...
Metoda diagnozy
Zespół uzasadnionych działań podejmowanych w celu opisu przedmiotu zainteresowania diagnosty:
- zaplanowanie procesu
- dobór technik i narzędzi diagnostycznych
- wybór sposobu analizy i opisu
- analiza, synteza, wnioskowanie (rozumowanie)
- weryfikacja uzyskanego obrazu diagnostycznego
- prognozowanie rozwoju, projektowanie interwencyjne
- kompleksowa ocena wyników postępowania praktycznego
Technika diagnostyczna
Czynności badacza i innych osób zgodne z metodą, przeprowadzone na potrzeby ustalenia celu diagnozy, operacjonalizacji problemu, doboru wskaźników:
- wywiad
- rozmowa
- obserwacja
- analiza dokumentów, wytworów
- ankieta
Narzędzia badawcze
- kwestionariusz
- skala
- arkusz obserwacyjny
Zawierające zestaw konkretnych wskaźników badanej sytuacji
Pomiar różnicujący i sprawdzający
Pomiar różnicujący to porównanie każdego wyniku pomiaru z wynikami dla innych osób określonej populacji.
Pomiar sprawdzający to porównanie każdego wyniku pomiaru ze standardem edukacyjnym lub inną interpretacją wymagań - jako układem odniesienia.
Skale pomiarowe
Skale pomiarowe używane w edukacji
- nominalna
- porządkowa
- przedziałowa
- stosunkowa
(S.S.Stevens, 1951)
Skala nominalna
Pomiar za pomocą skali nominalnej polega na przyporządkowaniu obiektu do jednej z równorzędnych kategorii zdefoniowanych przed pomiarem.
Z przynależności obiektów do różnych kategorii na skali nominalnej nie wynika, że jedne są bardziej wartościowe od innych:
np. płeć dzieci - uczennice, uczniowie
Skala porządkowa
zawiera kategorie ułożone w kolejności pozwalającej na ustalenie na jej podstawie hierarchii wartości (zastosowanie taksonomii).
| znać taksonomie i kategorie
|z jakiej skali korzystają taksonomie?
Skala przedziałowa
opiera się na ustalonej jednostce pomiaru, umożliwiającej liczbowe przedstawienie mierzonej cechy.
np. skala ocen szkolnych
założenia: różnice między wiadomościami na kolejny stopień są jednakowe.
Skala stosunkowa
ma równe przedziały i naturalne zero.
Najważniejszą własnością tej skali jest możliwość oceny osiągnięć, w formie stwierdzenia, że jedno osiągnięcie jest np. dwukrotnie większe niż drugie.
Skala postaw
Warunek zastosowania skali postaw
Respondent musi rozumieć cel i sens informacji zawartych w wkwestionariuszu.
Badana osoba nie może pogubić się w instrukcji wpisywania.
Kiedy stosujemy skalę postaw?
Respondent musi:
- znać dobrze badane zagadnienie
- posiadać zdanie na dany temat
Skalę postaw można zastosować w badaniu starszej młodzieży, osób dorosłych.
Kiedy nie stosujemy skali postaw?
dla tematów:
- mało atrakcyjnych, konfliktowych
- grożących sankcjami, nudnych
Respondent musi chcieć dobrowolnie wyrazić swój pogląd.
Skala Likerta
Czy podoba Ci się Twoja szkoła?
A. zdecydowanie tak
B. raczej tak
C. nie mam zdania
D. raczej nie
E. zdecydowanie nie
Skala Thurstone'a
tzw. test jednokrotnego wyboru
Skala postaw, przykładowe obszary badawcze
1. Własna osoba (aspiracje, aspiracje edukacyjne)
2. inne osoby
3. grupy ludzi
4. instytucje (szkoła, rodzina, państwo, UE)
5. przedmioty
6. wartości (wolność, solidarność, praca, wolność, pieniądze)
Przykładowy arkusz obserwacji
(Bales, 1976)
System analizy interakcji; r. narzędzia diagnozy pedagogicznej <- prof. Niemierko
1. Przejawia solidarność, pomaga, zachęca
2. Okazuje zadowolenie i swobodę, żartuje
...!@$#%@$#%&#$^!!!!!!!!!!!%^&$#%R%@#$^!!!!!!!!!!
6. Pyta o wskazóki, prosi o potwierdzenie
7.
R%^*&%^&($!!!!!!!Q
Zachowania integrujące, neutralne, destrukcyjne
...
Edukacyjna diagnostyka nieformalna a metodologia badań naukowych
3 podejścia do zagadnienia:
1. wykluczanie podobieństwa
2. naśladowanie badań naukowych
3. koncepcja stworzenia odrębnych metod diagnostyki nieformalnej
Wykluczanie podobieństwa działań edukacyjnych do badań naukowych
Wychodząc z punktu widzenia rygoryzmu metodologicznego można stwierdzić, że: podobieństwo działania edukacyjnego do badania naukowego jest wykluczone.
Obiektywne różnice między działaniem edukacyjnym a badaniem naukowym
kształcenie praca badawcza
elastyczność planowość
wiara sceptycyzm
zaangażowanie krytycyzm
niepowtarzalność sprawdzalność
Naśladowanie badań naukowych w diagnostyce edukacyjnej
Wg. tej koncepcji diagnostyka nieormalna jest uproszczoną wersją badania naukowego, zredukowaną do zasad i procedur, które można zastosować w krótkim czasie.
może obyć się:
1. bez narzędzi standardowych
2. bez statystycznej weryfikacji hipotez
w pracy diagnostycznej badacz naukowy jest wzorem dla pedagoga
Koncepcja odrębności metodologii diagnostyki nieformalnej
zwolennicy tego podejścia starają się stworzyć odrębną metodologię diagnostyki nieformalnej na użytek nauczyciela.
Diagnoza osiągnięć w dziedzinie emocjonalnej
Styl wychowania w rodzinie
1. demokratyczny
2. autokratyczny
3. liberalny
Demokratyczny styl wychowania w rodzinie
1. dzielenie się przez rodziców opiniamii i odpowiedzialnością z dziećmi
2. decyzje podejmowane są wspólnie
3. nagrody przeważają nad karami
4. współuczestniczenie w działaniach
5. naturalne wzorowanie się na starszych bez sztucznego dystansu i przymusu natychmiastowego podporządkowania się
Wymagania i efekty demokratycznego stylu wychowania w rodzinie
Wychowanie dzieci w demokratycznym stylu wymaga od rodziców:
- dojrzałości
- cierpliwości
- nakładu czasu
Przynosi dziecku:
- równowagę emocjonalną
- przygotowanie do życia społecznego
Autokratyczny styl wychowania w rodzinie
1. wymaganie posłuszeństwa
2. ograniczenie samodzielności dzieci
3. kary przeważają nad nagrodami
4. ważne decyzje podejmują wyłącznie rodzice, nie dopuszczając do dyskusji
Liberalny styl wychowania w rodzinie
1. zaniechanie przez rodziców kierowania wychowaniem dzieci
2. pozostawienie dzieciom pełnej swobody działań
3. styl liberalny często jest uważany za zaprzeczenia stylu autorytarnego
Skutki autokratycznego i liberalnego stylu wychowania
- opóźnienia dzieci w dojrzewaniu emocjonalnym
- trudności wychowawcze w szkole
Błędy wychowawcze
- rygoryzm
- zastępowanie
- obojętność
- uleganie
Diagnoza osiągnięć w dziedzinie poznawczej
Kompetencje pomiarowe diagnosty
umiejętność:
- wyboru metody oceniania
- tworzenia metod oceniania
- stosowania metod oceniania
- korzystania z wyników oceniania
- trafnego wystawiania stopni
- komunikowania uczniom wyników oceniania
- identyfikowania nieetycznych i nielegalnych wyników oceniania
Dwa rodzaje oceniania szkolnego
- cenianie wąskodydaktyczne
- ocenianie społeczno-wychowawcze
Ocenianie wąskodydaktyczne
ustalanie i komunikowanie oceny wyłącznie na podstawie wyników sprawdzania osiągnięć poznawczych.
|07.02.2014 - test wielokrotnego wyboru z pkt-ami ujemnymi
Ocenianie społeczno-wychowawcze
ustalanie i komunikowanie oceny na podstawie wielu kryteriów, nie tylko poznawczych.
Skala stopni szkolnych
Po niezachęcających doświadczeniach ze skalami:
- stustopniową - w USA
- sześdziesięciostopniową - w Finlandii
- dwudziestostopniową - we Francji
Przeważają obecnie skale pięciostopniowe.
W Polsce obowiązuje skala sześciostopniowa.
Siedem niegodziwych postaw wobec oceniania szkolnego
Niegodziwe postawy wobec oceniania szkolnego
- rezygnacja
- metoda kija i marchewki
- zaniedbanie
- nadgorliwość
- zmiana reguł w trakcie gry
- uduchowienie
- tęczowy blask perfekcji
Efekt Pigmaliona
/ \
Efekt Galatei Efekt golema
Efekt Galatei - wiara pedagoga w sukces wychowaka może zaowocować przyspieszeniem jego rozwoju emocjonalnego i ...
Efekt golema - brak wiary pedagoga w sukces wychowanka może doprowadzić do spadku jego osiągnięć, potwierdzającego ujemne oczekiwania.
Efekt egzaminatora - wpływ doboru egaminatora na wyniki egzaminu.
Błędy egzaminatora
1. Błąd poziomu wymagań
2. Błąd tendencji centralnej
3. Błąd swoistości (niezgodności stawianych ocen z układem ocen wzorcowych, wyżej punktowane ulubione tematy)
4. Błąd aureoli
5. Błąd okresowy
- wymagania nasilają się w początkowych dniach egzaminowania.