Nowotwory Trzonu Macicy

0. ENDOMETRIUM

0. MYOMETRIUM

Populacja około 6 000 000 000

Kobiety około 3 500 000 000

Kobiety > 50 r.życia około 1 000 000 000

RAK ENDOMETRIUM

160 000

nowych przypadków rocznie

Epidemiologia Zachorowania

USA 40100/rocznie, 24/100000

Szwajcaria, Dania, Niemcy

Francja, Szwecja

Norwegia

POLSKA 9,5/1000000

Indie, Japonia, Kuweit, Filipiny 0,4-1/100000

Ryzyko

Struktura zachorowań na najczęstsze nowotwory złośliwe u kobiet
Polska 2002

Struktura zgonów na najczęstsze nowotwory złośliwe u kobiet
Polska 2002

Epidemiologia

POLSKA 2008

zachorowania 4642

Zgony 810

Pięcioletnie przeżycia 74 %

Zachorowalność i umieralność
na raka trzonu macicy wg grup wieku Polska 2002

5-letnie przeżycia względne chorych na raka trzonu macicy, Europa 1990-94
(wg Eurocare-3)

Hormony płciowe
Aktywność

ESTROGENY

Stymulują podział komórki

PROGESTAGENY

Hamują podział komórki

Powstawanie hormonów płciowych
Okres rozrodczy

E₁, E₂, E₃

JAJNIKI Progesteron

Testosteron

Androstendion

NADNERCZA Androstendion

Powstawanie hormonów płciowych
Okres przedmenopauzalny

E₁, E₂, E₃

JAJNIK

Testosteron

Androstendion

NADNERCZA Androstendion

Powstawanie hormonów płciowych
Okres pomenopauzalny

JAJNIKI Testosteron

NADNERCZA Androstendion

PROCES AROMATYZACJI ANDROGENÓW

Androstendion Estron

Testosteron Estradiol

Pathogeneza
Teoria BOKHMANA

0. Estrogenozależny rak endometrium

typical atypical

hyperplasia hyperplasia Carcinoma

0. Rak endometrium niezależny od estrogenów

normalne Carcinoma

endometrium

CZYNNIKI RYZYKA

0. OTYŁOŚĆ BMI>30 5x

1. nadciśnienie tętnicze

2. Długi okres miesiączkowania i późna menopauza > 52

3. Nieródki

4. Cykle bezowulacyjne, PCOs

5. Guzy jajnika hormonalnie czynne

6. Cukrzyca typ II

7. Marskość wątroby

8. Niedoczynność tarczycy

9. Hyperprolactynemia

10. Tamoxifen

ZESPÓŁ LYNCH II
HNPCC, CA endometrii, CA ovariorum

0. 3 członków rodziny w II pokoleniach

2 członków rodziny w I stopniu pokrewieństwa

rozpoznanie u jednego przed 50 r.ż.

0. 1 – 3% wszystkich Ca endometrii

1. mutacje w genach reparacyjnych DNA

MSH2, MLH1, PMS1, PMS2

0. kolonoskopia co 18 miesięcy, USG, biopsja endometrium i CA-125 co 1 rok

1. TAH + BSO u nosicieli mutacji po 40 r.ż ?

Czynniki ochronne

0. Antykoncepcja hormonalna 50%

0. HTZ ????

0. Palenie tytoniu (androstedion, estradiol?)

0. Alkohol

Endometrial Carcinoma
OBJAWY

0. Krwawienia pomenopauzalne

1. Acykliczne krwawienia przedmenopauzalne

2. Cuchnące wodniste upławy

3. Ból

4. Wodobrzusze

Krwawienia pomenopauzalne
Główne przyczyny

0. Zanik endometrium 30 %

1. terapia estrogenowa 20 %

2. Polip endometrium 15 %

3. Mięśniak podśluzówkowy 10 %

4. Rozrost endometrium 10 %

5. Rak endometrium 10 %

6. Rak szyjki macicy

Rozrosty endometrium i ryzyko progresji w raka:

Leczenie rozrostu bez atypii:

E ndometrial

I ntraepithelial

N eoplasia

Endometrial Carcinoma
Typy histologiczne , Klasyfikacja WHO

0. Adenocarcinoma endometrioides endometrii

postać kosmkowo-gruczołowa

postać wydzielnicza

Postać z komórek rzęskowych

z różnicowaniem płaskonabłonkowym

0. Adenocarcinoma serosum

1. Adenocarcinoma clarocellulare

2. Adenocarcinoma mucinosum

3. Carcinoma planoepitheliale

4. Carcinoma mixtum

5. Undifferented Carcinoma

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM I NOWE !!!

Guz ograniczony do trzonu macicy

I A Guz ograniczony do endometrium

Naciek < ½ myometrium

I B Naciek > ½ myometrium

NEW FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM II NOWE !!!

Guz nacieka szyjkę macicy

(naciek gruczołów szyjkowych)

II Naciek podścieliska szyjki macicy

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM III NOWE !!!

Guz wychodzi poza macicę

III A Zajęcie surowicówki i/lub przydatków

(komórki NEO w wymazach otrzewnowych)

III B Przerzuty do pochwy i lub

Naciekanie przymacicz

III C Przerzuty do węzłów miednicy lub okołoaortalnych

III C1 węzły miednicy

III C2 węzły okołoaortalne

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM IV

IV A Naciek śluzówki pęcherza moczowego lub

odbytnicy

IV B Przerzuty do narządów jamy brzusznej,

węzłów chłonnych pachwinowych, przerzuty odległe

Rak endometrium : Klasyfikacja chirurgiczna

0. Kliniczny stopień I moźe być nawet w 30% przypadków podwyźszony w czasie laparatomii

1. 5% przerzuty do przydatków (Chirurgiczny stopień IIIa)

2. 6% przerzuty do węzłów okołoaortalnych (Chirurgiczny stopień IIIc)

3. 9% przurzuty do węzłów miednicy (Chirurgiczny stopień IIIc)

4. 6% inne {np. szyjka (St II) lub choroba w j.brzusznej (St IV)}

5. Kliniczny stopień II lub III moźe być podwyźszony u 60% chorych w trakcie laparatomii.

STOPNIE HISTOLOGICZNE

0. Gr 1 < 5% elementów litych

0. Gr 2 5 – 50 % elementów litych

0. Gr 3 > 50% elementów litych.

LECZENIE RAKA ENDOMETRIUM

0. LECZENIE CHIRURGICZNE

1. RADIOTERAPIA

2. HORMONOTERAPIA

3. CHEMIOTERAPIA

Leczenie raka endometrium
Stadium I

TAH + BSO + PLN + wymazy otrzewnowe

węzły okołoaortalne + sieć większa:

0. przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

1. AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

2. palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

3. przerzuty do jajników

Brachyterapia Stage Ia-G3, Ib-G1-3

Leczenie raka endometrium
Stadium I
przeciwwskazania lub brak zgody na leczenie operacyjna

0. Teleterapia 46 Gy

0. Brachyterapia 4 x 7,5 Gy (1xtyg.)

Leczenie raka endometrium
Stadium II

Hysterectomia radicalis

węzły okołoaortalne + sieć większa:

0. przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

1. AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

2. palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

3. przerzuty do jajników

Brachyterapia 3 x 7,5 Gy

Leczenie raka endometrium
Stadium III

Hysterectomia radicalis (IIIA, B)

węzły okołoaortalne + sieć większa:

0. przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

1. AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

2. palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

3. przerzuty do jajników

Brachyterapia 3 x 7,5 Gy

Teleterapia 50-60 Gy

Leczenie raka endometrium
Stadium IV

0. Egzentracja miednicy mniejszej

0. Radioterapia paliatywna 20 Gy

0. Hormonoterapia(E₂R + PgR+lub E₂R- PgR+)

0. Chemioterapia (doxorubicyna/ cisplatyna + paclitaxel)

Leczenie raka endometrium
Chemioterapia

0. IV st. zaawansowania

0. leczenie przerzutów odległych

0. progresja po leczeniu hormonalnym

0. wznowy miejscowe po radioterapii

0. leczenie raka surowiczego i

jasnokomórkowego

Około 30-35% kobiet leczonych na

raka trzonu macicy będzie miała nawrót

(wznowę lub/i progresję) choroby.

80% wznów raka endometrium i przerzutów odległych powstaje w ciągu pierwszych

3-lat po zakończeniu leczenia onkologicznego.

Nawroty

0. Wznowa miejscowa

0. Pojedyncze przerzuty

0. Przerzuty mnogie

Wznowa miejscowa
NCCN

Bez

pierwotnej RT + pochwowa BRT

radioterapii lub

resekcja

Po BRT (jeśli możliwa}

Po egzenteracja

pierwotnej lub paliatywna RT

radioterapii lub HT

Po TRT lub CHT

PIĘCIOLETNIE PRZEŻYCIE

0. Endometrial Carcinoma 74 %

1. Cervical Carcinoma 54 %

2. Vulvar Carcinoma 42 %

3. Ovarian carcinoma 41 %