WYKŁAD 7 30.11.12

Zróżnicowanie społeczne- o zróżnicowaniu społecznym –pozycji społecznej- miejscu zajmowanym przez jednostkę w strukturze społecznej, pojawia się pytanie jak przypisać jednostkę w strukturze społecznej która jest złożoną całością, która jest podzielona warstwy, grupy, klasy, kategorie zawodowe. Dana pozycja społeczna pociąga za sobą prawa i obowiązki związane z rolami pełnionymi w społeczeństwie. Myślenie w kategorii pozycja społeczna= status społeczny.

Kwestia pomiaru pozycji społecznej

Pomiar pozwala w sposób racjonalny umiejscowić jednostkę w społeczeństwie.

Co to jest pomiar w socjologii?

Jest czynnością badawczą która polega na przypisaniu zjawiskom społecznym określonej wartości liczbowej jest rezultatem wysiłku intelektualnego wykorzystującego dorobek empiryczny i materiały statystyczne. Zakres danych- jakie dane są dostępne, które można wykorzystać w postaci liczbowej. Nie jest rzeczą arbitralną osadzoną w badaniu. Dzięki nadaniu wartości liczbowej można zbudować wskaźnik- określa on czy zjawisko występuje i jaki ma zasięg.

Zróżnicowanie według płci w populacji- najprostszy wskaźnik to płeć; pozwala na zidentyfikowanie jednostki która charakteryzuje się płcią męską lub żeńską, np. w ankiecie zaznaczyć okienko z K lub M

Zróżnicowanie według wieku- źródłem danych jest wiek deklarowany badanego lub podaje rok urodzenia jest to charakterystyczne dla populacji ludzi dorosłych, gdy badanie dotyczy dzieci wiek jest podawany w latach często z dokładnością do miesiąca

Zróżnicowanie pozycji społecznej-jest to pozycja materialna jednostki; są to możliwości ludzi według statusu materialnego- operacjonalizacja biedni lub bogaci; jak należy przypisywać wskaźnik ubóstwa – należy wyznaczyć wartości graniczne, należy daną jednostkę przypisać do danej pozycji poprzez określenie dochodu lub wydatków. Sposób pomiaru dochodu na osobę w rodzinie lub wydatki na osobę w gospodarstwie domowym

Operacjonalizacja:

-skala nominalna- przyjmowanie pewnych wartości na skali

-sala ciągła- np. ile lat spędził w systemie szkolnym

Aby badanie było prawdziwe trzeba dobrać odpowiedni wskaźnik

Dobry wskaźnik posiada 4 charakterystyczne cechy:

1. trafność- jest to taki wskaźnik który mierzy to co ma mierzyć, można go skrzyżować z innym i wyjdzie dzięki temu rzeczywisty wynik np. liczba lat z poziomem wykształcenia-

2. rzetelność- jego zastosowanie do tej samej jednostki daje ten sam wynik

3. standaryzacja- gotowa koncepcja powinna być stosowana u wielu jednostek i czasie, gwarantuje porównywalność

4. ekonomiczność- dostęp do danych i koszty ich pozyskania; łatwy dostęp i tanie koszty ich uzyskania

Czy to co uzyskamy jest obarczone błędem i jakim błędem?

Zawód

Zawód jest cechą charakterystyczną dla wszystkich ludzi. Jest też bardzo wygodnym wskaźnikiem, który można bez problemu uzyskać- trzeba poznać na czym polega aktywność zawodowa. Zawód kumuluje inne cechy takie jak: rodzina, rodzaj wykonywanej pracy, jaka jest sytuacja materialna.

Obszar dyferencji społecznej można stosować pomiar:

-jednowskaźnikowy- jedno zmienna np. wiek, płeć, wykształcenie; zawód- strategicznie kapitalistyczny charakter- określa poziom społeczeństwa, z zawodem związany jest poziom wykształcenia, wysokość zarobku, standard pozycji materialnej, wzory i normy, poziom konsumpcji

-wielowskaźnikowy- wiele zmiennych-jeden sumaryczny konstrukt- jest kategoria społeczno zawodowa, wskaźnik trafny zawód, stanowisko, poziom wykształcenia

Jednym z pierwszych mierników pozycji społecznej było narzędzie określane living room skyl- warunki mieszkaniowe człowieka, był on sporządzony przez sporządzenie listy urządzeń w domu, co jest w mieszkaniu i styl życia.

Skala W. L. Warner- bardzo rozbudowane narzędzie (ma swoją współczesną kontynuacje) woził on pod uwagę 6 cech do określenia pozycji społecznych w ramach 7 pozycji na podstawie składowych ram. Cechy:

1. wykonywany zawód

   1. wielcy właściciele i elita

   2. specjaliści

   3. szeregowi pracownicy

   4. robotnicy wykwalifikowani

   5. robotnicy pół-wykwalifikowani

   6. robotnicy niewykwalifikowani

2. wielkość dochodu (wartość mierzalna, ktoś zarabia odpowiednią ilość pieniędzy)

3. źródło dochodu –

   1. odziedziczone bogactwo

   2. bogactwo uzyskane z dochodów pracy

   3. dochody z zysków

   4. dochody z wynagrodzeń

   5. prywatne i publiczne zasiłki

   6. dochody niewzbudzające kontroli społecznej czyli nieakceptowane- dochody z nielegalnych zachowań

4. rodzaj domu w którym się mieszka

   1. wielkość domu

   2. standard utrzymania (zadbany, czysty)

   3. odległość od innych budynków

   4. wielkość i stan trawnika

5. dzielnica zamieszkania

   1. prestiż terenu (dobre, złe dzielnice)

   2. wygląd sąsiedztwa

6. poziom wykształcenia

   1. wyższe

   2. do co najwyżej 3 klasy

Typologia ta powstała połowa XX wieku wartość liczbowa- średnia ważona z tych wartości tak skomponowanych