KRYZYS GOSPODARCZY W POLSCE I NA ŚWIECIE
Egzamin 10 grudnia
! DANE STATYSTYCZNE OBRAZUJĄCE KRYZYS- praca własna
W zasadzie wszystkie gospodarki w świecie w długim okresie rozwijają się i zwiększa się dochód narodowy, jednak ten wzrost następuje nierównomiernie. Są okresy szybkiego tempa wzrostu i okresy, w których następuje wyraźne spowolnienie albo spadek dochodu narodowego. Mówimy, więc że gospodarki rozwijają się cyklicznie (cykl koniunkturalny). Wyraźne i gwałtowne obniżenie działalności gospodarczej nazywamy kryzysem. Często w czasie kryzysu spada dochód narodowy albo niekiedy jest to tylko znacznie zmniejszone tempo jego wzrostu
Cztery fazy cyklu koniunkturalnego:
Kryzys
Depresja
Ożywienie
Rozkwit
Są różne cykle wyodrębnione przez ekonomistów:
Krótkookresowe (około 4 lata)- Kitchin
Średniookresowe- Juglar
„długie fale”(50 lat)- Kondratiew
W okresie kryzysu wszystkie wskaźniki gospodarcze pogarszają się, spada dochód narodowy, zmniejsza się zatrudnienie (wzrasta bezrobocie), spadają inwestycje i konsumpcja
W okresie depresji gospodarka stabilizuje się na niskim poziomie
W okresie ożywienia gospodarka rośnie
Około punktu A wyraźnie widać, że popyt jest zbyt mały w porównaniu z podażą. Gwałtownie rosną trudności ze znalezieniem odbiorców. W magazynach gromadzą się coraz większe zapasy niesprzedanych wyrobów
Prawo Say’a głosi, że każda produkcja znajdzie sobie odbiorców
Keynes odrzucił prawo Say’a (w książce opublikowanej w 1936r). Keynes tłumaczył, że w miarę wzrostu dochodów i bogacenia się maleje krańcowa skłonność do konsumpcji a rośnie krańcowa skłonność do oszczędzania. Ludzie odkładają na później coraz większą część swoich dochodów
Pierwsze decyzje wynikające z trudności ze sprzedażą pojawiają się w sektorze produkującym dobra inwestycyjne. Przedsiębiorcy wstrzymują się od nowych inwestycji. Zamrażają nawet już rozpoczęte inwestycje i rezygnują z zakupów inwestycyjnych, na które podpisują umowy. Nawet jeśli musza z tego powodu płacić duże kary. To oznacza gwałtowny spadek zamówień w sektorach wytwarzających dobra inwestycyjne (maszyny, środki transportu). Spada tam produkcja i zatrudnienie, zmniejszają się dochody, pracownicy mniej zarabiają, a właściciele maja mniejsze zyski. To powoduje, że zmniejsza się popyt na dobra konsumpcyjne. W sektorach konsumpcyjnych maleje produkcja i zatrudnienie, spadają dochody pracowników i właścicieli. Kryzys obejmuje całą gospodarkę. Spadek ma jednak pewne granice wynikające przede wszystkim z konieczności zapewnienia minimalnego poziomu konsumpcji
Około punktu C narasta potrzeba zwiększenia popytu (najpierw inwestycyjnego)
Długo odkładane inwestycje powodują, że cześć aparatu produkcyjnego zużywa się fizycznie i ekonomicznie. Trzeba zmienić ten aparat na nowy
Zużycie ekonomiczne- zakup jakiegoś środka trwałego jest tańszy niż eksploatacja starego środka
Przedsiębiorcy z doświadczenia wiedza, ze kryzys musi się kiedyś skończyć i przewidują, że wkrótce to nastąpi. Wiedza, że oznacza to z reguły gwałtowny wzrost popytu. Chcą, wiec przygotować się do tego unowocześniając swoja ofertę rynkowa (to wymaga inwestycji). Większość przedsiębiorców czeka kiedy zdecydować się na uruchomienie nowych inwestycji