto (N – O – P)

*jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewid. analitycznej do konta 760 lub na podstawie rejestrów sprzedaży

**jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 765

*** jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 750

**** jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 755

***** jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 870

Z JAKICH KONT NALEŻY BRAĆ DANE DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

W WARIANCIE PORÓWNAWCZYM

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT – WARIANT PORÓWNAWCZY	KONTO
A.	Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym: -- od jednostek powiązanych
I.	Przychody netto ze sprzedaży produktów
II.	Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna
III.	Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
IV.	Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B.	Koszty działalności operacyjnej
I.	Amortyzacja
II.	Zużycie materiałów i energii
III.	Usługi obce
IV.	Podatki i opłaty, w tym: -- podatek akcyzowy
V.	Wynagrodzenia
VI.	Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII.	Pozostałe koszty rodzajowe
VIII.	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C.	Zysk (strata) ze sprzedaży (A – B)
D.	Pozostałe przychody operacyjne
I.	Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II.	Dotacje
III.	Inne przychody operacyjne
E.	Pozostałe koszty operacyjne
I.	Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II.	Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
III.	Inne koszty operacyjne
F.	Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D–E)
G.	Przychody finansowe
I.	Dywidendy i udziały w zyskach, w tym: -- od jednostek powiązanych
II.	Odsetki, w tym: -- od jednostek powiązanych
III.	Zysk ze zbycia inwestycji
IV.	Aktualizacja wartości inwestycji
V.	Inne
H.	Koszty finansowe
I.	Odsetki, w tym: -- od jednostek powiązanych
II.	Strata ze zbycia inwestycji
III.	Aktualizacja wartości inwestycji
IV.	Inne
I.	Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G–H)
J.	Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J.I. – J.II.)
I.	Zyski nadzwyczajne
II.	Straty nadzwyczajne
K.	Zysk (strata)brutto (I +/ – J)
L.	Podatek dochodowy
M.	Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
N.	Zysk (strata) netto (K – L – M)

*jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewid. analitycznej do konta 760 lub na podstawie rejestrów sprzedaży

**jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 765

*** jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 750

**** jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 755

***** jeśli istnieje. W przeciwnym wypadku na podstawie ewidencji analitycznej do konta 870

W przypadku gdy informacje dot. poszczególnych pozycji bilansu oraz rachunku nie wystąpiły zarówno w roku obrotowym jak i w roku poprzedzającym rok obrotowy to pozycje takie pomija się przy sporządzaniu bilansu i rachunku.

Jednostka, która w ciągu roku, za który sporządza sprawozdanie finansowe, nie osiągnęła dwóch z następujących wielkości:

*średnioroczne zatrudnienie – 50 osób

*suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego – równowartość 2 000 000 € w walucie

Polskiej

*przychód netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych –

równowartość 4 000 000 € w walucie polskiej

może sporządzić uproszczony bilans oraz rachunek, wykazując w nich tylko dane dotyczące pozycji oznaczonych w załącznikach do ustawy literami i cyframi rzymskimi.

Informacje dodatkową sporządza się odpowiednio w formie uproszczonej.

Możliwości tej pozbawione są banki i ubezpieczyciele, nawet jeśli spełniają wspomniane kryteria.

Ustawa o rachunkowości w art. 42 określa, że w jednostkach innych niż banki, a także w zakładach ubezpieczeń na wynik finansowy składają się:

-- wynik działalności operacyjnej, w tym z tyt. pozostałych przychodów i kosztów

operacyjnych

-- wynik operacji finansowych

-- wynik operacji nadzwyczajnych

-- obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tyt. podatku dochodowego, którego podatnikiem

jest jednostka i płatności w nim zawartych, na podstawie odrębnych przepisów

WYNIK DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ – stanowi różnicę pomiędzy przychodami netto ze

sprzedaży produktów, towarów, materiałów , z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń, bez podatku VAT oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi, a wartością sprzedanych produktów, towarów, materiałów wycenionych w kosztach wytworzenia albo w cenach nabycia albo w cenach zakupu, powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów, towarów, materiałów oraz pozostałych kosztów

operacyjnych.

WYNIK OPERACJI FINANSOWYCH – stanowi różnicę pomiędzy przychodami finansowymi, w szczególności z tyt. dywidend (udziałów w zyskach), odsetek, zysków zbycia inwestycji, aktualizacji wartości inwestycji, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi, a kosztami finansowymi, w szczególności z tyt. odsetek, strat ze zbycia inwestycji, aktualizacji, wartości inwestycji, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji, dodatnich i ujemnych różnic kursowych.

WYNIK ZDARZEŃ NADZWYCZAJNYCH – stanowi różnicę między zyskami nadzwyczajnymi, a stratami nadzwyczajnymi.

Konta	Rachunek zysków i strat	Bilans
	Koszty	Przychody
Środki trwałe
Inne środki trwałe
Towary handlowe w detalu
Towary handlowe pozostałe
Rozrach z odbiorcami
Rachunek bankowy
Kasa
Kapitał podstawowy
Rozliczenie wyniku za rok ubiegły
Zaciągnięte pożyczki
Rozrachunki z dostawcami
Zużycie materiałów i energii	6 460,00
Wynagrodzenia	10 850,00
Podatki i opłaty
Pozostałe koszty rodzajowe	7 211,00
Koszty finansowe – odsetki	900,00
Wart. tow. w c. zakupu	18800,00
Wart. tow. w c. zakupu-pozostałe	13 880,00
Przych ze sprzed tow w detalu		37 600,00
Przych ze sprzed tow – pozostałe		25 200,00
RAEM	58 101,00	62 800,00

+ 4 699,00

Kolumny rachunku zysków i strat 268 386,35

Do tych kolumn trafiają wszystkie konta wynikowe.

Liczbowa treść tabeli może być traktowana jako odzwierciedlenie rezultatu działań przedsiębiorstwa w danym okresie.

I dlatego jest to rachunek zysków i strat.

Sumy pozycji debetowych i kredytowych tej części tabeli zwykle nie są sobie równe.

Przy korzystnym obrocie spraw zsumowana kolumna przychodów będzie wyższa od kolumny kosztów. Oznacza to pozytywny wynik działalności. Osiągnięto zysk.

Kolumny bilansu

Pozostałe konta to konta bilansowe, ich pozycje można przepisać z zestawienia sald.

Wyjątkiem jest konto ZYSK/ STRATA NETTO (jego saldo wpiszemy ołówkiem).

Uzupełniamy teraz wszystkie pozycje bilansu w kwotach ostatecznych.

Obliczamy zysk w danym okresie:

62 800 – przychody 55 759,20

--58 101 – koszty + 4 699,00

4 699 – saldo kont wynikowych 60 458,20 – kapitał własny

40 000,00 – kapitał podstawowy

+ 15 759,20 – zysk z lat ubiegłych

55 759,20

Ewentualne straty – saldo debetowe rachunku zysków i strat – musiałaby pomniejszyć kwotę

„KAPITAŁU WŁASNEGO”

Na koniec salda kont wynikowych przenosi się na konto WYNIK FINANSOWY i wpisuje w pozycję bilansu ZYSK/ STRATA NETTO, która jest częścią składową pozycji KAPITAŁ WŁASNY.

Jeśli po tym zapisie zsumujemy aktywa i pasywa to sumy muszą być równe.

{{konta przychodów są kredytowane przy każdym zwiększeniu zysku

Konta kosztów są debetowane przy każdym zmniejszeniu zysków}}

BILANS

AKTYWA	KWOTA	PASYWA	KWOTA
A.	Aktywa trwałe	137 000,00	A.
II.	Rzeczowe aktywa trwałe	137 000,00	I.
1.	Środki trwałe	100 000,00	VII.
b)	Budynki, lokale i obiekty…	100 000,00	VIII.
e)	Inne środki trwałe	37 000,00	B.
B.	Aktywa obrotowe	131 386,35	II.
I.	Zapasy	83 079,35	2.
4.	Towary	83 079,35	III.
II.	Należności krótkoterminowe	8 735,00	2.
2.	Należności od pozostałych jednostek	8 735,00	a)
III.	Inwestycje krótkoterminowe	39 572,00	-
1.	Krótkoterminowe aktywa finansowe	39 572,00
c)	Środki pieniężne i inne aktywa finansowe	39 572,00
-	Środki pieniężne w kasie i na rachunkach	39 572,00
AKTYWA RAZEM	268 386,35	PASYWA RAZEM	268 386,35

ANALIZA RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

Obejmuje dwa aspekty:

-- bada relacje, które zachodzą pomiędzy poszczególnymi wielkościami ekonomicznymi

wykazanymi w sprawozdaniu.

-- ustalenie i ocenę zmian w wielkościach przychodów, ze sprzedaży, kosztów, wyniku

finansowego.

-- zmiany podstawowych wielkości ekonomicznych zawartych w rachunku mogą być

przedstawione w kwotach absolutnych bądź w procentach w stosunku do poprzedniego

okresu. Ujęcie tych zmian w procentach ułatwia sporządzanie analiz przewidujących

przyszłość

istotnym problemem jest inflacja.

Jeśli jej nie uwzględnimy, ciężko będzie ocenić czy wzrost przychodów ze sprzedaży lub zysku jest wynikiem rzeczywistego realnego postępu w tej dziedzinie, czy jest to tylko wzrost pozorny spowodowany jedynie wyższym poziomem cen.

Za każdym razem należy się zastanowić czy danych nie skorygować o oficjalny wskaźnik inflacji.

Pozytywnie należy oceniać wzrost przychodów, spadek kosztów, wzrost zysku.

Ważne żeby koszty rosły wolniej niż przychody.

ANALIZA RENTOWNOŚCI W WIELKOŚCIACH BEZWZGLĘDNYCH.

Rentowność wiąże się z osiągnięciem przez przedsiębiorstwo dodatniego wyniku finansowego.

Odwrotnością rentowności jest deficytowość.

Obie wielkości można analizować w wielkościach bezwzględnych lub względnych.

Wynik finansowy przedsiębiorstwa, ujęty w wielkościach bezwzględnych, jest sumą algebraiczną wyników zwyczajnych i nadzwyczajnych. Ciąg dalszy na kartce.