PORAŻENIE NERWU TWARZOWEGO

NERW TWARZOWY – jest VII nerwem czaszkowym. Jest nerwem mieszanym choć w przeważającej części składa się z włókien ruchowych. Łączy się ściśle w przewodzie słuchowym z nerwem pośrednim zawierającym włókna smakowe i przywspółczulne.

• Gałęzie ruchowe – zaopatrują mięśnie mimiczne twarzy

• Gałęzie ruchowe trzewne – przywspółczulne unerwienie ślinianek podżuchwowych i podjęzykowych jak również błon węchowych

• Gałęzie czuciowe specjalne – odpowiedzialne za czucie smaku z przedniej ²/₃ części języka oraz podniebienia twardego i miękkiego

• Gałęzie czuciowe ogólne – ogólne czucie ze skóry małżowiny usznej i z niewielkiej powierzchni za uchem

Jądro nerwu twarzowego leży w tworze siatkowym grzbietowej części mostu. Unerwienie korowe górnej części twarzy jest obustronne – z obu półkul mózgowych natomiast unerwienie korowe dolnej części twarzy jest jednostronnie skrzyżowane z przeciwnej półkuli mózgu. W razie uszkodzenia korowego ośrodka nerwu twarzowego lub włókien piramidowych biegnących od tego ośrodka do jądra w moście, porażeniu ulegają jedynie mięśnie dolnej połowy twarzy po stronie przeciwnej i jest to porażenie ośrodkowe inaczej nadjądrowe.

Porażenie obwodowe spowodowane jest uszkodzeniem jądra nerwu twarzowego w moście bądź jego korzenia lub samego pnia nerwowego. Skutkiem jest niedowład mięśni mimicznych w przeciwległej połowie twarzy. Porażenie może dotyczyć wszystkich mięśni zaopatrywanych przez ten nerw lub tylko określonej grupy mięśniowej. Najczęściej jest jednostronne.

Nerw twarzowy na swym przebiegu dzieli się na szereg gałązek, a także łączy się z gałęziami nerwu trójdzielnego unerwiając wszystkie mięśnie wyrazowe twarzy, łącznie z mięśniem szerokim szyi.

Gałęzie nerwu VII: Unerwiane mięśnie:

1. GAŁĄŹ GÓRNA gałęzie skroniowe m. uszny przedni

m. uszny górny

gałęzie jarzmowe m. okrężny oka

m. potyliczno - czołowy

gałęzie policzkowe m. policzkowy

m. wargi górnej/ m. nosa

2. GAŁĄŹ DOLNA gałąź brzeżna żuchwy m. wargi dolnej

m. bródki

gałąź szyi m. szeroki szyi

EPIDEMIOLOGIA

Porażenie Bella 20/100 tyś., najczęściej wśród osób w 3 dekadzie życia, bez względu na płeć.

ETIOLOGIA

• Porażenie idiopatyczne (Bella) ok. 70% przypadków

• Nagłe oziębienie twarzy

• Ukąszenie przez kleszcza (ok. 20%)

• Urazy kości skroniowej, twarzy

• Pęknięcie podstawy czaszki

• Złamanie w okolicy otworu rylcowo – sutkowego

• Uszkodzenie pnia mózgu, kory mózgowej

• Infekcje ucha zewnętrznego i środkowego

• Zakażenie zwoju kolanka przez wirus półpaśca

• Ropne zapalenia i guzy nowotworowe ślinianki przyusznej

• Guz kąta mostkowo – móżdżkowego

• Uszkodzenie naczyniowe

• Zapalenie mózgu i rdzenia

• Stwardnienie rozsiane

• Zaciśnięcie nerwu w kanale kostnym

• Zespół Melkerssona – Rozenthala – rzadki zespół chorobowy, objawy: obrzęk twarzy, porażenie n. VII, pofałdowany język

• Wrodzony niedowład twarzowo - oczny

• Powikłania pooperacyjne: operacje uszu, resekcja szczęki, usunięcie węzłów chłonnych podżuchwowych

CECHY PORAŻENIA OBWODOWEGO:

• Wygładzenie zajętej połowy twarzy

• Brak ruchów mimicznych

• Połowa czoła wygładzona, nie marszczy się

• Szpara powiekowa szeroko rozwarta – „oko zajęcze”, wysychanie rogówki

• Opuszczanie kącika ust

• Wygładzenie bruzdy nosowo – wargowej

• Powieki nie zamykają się

• Brew opuszczona bądź uniesiona

• Przy próbie wyszczerzenia zębów następuje przyciąganie ust w stronę zdrową

• Przeczulenie słuchu

• Objaw Bella

• Objaw oczny