Praca zaliczeniowa z fizykoterapii
„Galwanizacja w porażeniu nerwu twarzowego oraz mięśni krtani.”
Prąd stały, czyli galwaniczny został zastosowany w lecznictwie mniej więcej 150 lat temu. Nazwę galwanizacji wprowadził niejaki Aleksander Humboldt, dla upamiętnienia zasług fizjologa i lekarza z Bolonii, Luigi Galvaniego, który w 1786r odkrył, że jednoczesne dotknięcie dwoma różnymi metalami połączonymi jednym końcem, wypreparowanego mięśnia żaby wywołuje skurcz, dzięki temu doświadczeniu powstało ogniwo galwaniczne.
Zabieg przy użyciu prądu stałego, czyli galwanizację, można zaliczyć do elektrolecznictwa przy użyciu prądów małej częstotliwości od 0-1 Khz, natężenie prądu nie ulega zmianie w czasie, czyli prąd ten nie posiada żadnej częstotliwości. Cechuje się on stałym natężeniem i stałym kierunkiem przepływu prądu. Prąd galwaniczny, czyli stały posiada natężenie wyrażane w mA w przedziale od 0, 5 mA do max 30 mA. Napięcie natomiast wyrażane jest w Voltach, które wynosi od kilku do 50 V.
Przepływowi prądu elektrycznego towarzyszy polaryzacja jonowa jest to grupowanie jonów o znaku przeciwnym w stosunku do przyłożonego z zewnątrz ładunku. W czasie przepływu przez tkanki prądu elektrycznego występują w nich zjawiska fizykochemiczne i fizjologiczne do tych zjawisk zaliczamy:
Zjawisko elektro-chemiczne- to zjawisko związane z elektrolizą, w której ma miejsce w czasie przepływu prądu elektrycznego przez elektrolity tkankowe, zachodzi zmiana stanu równowagi jonów i ich chemicznej koncentracji w tkankach zjawiska te zaznaczają się najbardziej w pobliżu elektrod.
Zjawisko elektro-kinetyczne:
-elektroforeza, czyli ruch naładowanych jednoimiennie cząsteczek fazy rozproszonej względem fazy rozpraszającej.
-Kataforeza- ruch dodatnio naładowanych cząsteczek w kierunku katody.
-Anaforeza- ruch jednoimiennie ujemnie naładowanych cząsteczek w kierunku anody.
-elektroosmoza - ruch całego ośrodka, czyli fazy rozpraszającej względem względem fazy rozproszonej. Zachodzi to zjawisko na błonie półprzepuszczalnej, która jest nie przepuszczalna i unieruchamia cząsteczki fazy rozproszonej natomiast daje zdolność poruszania się cząsteczką fazy rozpraszającej.
Zjawisko elektro- termiczne-polega na powstawaniu w tkankach ciepła pod wpływem Prądu elektrycznego. Ciepło powstaje w tkankach w skutek tarcia miedzy poruszającymi się w polu elektrycznym jonami a środowiskiem, istotny wpływ na o zjawisko ma rozszerzenie naczyń krwionośnych wyniku poprzedzającego prądu, oraz pod wpływem wytworzenia w tkankach ciał histamino podobnych.
Reakcja nerwów i mięśni na prąd stały mówi o tym prawo, Du Bois Reyom przyczyną powstawania bodźca elektrycznego nie jest sam przepływ prąd, lecz dostatecznie szybka zmiana natężenia w czasie.
Odczyn naczyń krwionośny -prąd stały powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i wyraża się zaczerwienieniem skóry pod elektrodą, pod anodą słabiej jest to zaczerwienienie wyrażane. Rekcje naczyń dzielimy na trzy okresy:
I Rumień rozszerzenie naczyń pow. skóry.
II Po około 30-60 minutach rumień zanika lub występuje, jako słabszy
III Do kilku godzin występuje głębsze przekrwienie tkanek.
Porównanie działania Katody i Anody podczas przepływu prądu galwanicznego
Zmiany powstające pod katodą |
Zmiany powstające pod anodą |
-Odczyn zasadowy Powstaje wodorotlenek sodu-zagrożenie tkanek martwicą rozpływną
-Katoelektrotonus
-Częściowa depolaryzacja - zwiększenie pobudliwości nerwowo mięśniowej sprzyjającej stymulacji
-Silny rumień
-rozpuszczenie białka
|
-Odczyn kwaśny- powstaje kwas solny zagrożenie tkanek martwicą koagulacyjną
-Anaelektrotonus
-Hiperpolaryzacja - zmniejszenie pobudliwości mięśniowo nerwowej, działanie analgetyczne
- słabszy rumień
- ścinanie białka |
Metody stosowania oraz możliwe kierunku przepływu prądu galwanicznego:
Metoda jednobiegunowa- jedna z elektrod jest mniejsza od drugiej, co oznacza, że przy tym samym natężenie prądu większe natężenie występuje pod elektrodą mniejsza a więc elektrodą czynną będzie elektrod mniejsza, dlatego nazywana jest elektrodą czynną w zależności od podłączenia elektrody do biegunów może być anodowa lub katodowa. Druga natomiast służy zamknięciu obwodu.
Metoda dwubiegunowa stosuje się elektrody równej wielkości. Tak, więc mając taką samą gęstość prądu elektrycznego, wywieraj równoważne działanie i dla tego te metodę nazywa się dwubiegunową. W tej metodzie brak jest elektrody czynnej i biernej.
Podłużny przepływ prądu - prąd rozprzestrzenia się w tkankach powierzchownych miedzy elektrodami ułożonymi w lini prostej na tej samej pow. ciała kończyny. Wykonuje się przy użyciu elektrod płaskich. Stosuje się przedwszystkim w celu uśmierzenia bólu w narządach ruchu, zwiększeniu trofik tkanek, zmniejszeniu wzmożonego napięcia mięsni.
Poprzeczny przepływ prądu- poprzeczny przepływ prądu działa głębiej. Nadaje się szczególnie do zabiegów na duże stawy i kończyny. Stosuje się głównie do uśmierzenia bólu. Do tego zabiegu używamy dużych elektrod o wymiarach 90x8 cm, ułożonych w przeciwległych powierzchniach kończyn.
Zstępujący przepływ prądu - zachodzi przy proksymalnym ułożeniu anody i dystalnym katody w stosunku do osi długiej ciała. Stosowana w celu uśmierzenia bólu i rozluźnienia mięsni.
Wstępujący przepływ prądu zachodzi przy dystalnym ułożeniu anody i proksymalnym katody w odniesieniu do osi długiej ciała. Stosuje się go do zabiegów poprzedzających leczenia niedowładów i porażeń.
Galwanizacja wykonowyna jest na zlecenie lekarza, które powinno zawierać:
Dane osobowe pacjenta: imię, nazwisko, wiek
Rozpoznanie: choroba podstawowa i współistniejące, stadium
Sposób wykonania zabiegu: wielkośc i biegunowość elektrod, miejsce przyłożenia, przepływ prądu (podłużny poprzeczny)
Dawka: natężenie czas trwania zabiegu, liczba zabiegów w serii, częstość
Metodyka zabiegu oraz przygotowanie pacjenta:
-Sprawdzenie aparatury wytwarzającej prąd stały
-Należy sprawdzić stan kabli łączących ze elektrodami
-Należy sprawdzić podłączenie aparatury z uziemionym gniazdkiem sieciowym
-Należy sprawdzić czy włączniki są ustawione w pozycji zerowej
- Do zabiegu używa się elektrod płaskich, węglowych z foli cynowej lub jednorazowych
- elektrodami specjalnymi są elektrody Maska Bergoniego i elektrody wałeczkowe do Galv labilnej
- podkład powinien wynosić około 2 cm grubości i powinien być szerszy od elektrody, zmoczony woda
- Przed zabiegiem wykluczyć miejscowe i ogólne przeciwwskazania
- Pacjent powinien ściągnąć metalową biżuterię
- Należy sprawdzić czy u chorego nie występują zaburzenia czucia
- Należy skontrolować obszar skóry i przygotować (oczyści umyć mydłem i oczyści alkoholem z tłustych kremów itp.)
- Należy poinformować pacjenta o odczuciach, jakie powinien odbierać i utrzymywać z nim kontakt, jeżeli odczucia jego nie zgadzają się z naszym opisem przerywamy zabieg.
-Skóra u pacjentów owłosionych musi być ogolona, ponieważ gęstość prądu się zmienia
- Pacjent powinien wygodnie leżeć lub siedzieć w zależność od wykonywania zabiegu namiele pacjenta
_ należy pacjenta poinformować ze zabieg jest bezpieczny, nie wolno mu zmienień pozycji ciała, nie wolno dotykać kabli i aparatu podczas zabiegu, podczas zabiegu nie wolno spać i czytać, ponieważ jest brak kontroli doznań.
Dawki prądu, jakie wyróżniamy w galwanizacji na cm2 powierzchni czynnej elektrody :
Dawka słaba od 0, 01do 0, 1 mA
Dawka średnia od 0, 1 do 0, 3 mA
Dawka Silna do 0, 5 mA
Należy również stosować dawki subiektywne do tzw. odczucia pacjenta a tylko wtedy, gdy nie stwierdzimy zaburzenia czucia. I wyróżniamy dawki podprogowe(mała), dawka progowa (średnia), ponadprogowa(silna), dawka ponadprogowa (zbyt wysoka bezwzględnie przeciwwskazana).
Czas trwania zabiegu:
Krótki 5 min
Średnio długi 10 min
Długi 20 min
Częstość wykonywania zabiegów w Serii:
Krótka 5 zabiegów
Średnia 10 zabiegów
Długa 12-15 zabiegów
Wskazaniem do Galwanizacji jest:
-Stany bólowe - Galv dziąła przeciw bólowo przede wszystkim przez usuwania z tkanek mediatorów bólu (mi. Histaminy) wskutek zwiększonego ukrwienia tkanek oraz w następstwie podwyższenia progu bólu działanie (anelektroniczne).
-Zaburzenia ukrwienia tkanek - zwiększenie ukrwienia tkanek przez prąd galwaniczny już spowodowana stłumieniem naczynio zwężającego działania układu współczulnego oraz biologicznego działania histaminy uwolnionej zbieg z depot tkankowego.
Odleżyny, osteoporoza, zwiększona potliwość rąk i stóp choroba Raynouda, źle gojące rany, przedłużający się zrost kostny, zmniejszenie lub zwiększeni pobudliwości mięśniowo nerwowej neuralgie, polineuropatię, porażenia
Przeciwwskazania:
Obejmują ogólne przeciwwskazania do elektro terpai, w tym ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich, zmiany na skórze wypryski, owrzodzenia, gorączka, porażenia spastyczne, miejscowe zaburzenia czucia skaza krwotoczna, stany zapalne, ostry krwotok, rozrusznik serca, nowotwory, pourazowe wylewy krwotoczne, zkrzepy, stany po operacjach mięsni Ściegien, alergia nadciśnienie tętnicze.
Galwanizacja w porażeniu nerwu twarzowego metodyka:
Wykonuje się galv porażonych mięsni twarzy za pomocą maski Bergoniego(150-200cm2), położonej na zwilżonym podkładzie uprzednio ułożonym na całą powierzchnie twarzy od oczodołu do okolicy podżuchwowej. Przed nałożeniem wypełnia się oczodół po stronie chorej tamponem. Czynną elektrodę łączy się z katodą, natomiast duża obojętną, po umieszczeni u na podkładzie w okolicy tylnej barkowej z anodą. Maskę bandażuje się starannie w celu jej unieruchomienia. Natężenie prądu czuciowo podprogowe, czas trwania 5-10-15min.
Galwanizacja w porażeniu mięsni krtani metodyka zabiegu:
W porażeniu jedno stronnym jedną elektrodę (2, 5 x 3, 5 cm) czynną umieszczoną po stronie porażonej podłączoną do katody umieszcza się w okolicy krtani, natomiast w obustronnym dwie elektrody czynne połączone z katoda za pomocą rozwidlenia umieszcza się w okolicy krtani po obu jej stronach. W porażeniu jednostronnym elektrodę bierna umieszcza się w okolicy karku po stronie zdrowej, natomiast w obustronnym w okolicy dolnych kręgów szyjnych i i górnych piersiowych na odpowiednio zmoczonym podkładzie.
Bibliografia:
Fizjoterapia z elementami klinicznymi Anna Straburzyńska - Lupa, Gerard Straburzyński
2