Nowotwory Trzonu Macicy

Nowotwory Trzonu Macicy

•

ENDOMETRIUM

ENDOMETRIUM

•

MYOMETRIUM

MYOMETRIUM

Endometrial

stroma

Endometrial polyps

Endometrial

glands

Endometrial carcinoma

Mixed

Mesodermal

Tumors

Stromal Nodule

Stromal Sarcoma

LEIOMYOMA

LEIOMYOSARCOMA

Oncology

Oncology

Populacja

Populacja

około

około

6

6

000 000 000

000 000 000

Kobiety

Kobiety

około

około

3 500 000

3 500 000

000

000

Kobiety

Kobiety

> 50

> 50

r.życia

r.życia

około

około

1 000

1 000

000 000

000 000

RAK ENDOMETRIUM

RAK ENDOMETRIUM

150 000

150 000

nowych przypadków rocznie

nowych przypadków rocznie

Epidemiologia

Epidemiologia

Zachorowania

Zachorowania

USA

USA

35000/rocznie, 22/100000

35000/rocznie, 22/100000

Szwajcaria, Dania, Niemcy

Szwajcaria, Dania, Niemcy

Francja, Szwecja

Francja, Szwecja

Norwegia

Norwegia

POLSKA

POLSKA

Indi

Indi

e

e

, Jap

, Jap

o

o

n

n

ia

ia

, Kuw

, Kuw

e

e

it, Filipin

it, Filipin

y

y

0,4-1/100000

0,4-1/100000

Epidemiologia

Epidemiologia

50-90 r.ż.

50-90 r.ż.

Dwa szczyty zachorowalności (50-54, 70-

Dwa szczyty zachorowalności (50-54, 70-

74)

74)

5% < 40 r.ż.

5% < 40 r.ż.

PIĘCIOLETNIE PRZEŻYCIE

PIĘCIOLETNIE PRZEŻYCIE

•

Endometrial Carcinoma

Endometrial Carcinoma

66

66

%

%

•

Vulnar Carcinoma

Vulnar Carcinoma

42

42

%

%

•

Cervical Carcinoma

Cervical Carcinoma

38 %

38 %

•

Ovarian carcinoma

Ovarian carcinoma

35 %

35 %

Epidemiologia

Epidemiologia

POLSKA 2001

POLSKA 2001

zachorowania

zachorowania

3476

3476

11,3/100000

11,3/100000

Zgony

Zgony

810

810

Pięcioletnie przeżycia

Pięcioletnie przeżycia

66%

66%

Holandia 86%, UE 78%

Holandia 86%, UE 78%

CZYNNIKI RYZYKA

CZYNNIKI RYZYKA



OTYŁOŚĆ

OTYŁOŚĆ

BMI>30

BMI>30

5x

5x



Długi okres miesiączkowania i późna menopauza

Długi okres miesiączkowania i późna menopauza

>

>

52

52



N

N

ieródki

ieródki



Cykle bezowulacyjne, PCOs

Cykle bezowulacyjne, PCOs



Guzy jajnika hormonalnie czynne

Guzy jajnika hormonalnie czynne



Cukrzyca

Cukrzyca

typ II

typ II



Marskość wątroby

Marskość wątroby



Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy



Hyperprolact

Hyperprolact

y

y

nemia

nemia

ZESPÓŁ LYNCH II

ZESPÓŁ LYNCH II

HNPCC, CA endometrii, CA ovariorum

HNPCC, CA endometrii, CA ovariorum



3 członków rodziny w II pokoleniach

3 członków rodziny w II pokoleniach

2 członków rodziny w I stopniu pokrewieństwa

2 członków rodziny w I stopniu pokrewieństwa

rozpoznanie u jednego przed 50 r.ż.

rozpoznanie u jednego przed 50 r.ż.



1 – 3% wszystkich Ca endometrii

1 – 3% wszystkich Ca endometrii



mutacje w genach reperacyjnych DNA

mutacje w genach reperacyjnych DNA

MSH2, MLH1, PMS1, PMS2

MSH2, MLH1, PMS1, PMS2



kolonoskopia, USG, biopsja endometrium co 1 rok

kolonoskopia, USG, biopsja endometrium co 1 rok



TAH + BSO u nosicieli mutacji po 40 r.ż.

TAH + BSO u nosicieli mutacji po 40 r.ż.

Czynniki ochronne

Czynniki ochronne



Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna



Hormonalna terapia

Hormonalna terapia

zastępcza

zastępcza



Palenie tytoniu

Palenie tytoniu

Pathogene

Pathogene

za

za

I.

I.

Estrogenozależny rak endometrium

Estrogenozależny rak endometrium

typical

typical

atypical

atypical

hyperplasia

hyperplasia

hyperplasia

hyperplasia

Carcinoma

Carcinoma

II.

II.

Rak endometrium niezależny od estrogenów

Rak endometrium niezależny od estrogenów

normal

normal

ne

ne

Carcinoma

Carcinoma

endometrium

endometrium

Hormony płciowe

Hormony płciowe

Aktywność

Aktywność

ESTROGEN

ESTROGEN

Y

Y

Stymulują podział komórki

Stymulują podział komórki

PROGESTAGE

PROGESTAGE

NY

NY

Hamują podział komórki

Hamują podział komórki

Powstawanie hormonów

Powstawanie hormonów

płciowych

płciowych

Okres pomenopauzalny

Okres pomenopauzalny

JAJNIKI

JAJNIKI

Testosteron

Testosteron

NADNERCZA

NADNERCZA

Androstendion

Androstendion

PROCES AROMATYZACJI ANDROGENÓW

PROCES AROMATYZACJI ANDROGENÓW

Androstendion

Androstendion

Estron

Estron

Testosteron

Testosteron

Estradiol

Estradiol

Pathogene

Pathogene

za

za

czynniki hormonalne

czynniki hormonalne

•

ESTRON

ESTRON

•

ESTRADIOL

ESTRADIOL

•

ANDROGEN

ANDROGEN

Y

Y

•

ESTRIOL

ESTRIOL

•

PROGESTERON

PROGESTERON

Endometrial

Endometrial

Carcinoma

Carcinoma

OBJAWY

OBJAWY

•

Krwawienia pomenopauzalne

Krwawienia pomenopauzalne

•

Acykliczne krwawienia

Acykliczne krwawienia

przedmenopauzalne

przedmenopauzalne

•

Cuchnące wodniste upławy

Cuchnące wodniste upławy

•

Ból

Ból

•

Wodobrzusze

Wodobrzusze

Krwawienia pomenopauzalne

Krwawienia pomenopauzalne

Główne przyczyny

Główne przyczyny

Krwawienia pomenopauzalne

Krwawienia pomenopauzalne

Główne przyczyny

Główne przyczyny



Zanik endometrium

Zanik endometrium

50 %

50 %



Polip endometrium

Polip endometrium

15 %

15 %



Mięśniak podśluzówkowy

Mięśniak podśluzówkowy

10 %

10 %



Rozrost endometrium

Rozrost endometrium

10 %

10 %



Rak endometrium

Rak endometrium

10

10

%

%



Rak szyjki macicy

Rak szyjki macicy

Zmiany poprzedzające

Zmiany poprzedzające



Rozrost prosty bez atypii

Rozrost prosty bez atypii



Rozrost złożony bez atypii

Rozrost złożony bez atypii



Polip endometrium

Polip endometrium



Rozrost atypowy (prosty lub złożony)

Rozrost atypowy (prosty lub złożony)

E

E

ndometrial

ndometrial

I

I

ntraepithelial

ntraepithelial

N

N

eoplasia

eoplasia

Endometrial Carcinoma

Endometrial Carcinoma

Typy histologiczne , Klasyfikacja WHO

Typy histologiczne , Klasyfikacja WHO



Adenocarcinoma endometrioides endometrii

Adenocarcinoma endometrioides endometrii

postać kosmkowo-gruczołowa

postać kosmkowo-gruczołowa

postać wydzielnicza

postać wydzielnicza

Postać z komórek rzęskowych

Postać z komórek rzęskowych

z różnicowaniem płaskonabłonkowym

z różnicowaniem płaskonabłonkowym



Adenocarcinoma serosum

Adenocarcinoma serosum



Adenocarcinoma clarocellulare

Adenocarcinoma clarocellulare



Adenocarcinoma mucinosum

Adenocarcinoma mucinosum



Carcinoma planoepitheliale

Carcinoma planoepitheliale



Carcinoma mixtum

Carcinoma mixtum



Undifferented Carcinoma

Undifferented Carcinoma

Endometrial Carcinoma

Endometrial Carcinoma

Czego oczekujemy od patologa ?

Czego oczekujemy od patologa ?



Określenia typu histologicznego nowotworu

Określenia typu histologicznego nowotworu



Określenia stopnia histologicznego

Określenia stopnia histologicznego

zróżnicowania (G)

zróżnicowania (G)



Określenia głębokości naciekania mięśnia macicy

Określenia głębokości naciekania mięśnia macicy



Oceny obecności receptorów

Oceny obecności receptorów



Dokładnej oceny przymacicz, przydatków oraz

Dokładnej oceny przymacicz, przydatków oraz

szyjki

szyjki

macicy

macicy

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM I

STADIUM I

Guz ograniczony do trzonu macicy

Guz ograniczony do trzonu macicy

I A

I A

Guz ograniczony do endometrium

Guz ograniczony do endometrium

I B

I B

Naciek < ½ myometrium

Naciek < ½ myometrium

I C

I C

Naciek > ½ myometrium

Naciek > ½ myometrium

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM II

STADIUM II

Guz nacieka szyjkę macicy

Guz nacieka szyjkę macicy

II A

II A

Naciek gruczołów szyjkowych

Naciek gruczołów szyjkowych

II B

II B

Naciek podścieliska

Naciek podścieliska

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM III

STADIUM III

Guz wychodzi poza macicę

Guz wychodzi poza macicę

III A

III A

Zajęcie surowicówki i/lub przydatków lub

Zajęcie surowicówki i/lub przydatków lub

komórki NEO w wymazach otrzewnowych

komórki NEO w wymazach otrzewnowych

(naciekanie przymacicz)

(naciekanie przymacicz)

III B

III B

Przerzuty do pochwy

Przerzuty do pochwy

III C

III C

Przerzuty do węzłów miednicy lub

Przerzuty do węzłów miednicy lub

okołoaortalnych (9-18% przerzuty

okołoaortalnych (9-18% przerzuty

skokowe)

skokowe)

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

FIGO Surgical Staging of Endometrial Carcinoma

STADIUM IV

STADIUM IV

IV A

IV A

Naciek śluzówki pęcherza moczowego lub

Naciek śluzówki pęcherza moczowego lub

odbytnicy

odbytnicy

IV B

IV B

Przerzuty do narządów jamy brzusznej,

Przerzuty do narządów jamy brzusznej,

węzłów chłonnych pachwinowych, przerzuty odległe

węzłów chłonnych pachwinowych, przerzuty odległe

LECZENIE RAKA ENDOMETRIUM

LECZENIE RAKA ENDOMETRIUM

•

LECZENIE CHIRURGICZNE

LECZENIE CHIRURGICZNE

•

RADIOTERAPIA

RADIOTERAPIA

•

HORMONOTERAPIA

HORMONOTERAPIA

•

CHEMIOTERAPIA

CHEMIOTERAPIA

Leczenie raka endometrium

Leczenie raka endometrium

Stadium

Stadium

0

0

•

TAH

TAH

+ BSO

+ BSO

•

Hormonoterapia

Hormonoterapia

(

(

młode kobiety – prokreacja, p/wskazania do

młode kobiety – prokreacja, p/wskazania do

operacji

operacji

)

)

Kontrola histologiczna po leczeniu: 3 m-ce, 1rok

Kontrola histologiczna po leczeniu: 3 m-ce, 1rok

Leczenie raka endometrium

Leczenie raka endometrium

Stadium

Stadium

I

I

TAH

TAH

+ BSO + PLN + wymazy otrzewnowe

+ BSO + PLN + wymazy otrzewnowe

węzły okołoaortalne + sieć większa:

węzły okołoaortalne + sieć większa:

•

przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

•

AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

•

palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

•

przerzuty do jajników

przerzuty do jajników

Brachyterapia

Brachyterapia

Stage Ia-G3, Ib-G2,3, IC-G1-3

Stage Ia-G3, Ib-G2,3, IC-G1-3

Leczenie raka endometrium

Leczenie raka endometrium

Stadium

Stadium

I

I

przeciwwskazania lub brak zgody na leczenie

przeciwwskazania lub brak zgody na leczenie

operacyjna

operacyjna

•

Teleterapia

Teleterapia

46 Gy

46 Gy

•

Brachyterapia

Brachyterapia

4 x 7,5 Gy

4 x 7,5 Gy

(1xtyg.)

(1xtyg.)

Grade 1 i 2 i mała masa guza tylko brachyterapia

Grade 1 i 2 i mała masa guza tylko brachyterapia

Leczenie raka endometrium

Leczenie raka endometrium

Stadium

Stadium

II

II

Hysterectomia radicalis

Hysterectomia radicalis

węzły okołoaortalne + sieć większa:

węzły okołoaortalne + sieć większa:

•

przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

•

AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

•

palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

•

przerzuty do jajników

przerzuty do jajników

Brachyterapia 3 x 7,5 Gy

Brachyterapia 3 x 7,5 Gy

Leczenie raka endometrium

Leczenie raka endometrium

Stadium

Stadium

III

III

Hysterectomia radicalis (IIIA, B)

Hysterectomia radicalis (IIIA, B)

węzły okołoaortalne + sieć większa:

węzły okołoaortalne + sieć większa:

•

przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

przerzuty do PLN w badaniu śródoperacyjnym

•

AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

AdenoCA serosum, AdenoCa clarocellulare

•

palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

palpacyjnie powiększone węzły okołoaortalne

•

przerzuty do jajników

przerzuty do jajników

Brachyterapia 3 x 7,5 Gy

Brachyterapia 3 x 7,5 Gy

Teleterapia 50-60 Gy

Teleterapia 50-60 Gy

Leczenie raka endometrium

Leczenie raka endometrium

Stadium

Stadium

IV

IV

•

Egzenteracja miednicy mniejszej

Egzenteracja miednicy mniejszej

•

Radioterapia paliatywna 20 Gy

Radioterapia paliatywna 20 Gy

•

Hormonoterapia(E

Hormonoterapia(E

2

2

R + PgR+lub E

R + PgR+lub E

2

2

R- PgR+)

R- PgR+)

•

Chemioterapia

Chemioterapia

Rokowanie w raku endometrium

Rokowanie w raku endometrium

Pięcioletnie przeżycie

Pięcioletnie przeżycie

•

Stage I

Stage I

75 – 100 %

75 – 100 %

•

Stage II

Stage II

50 – 65 %

50 – 65 %

•

Stage III

Stage III

20 – 40 %

20 – 40 %

•

Stage IV

Stage IV

poniżej

poniżej

10 %

10 %