Historia wychowania 18.10.2012
Katon Starszy- Mąż stanu, chcąc odgrodzić się od wpływów greckich , oddalił z domu nauczyciela Greka, Chilona i sam zajął się wychowywaniem syna. Napisał Rady dla syna, rodzaj encyklopedii z zakresu rolnictwa, medycyny, retoryki. Według Katona wychowanie powinno bazować na przywiązaniu do tradycji rzymskiej oraz na przygotowaniu do służby wojskowej i działalności politycznej.
Seneka Młodszy – wychodząc z własnego doświadczenia zalecał równocześnie wychowanie fizyczne, intelektualne, a przede wszystkim moralne. Słowa SENEKA :”Poprzez wychowanie należy dążyć do osiągnięcia spokoju wewnętrznego, który jest rękojmią szczęścia człowieka”. „Dziecko powinno stać się wychowawcą samego siebie w dobrym tego słowa znaczeniu”. „Metody wychowawcze należy stosować w zależności od indywidualnych cech wychowanków”. Otrzymał nazwę „pedagoga rodzaju ludzkiego”.
Plutarch z Cheronei (ok, 45-125) – autor Traktatu pt. O wychowaniu dzieci, poczytnego w czasach Odrodzenia i Oświecenia. W dziele tym twierdził, że trzy czynniki składają się na wychowanie i cnotę: Charakter, wykształcenie, wychowanie fizyczne. Był przeciwnikiem wychowania państwowego na poziomie elementarnym i średnim – odpowiedzialność za wychowanie spoczywa na rodzicach.
ŚREDNIOWIECZE
Termin „średniowiecze” został wprowadzony przez humanistów XV-XVI wieku. Zakres średniowiecza w 476r. -1472r.
Uczeni średniowieczni – mówiono że to karłowie, którzy wspięli się na ramiona olbrzymów, aby lepiej widzieć. (Bernard z Czartres).
Ważne pojęcia filozoficzne: Natura, Substancja, Przyczynowość, Indywidualność, Prawo natury.
Scholastyka odwoływała się do rozumu. „ Nie ma innego autorytetu jak prawda dowiedziona rozumem” (Honoriusz z Autum)
Cechy charakterystyczne Epoki Średniowiecza:
Pogarda do świata doczesnego
Świat doczesny to wcielenie grzechu i zła
Obowiązkiem chrześcijaństwa było przygotowanie się do zycia wiecznego
Wzór doskonałego człowieka to asceta
Wychowanie (szkolne)w średniowieczu:
Wychowanie szkolne – metody wychowania w średniowieczu – wspólne dla wszystkich szkół- były bardzo surowe
Rózga – symbol władzy nauczyciela
Psychika dziecka – nie zastanawiano się nad nią, nie brano jej pod uwagą, kary były na porządku dziennym, każde przewinienie ma być ukarane, karano za nieudolność innych nauczycieli
Pedagogika strachu – lęk przed karą doczesną, był istotnym czynnikiem wychowawczym
Wychowanie stanowe
Etapy przygotowania do zawodu
I etap przygotowanie do zawodu
II etap czeladnik- uczono się już wykonywać czego się wcześniej nauczyło
III mistrz – osiągało go niewielu
Wychowanie rycerskie
Trzy obowiązki ideału wychowania rycerskiego:
Służba Bogu
Służba swemu Panu (cesarzowi, księciu)
Służba kobiecie
Dewiza rycerzy Francuskich: „ Bogu moją duszę, me życie królowi, me serce damom, sławę dla siebie”.
Siedem cnót rycerskich:
Jazda konna
Pływanie
Rzut oszczepem
Szermierka
Myślistwo
Gra w warcaby
Śpiewanie
Etapy wychowania rycerskiego:
Pierwszy etap – w rodzinie do 7-go roku życia
Drugi etap – na dworze księcia, króla, cesarza. Paź do 14 roku życia
Od 14 do 21 roku życia był Giermkiem
Po 21 roku życia był pasowany na rycerza
Wychowanie chłopskie – bardzo religijne i rodzinne, ważną funkcję sprawował tu Pan feudalny
Wychowanie kobiet – nie było potrzeby ich kształcenia
Przedstawiciele epoki :
Święty bernard z Claivaux (1090- 1153) – dwa najważniejsze dziela: o stopniach pokory i pychy, o miłowaniu Boga. Głosił on że posłuszeństwo i pokora są drogą powrotu do Boga. Wyksztalcenie i charakter są podstawą dobrego życia.
Wincenty z Beauvais (1194-1264) – autor imponującej encyklopedii „zwierciadło większe”.
Dzieło pedagogiczne – o wykształceniu dzieci królewskich albo szlacheckich
Punktem wyjścia do wychowania było założenie o upadłej naturze ludzkiej. Cel wychowania: dźwignięcie natury ludzkiej z upadku od najwcześniejszych chwil życia, przez naukę i karność.
Wychowanie dziewcząt szlacheckich
najważniejsze cnoty dziewcząt:
Wstydliwość
Pokora
Milczenie
Rozsądek
Pracowitość
Prawdomówność
Opiekuńczość
Powaga w ruchach i spojrzeniach
Wzór małżonki: pobożna, wierna, pokorna, cierpliwa, nie kłótliwa, nie gadatliwa, kochająca męża.